Podejście cybernetyczne, a modelowanie przedsiębiorstw

Podejście systemowe Ludwig von Bertalantffy (twórca ogólnej teorii systemów) N. Wiener , T. Parson Przejawia się w spojrzeniu na naturę rzeczywistości w metodologii jej badania a także w metodach oddziaływania na taką rzeczywistość Istota - traktowanie badanych obiektów jako systemów otwartych, inaczej zbiorów elementów powiązanych w taki sposób, ze tworzą one nową całość, która wyróżnia się w danym otoczeniu Zwarta struktura posiadająca różnorodne wejścia oraz wyjścia Podsystem regulacji (zarządzania) oraz podsystem wykonawczy

System otwarty System ma kontakt z otoczeniem Układy względnie odosobnione Reszta Wszechświata działa na nasz układ. Oddziaływanie odbywa się tylko na pewnych „drogach” zwanych wejściami układu . Nasz układ wywiera wpływ na resztę wszechświata. Oddziaływanie odbywa za pośrednictwem wyjść układu.

Jak działa przedsiębiorstwo?

Model cybernetyczny systemu otwartego I N F O R M A C J E I N F O R M A C J E System zarządzania System informacyjny Czynniki produkcji Produkty System roboczy Wejście Transformacja Wyjście Źródło: Gomółka Z. [] s.13

Funkcjonowanie systemu: Transformacja wejść strumieni rzeczowych i informacyjnych na wyjścia do otoczenia Zasady dwoistości Informacje stanowią odbicie zasileń Informacjom odpowiadają metainformacje Źródło: Gomólka Z. Cybernetyka w zarządzaniu, s.13, Źródło: Greniewski H. Cybernetyka niematematyczna, s.203, Warszawa 1969

Analiza Statystyka Świat systemów MECHANIZMY SYSTEMY ŚREDNIE POPULACJE Zorganizowana prostota SYSTEMY ŚREDNIE Zorganizowana złożoność POPULACJE Niezorganizowana złożoność Złożoność, różnorodność Metoda: Statystyka Metoda: Analiza Metoda: Modelowanie Moc zbioru systemów Źródło: Weinberger G.. [] s.13

Strumienie w przedsiębiorstwie

Właściciele Instytucje centralne Dostawcy Przedsiębiorstwo Odbiorcy Pracownicy Instytucje finansowe strumienie finansowe strumienie rzeczowe informacja dyrektywna

S= {x,t} Co to jest strumień? Strumień jest nieograniczonym zbiorem elementów (x,t), gdzie x, jest krotką należącą do schematu strumienia, a t należące do T jest stemplem czasowym elementu. S= {x,t}

Zasady modelowania Przedsiębiorstw Strumienie łączące Przedsiębiorstwo (P) z Otoczeniem (O) występują w parach. Można wyróżnić strumienie wzbudzające (Sx), czyli takie, które wzbudzają inny strumień, który można określić jako strumień wtórny (Sy). Strumieniami wzbudzającymi mogą być zarówno strumienie rzeczowe (np. sprzedaż), finansowe (kredyty) czy informacyjne (jak np. informacji dyrektywnej dla podatków). Zazwyczaj strumienie rzeczowe poprzedzają strumienie finansowe. Strumienie wzbudzające mogą mieć kierunek zarówno P ®O (np. sprzedaż), jak i O ®P (np. dostawy). Strumienie wtórne (Sy) mają z reguły postać strumieni finansowych. Niejednokrotnie są opóźnione w stosunku do strumieni wzbudzających (Sx).

Sy - strumień finansowy Przedsiębiorstwo Sx - strumień rzeczowy Odbiorcy Sy - strumień finansowy Sx Þ Sy

Strumienie zobowiązań

Sy - strumień finansowy Przedsiębiorstwo Sx - strumień rzeczowy Odbiorcy Sy - strumień finansowy Sx Þ Sy

Sy - strumień finansowy Przedsiębiorstwo Sx - strumień rzeczowy Odbiorcy Sv -Sv Sy - strumień finansowy Sx ® Sv Þ -Sv ® Sy

Fazy strumieni zobowiązań I. Powstanie II. Realizacja i anihilacja jednorazowa wielokrotna warunkowa

Po co? - pozwalają uchwycić bezpośrednie związki pomiędzy Przedsiębiorstwem, a obiektami Otoczenia bez opóźnień, a poprzez to zmniejszyć „zawieszenie w czasie” strumieni; - przekładają strumienie rzeczowe na ekwiwalent pieniężny; - kumulują opóźnienia; - bezpośrednio generują strumienie finansowe; - pozwalają na modelowanie również produktów o charakterze zobowiązaniowym, w tym o charakterze opcyjnym (np. produktów pochodnych).

Analiza widmowa przedsiębiorstwa Bierny Właściciel Nadwyżki => Lokaty

Przedsiębiorstwo Dostawcy towarów Dostawcy usług Odbiorcy Dostawcy maszyn i urządzeń Majątek Dostawcy usług Transformacja Odbiorcy Zapasy produktów Dostawcy materałów Produkcja w toku Zapasy materiałów Pracownicy

Przedsiębiorstwo Instytucje centralne Odbiorcy Dostawcy Instytucje finansowe Przedsiębiorstwo Instytucje centralne Odbiorcy Dostawcy Zobowiązania Należności, Lokaty Pracownicy

- + - + Odbiorcy Dostawcy Instytucje centralne Instytucje finansowe Przedsiębiorstwo Odbiorcy + Zobowiązania - - Należności, Lokaty + Środki pieniężne Dostawcy Pracownicy wpływy wypływy Instytucje centralne

Wynik finansowy

Problem I Jak modelować?

P – zbiór wzajemnie powiązanych strumieni Zasady modelowania Przedsiębiorstw P – zbiór wzajemnie powiązanych strumieni Strumienie: finansowe, rzeczowe, informacyjne, zobowiązań P – system otwarty i złożony Sterowanie odbywa się poprzez impulsy sterujące, o charakterze informacyjnym. Zmienne są wtórne do strumieni " P $ strumień(-ie) kluczowe (silnik) Warunek konieczny funkcjonowania P