PROJEKT KĘDZIERZYN ELEKTROWNIA POLIGENERACYJNA z usuwaniem CO2 PLATFORMA WSPÓŁPRACY Oficjalna nazwa pełna projektu to: PROJEKT KĘDZIERZYN Elektrownia Poligeneracyjna z usuwaniem CO2 Skrótowo: PROJEKT KĘDZIERZYN Eugeniusz Sutor ZAK S.A. Janusz Tchórz PKE S.A. KATOWICE 01.06.2010r. 1 1

Obiekt Demonstracyjny IGCC-CCS Zeroemisyjny Kompleks Energo-Karbochemiczny Obiekt Demonstracyjny IGCC-CCS Rozszerzenie oficjalnej nazwy – Zeroemisyjny Kompleks Energo-Karbochemiczny dla którego czynimy starania by był miał status obiektu DEMONSTRACYJNEGO w EU CCS Demonstration Programme – ma być wybranych 12 projektów które uzyskają ten status, wiążący się z uninymi dotacjami/subwencjami. 2 2

NASZA ODPOWIEDŹ NA WYZWANIA UNIJNEJ POLITYKI ENERGETYCZNO – KLIMATYCZNEJ w zakresie 1.zeroemisyjnych technologii energetycznych 2. nowych źródeł gazu syntezowego dla chemii Główna przewaga PROJEKTU KĘDZIERZYN to prócz realizacji zeroemisyjnych technologii w energetyce stworzenie możliwości produkcji gazu syntezowego (podstawa wielu kompleksów produktowych w chemii – w naszym przypadku kompleksu metanolowego) w oparciu o węgiel a nie o gaz ziemny. 3 3

PROJEKTU KĘDZIERZYN – ELEKTROWNI POLIGENERACYJNEJ Z USUWANIEM CO2 PARTNERZY PROJEKTU ZAK S.A. jeden z największych: -producentów chemicznych w Polsce i Europie -krajowych eksporterów -podmiotów gospodarczych w regionie opolskim firma zaangażowana ekologicznie uczestniczy w globalnym programie „Odpowiedzialność i Troska” Południowy Koncern Energetyczny S.A. drugi pod względem wielkości producent energii w Polsce ponad 14% udziału w krajowej mocy elektrycznej – (4,9 GWe) ponad 16% w produkcji ciepła na rynku lokalnym – (2,4 GWt) Partnerzy inicjatorzy PROJEKTU KĘDZIERZYN, jest duża szansa na wsparcie projektu przez dużych, nie tylko branżowych, partnerów zagranicznych ZAK – PKE W 2007 roku Spółki podjęły wspólne działania, których głównym celem jest realizacja PROJEKTU KĘDZIERZYN – ELEKTROWNI POLIGENERACYJNEJ Z USUWANIEM CO2 4 4

PROJEKT KĘDZIERZYN Wytworzona Moc: ≥ 309 MWe ; ≥125 MWt Produkcja Metanolu: ≥500 tys. ton/rok Wychwycone CO2: 3 360 000 ton/rok Ograniczenie emisji CO2 : 93 % Zużycie paliwa (węgiel): 2,09 mln ton /rok Nakłady inwestycyjne szacowane są na podstawie dzisiejszych bilansów dla których materiałem źródłowym są bilanse zawarte we Wstępnym Studium Wykonalności. Projekt jest nowatorski i innowacyjny stąd w wielu obszarach trwają prace w zakresie materiałów źródłowych (np. obszar transportu i składowania CO2) ostateczna weryfikacja nakładów inwestycyjnych nastąpi w Studium Wykonalności, 5 5

PROJEKT KĘDZIERZYN blokowy schemat procesowy Blok 1000 Wyspa zgazowania Blok 2000 Obróbka syngazu Blok 2100 Usuwanie kwaśnych gazów AGR Blok 2200 Odzysk siarki SRI, obróbka gazów wylotowych TGT Blok 2300 Sprężanie CO2 Nakłady inwestycyjne szacowane są na podstawie dzisiejszych bilansów dla których materiałem źródłowym są bilanse zawarte we Wstępnym Studium Wykonalności. Projekt jest nowatorski i innowacyjny stąd w wielu obszarach trwają prace w zakresie materiałów źródłowych (np. obszar transportu i składowania CO2) ostateczna weryfikacja nakładów inwestycyjnych nastąpi w Studium Wykonalności, Blok 3000 Cykl kombinowany Blok 4000 Instalacja metanolu 6 6

PROJEKT KĘDZIERZYN transport i składowanie CO2 ZAK S.A. CIESZYN SIERADZ GŁOGÓW Wyspecyfikowane miejsce składowania dwutlenku węgla – ranking struktur i formacji geologicznych: Złoża gazu ziemnego Załęcze-Wiewierz Złoża wód solankowych Kliczków Złoża wód solankowych Skoczów Nakłady inwestycyjne szacowane są na podstawie dzisiejszych bilansów dla których materiałem źródłowym są bilanse zawarte we Wstępnym Studium Wykonalności. Projekt jest nowatorski i innowacyjny stąd w wielu obszarach trwają prace w zakresie materiałów źródłowych (np. obszar transportu i składowania CO2) ostateczna weryfikacja nakładów inwestycyjnych nastąpi w Studium Wykonalności, 7 7

PROJEKT KĘDZIERZYN - platforma współpracy EU CCS Program Demonstracyjny EIT – Europejski Instytut Innowacji i Technologii NCBiR – Narodowe Centrum Badań i Rozwoju W obecnej strukturze surowcowej wytwarzania energii elektrycznej, przy dodatkowych kosztach związanych z kosztem za emisję CO2 POLSKA poniesie niewspółmierny do pozostałych krajów EU wzrost kosztów wytwarzania energii elektrycznej. Znajdzie to swe odzwierciedlenie w pogorszeniu pozycji konkurencyjnej naszej gospodarki. Aby temu zapobiec niezbędnym jest zaangażowanie Rządu RP w zminimalizowaniu tej niekorzystnej sytuacji poprzez stworzenie PROGRAMU OPERACYJNEGO „CZYSTE TECHNOLOGIE WĘGLOWE” Projekt takiego programu został przygotowany przez PKE S.A. i ZAK S.A. przy współudziale IChPW. Finansowanie ze strony EU poprzez EU CCS Demonstration Programme jest noezbędne, ale musi uzyskać wsparcie krajowe w szerszym aspekcie niż tylko CCS bo w zakresie Czystych Technologii Węglowych, jako żywotnego interesu naszego kraju, a szczególnie naszej gospodarki. Niezbędnym jest podjęcie działań uruchamiających pilotażowe zatłaczanie CO2 w skali przemysłowej dla zdobycia wiarygodnych danych źródłowych w celu opracowania i wprowadzenia w życie regulacji prawnych. Konieczne jest również uruchomienie kampanii społecznej dla uzyskania przyzwolenia społecznego zatłaczania/magazynowania CO2 Opracowanie FEED niezbędnego dla uzyskania statusu DEMO winno być również finansowane w ramach programu wdrożeniowego.

PROJEKT KĘDZIERZYN - platforma współpracy NCBiR – 3 Programy Strategiczne Zaawansowane technologie pozyskiwania energii 4 zadania badawcze, w tym Technologia Zgazowania dla Wysokoefektywnej Produkcji Paliw i Energii Elektrycznej Interdyscyplinarny system interaktywnej informacji naukowej i naukowo technicznej Zintegrowany system zmniejszenia eksploatacyjnej energochłonności budynków EIT – 3 Wspólnoty Wiedzy Climate-KIC : łagodzenie skutków zmian klimatu i adaptacja KIC InnoEnergy : Zrównoważona energia 6 węzłów wiedzy, w tym CC PolandPlus EIT ICT Labs: społeczeństwo informacyjno-komunikacyjne przyszłości W obecnej strukturze surowcowej wytwarzania energii elektrycznej, przy dodatkowych kosztach związanych z kosztem za emisję CO2 POLSKA poniesie niewspółmierny do pozostałych krajów EU wzrost kosztów wytwarzania energii elektrycznej. Znajdzie to swe odzwierciedlenie w pogorszeniu pozycji konkurencyjnej naszej gospodarki. Aby temu zapobiec niezbędnym jest zaangażowanie Rządu RP w zminimalizowaniu tej niekorzystnej sytuacji poprzez stworzenie PROGRAMU OPERACYJNEGO „CZYSTE TECHNOLOGIE WĘGLOWE” Projekt takiego programu został przygotowany przez PKE S.A. i ZAK S.A. przy współudziale IChPW. Finansowanie ze strony EU poprzez EU CCS Demonstration Programme jest noezbędne, ale musi uzyskać wsparcie krajowe w szerszym aspekcie niż tylko CCS bo w zakresie Czystych Technologii Węglowych, jako żywotnego interesu naszego kraju, a szczególnie naszej gospodarki. Niezbędnym jest podjęcie działań uruchamiających pilotażowe zatłaczanie CO2 w skali przemysłowej dla zdobycia wiarygodnych danych źródłowych w celu opracowania i wprowadzenia w życie regulacji prawnych. Konieczne jest również uruchomienie kampanii społecznej dla uzyskania przyzwolenia społecznego zatłaczania/magazynowania CO2 Opracowanie FEED niezbędnego dla uzyskania statusu DEMO winno być również finansowane w ramach programu wdrożeniowego.

PROJEKT KĘDZIERZYN - platforma współpracy Planowane przepływy finansowe w KIC InnoEnergy W obecnej strukturze surowcowej wytwarzania energii elektrycznej, przy dodatkowych kosztach związanych z kosztem za emisję CO2 POLSKA poniesie niewspółmierny do pozostałych krajów EU wzrost kosztów wytwarzania energii elektrycznej. Znajdzie to swe odzwierciedlenie w pogorszeniu pozycji konkurencyjnej naszej gospodarki. Aby temu zapobiec niezbędnym jest zaangażowanie Rządu RP w zminimalizowaniu tej niekorzystnej sytuacji poprzez stworzenie PROGRAMU OPERACYJNEGO „CZYSTE TECHNOLOGIE WĘGLOWE” Projekt takiego programu został przygotowany przez PKE S.A. i ZAK S.A. przy współudziale IChPW. Finansowanie ze strony EU poprzez EU CCS Demonstration Programme jest noezbędne, ale musi uzyskać wsparcie krajowe w szerszym aspekcie niż tylko CCS bo w zakresie Czystych Technologii Węglowych, jako żywotnego interesu naszego kraju, a szczególnie naszej gospodarki. Niezbędnym jest podjęcie działań uruchamiających pilotażowe zatłaczanie CO2 w skali przemysłowej dla zdobycia wiarygodnych danych źródłowych w celu opracowania i wprowadzenia w życie regulacji prawnych. Konieczne jest również uruchomienie kampanii społecznej dla uzyskania przyzwolenia społecznego zatłaczania/magazynowania CO2 Opracowanie FEED niezbędnego dla uzyskania statusu DEMO winno być również finansowane w ramach programu wdrożeniowego.

PROJEKT KĘDZIERZYN - platforma współpracy Partnerzy W obecnej strukturze surowcowej wytwarzania energii elektrycznej, przy dodatkowych kosztach związanych z kosztem za emisję CO2 POLSKA poniesie niewspółmierny do pozostałych krajów EU wzrost kosztów wytwarzania energii elektrycznej. Znajdzie to swe odzwierciedlenie w pogorszeniu pozycji konkurencyjnej naszej gospodarki. Aby temu zapobiec niezbędnym jest zaangażowanie Rządu RP w zminimalizowaniu tej niekorzystnej sytuacji poprzez stworzenie PROGRAMU OPERACYJNEGO „CZYSTE TECHNOLOGIE WĘGLOWE” Projekt takiego programu został przygotowany przez PKE S.A. i ZAK S.A. przy współudziale IChPW. Finansowanie ze strony EU poprzez EU CCS Demonstration Programme jest noezbędne, ale musi uzyskać wsparcie krajowe w szerszym aspekcie niż tylko CCS bo w zakresie Czystych Technologii Węglowych, jako żywotnego interesu naszego kraju, a szczególnie naszej gospodarki. Niezbędnym jest podjęcie działań uruchamiających pilotażowe zatłaczanie CO2 w skali przemysłowej dla zdobycia wiarygodnych danych źródłowych w celu opracowania i wprowadzenia w życie regulacji prawnych. Konieczne jest również uruchomienie kampanii społecznej dla uzyskania przyzwolenia społecznego zatłaczania/magazynowania CO2 Opracowanie FEED niezbędnego dla uzyskania statusu DEMO winno być również finansowane w ramach programu wdrożeniowego.

PROJEKT KĘDZIERZYN - platforma współpracy Zadanie Badawcze nr 3 Opracowanie technologii zgazowania węgla dla wysokoefektywnej produkcji paliw i energii elektrycznej CC PolandPlus rozszerzenie o dodatkowy temat w ramach jednego pojektu wraz z partnerami zrzeszonymi i/lub sieciowymi CC Sweden lub/i CC Germany rozszerzenie o inne teamty w ramach jednego projektu W obecnej strukturze surowcowej wytwarzania energii elektrycznej, przy dodatkowych kosztach związanych z kosztem za emisję CO2 POLSKA poniesie niewspółmierny do pozostałych krajów EU wzrost kosztów wytwarzania energii elektrycznej. Znajdzie to swe odzwierciedlenie w pogorszeniu pozycji konkurencyjnej naszej gospodarki. Aby temu zapobiec niezbędnym jest zaangażowanie Rządu RP w zminimalizowaniu tej niekorzystnej sytuacji poprzez stworzenie PROGRAMU OPERACYJNEGO „CZYSTE TECHNOLOGIE WĘGLOWE” Projekt takiego programu został przygotowany przez PKE S.A. i ZAK S.A. przy współudziale IChPW. Finansowanie ze strony EU poprzez EU CCS Demonstration Programme jest noezbędne, ale musi uzyskać wsparcie krajowe w szerszym aspekcie niż tylko CCS bo w zakresie Czystych Technologii Węglowych, jako żywotnego interesu naszego kraju, a szczególnie naszej gospodarki. Niezbędnym jest podjęcie działań uruchamiających pilotażowe zatłaczanie CO2 w skali przemysłowej dla zdobycia wiarygodnych danych źródłowych w celu opracowania i wprowadzenia w życie regulacji prawnych. Konieczne jest również uruchomienie kampanii społecznej dla uzyskania przyzwolenia społecznego zatłaczania/magazynowania CO2 Opracowanie FEED niezbędnego dla uzyskania statusu DEMO winno być również finansowane w ramach programu wdrożeniowego.

PROJEKT KĘDZIERZYN - platforma współpracy W obecnej strukturze surowcowej wytwarzania energii elektrycznej, przy dodatkowych kosztach związanych z kosztem za emisję CO2 POLSKA poniesie niewspółmierny do pozostałych krajów EU wzrost kosztów wytwarzania energii elektrycznej. Znajdzie to swe odzwierciedlenie w pogorszeniu pozycji konkurencyjnej naszej gospodarki. Aby temu zapobiec niezbędnym jest zaangażowanie Rządu RP w zminimalizowaniu tej niekorzystnej sytuacji poprzez stworzenie PROGRAMU OPERACYJNEGO „CZYSTE TECHNOLOGIE WĘGLOWE” Projekt takiego programu został przygotowany przez PKE S.A. i ZAK S.A. przy współudziale IChPW. Finansowanie ze strony EU poprzez EU CCS Demonstration Programme jest noezbędne, ale musi uzyskać wsparcie krajowe w szerszym aspekcie niż tylko CCS bo w zakresie Czystych Technologii Węglowych, jako żywotnego interesu naszego kraju, a szczególnie naszej gospodarki. Niezbędnym jest podjęcie działań uruchamiających pilotażowe zatłaczanie CO2 w skali przemysłowej dla zdobycia wiarygodnych danych źródłowych w celu opracowania i wprowadzenia w życie regulacji prawnych. Konieczne jest również uruchomienie kampanii społecznej dla uzyskania przyzwolenia społecznego zatłaczania/magazynowania CO2 Opracowanie FEED niezbędnego dla uzyskania statusu DEMO winno być również finansowane w ramach programu wdrożeniowego.

PROJEKT KĘDZIERZYN - platforma współpracy W obecnej strukturze surowcowej wytwarzania energii elektrycznej, przy dodatkowych kosztach związanych z kosztem za emisję CO2 POLSKA poniesie niewspółmierny do pozostałych krajów EU wzrost kosztów wytwarzania energii elektrycznej. Znajdzie to swe odzwierciedlenie w pogorszeniu pozycji konkurencyjnej naszej gospodarki. Aby temu zapobiec niezbędnym jest zaangażowanie Rządu RP w zminimalizowaniu tej niekorzystnej sytuacji poprzez stworzenie PROGRAMU OPERACYJNEGO „CZYSTE TECHNOLOGIE WĘGLOWE” Projekt takiego programu został przygotowany przez PKE S.A. i ZAK S.A. przy współudziale IChPW. Finansowanie ze strony EU poprzez EU CCS Demonstration Programme jest noezbędne, ale musi uzyskać wsparcie krajowe w szerszym aspekcie niż tylko CCS bo w zakresie Czystych Technologii Węglowych, jako żywotnego interesu naszego kraju, a szczególnie naszej gospodarki. Niezbędnym jest podjęcie działań uruchamiających pilotażowe zatłaczanie CO2 w skali przemysłowej dla zdobycia wiarygodnych danych źródłowych w celu opracowania i wprowadzenia w życie regulacji prawnych. Konieczne jest również uruchomienie kampanii społecznej dla uzyskania przyzwolenia społecznego zatłaczania/magazynowania CO2 Opracowanie FEED niezbędnego dla uzyskania statusu DEMO winno być również finansowane w ramach programu wdrożeniowego.

Dziękujemy za uwagę Eugeniusz Sutor ZAK S.A. Janusz Tchórz PKE S.A. Konkluzje: PROJEKT KĘDZIERZYN jest nowatorskim rozwiązaniem realizującym w technologii pre combustion PROGRAM CCS , wiążąc energetykę z chemią (poligeneracja). PROJEKT KĘDZIERZYN testuje technologie niezbędne dla odbudowy mocy w energetyce, gwarantując najniższy koszt wytworzenia energii elektrycznej z uwzględnieniem opłat za emisję CO2 PROJEKT KĘDZIERZYN jest dla chemii węglową alternatywą surowcową gazu ziemnego – strategicznego surowca wielu gałęzi chemii. Ww przewagi PROJEKTU KĘDZIERZYN predysponują go do miana Projektu Demonstracyjnego CCS.