Kreatywny nauczyciel = kreatywny uczeń? Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Do czego przygotowuje uczniów tradycyjna edukacja? „Lubię szkołę tam nie trzeba myśleć wszystko powiedzą ci sami….”

Wszyscy mamy wielkie naturalne zdolności, jednakże wszyscy mamy je na swój sposób.  

Większość dzieci rozpiera wyobraźnia Większość dzieci rozpiera wyobraźnia. Co się z nimi dzieje, kiedy dorastają?  Dlaczego tak wielu dorosłych potrzebuje pomocy, by być kreatywnymi?   Dlaczego tak wielu dorosłych myśli, że sami nie są kreatywni (ani zbytnio inteligentni), podczas gdy inni ludzie są? Jaki jest prawdziwy problem i co można z nim zrobić? 

Do kreatywności nie dorastamy, ale z niej wyrastamy

Współczesny świat wymaga od uczniów zestawu nowych umiejętności, dzięki którym będą oni mogli w pełni korzystać z praw i możliwości rozwijającego się społeczeństwa wiedzy. Rodzi to potrzebę wygenerowania kompetencji XXI wieku

Kreatywność i innowacyjność Krytyczne myślenie i rozwiązywanie problemów Komunikowanie Kolaboracja-współpraca w ramach grupy/ społeczności Alfabetyzm informacyjny ( umiejętności wyszukiwania, analizowania i zarządzania informacją) Alfabetyzm medialny ( umiejętność korzystania z cyfrowych mediów) Sprawność posługiwania się narzędziami technologii informacyjno-komunikacyjnej, czyli ICT, Elastyczność i adaptacyjność ( umiejętność dostosowania się do zmieniających się warunków) Inicjatywa i samodecydowanie o swoim życiu Umiejętność funkcjonowania w zróżnicowanym i wielokulturowym środowisku Produktywność Umiejętności liderskie i odpowiedzialność

„Nie możesz wykopać dziury w innym miejscu, pogłębiając tą samą dziurę” De Bono

Czym jest kreatywność? Jak pielęgnować kreatywność u dzieci?

Kreatywność to stan ducha, to pewien sposób funkcjonowania Nie można być kreatywnym trochę lub kreatywnym na polecenie

Kreatywność to działanie nierutynowe

Kreatywność to reakcja – czemu nie?

Kreatywność to odwaga – patrzenie na rzeczy na nowo, odwracania świata do góry nogami. Jeśli nie jesteś przygotowany na pomyłkę, to nie będziesz w stanie wymyślić nic nowego.

Kreatywność to zdolność pokonania schematów i rutyny

Podobieństwo utrwalonego schematu wyklucza możliwość nowego spojrzenia

Kreatywność bywa niebezpieczna – bo narażamy się na porażki

Kreatywność to poczucie humoru

Kreatywność to wiara, że wszystko jest możliwe

Jak jest? Większość systemów szkolnych promuje naukę przedmiotów ścisłych i humanistycznych na dalszym planie ustawiając zdolności artystyczne. Sztuka i muzyka umiejscowione są wyżej niż teatr i taniec. I w pewnym momencie zaczynamy kształcić dzieci „od pasa w górę” i głowa jest najistotniejsza. Wielu utalentowanych ludzi w szkole myśli o sobie, że takimi nie są – bo nie spełniają wysokich norm zapotrzebowania na sukces akademicki.

Dotychczasowa szkoła – programy, profile pożądanych umiejętności były oparte na intelektualnych dyspozycjach ucznia ( min. pojmowaniu, wnioskowaniu, bogatym słownictwie), czyli tym, co mierzą klasyczne testy inteligencji: zdolnościach werbalnych i numeryczno-logicznych. Obecnie zdegradowano dominację IQ- wskazując, że nawet wysoki IQ nie przynosi sukcesów osobistych i życiowych, więc dlaczego miałby wyrokować o inteligencji człowieka.

Jeśli uczeń nie jest w stanie uczyć się w sposób, w jaki jest uczony, wtedy nauczyciel powinien uczyć go we właściwy dla niego sposób. Niesie to za sobą konieczność rezygnacji z jednego stylu nauczania dla wszystkich.

Każdy człowiek posiada wszystkie typy inteligencji w różnym stopniu rozwinięte. Tworzą one niepowtarzalny „profil inteligencji”, który podlega zmianom. Wszystkie inteligencje wzajemnie ze sobą współpracują. Każdą inteligencję można rozwijać - „słabsze” inteligencje można rozwijać poprzez „mocniejsze”. Rozwojowi inteligencji sprzyja właściwie zorganizowane środowisko domowe i szkolne

lingwistyczna

INTELIGENCJA JĘZYKOWA przejawia się w rozumieniu świata poprzez słowo mówione i pisane, we wrażliwości na rymy, znaczenie słów oraz dźwięki

logiczno-matematyczna

INTELIGENCJA MATEMATYCZNO – LOGICZNA przejawia się w rozumieniu świata poprzez liczby, ciągi zdarzeń, myślenie logiczne i kreatywne rozwiązywanie problemów

muzyczna

INTELIGENCJA MUZYCZNA przejawia się w rozumieniu świata poprzez rytm i melodię, zdolnością słuchową, wrażliwością na dźwięki, rymy i kompozycje

wizualno-przestrzenna

INTELIGENCJA WIZUALNO – PRZESTRZENNA przejawia się w rozumieniu świata poprzez myślenie obrazami, wrażliwość wzrokowo – przestrzenną, wizualizację i orientację przestrzenną

kinestetyczna

INTELIGENCJA RUCHOWA przejawia się w rozumieniu świata poprzez ruch i kontakt fizyczny oraz umiejętnością wykorzystania własnego ciała do wyrażania emocji

interpersonalna

INTELIGENCJA INTERPERSONALNA to zdolność rozumienia innych ludzi, współodczuwania, negocjowania i wypracowywania kompromisów oraz patrzenia na świat oczyma innej osoby

intrapersonalna

INTELIGENCJA INTRAPERSONALNA to zdolność rozumienia samego siebie, własnych uczuć, patrzenia na świat ze swojego punktu widzenia, umiejętność kierowania własnym postępowaniem

W

Kreatywność jest powiązana z pracą prawej półkuli mózgu. LEWA „Akademicka” Język Logika Matematyka Liczby Analiza Nadawanie porządku Czytanie fonetyczne PRAWA „Kreatywna” Wyobraźnia Manipulowanie przestrzenią Myślenia obrazowe Synteza Rytmiczność Fantazja Czytanie całościowe

Co blokuje naszą kreatywność Sztywność w spostrzeganiu, myśleniu i wykorzystywaniu obiektów; przywiązanie się do jednego sposobu myślenia Skłonność do natychmiastowego oceniania swych pomysłów – wewnętrzna cenzura; porównywanie się do innych, zazdrość; Przekonanie, że nie jestem twórczy i nigdy nie będę. A każdy może twórczo myśleć. I można się tego nauczyć!!! Grupa i jej procesy – rywalizacja, onieśmielenie wobec innych; brak jasnych zasad w grupie; rozproszenie odpowiedzialności. Co blokuje naszą kreatywność

Jak rozbudzać kreatywność „Ustal ramy prawne działania, a następnie oznajmij, że one nie istnieją, np. nie istnieje Ustawa o oświacie ani Karta Nauczyciela….” Jaką szkołę widzimy teraz ?

Nauczyciel (trochę) jako czarodziej!!!

Uczymy się najlepiej wtedy, gdy robimy wynalazki Piaget

Kreatywność pociąga za sobą kolejne ważne pojęcie - twórczość Kreatywność pociąga za sobą kolejne ważne pojęcie - twórczość. Twórczy nauczyciel to animator rozwoju intelektualnego i osobowościowego ucznia. By sprostać tym trudnym zadaniom nauczyciel musi dobrze poznać swoich uczniów, ich zdolności i style uczenia się, powinien starać się zrozumieć ich styl myślenia, nie negować go.

Korzyści, jakie mogą odnieść uczniowie rozwijający twórcze myślenie: większa samodzielność m.in. w planowaniu i szukaniu rozwiązań; większa pomysłowość, oryginalność myślenia (zdolność do wytwarzania pomysłów nowych, niecodziennych, ciekawych); giętkość myślenia (przełamywanie utartych schematów w postrzeganiu i interpretowaniu rzeczywistości); płynność myślenia (łatwość wytwarzania pomysłów); wrażliwość intelektualna, wrażliwość na problemy; wprawa w rozwiązywaniu problemów; zdolność pokonywania barier ograniczających twórczość własną i innych;

postrzeganie świata jako bardziej interesującego, większa otwartość na nowe doświadczenia; wrażliwość intelektualna; kojarzenie odległych idei i rzeczy, umiejętność przekształcania już gotowych rozwiązań w nowe; wzrost motywacji wynikającej z ciekawości poznawczej i chęci rozwiązania zadania; zmiana sposobu odnoszenia się do innych osób, wzrost tolerancji, zrozumienia; zdolność zrozumiałego dla innych przekazywania myśli; umiejętność słuchania, właściwego krytykowania; wzrost wiary w siebie; rozwój osobowości; umiejętność współpracy w grupie;

Ci, którzy są wystarczająco szaleni, by myśleć, że są w stanie zmienić świat, są tymi, którzy go zmieniają. Pozostań nienasycony, pozostań nierozsądny

Nauczyciel kreatywny: pobudza ciekawość poznawczą stymuluje i motywuje do myślenia i poszukiwania tworzy wspólnotę badawczą ze swymi uczniami, uczestniczy w dialogu jako wspólnym przedsięwzięciu podąża w myśleniu za swymi uczniami naucza strategii potrzebnych do rozwiązywania problemów w sposób twórczy pomaga odkrywać talenty i drzemiący w uczniu potencjał.

Co warunkuje efektywne nauczanie w kontekście zadań stawianych uczniowi? kreatywność i entuzjazm nauczyciela poznanie osobowości ucznia i indywidualizacja procesu nauczania rozwijanie twórczego myślenia uczniów stosowanie różnych metod i technik rozwijających myślenie twórcze stosowanie aktywizujących metod nauczania docenianie zaangażowania ucznia, prezentacja jego wytworów

Na świecie mamy dwa rodzaje ludzi: - jedni nie lubią swojej pracy i chcą dotrwać do weekendu - drudzy mówią: praca to moje życie – jest ich niewielu.

Wpływ osobowości nauczyciela na rozwój uzdolnień twórczych dzieci podkreśla znane powiedzenie: Wychowuje się nie tylko dzięki temu, co się wie i co się umie, ale przede wszystkim dzięki temu, kim się jest.

Jak to robić, czyli kreatywne środowisko tworzone przez nauczycieli Akceptacja ucznia (jego osoby). Otwartość - dawanie uczniowi przestrzeni do rozwoju, możliwości do poszukiwania nowych, innych rozwiązań. Czas – należy dać uczniowi czas, pozwolić na dłuższe myślenie, zastanowienie. Zaangażowanie ze strony nauczyciela. Uczeń ma prawo do pomyłki. Zindywidualizowane podejście do ucznia.

Wspólne określanie zasad, granic, tematów. Nauczyciel musi być aktywnym słuchaczem czyli słucha, słyszy i reaguje. Nauczyciel powinien dzielić z dzieckiem ryzyko – jeżeli podejmujemy jakieś zadanie to razem za nie odpowiadamy. Nauczyciel powinien zakładać, że się uda. Nauczyciel umie przyznać się do tego, że nie umie. Stosuje wzmacniające komunikaty: to interesujące, opowiedz o tym coś więcej, to bardzo pomysłowe, dobre pytanie, na pewno dasz sobie radę, najpierw spróbuj sam – jak będzie ci potrzebna pomoc, daj mi znać, czy przemyślałeś inne możliwości.

Do pracowni Michała Anioła wszedł mały chłopiec i spytał go czemu tak uważnie odłupuje kamień Mistrz uśmiechnął się i odpowiedział: "Ponieważ w środku jest anioł, a ja pomagam mu się wydostać."

Życząc Państwu i sobie mistrzostwa w pracy nauczyciela dziękuję za uwagę Mariola Sochacka

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego