Metody i narzędzia motywacji w pracy Opiekuna praktyk Artur Pasek

JAK BYĆ ENTUZJASTĄ?

Panowanie nad stresem Miej poczucie , że nawet z trudnej sytuacji jest sporo wariantów wyjścia, jest wiele możliwych rozwiązań Zarządzaj czasem, zachowaj równowagę pomiędzy pracą a wypoczynkiem Nie zwlekaj z wykonaniem ważnej, nawet trudnej pracy Zbliżaj się do celu drobnymi krokami Kontaktuj się z innymi, radź się Zaakceptuj fakt, że czasem ci się coś nie uda Przyglądaj się sobie w lustrze z sympatią

Niebezpieczne objawy Irytacja spowodowana zmianą Czarno-białe widzenie świata Brak zainteresowania i uwagi „to nie dla mnie...” Powtarzanie w nieskończoność tego samego Brak emocji: „po co nam to...”

Ćwiczenia Stale ucz się czegoś nowego. Łam rutynę, spotykaj nowych ludzi. Słuchaj, co mają do powiedzenia inni! Wykonuj wszystko najlepiej jak potrafisz. Ucz innych. Uprawiaj jakąś formę ruchu!

Siedem kluczy do poprawy stosunków z ludźmi Zgadzanie się ( przestań się spierać ) Akceptacja Postawa wdzięczności ( mów: dziękuję ) Pochwała Podziw Biała magia Zasada bumerangu „Maksimum osiągnięć” Brian Tracy

JAK MOTYWOWAĆ

Koncepcje mentoringu a rola opiekuna i podopiecznego wg J Koncepcje mentoringu a rola opiekuna i podopiecznego wg J. Królikowskiego (CODN) OPIEKUN - Mistrz w rzemiośle OPIEKUN - Trener OPIEKUN - wspierający refleksję OPIEKUN - udzielający wsparcia emocjonalnego OPIEKUN - Autorytet (mistrz)

Dlaczego warto pracować zespołowo? Komitet to coś, co składa się przynajmniej z trzech osób nie nadających się do tego, co mają robić, wyznaczonych przez kogoś, kto sam nie ma chęci robić tego, co po dokładnym namyśle okazuje się niepotrzebne. Winston Churchill

Zalety pracy grupowej Lepsza jakość pracy jednostki Umiejętności i zdolności członków grupy sumują się, a nawet wzmacniają Rzadziej zdarzają się przypadkowe błędy Powstają pomysły, które mogłyby się nie pojawić podczas pracy indywidualnej Grupa zapewnia oparcie i poczucie bezpieczeństwa, szczególnie przy podejmowaniu decyzji

Procedury formalne pracy grupowej Wyraźnie ustal cele pracy zespołu, najlepiej na piśmie Określ uprawnienia zespołu - bada, doradza i zaleca czy ustala i wdraża decyzję? Ustal optymalny skład zespołu (poniżej pięciu członków słabną zalety pracy grupowej, powyżej dziesięciu utrudnione jest kierowanie)

Procedury formalne pracy grupowej Wybierz sprawnego przewodniczącego Pomyśl o wyborze stałego sekretarza Przed posiedzeniem zespołu rozdaj porządek dzienny i wszelkie potrzebne materiały Punktualnie rozpoczynaj i kończ spotkania

Wskazówki dla przewodniczącego Ograniczaj gadatliwych Zachęcaj do dyskusji milczących Chroń słabych Zachęcaj do starć poglądów Uważaj na odruch tłumienia propozycji Udzielaj głosu osobom o najwyższej randze na końcu Zakończ dyskusję nutą powodzenia

Dopilnuj, aby zebranie nie stało w miejscu Pomóż zebranym zrozumieć, co się dzieje Staraj się, aby przed głosowaniem odbyła się wyczerpująca dyskusja Chroń mniejszość. Dbaj o to, aby w debacie każdy mógł dać wyraz swojej opinii Zaczynaj i kończ punktualnie

Nie zniechęcaj! Unikaj odzywek zniechęcających: e, tam... no wiesz... kto to wymyślił? to nie nasza sprawa... Amerykanie już dawno tego nie robią! Pozwól ludziom wtrącać się w nie swoje sprawy Zezwalaj na swobodny obieg informacji Ostrożnie z krytyką Nie „zarzynaj” zebrań, narad i posiedzeń

Wskazówki dla członków Przedstaw swoje stanowisko jasno i logicznie, ale nie argumentuj na jego rzecz Nie ustępuj w żadnej sprawie tylko dla świętego spokoju Unikaj technik ograniczających logikę Wciągaj wszystkich do dyskusji i doprowadzaj do ujawniania różnic zdań

Wskazówki dla członków Orientuj się w zasadach zebrania Dyskutuj nad zagadnieniem, a nie nad osobą, która je przedstawia Proś o informację, kiedy masz wątpliwości Włącz się do dyskusji, kiedy trzeba poruszyć jakąś kwestię Nim zaczniesz mówić, poproś o głos Mów krótko i niezbyt często Przyjmij część odpowiedzialności za działania, o których zdecydowała grupa

Warunki pracy grupy Wielkość grupy wpływa na: szybkość i jakość wykonania zadania rozkład uczestnictwa rodzaj interakcji satysfakcję członków grupy organizację pracy grupy

Warunki pracy grupy Przestrzenne rozmieszczenie grupy: najlepsze są układy w kształcie koła lub półkola odległość między jednostkami

Warunki pracy grupy Inne warunki pracy grupy: oświetlenie cisza wygodne meble estetyczne otoczenie

Zasady pracy grupowej Pracuj w małych grupach Najlepszą figurą jest koło Umiemy już mówić, nauczmy się słuchać Uzgadniaj, a nie uśredniaj Szukaj mocnych stron partnerów Jeśli nie musisz, nie krytykuj Liczy się praca wszystkich

Zasady pracy grupowej Dbaj o atmosferę pracy w grupie Pytaj i proś Mów, jeśli chcesz, by inni uwzględnili Twoje zdanie Bądź życzliwy, uśmiechaj się Ceń własne pomysły i doceniaj pomysły innych Kontroluj czas

Czy decyzje grupowe są zawsze lepsze od indywidualnych?

Zalety rozwiązań grupowych Więcej wiedzy i informacji Wzajemne uczenie się Różnorodne podejście do problemu Możliwość rozważenia większej liczby wariantów – na ogół są to decyzje lepsze Lepsze zrozumienie decyzji Większa akceptacja rozwiązań Może wyłonić się naturalny lider grupy

Wady grupowego podejmowania decyzji Przedwczesne decyzje Zdominowanie przez jedną osobę Sprzeczne rozwiązania wariantowe Może pojawić się myślenie grupowe, „odpowiedzialność zbiorowa” Proces trwa dłużej

Aktywa i pasywa Niezgoda Podejmowanie ryzyka Wymogi czasowe Zmiany w stanowiskach członków grupy

Proces racjonalnego podejmowania decyzji Rozeznanie i zdefiniowanie sytuacji Identyfikacja alternatywnych możliwości Ocena wariantów Wybór najlepszego wariantu Wdrożenie wybranego wariantu Obserwacja wyników i ocena

Po pierwsze, postaraj się o opinię twórczego geniusza Po pierwsze, postaraj się o opinię twórczego geniusza. Po drugie, otocz się lepszymi od siebie. Po trzecie, nie przeszkadzaj im. David Ogilvy

TRUDNE ZACHOWANIA UCZNIÓW

Osoba prowadząca zajęcia powinna: Zachowywać się swobodnie i nie okazywać zdenerwowania – nie traktować osobiście destruktywnych zachowań uczniów, Wzmacniać pozytywne zachowania osób, które przeszkadzają w prowadzeniu zajęć – zachowania destruktywne wynikają często z chęci zwrócenia na siebie uwagi, dlatego zamiast je piętnować (przez co mogą ulec wzmocnieniu), lepiej zwracać uwagę na te konstruktywne (zwiększa się wtedy szansa na ich powtarzanie),

Osoba prowadząca zajęcia powinna: Odwoływać się do zasad i norm przyjętych na początku roku Koncentrować dyskusję na temacie, np. przypomnieć przebieg dyskusji do momentu jej przerwania, Zwracać się bezpośrednio do osoby przeszkadzającej, ale dopiero wtedy, gdy zawiodą inne metody. Koncentrować się na zachowaniu, a nie na osobie,

Osoba prowadząca zajęcia powinna: Starać się zrozumieć emocje, które są przyczyną tego zachowania, Zrobić przerwę, gdy wszystkie zaproponowane wyżej metody zawiodą...

Podstawowe zadania wychowawcy oddziału

Z chwilą gdy decydujesz się stawić czoło problemom, przekonujesz się, że możesz więcej, niż ci się zdawało. Paulo Coelho, Zahir

Wychowanie to: „... dynamiczny, złożony układ oddziaływań społecznych, wywołujący zmiany w osobowości człowieka tym działaniem poddawanego”(A. Gurycka) „... pomaganie wychowankowi w rozwoju i ułatwianie mu realizowania swoich możliwości” (H. Rylke, G. Klimowicz) „... proces samorzutnego rozwoju w zakresie różnego rodzaju doświadczenia nabywanego przez wychowanka”(S. Kunowski)

Wychowanie to: Działanie wychowawcze, czyli CZYNNOŚCI WYCHOWAWCY. Okoliczności, warunki i bodźce, czyli SYTUACJE WYCHOWAWCZE. Zachodzące zmiany, czyli całkowity PROCES WYCHOWAWCZEGO ROZWOJU CZŁOWIEKA. WYNIK, czyli wytwór wszystkich działań i warunków.

Podstawowe kompetencje psychologiczne nauczyciela Wiedza na temat prawidłowości rozwojowych dzieci i młodzieży. Wiedza na temat przyczyn trudności dydaktycznych i wychowawczych. Umiejętność wnikliwej obserwacji ucznia jako osoby oraz na tle klasy, a także wyciągania właściwych wniosków wspomagających proces dydaktyczny i wychowawczy. Umiejętność dostosowywania przekazu (dydaktycznego i wychowawczego) do indywidualnych możliwości ucznia. Umiejętności interpersonalne

Umiejętności interpersonalne Wzajemnego poznania i zaufania, które obejmują: otwartość, samoświadomość, samoakceptację oraz zaufanie. Skutecznej komunikacji, dokładnego i jednoznacznego wzajemnego zrozumienia. Zakłada także przekazywanie ciepła i sympatii. Wpływania na siebie nawzajem i pomocy. To m.in. skuteczna pomoc w problemach i kłopotach drugiej osoby, która zakłada umiejętność słuchania z empatią. Konstruktywnego rozwiązywania wspólnych problemów i konfliktów. David Johnson 1985

LISTA „NIEBEZPIECZNYCH SŁÓW” Ty nigdy! Ty zawsze! Zabraniam! Musisz natychmiast! Ja ci każę!

ADOLESCENCJA Pracując z młodzieżą należy unikać: nadmiernej zażyłości (muszą być granice: nauczyciel – uczeń); chęci bycia lubianym za wszelką cenę; podważania autorytetu innych dorosłych (nauczyciele, rodzice, katecheta); patrzenia „przez palce” na łamanie obowiązujących zasad, choćby najdrobniejszych;

ADOLESCENCJA Pracując z młodzieżą należy unikać: wrogości, agresji słownej, sarkazmu, obrażania, wyśmiewania, prowokowania; komenderowania, grożenia; traktowania, jakby dorastający byli małymi dziećmi; udowadniania swojej wyższości.

Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej Artykuł 48, ust. 1: "Rodzice mają prawo do wychowywania dzieci zgodnie z własnymi przekonaniami. Wychowanie to powinno uwzględniać stopień dojrzałości dziecka, a także wolność jego sumienia i wyznania oraz jego przekonania". Artykuł 53, ust. 3: "Rodzice mają prawo do zapewnienia dzieciom wychowania i nauczania moralnego i religijnego zgodnie ze swoimi przekonaniami". Artykuł 72, ust. 1: "Rzeczpospolita Polska zapewnia ochronę praw dziecka. Każdy ma prawo żądać od organów władzy publicznej ochrony dziecka przed przemocą, okrucieństwem, wyzyskiem i demoralizacją".

Ustawa o systemie oświaty - preambuła Oświata w Rzeczypospolitej Polskiej stanowi wspólne dobro całego społeczeństwa; kieruje się zasadami zawartymi w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, a także wskazaniami zawartymi w Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka, Międzynarodowym Pakcie Praw Obywatelskich i Politycznych oraz Konwencji o Prawach Dziecka. Nauczanie i wychowanie – respektując chrześcijański system wartości - za podstawę przyjmuje uniwersalne zasady etyki. Kształcenie i wychowanie służy rozwijaniu u młodzieży poczucia odpowiedzialności, miłości ojczyzny oraz poszanowania dla polskiego dziedzictwa kulturowego, przy jednoczesnym otwarciu się na wartości kultur Europy i świata. Szkoła winna zapewnić każdemu uczniowi warunki niezbędne do jego rozwoju, przygotować go do wypełniania obowiązków rodzinnych i obywatelskich w oparciu o zasady solidarności, demokracji, tolerancji, sprawiedliwości i wolności.

Ustawa o systemie oświaty Art. 1. System oświaty zapewnia w szczególności: 1) realizację prawa każdego obywatela Rzeczypospolitej Polskiej do kształcenia się oraz prawa dzieci i młodzieży do wychowania i opieki, odpowiednich do wieku i osiągniętego rozwoju; 2) wspomaganie przez szkołę wychowawczej roli rodziny; 3) możliwość zakładania i prowadzenia szkół i placówek przez różne podmioty; 4) dostosowanie treści, metod i organizacji nauczania do możliwości psychofizycznych uczniów, a także możliwość korzystania z pomocy psychologiczno-pedagogicznej i specjalnych form pracy dydaktycznej; 5) możliwość pobierania nauki we wszystkich typach szkół przez dzieci i młodzież niepełnosprawną oraz niedostosowaną społecznie, zgodnie z indywidualnymi potrzebami rozwojowymi i edukacyjnymi oraz predyspozycjami;

Ustawa o systemie oświaty 5a) opiekę nad uczniami niepełnosprawnymi przez umożliwianie realizowania zindywidualizowanego procesu kształcenia, form i programów nauczania oraz zajęć rewalidacyjnych; 6) opiekę nad uczniami szczególnie uzdolnionymi poprzez umożliwianie realizowania indywidualnych programów nauczania oraz ukończenia szkoły każdego typu w skróconym czasie; 7) upowszechnianie dostępu do szkół, których ukończenie umożliwia dalsze kształcenie w szkołach wyższych; 8) możliwość uzupełniania przez osoby dorosłe wykształcenia ogólnego, zdobywania lub zmiany kwalifikacji zawodowych i specjalistycznych; 9) zmniejszanie różnic w warunkach kształcenia, wychowania i opieki między poszczególnymi regionami kraju, a zwłaszcza ośrodkami wielkomiejskimi i wiejskimi; 10) utrzymywanie bezpiecznych i higienicznych warunków nauki, wychowania i opieki w szkołach i placówkach;

Ustawa o systemie oświaty 11) upowszechnianie wśród dzieci i młodzieży wiedzy o zasadach zrównoważonego rozwoju oraz kształtowanie postaw sprzyjających jego wdrażaniu w skali lokalnej, krajowej i globalnej; 12) opiekę uczniom pozostającym w trudnej sytuacji materialnej i życiowej; 13) dostosowywanie kierunków i treści kształcenia do wymogów rynku pracy; 13a) kształtowanie u uczniów postaw przedsiębiorczości sprzyjających aktywnemu uczestnictwu w życiu gospodarczym; 14) przygotowywanie uczniów do wyboru zawodu i kierunku kształcenia; 15) warunki do rozwoju zainteresowań i uzdolnień uczniów przez organizowanie zajęć pozalekcyjnych i pozaszkolnych oraz kształtowanie aktywności społecznej i umiejętności spędzania czasu wolnego; 16) upowszechnianie wśród dzieci i młodzieży wiedzy o bezpieczeństwie oraz kształtowanie właściwych postaw wobec zagrożeń i sytuacji nadzwyczajnych.

Ustawa o systemie oświaty Art. 4. Nauczyciel w swoich działaniach dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych ma obowiązek kierowania się dobrem uczniów, troską o ich zdrowie, postawę moralną i obywatelską z poszanowaniem godności osobistej ucznia.

Podstawa programowa kształcenia ogólnego „W procesie kształcenia ogólnego szkoła podstawowa kształtuje u uczniów postawy sprzyjające ich dalszemu rozwojowi indywidualnemu i społecznemu, takie jak: uczciwość, wiarygodność, odpowiedzialność, wytrwałość, poczucie własnej wartości, szacunek dla innych ludzi, ciekawość poznawcza, kreatywność, przedsiębiorczość, kultura osobista, gotowość do uczestnictwa w kulturze, podejmowania inicjatyw oraz do pracy zespołowej

Podstawa programowa kształcenia ogólnego W rozwoju społecznym bardzo ważne jest kształtowanie postawy obywatelskiej, postawy poszanowania tradycji i kultury własnego narodu, a także postawy poszanowania dla innych kultur i tradycji. Szkoła podejmuje odpowiednie kroki w celu zapobiegania wszelkiej dyskryminacji. (…) Szkoła oraz poszczególni nauczyciele podejmują działania mające na celu zindywidualizowane wspomaganie rozwoju każdego ucznia, stosownie do jego potrzeb i możliwości.”

Przykład ZASADY REALIZACJI PROGRAMU WYCHOWAWCZEGO 1.Pierwotne i największe prawa wychowawcze w stosunku do swoich dzieci posiadają rodzice. Nauczyciele wspierają rodziców w dziedzinie wychowania, a tym samym nie ponoszą wyłącznej i całkowitej odpowiedzialności za efekty wychowania. 2.Wszyscy członkowie społeczności szkolnej znają program wychowawczy i są jego współtwórcami w kolejnych etapach realizacji. 3.Wszyscy pracownicy szkoły biorą udział w realizacji programu wychowawczego, wspomagając się wzajemnie w rozwiązywaniu, problemów, podejmując współodpowiedzialność za efekty jego realizacji. 4.Nauczyciele wspomagają rozwój osobowy ucznia we wszystkich wymiarach: intelektualnym, psychicznym, społecznym, zdrowotnym, estetycznym, moralnym i duchowym.

Przykład ZASADY REALIZACJI PROGRAMU WYCHOWAWCZEGO Uczniowie mają możliwość dociekania prawdy, szkoła ułatwia im osiągnięcie świadomości życiowej. 6.W szkole kładzie się nacisk na budzenie wrażliwości moralnej, na wspomaganie uczniów w ich dążeniu do samodzielności osądów, rozwijanie wrażliwości na dobro. 7.Szkoła dąży do kształtowania w uczniach szacunku dla dobra wspólnego, rodziny, społeczności lokalnej, a także do rozwijania patriotyzmu jako wartości o podstawowym znaczeniu. 8.Uczniowie otrzymują w szkole pomoc w rozpoznawaniu wartości moralnych, w dokonywaniu wyborów i hierarchizacji tych wartości.

POWINNOŚCI WYCHOWAWCÓW KLASOWYCH 1.Rzetelne, coroczne zapoznanie uczniów w czasie godzin wychowawczych i ich rodziców podczas zebrań z rodzicami, z podstawowymi dokumentami regulującymi życie szkoły: Statutem szkoły, Programem wychowawczym, Programem profilaktyki. 2.Zapewnienie uczniom i ich rodzicom wszechstronnych informacji dotyczących postępów uczniów w nauce i zachowaniu oraz wymagań edukacyjnych stawianych przez szkołę. 3.Rozpoznanie sytuacji wychowawczej uczniów i poinformowanie uczących nauczycieli o trudnych przypadkach w tym zakresie. 4.Koordynowanie działań zespołu klasowego, wspieranie rozwoju uczniów. 5.Podejmowanie systematycznych wysiłków zmierzających do wytworzenia prawidłowej atmosfery w zespole klasowym.

POWINNOŚCI WYCHOWAWCÓW KLASOWYCH Dbanie o rozwój samorządności w klasie. 7.Uczestniczenie we wszystkich sytuacjach ważnych dla klasy ujętych w planie wychowawczym, np.: imprezach, wycieczkach, obozach, w których uczestniczą wychowankowie. 8.Kierowanie wszystkimi klasowymi wycieczkami wyjazdowymi. 9.Rozwiązywanie bieżących problemów dydaktycznych i wychowawczych we współpracy z rodzicami, nauczycielami, pedagogiem szkolnym. 10.Czuwanie nad przestrzeganiem obowiązującego w szkole prawa zarówno przez uczniów jak nauczycieli uczących w klasie. 11.Prawidłowe i systematyczne prowadzenie dokumentacji szkolnej.

ZASADY WSPÓŁPRACY WYCHOWAWCZEJ Z RODZICAMI Rodzice mają obowiązek uczestniczyć w zebraniach z rodzicami, organizowanych przez wychowawcę klasy lub dyrektora szkoły oraz prelekcjach poświęconych zagadnieniom wychowawczym. Rodzice mają obowiązek zawiadamiania wychowawcy o nieobecności ucznia, oraz stałego kontaktu z wychowawcą w trudnych sytuacjach wychowawczych. Rodzice mają obowiązek dbać o odpowiedni strój i wygląd dziecka.

ZASADY WSPÓŁPRACY WYCHOWAWCZEJ Z RODZICAMI Rodzice powinni na bieżąco zgłaszać do dyrektora szkoły lub wychowawcy najdrobniejsze nawet formy przestępczości wśród uczniów. W sytuacjach spornych w klasie rodzic zobowiązany jest do zachowania drogi służbowej zgodnie z zapisami Statutu szkoły. Rodzice ponoszą odpowiedzialność finansową za umyślne zniszczenia i kradzieże dokonane w szkole przez ich dzieci. Rodzice winni czynnie uczestniczyć w pracach, imprezach i uroczystościach na rzecz klasy i szkoły.