Pomoc psychologiczno-pedagogiczna w przepisach prawa oświatowego

Pomoc psychologiczno-pedagogiczna w szkole Pomoc psychologiczno-pedagogiczna to: prawo uczniów do korzystania z pomocy, którzy z powodu nieharmonijnego czy zaburzonego rozwoju przejawiają różnego rodzaju problemy utrudniające im uzyskiwanie osiągnięć szkolnych (uczniowie ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi); bardzo ważne zadanie i obowiązek szkoły świadczone na rzecz uczniów, zapewniające im i ich rodzicom profesjonalne wsparcie.

Podstawowe akty prawne uprawniające do udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (DzU Nr 256, poz. 2572 z późn. zm.) art. 22 ust. 2 pkt 11: Minister właściwy do spraw oświaty i wychowania określi ponadto, w drodze rozporządzenia: (…) zasady udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w szkołach i placówkach, które powinny tworzyć warunki dla zaspokajania potrzeb rozwojowych i edukacyjnych uczniów, w szczególności wspomagać rozwój uczniów i efektywność uczenia się; Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 17 października 2010 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (DzU Nr 228, poz. 1487).

Inne akty prawne powiązane z organizowaniem pomocy psychologiczno-pedagogicznej Należą do nich rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej dotyczące: zasad działania publicznych poradni psychologiczno-pedagogicznych, w tym publicznych poradni specjalistycznych; orzeczeń i opinii wydawanych przez zespoły orzekające działające w publicznych poradniach psychologiczno-pedagogicznych; ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół; warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych oraz niedostosowanych społecznie w specjalnych przedszkolach, szkołach i oddziałach oraz w ośrodkach;

Inne akty prawne powiązane z organizowaniem pomocy psychologiczno-pedagogicznej warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych oraz niedostosowanych społecznie w specjalnych przedszkolach, szkołach i oddziałach ogólnodostępnych lub integracyjnych; warunków oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych.

Cel pomocy psychologiczno-pedagogicznej Rozpoznawanie możliwości psychofizycznych oraz rozpoznawanie i zaspokajanie indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych uczniów Ogólny cel stanowi podstawę do określenia szczegółowych celów, oddzielnie dla każdego ucznia potrzebującego wsparcia i specjalistycznej pomocy.

Osoby, z inicjatywy których organizuje się zajęcia z zakresu pomocy psychologiczno-pedagogicznej § 3 rozporządzenia mówi, iż w szczególności do osób tych należą: uczeń, rodzice, nauczyciele lub wychowawcy prowadzący z uczniem zajęcia, specjaliści, poradnie psychologiczno-pedagogiczne, w tym poradnie specjalistyczne, asystenci edukacji romskiej oraz pomoc nauczyciela.

Formy pomocy psychologiczno-pedagogicznej: rozwijanie zainteresowań uczniów, w tym uczniów wybitnie zdolnych; rozpoznawanie indywidualnych potrzeb rozwojowych, edukacyjnych i możliwości psychofizycznych dzieci i młodzieży oraz planowanie sposobów ich zaspokojenia; zindywidualizowanie pracy z uczniem na obowiązkowych i dodatkowych zajęciach edukacyjnych; organizowanie zajęć dydaktyczno-wyrównawczych i specjalistycznych: korekcyjno-kompensacyjnych, logopedycznych, socjoterapeutycznych oraz innych zajęć o charakterze terapeutycznym;

Formy pomocy psychologiczno-pedagogicznej: organizowanie zajęć związanych z wyborem kierunku kształcenia i zawodu oraz planowaniem kształcenia i kariery zawodowej; organizowanie porad i konsultacji dla uczniów; organizowanie porad, konsultacji, warsztatów i szkoleń dla rodziców nauczycieli; podejmowanie działań na rzecz zorganizowania pomocy materialnej uczniom znajdującym się w trudnej sytuacji życiowej.

Inne formy pomocy psychologiczno-pedagogicznej Należy zwrócić uwagę na indywidualne predyspozycje i potrzeby ucznia i stosować takie formy, które będą dla niego i jego rozwoju najkorzystniejsze, a które być może nie znalazły się w zaproponowanym katalogu. Trzeba przy tym pamiętać, że rozporządzenie kładzie nacisk na indywidualne podejście do ucznia i jego potrzeb, trudności czy uzdolnień.

Zajęcia organizowane w ramach pomocy psychologiczno-pedagogicznej Formy pomocy psychologiczno-pedagogicznej mogą być realizowane na różnego rodzaju zajęciach (rozwijających zainteresowania, dydaktyczno-wyrównawczych, korekcyjno-kompensacyjnych, logopedycznych, socjoterapeutycznych oraz innych o charakterze terapeutycznym). Oddziaływania edukacyjne w ramach pomocy psychologiczno-pedagogicznej to również: porady i konsultacje dla uczniów oraz porady, konsultacje, warsztaty i szkolenia dla rodziców i nauczycieli, a także inne formy, które jako efektywne zostały przez szkołę sprawdzone i są przez nią stosowane. Zajęcia dydaktyczno-wyrównawcze trwają 45 minut. Zajęcia specjalistyczne trwają 60 minut.

Karta Indywidualnych Potrzeb Ucznia Karta powinna zawierać informacje o uczniu m.in. o stanie zdrowia, specjalistyczną diagnozę wynikającą z opinii poradni psychologiczno-pedagogicznej lub rozpoznanie, które dokona Zespół, obszary, w których uczeń potrzebuje wsparcia i pomocy psychologiczno-pedagogicznej, jego predyspozycje psychofizyczne i zdolności, które należy rozwijać, zalecane formy pomocy i sposoby jej udzielania oraz czas trwania i wymiar godzin, w którym pomoc ta będzie uczniowi i jego rodzinie udzielana, okresowe oceny efektywności działań podejmowanych wobec ucznia, propozycje form i sposoby realizowania wsparcia psychologiczno-pedagogicznego na kolejny okres.   Na podstawie § 27.1 rozporządzenia o pomocy psychologiczno- pedagogicznej wzór Karty opracowuje Zespół i zatwierdza go na posiedzeniu rady pedagogicznej.

Przykład Karty Indywidualnych Potrzeb Ucznia Imię (imiona) i nazwisko ucznia ……………………………………………………. Nazwa szkoły ………………………………………………………………………… Klasa (do której uczęszcza uczeń)………………………………………………… Część I. Rozpoznanie indywidualnych potrzeb i możliwości psychofizycznych ucznia dokonane przez Zespół (lub diagnoza wyrażona w opinii poradni psychologiczno-pedagogicznej lub poradni specjalistycznej) ………………………………………………….……….…………… …………………………………………………………………………………………………….. Zakres, w którym uczeń wymaga pomocy psychologiczno-pedagogicznej: Zalecone przez Zespół formy, sposoby i okresy udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej:……………………………………………………………………………………………………..……………………………………………………………………………………………………..…………………………………………………………………………………………… Proponowany termin kolejnego spotkania:……………………………………………………… Data posiedzenia Zespołu: ……………………………………… Podpisy członków Zespołu     ……………………………… ………………………………

Podpis dyrektora szkoły Zakwalifikowanie do zajęć: (np. dydaktyczno-wyrównawczych i logopedycznych) – ustalone przez dyrektora okresy, formy i sposoby udzielania pomocy oraz wymiar godzin:…………………………………………………………………………………………………….……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. Podpis dyrektora szkoły   ………………………………  

Przykład Karty Indywidualnych Potrzeb Ucznia (Część II.) Ocena efektywności pomocy udzielonej uczniowi (dokonana po wyznaczonym czasie trwania zajęć) …………………………………………………………………………………... …………………………………………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………… Zalecone przez Zespół formy pomocy psychologiczno-pedagogicznej na kolejny okres: …………………………..……………………………….………………………………………...……………………….……………………….………………………………………………………………………………………………………………..……………………………………………………………………………………………………………………………………………. Proponowany termin kolejnego spotkania:…………………………………………………   Data posiedzenia Zespołu: Podpisy Zespołu ……………………………… ................................................... …………………………………… …..……………………………….

Podpis dyrektora szkoły Zakwalifikowanie do zajęć: (np. dydaktyczno-wyrównawczych i logopedycznych) – ustalone przez dyrektora okresy, formy i sposoby udzielania pomocy oraz wymiar godzin:…………………………………………………………………………………………………….……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. Podpis dyrektora szkoły   ………………………………  

Zalety prowadzenia Karty Indywidualnych Potrzeb Ucznia zebrane i systematycznie uzupełniane informacje pozwalają na wybór i zastosowanie wobec ucznia optymalnych dla jego rozwoju oddziaływań psychologiczno-pedagogicznych, dzięki informacjom zawartym w Karcie możliwe będzie natychmiastowe wdrożenie podjętych działań z zakresu pomocy psychologiczno-pedagogicznej w przypadku, gdy uczeń na przykład zmieni lub ukończy szkołę podstawową, pomoże wówczas nauczycielom w nowej szkole lub w gimnazjum kontynuować rozpoczęte już oddziaływania wspierające (na przekazanie Karty do innej szkoły rodzice muszą wyrazić zgodę - § 10 ust. 5 rozporządzenia), dla rodziców informacje w Karcie stanowią podstawę do podjęcia przez szkołę realizacji zaleceń dotyczących objęcia ich dziecka odpowiednimi formami wsparcia, w przyszłości zebrane w Karcie informacje posłużą jako wskazania przy wyborze odpowiedniego dla ucznia kierunku kształcenia i zawodu.

Inne ważne informacje o Karcie Założenie Karty nie zwalnia nauczycieli i specjalistów z obowiązku prowadzenia dzienników zajęć dydaktyczno-wyrównawczych i specjalistycznych, zgodnie z § 10 ust. 1 Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 24 sierpnia 2010 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie sposobu prowadzenia przez publiczne przedszkola, szkoły i placówki dokumentacji przebiegu nauczania, działalności wychowawczej i opiekuńczej oraz rodzajów tej dokumentacji (DzU Nr 156, poz. 1047). Po zakończeniu posiedzenia Zespołu, nauczyciele i specjaliści wchodzący w jego skład podpisują się na Karcie ucznia, w związku z czym nie zachodzi konieczność dodatkowego sporządzania protokołu z tego posiedzenia.

Współpraca z rodzicami Rodzice mają prawo uczestniczyć w spotkaniach Zespołu, w tej jego części, która dotyczy analizy sytuacji ich dziecka. O terminie i czasie spotkania dowiedzą się z zawiadomienia, które otrzymają od dyrektora szkoły. Jeżeli z jakichś powodów nie będą mogli w spotkaniu uczestniczyć, otrzymają na piśmie informację o ustaleniu form pomocy wobec ich dziecka.

O czym powinni wiedzieć rodzice dziecka ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi pełnią bardzo ważną rolę w rozwoju i edukacji swojego dziecka, że są niezbędni w realizacji podjętych przez Zespół oddziaływaniach. Uwaga! Rodziców należy wyposażyć w wiedzę na temat ogólnych zasad rozwoju psychoruchowego, specjalnych potrzeb dziecka i konieczności oraz sposobów ich zaspokajania, potencjalnych możliwości dziecka (np. dotyczących szczególnych zainteresowań czy uzdolnień), form i sposobów pomocy specjalistycznej oferowanej przez szkołę, indywidualnego programu edukacyjno-terapeutycznego opracowanego przez Zespół.