Wczesna interwencja psychologiczna zapobiega depresji, zespołom lękowym oraz zespołowi stresu pourazowego u pacjentów OIT Critical Care 2011 A. Peris, D. Iozzelli, M. Migliaccio, G. Zagli, A. Bacheretti, M.Debolini i inni…

Wprowadzenie Pacjenci hospitalizowani w OIT cierpią z powodu zaburzeń psychologicznych. Współistnienie zaburzeń lękowych, depresji i zespołu stresu pourazowego (PTSD) stwierdza się u odpowiednio 40%, 30% i 60% pacjentów OIT. Wiąże się to z pogorszeniem jakości życia i zwiększoną śmiertelnością.

Metodyka badania Do udziału w badaniach kwalifikowani byli pacjenci spełniający nastepujące kryteria: 18-75 lat, ISS>15, hospitalizacja w OIT> 72h, potrzeba wentylacji mechanicznej, zdolność do udziału w badaniu – udzielenie wywiadu w trakcie hospitalizacji w OIT jak i po 12 miesiącach,brak chorób psychicznych jak i uzaleznień w przeszłości. Grupa kontrolna (181 z 323)-po roku 86 osób 01.2005- 03.2007 Grupa badana (195 z 356)- po roku 123 04.2007-08.2009 Obie grupy poddawane analgosedacji- propofol, fentanyl i/lub midazolam

Metodyka badania c.d. Zbierane dane: płeć, wiek, BMI, wywiad psychiatryczny, GCS- przy przyjęciu i wypisie, ciężkość urazu, czas wentylacji mechanicznej, czas hospitalizacji, oceniano potrzebę interwencji psychologicznej lub psychiatrycznej, powrót do aktywności zawodowej w ciągu 12 miesięcy od zakończenia leczenia w OIT.

Organizacja OIT ‘mieszany’ oddział 10-o łóżkowy- single bed rooms opieka pielęgniarska: od 1 pielęgniarka- 1 pacjent, do 1 pielęgniarka- 2 pacjentów, 1-3 pracowników pomocniczych/ zmianę możliwość odwiedzin przez rodziny 24h/db opieka psychologiczna- 3 psychologów klinicznych 12.00-16.00, 24h „pod telefonem”, roczny koszt psychologa ok. 30 tyś €

Opieka psychologiczna Na interwencję psychologiczną w OIT składał się szeroki zakres czynności wykonywanych zarówno przez psychologów jak i przez przeszkolony personel lekarski i pielęgniarski, mający na celu zapewnić przytomnym pacjentom i ich rodzinom wsparcie emocjonalne. Było to postępowanie edukacyjne, konsultacje, nauka technik radzenia sobie ze stresem, wsparcie psychologiczne mające na celu redukcję poziomu stresu, lęku, poczucia bezradności oraz prowadzenie dokumentacji. Po odzyskaniu przytomności pacjenci wymagali ok. 5-6 interwencji psychologicznych. Wsparcia udzielano także rodzinom. Pacjenci którzy otrzymali wsparcie psychologiczne oceniani byli psychologicznie po wypisaniu z OIT, zgodnie z protokołem badania.

Ocena psychologiczna stanu zdrowia Skala IESr (Impact of Event Scale- revised questionnaire- ocena PTSD (ocena natręctw, wycofania, nadpobudliwości) Skala HADS (Hospital Anxiety and Depression Scale) EQ5D- ocena jakości życia VAS- subiektywna ocena jakościżycia

Wyniki Sposród 679 pacjentów urazowych kryteria włączenia do badania spełniło 376 (55,4%) 86- grupa kontrolna 123- grupa badana Obie grupy podobne zarówno pod kątem demograficznym i klinicznym

Ocena stanu zdrowia Występowanie stanów lekowych i depresji było rzadsze w grupie otrzymującej wsparcie psychologiczne vs grupa kontrolna (8.9% vs 17.4% i 6.5% vs 12.8%) PTSD- rzadsze występowanie w gr. otrzymującej pomoc psychologiczną (21.1% vs 57%)

Ocena stanu zdrowia c.d. Subiektywna ocena jakości życia była wyższa w grupie otrzymującej wsparcie (77.4% vs 72.4%) Pacjenci wymagający anksjolityków lub antydepresantów po wypisaniu ze szpitala: - gr. kontrolna 41,7% - gr. otrzymująca wsparcie psychologiczna- 8,1%

PTSD Pacjenci z wysokim ryzykiem rozwinięcia się PTSD (IESr> 33) nie różnią się znacząco pod względem danych demograficznych i klinicznych od chorych z niskim ryzykiem (IESr<33), ale analiza danych wykazała, że interwencja psychologiczna w OIT znacząco obniżała ryzyko wystąpienia tego zespołu. Brak opieki psychologicznej wiązał się z 4-krotnie większym ryzykiem PTSD w ciągu 12 mcy. Zaobserwowano znacznie częstsze stosowanie antydepresantów w grupie pacjentów z PTSD niż non-PTSD (75.3% vs 50.7%)

PTSD c.d. Po analizie danych demograficznych i klinicznych stwierdzono brak czynników predysponujących do wystąpienia PTSD, zaburzeń lękowych i depresji. GCS< 9 – większe ryzyko PTSD GCS< 13- częstsze zaburzenia lękowe

Dyskusja Głównym ustaleniem tego badania jest to, iż wczesna interwencja psychologiczna skutkować może rzadszym występowaniem PTSD w ciągu 12 mcy od wypisu z OIT. Zachęca się, aby w terapii psychologicznej pacjenta brał czynny udział personel pielęgniarski.

Dyskusja c.d. Wcześniejsze badania wskazywały na istnienie czynników behawioralnych, socjalnych i osobowościowych związanych z częstszym występowaniem PTDS. W tym badaniu tego nie potwierdzono, niemniej jednak głównym celem badania była zasadność prowadzenia wczesnej interwencji psychologicznej. W przedstawionym badaniu nie oceniano zdolności poznawczych pacjentów, jest to uwzględnione w badaniach od roku 2010.

Dyskusja c.d. Ponadto pomimo stosowania wewnętrznych standaryzowanych protokołów sedacji w obu grupach pacjentów, nie da się wykluczyć wpływu stosowania różnych leków na wyniki badania. W badaniu nie uwzględniono poziomu lęku i depresji poprzedzającego hospitalizację. Na wyniki badań wpływ może mieć także różnica procentowa pacjentów, którzy odpadli w trakcie badania, pomiędzy grupą kontrolną i badaną (14,4% vs 10.8%) oraz różnice w śmiertelności (26% vs 18%).

Podsumowanie Wyniki otrzymane w trakcie badania wskazują na zasadność wprowadzenia wczesnej interwencji psychologicznej jako rutynowego postępowania terapeutycznego w OIT. Co warto podkreślić- jest to chyba jedyna terapia o udowodnionej skuteczności, nie związana z niekorzystnymi skutkami ubocznymi leczenia.