Sytuacja polityczno-ekonomiczna na Białorusi w trakcie stażu zagranicznego – dynamika zmian i wpływ na relacje z Polską Maciej Tyburcy Konferencja Absolwentów 21 lipca 2011 r.

Aleksandr Łukaszenka Prezydent Białorusi od 1994 roku, w grudniu 2010 roku wybrany na trzecią kadencję

Skąd bierze się autentyczne poparcie dla Łukaszenki w społeczeństwie białoruskim Zapewnienie każdemu minimum egzystencji pozwalające na spokojne życie Polityka pełnego zatrudnienia Propaganda mówiąca o sukcesach Białorusi, a winę za wszelkie niepowodzenia zrzucająca na czynniki zewnętrzne, którym odpór dać może tylko Łukaszenka

Kryzys na Białorusi: Od 2007 coraz wyższe ceny surowców z Rosji Niewydolna gospodarka: brak nowoczesnych technologii, przerost zatrudnienia Spłata długów zagranicznych, obsługa długu Brak waluty Dewaluacja rubla Inflacja

W jaki sposób władze Białorusi chcą przeciwdziałać kryzysowi Potrzeba ok. 10 mld $ na ustabilizowanie kursu rubla do końca roku Kredyty zagraniczne (3 mld $ od EaWG w 4 transzach) Z powodu braku kredytów w wystarczającej wysokości – prywatyzacja „rodowych sreber”

Białoruskie aktywa, o które zabiegają rosyjskie firmy ·   Biełtransgaz (właściciel białoruskich sieci gazociągów – poza Jamałem) 50% akcji ·   Rafineria w Nowopołocku i pozostały pakiet akcji rafinerii w Mozyrzu ·   Zakład MAZ (fabryka ciężarówek) ·   Zakład BiełAz (fabryka wielkogabarytowych pojazdów budowlanych) ·   Azoty Grodno (zakład chemiczny) ·   Biełtopgaz (dystrybutor gazu na Białorusi) ·   Ropociąg Drużba na odcinku białoruskim ·   Biełtelekom (największy operator sieci telefonicznej) ·   Białoruska Fabryka Metalurgiczna (BMZ) ·   Białoruska Kompania Potasowa Biełkalij (wydobywca soli potasowej i producent nawozów) ·   Integral (producent komponentów elektronicznych)   Źródło: Ośrodek Studiów Wschodnich, Tydzień na Wschodzie, nr 20 (180)

Protesty Białorusinów Zablokowanie przez kierowców na ponad kwadrans Prospektu Niezależności – głównej ulicy miasta – w proteście przeciw drugiej w krótkim odstępie czasu drastycznej podwyżce cen paliw Protesty mrówek na przejściach granicznych w Brześciu i Bruzgach przeciw ograniczeniu ilości niektórych towarów jakie można wywozić za granicę, głównie papierosów (jednorazowo 2 paczki) i paliwa (jeden pełen bak na 5 dni, inaczej maks. 10 l) „Nieme” protesty w Mińsku w środy o 19:00

Główne źródła napięć między Polską a Białorusią Autorytarne rządy Aleksandra Łukaszenki, zwalczanie opozycji demokratycznej Aresztowanie Andrzeja Poczobuta Nieuznawanie przez Mińsk Związku Polaków na Białorusi kierowanego przez Andżelikę Orechwo; konfiskata Domu Polskiego w Iwieńcu Zaszłości historyczne – Polska jako okupant

Główne źródła napięć między Polską a Białorusią c.d. Wspieranie przez Polskę niezależnych mediów na Białorusi – Białoruskie Radio Racja, telewizja Bielsat Wymaganie demokratycznych przemian Częste publiczne krytykowanie A. Łukaszenki przez polskich polityków

Działania ambasady na rzecz polepszenia wzajemnych relacji Organizowanie imprez kulturalnych, takich jak koncert z okazji święta 3 maja; ale - Moniuszko Konferencje historyków z okazji 90-lecia podpisania traktatu ryskiego Ponad 50 imprez kulturalnych przewidzianych na czas Prezydencji Polski w Radzie Unii Europejskiej

Problemy w funkcjonowaniu ambasady Wypowiedzenie umowy najmu budynku ambasady Zakazanie białoruskim urzędnikom kontaktowania się z pracownikami polskiej ambasady bez pisemnej zgody przełożonego

Możliwe scenariusze rozwoju sytuacji na Białorusi i zmian w stosunkach polsko-białoruskich Uzyskanie przez Białoruś pomocy z Zachodu w zamian za wprowadzenie reform gospodarczych i demokratyzację życia politycznego – mało prawdopodobne Rewolucja na wzór rewolucji w krajach arabskich – mało prawdopodobne Zmiana u władzy – jako że Rosja obecnie de facto utrzymuje Białoruską gospodarkę, w zamian za korzystniejsze warunki pomocy gospodarczej może próbować wymusić zmianę na stanowisku prezydenta na kogoś mniej niezależnego od Łukaszenki Utrzymanie się Łukaszenki u władzy; dalsza izolacja Białorusi na arenie międzynarodowej; głębsze uzależnienie ekonomiczne Białorusi od Rosji; odsunięcie kryzysu w czasie, gdyż nie zostaną usunięte jego przyczyny – najprawdopodobniejszy scenariusz