Ocena struktury organizacyjnej Zalecenia niezbędnych zmian Poakcesyjny Projekt Wsparcia Obszarów Wiejskich (PARSP) KRUS w opinii Banku Światowego Ocena struktury organizacyjnej Zalecenia niezbędnych zmian Wyniki misji Banku Światowego realizowanej w KRUS w dniach 10-22 czerwca 2005 roku na zlecenie Ministerstwa Polityki Społecznej przez Mr Gerry’ego Fitzpatricka, niezależnego konsultanta BŚ 1 1

Diagnoza stanu obecnego Silne strony KRUS Odpowiedzialne zarządzanie finansami publicznymi Pełny monitoring ubezpieczonych i świadczeniobiorców Sprawna, terminowa realizacja rosnących zadań Duże zaufanie rolników do instytucji Wysoka, ponad 97-procentowa ściągalność składek Terminowa wypłata świadczeń Kompetentna, stabilna kadra Konsekwentnie realizowana wewnętrzna, nowoczesna strategia rozwoju instytucji Słabe strony KRUS Zbytnie rozproszenie funkcji decyzyjnych Nałożenie wielu obowiązków na poszczególne podmioty zaciera zakres ich kompetencji i odpowiedzialność Brak wewnętrznej, szybkiej komunikacji on line pomiędzy wszystkimi strukturami KRUS oraz w relacjach z klientami Brak zintegrowanego systemu informatycznego Brak centralnego monitorowania bieżących zadań Brak narzędzi do raportowania Centrali przez terenowe jednostki KRUS rozliczeń finansowych i bieżących zadań 2

Argumenty przeciw integracji KRUS z ZUS Integracja jest pomysłem nierealistycznym. ZUS i KRUS wykonują odmienne zadania, mają różne struktury i narzędzia IT. Koszty obsługi systemu KRUS są nieporównanie mniejsze niż w ZUS. Relokacja środków budżetowych przez KRUS jest optymalna z punktu widzenia interesów państwa (zwłaszcza urzędów podatkowych i NFZ). Likwidacja KRUS grozi chaosem i obniżeniem poziomu usług. Nie przełoży się na niższe dla budżetu koszty, ani na poprawę jakości usług. Połączenie obu instytucji zagraża skutecznej ściągalności ogółu składek. Nie sprawdzono, czy systemy IT ZUS mogłyby zrealizować zwiększone zadania, w tym również dotąd nie prowadzone przez ZUS. Prawdopodobnie działania te byłyby nieskuteczne, gdyż ZUS nie rozwiązał dotąd własnych problemów. 3

Zastrzeżenia wobec propozycji radykalnych zmian w rolniczym systemie ubezpieczeń (…) Integracja nie jest dobrym rozwiązaniem, bo obecne zadania KRUS nie mogą zostać zintegrowane z czymś, co nie istnieje – ZUS nie realizuje takich zadań wobec obsługiwanej przez siebie populacji. W takim scenariuszu zdarzeń pojawia się ryzyko naruszenia systemu ubezpieczeń społecznych, które zaowocuje utratą zaufania rolników do systemu, a co za tym idzie obniżeniem poziomu ściągalności składek. Nie należy zatem zbyt łatwo akceptować odejścia od aktualnego systemu, którym KRUS zarządza skutecznie (…) 4

Podsumowanie misji KRUS jest sprawnie, przejrzyście działającą instytucją. Kasa opracowała i skutecznie realizuje koncepcję transformacji opartą na efektywnych standardach scentralizowanego zarządzania jej strukturami, zintegrowanych systemach IT, zapewniających bezpieczeństwo i szybkość przetwarzania danych. Nieodzowne według BŚ są: czas i zewnętrzne wsparcie dla wdrożenia projektów KRUS: budowy WAN i LAN i nowoczesnych procesów zarządzania MIS, HR, FMS, DMS. Porównanie skuteczności działań i kosztów obu instytucji wypada na korzyść KRUS. Za integracją KRUS z ZUS nie przemawiają żadne istotne argumenty ekonomiczne lub społeczne. Szkodliwe ze społecznego punktu widzenia jest fałszowanie wizerunku KRUS bez odniesienia do wielu uwarunkowań funkcjonowania systemu rolniczego ubezpieczenia społecznego. 5

Rekomendacje System KRUS jest korzystny dla rolników i może być bardziej korzystny dla państwa. W odniesieniu do jego organizacji jest możliwe wygenerowanie oszczędności w kosztach obsługi systemu KRUS. Wymaga jednak czasu i zewnętrznego wsparcia dla projektów KRUS związanych z wdrażaniem unijnych standardów zarządzania jakością i bezpieczeństwem informacji oraz nowoczesnych narzędzi informatycznych. Dla zwiększenia udziału ubezpieczonych w finansowaniu systemu potrzeba przygotowania społecznie akceptowanego wzoru naliczania dochodowych składek. Powinny go wypracować wspólnie: MPS, MF, MRiRW, KRUS, GUS, ARiMR i instytuty badawcze. Dochodowa składka na Fundusz Emerytalno-Rentowy KRUS musi być powiązana z polityką rozwoju rolnictwa i przemyślaną strategią globalnego rozwoju gospodarki. 6