JAK RADZIMY SOBIE Z DYSKRYMINACJĄ ZE WZGLĘDU NA WIEK? Ageizm (wiekizm)- dyskryminacja ze względu na wiek. Przyjmuje się stereotypowe założenia na temat fizycznych lub umysłowych cech ludzi z określonej grupy wiekowej i zwykle wyraża się je w sposób poniżający. Ageizm i dyskryminacja ze względu na wiek są często traktowane jako synonimy, choć ageizm odwołuje się przede wszystkim do postaw, a dyskryminacja dotyczy konkretnych zachowań. W przypadku rynku pracy zwraca się często uwagę na szczególnie trudną sytuację osób młodych oraz pracowników, którzy przekroczyli 50. rok życia. Konferencja międzynarodowa w Sörmland „Demokracja i równość w perspektywie Unii Europejskiej” 19 wrzesień 2013r.

ADULTYZM I AGEIZM O dyskryminacji ze względu na wiek mówimy wówczas, gdy określonej grupie ludzi odmawia się zaspokojenia jakiejś ważnej potrzeby, a głównym tego powodem jest ich wiek. Granica wieku, powyżej której – zdaniem osób dopuszczających się dyskryminacji – jest się już „za starym” lub poniżej której jest się „za młodym”, by realizować daną potrzebę, jest zróżnicowana. Na rynku pracy w szczególnie trudnej sytuacji są osoby młode (bez doświadczenia, wchodzące dopiero na rynek pracy) oraz pracownicy, którzy przekroczyli 50. rok życia.

Osoby będące w szczególnej sytuacji na rynku pracy w powiecie wodzisławskim – stan na 30.06.2013r.

Podłoże i przejawy dyskryminacji ze względu na wiek Podłożem dyskryminacji osób dojrzałych mogą być różne zjawiska, spośród których na szczególną uwagę zasługują:   negatywne stereotypy dotyczące starości,   kult młodości,  brak rzetelnej wiedzy o wieku dojrzałym czy starości wśród pracodawców, decydentów i wśród osób świadczących różnorodne usługi osobom w wieku dojrzałym i starszym,  bezrobocie nasilające konkurencję na rynku pracy,  niedostatek środków w gospodarstwach domowych i w polityce społecznej,  procedury dzielenia środków finansowych pomiędzy instytucje polityki społecznej. 

Etapy zatrudnienia pracownika, na których można się spotkać ze zjawiskiem dyskryminacji  Do głównych przejawów dyskryminacji osób w wieku 50 plus na rynku pracy należą:  - krzywdzące opinie o możliwościach i umiejętnościach starszych pracowników, prowadzące do utrwalania stereotypów,   - odmowa zatrudnienia tylko ze względu na wiek (a nie kwalifikacje),   - zaznaczanie pożądanego wieku w ogłoszeniach o pracę i w ofertach zgłaszanych do urzędów pracy,   - stosowanie ukrytych ograniczeń wiekowych w naborze pracowników – oficjalnie wiek nie jest eksponowany w ogłoszeniach, ale w praktyce jest istotnym kryterium rekrutacji,  - przykre komentarze na temat wieku kandydatów do pracy, które naruszają ich godność i upokarzają,  - nieawansowanie starszych pracowników i niekierowanie ich na szkolenia,  -  płacenie im mniej niż innym pracownikom, choć wykonują porównywalną pracę lub wymagającą porównywalnych kwalifikacji zawodowych (potwierdzonych dokumentami lub praktyką i doświadczeniem zawodowym), a także porównywalnej odpowiedzialności i wysiłku,  - „molestowanie” starszych pracowników przez pracodawców i współpracowników – rozumiane jako naruszenie godności, poniżanie lub upokarzanie pracownika z powodu jego wieku,  - wiek jako istotne kryterium w podejmowaniu decyzji o zwolnieniach w firmie – praktyka ta powszechnie jest stosowana zwłaszcza przy zwolnieniach grupowych,  - zmuszanie starszych pracowników do przechodzenia na wcześniejsze emerytury, w efekcie czego otrzymują oni niższe świadczenia ,  - niezatrudnianie pracowników, którzy zbliżają się do tzw. okresu ochronnego, tj. gdy do osiągnięcia wieku emerytalnego brakuje im czterech lub mniej lat. 

Formy dyskryminacji Dyskryminacja bezpośrednia ma miejsce wówczas, gdy ze względu na kryterium dyskryminacyjne (tj. wiek) pracownik jest traktowany mniej korzystnie niż inny pracownik był, jest lub mógłby być traktowany w porównywalnej sytuacji.   Dyskryminacja pośrednia ma miejsce w sytuacji, gdy  na skutek pozornie neutralnego postanowienia, zastosowanego kryterium lub podjętego działania występują dysproporcje w sytuacji jakiejś osoby lub grupy osób o określonych cechach i różnic tych nie da się uzasadnić żadnymi obiektywnymi przesłankami  (np. zaniżanie stawki godzinowego wynagrodzenia osobom pracującym w niepełnym wymiarze czasu, jeśli starsi wiekiem pracownicy dominują w tej grupie zatrudnionych). 

Jak dochodzić swoich praw w obliczu dyskryminacji? Regulacje prawne. Należy znać swoje prawa i podejmować kroki w celu ich egzekwowania! Powszechna Deklaracja Praw Człowieka; Konwencja Nr 111 Międzynarodowej Organizacji Pracy; Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych; Międzynarodowy Pakt Praw Gospodarczych, Społecznych i Kulturalnych; Konwencja w Sprawie Likwidacji Wszelkich Form Dyskryminacji Kobiet; Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności – omówienie warunków złożenia skargi do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w Strasburgu; Europejska Karta Społeczna. Kodeks Pracy: Rozdział II a. Równe traktowanie w zatrudnieniu -Art. 183a. Zasada zakazu dyskryminacji pracowników Rządowy Program 50+ „Solidarność pokoleń. Działania dla zwiększenia aktywności zawodowej osób w wieku 50+” W 2000 roku przyjęta została Dyrektywa o równości zatrudnienia (2000/78/WE) zobowiązująca państwa członkowskie Wspólnoty Europejskiej do opracowania i wdrożenia krajowych regulacji prawnych zakazujących dyskryminacji z różnych przyczyn, w tym ze względu na wiek, w odniesieniu do obszaru zatrudnienia i wykonywania zawodu. Zakaz dyskryminacji dotyczy m.in.: rekrutacji, pośrednictwa pracy, dostępu do szkoleń zawodowych, awansu, warunków zatrudniania, zwalniania i wynagradzania.   Z dniem 1 stycznia 2004 roku weszły w życie regulacje zakazujące dyskryminacji w zatrudnieniu, a kodeks pracy zawiera szereg przepisów zakazujących dyskryminacji, w tym także ze względu na wiek. Stanowią one, że jakakolwiek dyskryminacja w zatrudnieniu, bezpośrednia lub pośrednia, w tym ze względu na wiek, jest niedopuszczalna, a pracownicy powinni być równo traktowani w zakresie nawiązania i rozwiązania stosunku pracy, warunków zatrudnienia, awansowania oraz dostępu do szkolenia w celu podnoszenia kwalifikacji zawodowych .  Istnieje też zakaz umieszczania wzmianek ujawniających oczekiwania pracodawcy m.in. dotyczące wieku kandydata w informacji o wolnym miejscu zatrudnienia przekazywanej urzędom pracy. Ani firmy headhunterskie, ani pracodawcy, upubliczniając ogłoszenia o pracy, nie mogą wskazywać w nich swoich preferencji związanych z wiekiem pracownika. 

Bezrobotni będący w szczególnej sytuacji na rynku pracy w powiecie wodzisławskim - według stażu pracy– 30.06.2013r.

Jak zapobiegamy dyskryminacji ze względu na wiek na terenie powiatu wodzisławskiego Projekty i działania skierowane do grup znajdujących się w szczególnej sytuacji na rynku pracy: Partnerstwo na Rzecz Rozwoju „Pomysł na sukces” Starostwo Powiatowe EFS - PIW EQUAL „Kariera po 50-tce” Powiatowy Urząd Pracy- EFS „Dobry Start” Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie – EFS „Nowe technologie dla rynku pracy” Starostwo Powiatowe – EFS „Młodość w cenie” Powiatowy Urząd Pracy- EFS Staże Środki na rozpoczęcie działalności gospodarczej Prace interwencyjne Roboty Publiczne

Partnerstwo na Rzecz Rozwoju „Pomysł na sukces”-1/1 Cele szczegółowe projektu Wypracowanie sprawnych mechanizmów pokonywania barier u pracowników i pracodawców z sektora MSP z branży transportowo-motoryzacyjnej i przetwórstwa spożywczego. Wypracowanie skutecznych metod kształcenia ustawicznego w zakładach pracy w sektora MSP w oparciu o metodę nauczania za pomocą e-learningu oraz nauczanie tradycyjne. Wypracowanie skutecznych metod testowania kompleksowego podejścia do procesu podnoszenia kwalifikacji pracowników i pracodawców z wykorzystaniem najnowszych technologii informatycznych w firmach z sektora MSP. 10

Partnerstwo na Rzecz Rozwoju „Pomysł na sukces”-1/2 Korzyści dla pracowników z udziału w projekcie udział w szkoleniach prowadzonych innowacyjną metodą e-learningu, utrzymanie aktywności zawodowej przez pracowników po 50 roku życia bez konieczności korzystania z wcześniejszych świadczeń emerytalnych, przekazanie doświadczeń młodym pracownikom i pomoc w adaptacji do nowych warunków, realizacja potrzeby atrakcyjności zawodowej po 50 roku życia, możliwości udziału w szkoleniach oraz odbycia praktyki zawodowej w kraju partnera zagranicznego.

„Kariera po 50-tce” Powiatowy Urząd Pracy-1/1 „Kariera po 50-tce” projekt realizowany w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki, Priorytet VI „Rynek pracy otwarty dla wszystkich” Projekt realizowany jest od dnia 01.03.2013 r. do dnia 31.07.2014 r. Cel główny Projektu: Łagodzenie skutków bezrobocia poprzez aktywizację społecznozawodową 50 bezrobotnych w wieku powyżej 50 roku życia (minimum 25 kobiet) z powiatu wodzisławskiego.

„Kariera po 50-tce” Powiatowy Urząd Pracy-1/2 Formy wsparcia: Usługa poradnictwa zawodowego i pośrednictwa pracy; Wsparcie psychologiczno-doradcze w formie 3 dniowych zajęć motywująco - aktywizacyjnych „Wszystko zaczyna się po 50-tce”; Staż zawodowy; Szkolenie zawodowe „Magazynier z obsługą wózka jezdniowego” z modułami podstaw obsługi komputera i kasy fiskalnej; Zaplanowane w Projekcie działania mają charakter kompleksowy. Uczestnicy szkolenia i/lub stażu otrzymają stypendium.

„Dobry Start” Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie W ramach projektu wsparciem objęte są  kobiety zarejestrowane w urzędzie pracy, w wieku aktywności zawodowej 50 – 64 lat. Formy aktywizacji społeczno- zawodowej: indywidualne zajęcia z doradcą zawodowym, warsztaty z psychologiem, doradcą zawodowym, prawnikiem,  warsztaty komputerowe, kurs zawodowy zgodny z kwalifikacjami uczestników oraz w  oparciu o analizę lokalnego rynku pracy. Obecnie kobiety 50+ biorą udział w nast. kursach: kurs gastronomiczny z elementami cateringu kurs obsługi kasy fiskalnej wraz z fakturowaniem kurs komputerowy z zakresu podstaw obsługi komputera i Internetu

„Nowe technologie dla rynku pracy” Starostwo Powiatowe- 1/1 Program Operacyjny Kapitał Ludzki, Priorytet VI „Rynek pracy otwarty dla wszystkich”, Poddziałanie 6.1.1Wsparcie osób pozostających bez zatrudnienia na regionalnym rynku pracy realizacja: 01.01.2014 – 30.04.2015 Grupa docelowa - 30 osób bezrobotnych w wieku 18-24 lat zagrożonych wykluczeniem społecznym, będących w szczególnej sytuacji na rynku pracy- zarejestrowanych w PUP z wykształceniem co najmniej średnim, które otrzymają wsparcie szkoleniowe i doradcze , możliwość odbycia 6 miesięcznych płatnych praktyk w zakresach tematycznych określonych w Programie Rozwoju Technologii Województwa Śląskiego na lata 2010-2020

„Nowe technologie dla rynku pracy” Starostwo Powiatowe- 1/2 Wsparcie dla osób bezrobotnych w wieku 18 – 24 lat w ramach projektu: Trening umiejętności kluczowych Szkolenie z zakresu technik aktywnego poszukiwania pracy Szkolenia specjalistyczne: 1.Telemedycyna jako najnowsza forma świadczenia usług medycznych; 2. Rozwój polskiej telekardiologii; 3. Tele -EKG: stosowanie badania tele-EKG w codziennym życiu, samodzielna obsługa pacjenta; 4. Obsługa Platformy medyczno-administracyjnej; 5.Obsługa aplikacji modułowej dla sprawnego funkcjonowania przedsiębiorstwa; 6. Sprawne posługiwanie się ECDL GIS(Geographic Information System). Prowadzenie e-edukacji dla uczestników projektu na portalu Powiatu "Inteligentne technologie dla rynku pracy"., biuletyny doradczo-edukacyjne związane z nowymi technologiami, dobre praktyki, itp. Przyznanie stypendiów szkoleniowych3 Przyznanie stypendiów dla osób odbywających praktyki

„Młodość w cenie” Powiatowy Urząd Pracy Grupa docelowa: 45 osób do 30 roku życia zarejestrowanych w Powiatowym Urzędzie Pracy w Wodzisławiu Śląskim. Cel główny projektu: łagodzenie skutków bezrobocia poprzez aktywizację społeczno-zawodową 45 młodych bezrobotnych.  Formy wsparcia:  usługa poradnictwa zawodowego, organizacja 3 dniowych warsztatów oraz 3 –tygodniowych szkoleń z zakresu technik aktywnego poszukiwania pracy oraz nabywania kompetencji kluczowych, wsparcie psychologiczno – doradcze, staże

Wsparcie dla osób bezrobotnych realizowane przez Powiatowy Urząd Pracy STAŻ - oznacza nabywanie umiejętności praktycznych do wykonywania pracy poprzez wykonywanie zadań w miejscu pracy, bez nawiązania stosunku pracy z pracodawcą. Odbywa się na podstawie umowy zawartej pomiędzy Powiatowym Urzędem Pracy a pracodawcą, według programu określonego w umowie.

Wsparcie dla osób bezrobotnych realizowane przez Powiatowy Urząd Pracy -staż Czas trwania: Uczestnicy: do 12 miesięcy - bezrobotnych do 25 roku życia; - bezrobotnych, którzy nie ukończyli 27 roku życia i zarejestrowali sie w ciągu 12 miesięcy od dnia ukończenia szkoły wyższej; do 6 miesięcy - bezrobotni długotrwale albo po realizacji kontraktu socjalnego, o którym mowa w art. 50 ust. 2 pkt 2, albo kobiet, które nie podjęły zatrudnienia po urodzeniu dziecka; - bezrobotni powyżej 50 roku życia; - bezrobotni bez kwalifikacji zawodowych, bez doświadczenia zawodowego lub bez wykształcenia średniego; - bezrobotni samotnie wychowujący co najmniej jedno dziecko do 18 roku życia; - bezrobotni, którzy po odbyciu kary pozbawienia wolności nie podjęli zatrudnienia; - bezrobotni niepełnosprawni

Wsparcie dla osób bezrobotnych realizowane przez Powiatowy Urząd Pracy – własna działalność gospodarcza ŚRODKI NA ROZPOCZĘCIE DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ 1/1 Starosta, ze środków Funduszu Pracy, może przyznać jednorazowo środki na podjęcie działalności gospodarczej, w tym na pokrycie kosztów pomocy prawnej, konsultacji i doradztwa związane z podjęciem tej działalności, bezrobotnemu który złoży wniosek  w Powiatowym Urzędzie Pracy, Maksymalna kwota pomocy to 6-krotność przeciętnego wynagrodzenia.

Wsparcie dla osób bezrobotnych realizowane przez Powiatowy Urząd Pracy ŚRODKI NA ROZPOCZĘCIE DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ -1/2 Z przyznanego dofinansowania może być finansowane uruchomienie działalności produkcyjnej, usługowej lub handlowej. Dofinansowanie może być przeznaczone w szczególności na: 1) zakup maszyn, urządzeń i sprzętu niezbędnego do podjęcia działalności; 2) koszty oprogramowania; 3) koszty reklamy (w tym strony internetowej); 4) zakup towaru handlowego do wysokości 50 % wartości dofinansowania; 5) remont lokalu, pomieszczenia lub stanowiska pracy bezpośrednio związanego z zakresem prowadzenia działalności gospodarczej, w wysokości nieprzekraczającej 30 % wartości dofinansowania; 6) zakup samochodu ciężarowego (do wysokości 50 % wartości dofinansowania); 7) koszty pomocy prawnej, konsultacji i doradztwa związane z podjęciem działalności gospodarczej.

Wsparcie dla osób bezrobotnych realizowane przez Powiatowy Urząd Pracy Prace interwencyjne - to refundacja części kosztów wynagrodzenia i składek ZUS za zatrudnioną osobę bezrobotną. Zatrudnienie przez pracodawcę, które nastąpiło w wyniku umowy zawartej z PUP ma na celu wsparcie osób bezrobotnych będących w szczególnej sytuacji na rynku pracy. Osoba bezrobotna musi spełniać jeden z warunków: bezrobotni do 25 roku życia; bezrobotni długotrwale albo po realizacji kontraktu socjalnego, o którym mowa w art. 50 ust. 2 pkt 2, albo kobiet, które nie podjęły zatrudnienia po urodzeniu dziecka; bezrobotni powyżej 50 roku życia; bezrobotni bez kwalifikacji zawodowych, bez doświadczenia zawodowego lub bez wykształcenia średniego; bezrobotni samotnie wychowujący co najmniej jedno dziecko do 18 roku życia; bezrobotni, którzy po odbyciu kary pozbawienia wolności nie podjęli zatrudnienia; bezrobotni niepełnosprawni;

Wsparcie dla osób bezrobotnych realizowane przez Powiatowy Urząd Pracy Roboty Publiczne zatrudnienie bezrobotnego w okresie nie dłuższym niż 12 miesięcy przy wykonywaniu prac organizowanych przez gminy, organizacje pozarządowe statutowo zajmujące się problematyką: ochrony środowiska, kultury, fizycznej i turystyki, opieki zdrowotnej, bezrobocia oraz pomocy społecznej Do wykonywania robót publicznych mogą być kierowane osoby: dłużnicy alimentacyjni, bezrobotne długotrwale albo po zakończeniu realizacji kontraktu socjalnego, które nie podjęły zatrudnienia po urodzeniu dziecka, bezrobotne powyżej 50 roku życia, Bezrobotne bez kwalifikacji zawodowych, bez doświadczenia zawodowego lub bez wykształcenia średniego, bezrobotne samotnie wychowujących co najmniej jednego dziecka do 18 roku życia, bezrobotne, którzy po odbyciu kary pozbawienia wolności nie podjęły zatrudnienia, bezrobotne niepełnosprawne

POWIAT WODZISŁAWSKI DONATA MALIŃSKA DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ DONATA MALIŃSKA Naczelnik Wydziału Strategii i Rozwoju Powiatu www.powiatwodzislawski.pl donata.malinska@powiatwodzislawski.pl