Udział osób niepełnosprawnych prawnie na 100 osób ludności w wieku 15 lat i więcej w 2004 r. Polska – 13,4%

Statystyka w tys. Osoby niepełnosprawne ogółem w tym osoby niepełnosprawne prawnie Dzieci niepełnosprawne (w wieku poniżej 16 lat) 202 w tym niepełnosprawne prawnie 135 Dzieci i młodzież ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi wynikającymi z niepełnosprawności 179,5*) Niepełnosprawni studenci 9,2 Osoby niepełnosprawne w wieku produkcyjnym (18-59/64 lat): w tym osoby niepełnosprawne prawnie (2.396) Rodziny z co najmniej jedną osobą niepełnosprawną *) bez dzieci niedostosowanych społecznie, z zaburzeniami zachowania, zagrożonych uzależnieniem Źródło: GUS; NSP 2002, GUS - Edukacja 2004/2005, GUS- Szkoły Wyższe 2004/2005, BAEL- iii kwartał 2005

Struktura osób niepełnosprawnych prawnie w wieku 16 lat i więcej według stopnia niepełnosprawności i wykształcenia w 2002 r. Stopień niepełno- sprawności Ogółem Poziom wykształcenia wyższe policealne i średnie zasadnicze zawodowe podstawowe ukończone podstawowe nieukończone i bez wykształcenia Ogółem 100,04,824,423,540,26,8 Znaczny 100,04,620,313,946,214,7 Umiarkowany 100,05,826,923,138,45,6 Lekki 100,04,425,530,436,73,0 Źródło: NSP 2002

Odsetek osób w wieku 13 lat i więcej z danym poziomem wykształcenia kontynuujących naukę w w 2002 r. WyszczególnienieOgółem Poziom posiadanego wykształcenia* wyższe policealne i średnie zasadnicze zawodowe podstawowe ukończone podstawowe nieukończone i bez wykształcenia szkolnego Ogółem 18,812,017,34,033,535,2 Osoby sprawne 21,912,819,34,642,451,9 Osoby niepełnosprawne 3,02,42,50,83,95,8 *bez osób o nieustalonym poziomie wykształcenia Źródło: NSP 2002

Osoby w wieku 13 lat i więcej kontynuujące naukę w 2002 r. WyszczególnienieLudnośćOsoby sprawneOsoby niepełnosprawne Ogółem 18,821,93, lat 90,590,783, lat 29,029,416,3 30 i więcej lat 1,51,90,2 Tryb dzienny Razem 14,516,82, lat 86,886,981, lat 13,613,88,2 30 i więcej lat 0,1 0,0 Tryb zaoczny, wieczorowy i eksternistyczny Razem 4,35,10, lat 3,73,82, lat 15,415,68,1 30 i więcej lat 1,41,70,2 Źródło: NSP 2002

Udział osób z wykształceniem co najmniej średnim wśród osób sprawnych i niepełnosprawnych według wieku w 2002 r. Źródło: NSP 2002

Udział osób z wykształceniem średnim wśród osób sprawnych i niepełnosprawnych według wieku w 2002 r. Źródło: NSP 2002

Udział osób z wykształceniem wyższym wśród osób sprawnych i niepełnosprawnych według wieku w 2002 r. Źródło: NSP 2002

Częstość niepełnosprawności w poszczególnych grupach ludności w wieku 13 i więcej lat według wieku i wykształcenia w 2002 r. w% Grupa wieku Ogółemwyższe policealne i średnie najwyżej zasadnicze zawodowe lat3,1XX3, ,1X1,73, ,31,11,96, ,41,02,36, ,21,12,96, ,01,54,68,7 40>27,713,521,534,0 Źródło: NSP2002

Statystyka współczynnik aktywności zawodowej i wskaźnik zatrudnienia ponad trzykrotnie niższe niż osób sprawnych Bezrobocie rejestrowane osób (listopad 2005)

Aktywność zawodowa osób niepełnosprawnych prawnie w wieku produkcyjnym (18-59/64 lat) według wykształcenia w III kw r. Wyszczególnienie Poziom wykształcenia wyżsześrednie poniżej średniego Współczynnik aktywności zawodowej 35,030,120,9 Wskaźnik zatrudnienia 31,122,316,4 Stopa bezrobocia. 25,421,6. – dane o ograniczonej wiarygodności Źródło: BAEL GUS

Aktywność zawodowa osób niepełnosprawnych prawnie w wieku 15 lat i więcej według wykształcenia w 2004 r. i w III kw r. Wyszczególnienierok / kwartał Poziom wykształcenia wyżsześrednie poniżej średniego Współczynnik aktywności zawodowej ,119,115,0 III kw ,421,214,7 Wskaźnik zatrudnienia ,614,912,2 III kw ,916,112,1 Stopa bezrobocia ,918,8 III kw ,317,8. – dane o ograniczonej wiarygodności Źródło: BAEL GUS

Odsetek osób długotrwale bezrobotnych (zarejestrowanych w urzędach pracy powyżej 12 m-cy) według poziomu wykształcenia w czerwcu 2005 r. Źródło: sprawozdawczość urzędów pracy

Udział osób z wykształceniem co najmniej średnim wśród osób w wieku 15 lat i więcej, w % Osoby sprawne45,047,1 w tym z wyższym11,913,2 Osoby niepełnosprawne prawnie - ogółem26,827,8 w tym z wyższym4,54,8 Osoby niepełnosprawne prawnie - miasta37,338,4 w tym z wyższym7,07,2 Osoby niepełnosprawne prawnie - wieś11,312,2 w tym z wyższym0,81,1 Źródło: BAEL GUS

Włączenie społeczne osób niepełnosprawnych - uwarunkowania Sytuacja społeczno – gospodarcza Polityka –zdrowotna –edukacyjna –rynku pracy Otoczenie prawne Zachowania i postawy głównych aktorów Klimat społeczny

Osoby niepełnosprawne Zmiana postaw –aktywność, –wola samostanowienia –gotowość na zmiany –gotowość do partnerskiej współpracy Zdolność do wyłonienia reprezentacji

Najważniejsze akty prawne - stan obecny Ustawa zasadnicza Kodeks pracy Ustawy sektorowe (dotyczące zdrowia, edukacji, zatrudnienia, ubezpieczenia społecznego, pomocy społecznej itp.) Ustawy kompetencyjne Lex specialis Ustawa o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnieniu osób niepełnosprawnych Karta Praw Osób Niepełnosprawnych

Instrumenty finansowe - stan obecny Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych Środki własne samorządu Budżet państwa Fundusz Pracy Środki UE –Fundusze strukturalne (EFS, EFRR) –Środki przeznaczone na finansowanie programów wspólnotowych (m. in. EQUAL)

Wsparcie dla studentów, w tym studentów niepełnosprawnych stypendium socjalne stypendium za wyniki w nauce lub w sporcie stypendium na wyżywienie stypendium mieszkaniowe zapomoga (z przyczyn losowych) kredyt studencki z dopłatą do oprocentowania

Uzupełniające formy wsparcia dla studentów niepełnosprawnych stypendium specjalne dla osób niepełnosprawnych program Student (PFRON) program Komputer dla Homera (PFRON) Program Pegaz 2003 (obszar B) program Pitagoras (PFRON) (skierowany do uczelni) rozwój infrastruktury edukacyjnej (ZPORR – 1.3.1) stypendia (ZPORR – 2.2 ) rozwój systemu kształcenia ustawicznego, w tym kształcenia na odległość (SPO RZL - 2.1)

Studenci niepełnosprawni Źródło: GUS – publikacje z roku 1997, 2000, 2002, 2003, 2004 pt. Szkoły wyższe i ich finanse

Powiatowe zespoły do spraw orzekania o niepełnosprawności

Model docelowy Kogo wspieramy? Powiązania systemowe z innymi obszarami wsparcia ( zdrowie, rynek pracy, zabezpieczenie społeczne, pomoc społeczna) Działania specjalne w obszarze edukacji

Kierunki ewentualnych zmian – podstawowe dylematy Które instrumenty są skuteczne, a które nie i dlaczego? Czego brakuje? – niezbędne uzupełnienia Co jest zbędne? Co wymaga zmiany albo uproszczenia? Uwarunkowania i ograniczenia