WYKONAŁA: Aleksandra Dziewidek Parki narodowe i krajobrazowe WYKONAŁA: Aleksandra Dziewidek

Spis treści Wstęp Ochrona przyrody 1.1. Parki narodowe 1.2. Parki krajobrazowe 1.3. Pomniki przyrody 1.4. Rezerwaty przyrody Parki narodowe 2.1. Białowieski 2.2.. Biebrzański 2.3. Bieszczadzki 2.4. Borów Tucholskich 2.5. Drawieński 2.6. Gorczański 2.7. Gór Stołowych 2.8. Kampinoski 2.9. Karkonoski 2.10. Magurski 2.11. Narwiański 2.12. Ojcowski 2.13. Pieniński 2.14. Poleski 2.15. Roztoczański 2.16. Słowiński 2.17. Świętokrzyski 2.18. Tatrzański 2.19. Wielkopolski 2.20. Wigierski 2.21. Woliński 2.22. Ujście Warty Parki krajobrazowe w województwie Lubelskim 3.1. Chełmski 3.2. Kozłowiecki 3.3. Krasnobrodzki 3.4. Krzczonowski 3.5. Park Krajobrazowy Pojezierze Łęczyńskie 4. Spis ilustracji i tabel 4.1. Rysunek 1 – dzięcioł duży Rysunek 2 – mapa parków narodowych Rysunek 3 – mapa parków krajobrazowych Rysunek 4 – orły bieliki Rysunek 5 – mapa rezerwatów Rysunek 6 – zimorodek Rysunek 7 – gniazdo Rysunek8 – amonit Rysunek9 – jaskinia Rysunek10 – niepylak Rysunek11 - Dunajec Rysunek12 – wierzba lapońska Rysunek13 – dzięcioł Rysunek14 – bóbr europejski Rysunek 15 – jenot Rysunek16 – lis 4.2. Tabela 1 – zestawienie parków narodowych Tabela 2 – zestawienie parków krajobrazowych Tabela 3 – zestawienie rezerwatów przyrody Tabela 4 – zestawienie pomników przyrody 5. Linki Spis treści

Wstęp Parki narodowe są walorem przyrodniczym, krajoznawczym, przyciągającym rzesze turystów spragnionych obcowania z resztkami niemal dziewiczej przyrody. Park Narodowy to chroniony obszar przyrody, o powierzchni powyżej 10000 ha, obejmujący jeden lub więcej ekosystemów, wcale lub niewiele przekształconych przez człowieka. Przedstawia on szczególną wartość przyrodniczą, naukową, dydaktyczną, historyczną, kulturową, turystyczna i krajoznawczą. Parki krajobrazowe są rozległymi miejscami o dużych walorach także historycznych,kulturowych,wychowawczych,turystyczno-wypoczynkowych, zdrowotno-sanitarnych i poznawczych. Zwykle jest to teren, na którym przeważa krajobraz naturalny z urozmaiconą rzeźbą, lasami, wodą, z zabytkami kultury, tworzącymi harmonijną całość z przyrodą. Często parki krajobrazowe osłaniają przed zewnętrznymi wpływami obszary bardziej rygorystycznie chronione. Spis treści

I. Z miany w środowisku naturalnym wywołane działalnością człowieka prowadzą do kurczenia się i zanikania naturalnych ekosystemów, a co za tym idzie zmniejszania się, a nawet wymierania populacji wielu gatunków roślin i zwierząt. Zachowanie różnorodności biologicznej i ekosystemów jest jednym z najważniejszych zadań ochrony przyrody. Ochrona przyrody w Polsce ma wielowiekową tradycję. Bolesław Chrobry - wydał zakaz polowań na bobry bez zezwolenia specjalnych strażników Władysław Jagiełło zakazał wycinania cisów Zygmunta Starego chroniono żubry i sokoły Zygmunt III Waza zakazał polowań na tury, które wówczas wyginęły już w całej Europie, a zachowały się jedynie w Puszczy Jaktorowskiej na Mazowszu. W 1868 roku, Sejm Krajowy we Lwowie uchwalił pierwszą na świecie ustawę dotyczącą ochrony gatunkowej zwierząt. Po odzyskaniu niepodległości, w okresie międzywojennym , wydaną pierwszą w Polsce ustawę o ochronie przyrody. Powstały wtedy pierwsze rezerwaty przyrody i parki narodowe. formy prawne ochrony przyrody: parki narodowe (23), parki krajobrazowe (120), rezerwaty przyrody (1200), pomniki przyrody Dzięcioł duży Spis treści

1.1. Parki narodowe PARK NARODOWY, duży obszar (w Polsce ponad 500 ha) wyróżniający się szczególnymi walorami przyrodniczymi, krajobrazowymi o charakterze naturalnym, chroniony ze względów nauki, kultury. W parku narodowym nie prowadzi się żadnej działalności gospodarczej zwłaszcza wyodrębnionych na jego terenie rezerwatach ścisłych, albo ogranicza się ją do zabiegów mających na celu zachowanie lub przywrócenie jego pierwotnych cech przyrodniczych oraz udostępnienie go ludziom w celu wypoczynku zwiedzania. Najstarszym parkiem narodowym na świecie jest założony w 1872 Park Narodowy Yellowstone (USA), największym parkiem narodowym o powierzchni 70 mln. ha, jest park obejmujący pn.-wsch część Grenlandii (Dania); w Polsce na obszarach powyżej 1000 ha; całkowita powierzchnia 22 parków narodowych w Polsce wynosi ponad 305 tys. ha (VI 1998). ZESTAWIENIA Spis treści

MAPA PARKOW NARODOWYCH Tabela 1 Spis treści

1.2. Parki krajobrazowe Zestawienie polskich parków krajobrazowych. PARK KRAJOBRAZOWY, obszar objęty ochroną ze względu na naturalne właściwości środowiska oraz walory naukowe, historyczne turystyczne. Na terenie parku krajobrazowego obowiązuje zakaz inwestycji powodujących degradację walorów środowiska. W Polsce istnieje 114 parków krajobrazowych o łącznej powierzchni 2 304,644 tys. ha (VI 1998). Zestawienie polskich parków krajobrazowych. ZESTAWIENIA Spis treści

MAPA PARKOW KRAJOBRAZOWYCH - Parki Krajobrazowe Spis treści

1.3. Pomniki przyrody Pomnikami przyrody są pojedyncze twory przyrody żywej i nieożywionej lub ich skupiska o szczególnej wartości przyrodniczej, naukowej, kulturowej, historycznej lub krajobrazowej oraz odznaczające się indywidualnymi cechami, wyróżniającymi je wśród innych tworów, okazałych rozmiarów drzewa, krzewy gatunków rodzimych lub obcych, źródła, wodospady, wywierzyska, skałki, jary, głazy narzutowe oraz jaskinie. najstarszy dąb: Chrobry, Bartek najstarsza sosna pospolita rośnie w Mińsku Mazowieckim - 376 lat limba - okolice Łysej Polany - 348 lat modrzew europejski - Świętokrzyski Park Narodowy na Chełmowej Górze - 343 lata jodła pospolita - Pieniński Park Narodowy świerk pospolity - k. Szczawnicy - 232 lata - 343 lata ZESTAWIENIA Spis treści

1.4. Rezerwaty przyrody Rezerwaty obejmują naturalne lub mało zniekształcone ekosystemy, biocenozy i zbiorowiska roślinne, lub też poświęcone są ochronie rzadkich składników szaty roślinnej i świata zwierzęcego bądź ochronie określonych składników środowiska należących do przyrody nie ożywionej. 1918 r. - 39 rezerwatów (1469 ha.) 1965 r. – 490 obiektów (31 tys. ha.) 1955-1960 – (278 obiektów) 1980-1985 (161 obiektów) obecnie jest 1122 obiektów (121,3 tys. ha.) ZESTAWIENIA Spis treści Orły bieliki

MAPA REZERWATÓW PRZYRODY Spis treści

II. Spis treści

2.1. Białowieski Najstarszy polski Park Narodowy, istniejący już od ponad półwiecza; poza tym jeden z najstarszych w Europie. Park o powierzchni 10 i pół tysiąca hektarów obejmuje część Puszczy Białowieskiej, będącej największym naturalnym borem w Europie, zachowanym w stanie nienaruszonym. Park jest porośnięty lasami dębowo-lipowymi, w których spotkać można ocalanego od zagłady "europejskiego bizona" -żubra. Oprócz tego spotyka tu się jelenie, dziki, wilki i koniki polskie. Od 1977 BłPN znajduje się na liście rezerwatów biosfery UNESCO, a od 1992 roku - także na liście Światowego dziedzictwa Ludzkości. Spis treści

2.2. Biebrzański Największy park narodowy w Polsce, obejmujący prawie 600 km2. Utworzony w 1993 na podstawie projektu prof. Adama Pałczyńskiego z końca lat 70. Obejmuje znaczną część Kotliny Biebrzańskiej, rozpościerającej się na długości ponad 100 km i szerokości od 10 do 40 km. Znaczną część parku obejmuje największy w Polsce oraz w Europie kompleks torfowisk i bagien. Obszary leśne w Parku zajmują 15 544 ha, grunty rolne - 18 180 ha, a nieużytki – słynne Bagna Biebrzańskie, w rzeczywistości najbardziej cenne przyrodniczo ekosystemy - 23 428 ha. Spis treści

2.3. Bieszczadzki Bieszczadzki Park Narodowy chroni fragmenty wschodnio karpackiej przyrody w polskiej części Bieszczadów Zachodnich. Utworzony w 1973 r., po kilkukrotnych powiększeniach w latach 1989, 1991, 1996 i 1999 uzyskał powierzchnię 29 201,62 ha. Przez co jest Największym górskim parkiem narodowym w Polsce, a trzecim co do wielkości w kraju. Bieszczady wyróżniają się specyficznym układem pięter roślinnych. Brak tu zarówno piętra górnoreglowych lasów świerkowych, jak również kosodrzewiny. Wyróżniono tu trzy piętra roślinno klimatyczne: pogórze (do około 500 m n.p.m.), regiel dolny (do około 1150 m n.p.m.) oraz piętro połonin. Najwyższym szczytem polskiej części Bieszczadów jest Tarnica (1346 m n.p.m.). Spis treści

2.4. Borów Tucholskich Park Narodowy "Bory Tucholskie" utworzono 1 lipca 1996 roku. Ochroną objęto powierzchnię 4 798 ha lasów, jezior, łąk i torfowisk. Park leży w północno-środkowej części kraju, w województwie pomorskim, powiat chojnicki, w największym w Polsce kompleksie leśnym: Borach Tucholskich. PNBT jest ważnym uzupełnieniem sieci obszarów objętych najwyższą formą ochrony przyrody w Polsce. Utworzenie w Borach Tucholskich parku narodowego ma na celu ochronę oligotroficznego krajobrazu sandrowego, jedynego tego typu w obecnie istniejących parkach narodowych w Polsce, a unikatowego w Europie. Pierwotnie projektowano powołanie PNBT na powierzchni 13 tys. ha. Po licznych dyskusjach z samorządami lokalnymi zdecydowano o wytyczeniu granic na obszarze tzw. Strugi Siedmiu Jezior. Spis treści

2.5. Drawieński Drawieński Park Narodowy leży w środkowo - zachodniej Polsce na pograniczu województw zachodniopomorskiego, lubuskiego i wielkopolskiego. Park jest częścią kompleksu leśnego Puszczy Drawskiej, rozciągniętego na rozległej równinie sandrowej, zwanej Równiną Drawską. Obejmuje obszar od wypływu Drawy z jez. Dubie (Adamowo) na północy i ciągnie się do Starego Osieczna na południu. Park utworzony został w roku 1990 na obszarze 8 691 ha. Aktualna jego powierzchnia wynosi 11 342 ha z czego lasy zajmują 9 614 ha, a ochroną ścisłą objęte jest 368 ha. Ekosystemy wodne, które należą do jednych z cenniejszych w Parku, zajmują 937 ha. Spis treści

2.6. Gorczański Gorczański Park Narodowy obejmuje centralną i północno wschodnią część pasma Gorców (ok. 13% powierzchni całego pasma). Położony jest w południowej części kraju, w województwie małopolskim. Park utworzony został w 1981 roku na obszarze 5 908 ha. Początki ochrony przyrody na tym terenie sięgają 1927 roku, kiedy to powstał w dobrach hr. Ludwika Wodzickiego z Poręby Wielkiej leśny rezerwat przyrody nazwany później Rez. Turbacz im. Władysława Orkana. Obecna powierzchnia parku wynosi 7 030 ha, z czego 6 591 ha to lasy. Ochroną ścisłą objęto 3 611 ha, w tym 3 596 ha lasów. Powierzchnia otuliny GPN obejmuje 16 647 ha. Spis treści

2.7. Gór Stołowych Park Narodowy Gór Stołowych został utworzony 16.09.1993 r. Jest on położony na terenie Sudetów Środkowych na płn.- zach. Ziemi Kłodzkiej, przy granicy polsko-czeskiej. Górami Stołowymi nazywana jest znajdująca się na terytorium Polski pd.- zach. część rozległej, piaskowcowej płyty wypełniającej nieckę śródsudecką, pomiędzy Karkonoszami a Górami Bystrzyckimi i Orlickimi. Czeski jej fragment nosi nazwę Broumovska Vrchovina i również objęty jest ochroną (CHKO –Broumovsko). Park Narodowy Gór Stołowych zajmuje obszar ok. 63 km2 wierzchowinowej ich partii z najwyższymi wzniesieniami ; Szczeliniec Wielki (919 m npm) i Skalnik (915 m npm). W otulinie Parku znajdują się popularne uzdrowiska : Polanica Zdrój, Duszniki Zdrój i Kudowa Zdrój. Spis treści

2.8. Kampinoski Istniejący od ponad 40 lat reprezentuje typową przyrodę regionu Nizin Środkowopolskich. Obejmuje fragment pradoliny Wisły w Kotlinie Warszawskiej na Nizinie Mazowieckiej. Niestety, większość pierwotnych lasów Kampinosu została zniekształcona przez działalność człowieka. Zmalał m.in. powierzchnia zajmowana przez gatunki liściaste, głównie na rzecz sosny. Mimo to park posiada różnorodne zbiorowiska roślinne - dąbrowy, torfowiska, turzycowiska i grądy. Takie położenie nie jest bez znaczenia dla Warszawy. Przy wiatrach wiejących głównie z zachodu, statystycznie co trzy dni nad miasto nawiewane jest świeże powietrze znad Puszczy Kampinoskiej, jest więc ona "Zielonymi płucami Warszawy". Spis treści

2.9. Karkonoski Karkonoski Park Narodowy znajduje się na terenie województwa dolnośląskiego w południowo-zachodniej części kraju przy granicy państwowej z Republiką Czeską. Park utworzony został w roku 1959 na obszarze 5 510 ha. Obecna powierzchnia parku wynosi 5 576 ha. Największą część parku zajmują lasy - 3 828 ha. 1 718 ha powierzchni parku objęto ochroną ścisłą. Od 1992 roku Karkonoski Park Narodowy jest częścią Bilateralnego Rezerwatu Biosfery Karkonosze o powierzchni ponad 60 tys. ha. Celem Rezerwatu Biosfery jest ochrona ekosystemów naturalnych, półnaturalnych, a także różnorodności biologicznej i prowadzenie badań naukowych. Spis treści

2.10. Magurski Magurski Park Narodowy utworzony został w 1995 roku na obszarze 19962 ha a obecnie zajmuje powierzchnię 19439 ha. Park leży w południowej części kraju, w Beskidzie Niskim, przy granicy z Republiką Słowacką. Położony jest na terenie województw podkarpackiego i małopolskiego. Obejmuje on znaczną część obszaru źródłowego Wisłoki jakim jest masyw Magury Wątkowskiej, który jest fragmentem głównego grzbietu karpackiego. W parku dominują ekosystemy leśne, które zajmują 18531 ha. Spis treści zimorodek

2.11. Narwiański  gniazdo Narwiański Park Narodowy leży w północno-wschodniej części Polski w województwie podlaskim. Powierzchnia całkowita parku utworzonego w 1996 r. wynosi 7350 ha. Na terenie parku dominuje własność prywatna, głównie drobnych rolników. Własność Skarbu Państwa stanowi zaledwie 2057 ha. Park znajduje się w Dolinie Górnej Narwi. Obejmuje on bagienną dolinę Narwi pomiędzy Surażem i Rzędzianami, która stanowiła znaczną część utworzonego w 1985 roku Narwiańskiego Parku Krajobrazowego. Bagna, tereny podmokłe i wody są dominującymi ekosystemami i zajmują ok. 90% obszaru parku. Spis treści

2.12. Ojcowski  amonit jaskinia Ojcowski Park Narodowy jest położony w południowej części kraju, w województwie małopolskim, w odległości 16 km na północ od Krakowa, na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej. Park obejmuje doliny dwu niewielkich rzek – Prądnika i Sąspówki oraz przyległe fragmenty wierzchowiny jurajskiej. Park został utworzony w 1956 roku na obszarze 1440 ha. Aktualna jego powierzchnia wynosi 2146 ha z czego 1528 ha zajmują lasy. Ochroną ścisłą objętych jest 251 ha terenów leśnych. Jest to najmniejszy park narodowy w Polsce. Początki ochrony obszaru parku sięgają 1924 roku. Spis treści

2.13. Pieniński jest w Pieninach w południowej części Pieniński Park Narodowy położony jest w Pieninach w południowej części kraju, w województwie małopolskim, na granicy polsko-słowackiej. Pieniny dzielą się na Pieniny Spiskie, Pieniny Właściwe (tu usytuowany jest park) i Małe Pieniny. Powierzchnia parku wynosi 2346 ha, w tym 1311 ha stanowi własność Skarbu Państwa. Lasy w parku zajmują 1665 ha. Powierzchnia objęta ochroną ścisłą wynosi 750 ha. Inicjatorem utworzenia parku był prof. Wł. Szafer. Pierwszy prywatny rezerwat o powierzchni 7,5 ha założył S. Drohojowski w 1921 r. wokół ruin zamku w Czorsztynie. niepylak Dunajec Spis treści

2.14. Poleski Poleski Park Narodowy leży w Polsce środkowo-wschodniej na terenie województwa lubelskiego. Utworzony został w 1990 r. na obszarze 4813 ha. Park powstał na bazie rezerwatów torfowiskowych: Durne Bagno,Jezioro Moszne, Jezioro Długie, Torfowisko Orłowskie. Bagno Bubnów zostało włączone o PPN w 1994 r. Występuje tam najwięcej rzadkich gatunków fauny i flory. Aktualna powierzchnia parku wynosi 9762 ha, w tym lasy zajmują 4780 ha a wody i nieużytki (w tym najcenniejsze bagna) 2090 ha. wierzba lapońska Spis treści

2.15. Roztoczański Roztoczański Park Narodowy leży w środkowo-wschodniej części kraju, w województwie lubelskim. Obejmuje najcenniejsze przyrodniczo obszary Roztocza Środkowego. Park utworzony został w 1974 roku na obszarze 4801 ha. Aktualna jego powierzchnia wynosi 8483 ha, w tym lasy zajmują 8102 ha. Ochroną ścisłą objęto 806 ha. Park powstał na terenie Lasów Państwowych Nadleśnictw Kosobudy i Zwierzyniec, będących wcześniej lasami Ordynacji Zamojskiej. Początki ochrony sięgają 1934 r., kiedy to utworzono rezerwat Bukowa Góra, który obecnie jest jednym z obszarów ochrony ścisłej parku. W 1938 roku po raz pierwszy w Polsce wydano zarządzenie o ochronie ptaków drapieżnych na terenie Ordynacji. Park znajduje się w urozmaiconym krajobrazie Roztocza Środkowego w dolinie górnego Wieprza. Jest to obszar oddzielający Wyżynę Lubelską od Kotliny Sandomierskiej o zróżnicowanej budowie geologicznej. Spis treści

2.16. Słowiński Słowiński Park Narodowy położony jest na wybrzeżu środkowym, pomiędzy Łebą a Rowami na Nizinie Gardneńsko-Łebskiej, w województwie pomorskim. Północną granicę parku stanowi na długości 32,5 km brzeg Bałtyku. Prace nad utworzeniem parku podjęto w 1946 r. na konferencji w Łebie, której uczestnikami byli naukowcy z Poznania i Gdańska. Utworzony został w 1967 roku na obszarze 18069 ha. Aktualna powierzchnia w zarządzie wynosi 18618 ha z czego 10213 ha - to wody oraz 4599 ha - to lasy. Ochronie ścisłej podlega 5619 ha, w tym 2529 ha lasów. W roku 1977 UNESCO uznało park za Światowy Rezerwat Biosfery (program MaB). Teren parku w przeszłości stanowił zatokę morską. Ukształtowanie parku wynika z działalności lądolodu skandynawskiego i późniejszej działalności Morza Bałtyckiego. Lądolód pozostawił pasmo wzgórz morenowych, które od południa i zachodu otaczają teren parku Spis treści

2.17. Świętokrzyski Park położony jest w centralnej części kraju, na terenie województwa świętokrzyskiego. Obejmuje najwyższe pasmo Gór Świętokrzyskich Łysogóry, z najwyższymi szczytami: Łysicą (612 m n.p.m.) i Łysą Górą (595 m n.p.m.), wschodnią część Pasma Klonowskiego (z górami Bukową, Psarską i Miejską) oraz część Pasma Pokrzywiańskiego (z Chełmową Górą). Historia starań o objęcie ochroną Gór Świętokrzyskich sięga czasów przed I wojną światową. W roku 1921 powstał pierwszy w Górach Świętokrzyskich rezerwat im. Józefa Kostyrki na Chełmowej Górze (163 ha), a w roku następnym objęto ochroną rezerwatową dwa fragmenty Łysogór: na południowym zboczu Łysej Góry fragment o powierzchni 196 ha i na północnym zboczu Łysicy - 115 ha. Park narodowy oficjalnie utworzony został w 1950 roku na obszarze 6054 ha. Obecna powierzchnia parku wynosi 7626 ha, z czego 7212 ha zajmują lasy. Na terenie parku jest 5 obszarów ochrony ścisłej o łącznej powierzchni 1731 ha. Spis treści

2.18. Tatrzański Tatrzański Park Narodowy leży w południowej części Polski, w województwie małopolskim, na granicy ze Słowacją. Park Narodowy utworzony został w 1954 roku na obszarze 21556 ha. Aktualna jego powierzchnia wynosi 21164 ha, z czego 15191 ha to lasy, a 5660 ha to głównie zbiorowiska wysokogórskich hal i turni. Grunty rolne (169 ha) i wody (209 ha) zajmują 1,8% powierzchni parku. Ochroną ścisłą objęto 11514 ha z czego 6149 ha to ekosystemy leśne. Potrzebę ochrony Tatr dostrzeżono już w końcu XIX wieku. W roku 1925 podjęto pierwsze próby utworzenia parku narodowego w Tatrach wspólnie ze Słowacją. Na terenie należącym do lasów państwowych park formalnie utworzono w 1937 r. Po II wojnie światowej w roku 1947 powołano odrębną jednostkę administracyjną Park Tatrzański. Tatrzański Park Narodowy powołano rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 30 września 1954 roku. Spis treści

2.19. Wielkopolski Wielkopolski Park Narodowy znajduje się w województwie wielkopolskim, 15 km na południe od Poznania. Park leży w środkowo zachodniej Polsce na terenie Pojezierza Wielkopolskiego i obejmuje (wraz z otuliną) część Pojezierza Poznańskiego oraz niewielkie fragmenty Poznańskiego Przełomu Warty. Utworzony został w 1957 r. na obszarze 5244 ha. Obecna powierzchnia parku wynosi 7584 ha z czego lasy zajmują 4617 ha, wody 462 ha oraz inne grunty 2505 ha, wśród których największy udział mają użytki rolne 2155 ha. W parku jest 18 obszarów ochrony ścisłej o łącznej powierzchni 260 ha. Pierwszy z ideą utworzenia parku wystąpił w 1922 roku prof. A. Wodziczko. dzięcioł Spis treści

2.20. Wigierski Wigierski Park Narodowy znajduje się w północno-wschodniej Polsce, na terenie województwa podlaskiego, w krainie Mazursko-Podlaskiej, w północno-wschodniej części dzielnicy Pojezierza Mazurskiego i północnej dzielnicy Puszczy Augustowskiej. Park utworzony został 1 stycznia 1989 roku na obszarze 14956 ha. Aktualna jego powierzchnia wynosi 15086 ha, w tym 9464 ha to grunty leśne, 2908 ha – wody i 2714 ha inne tereny, głównie użytkowane rolniczo (2229 ha). Ochroną ścisłą objętych jest 623 ha, w tym 283 ha lasów. Obszary zagospodarowane rolniczo objęte są ochroną krajobrazową. Spis treści bóbr europejski

2.21. Woliński Woliński Park Narodowy utworzony w od 1960 roku obejmuje ochroną część największej polskiej wyspy Wolin (woj.zachodniopomorskie). Szczególne walory Parku to: najpiękniejszy odcinek polskiego wybrzeża klifowego, dobrze zachowane lasy bukowe, unikalna - wyspiarska delta Świny, przybrzeżny pas wód Bałtyku. Do roku 1996 Park zajmował powierzchnię 4844 ha, kiedy to udało się włączyć w jego granice obszar 1 mili morskiej wód przybrzeżnych Bałtyku, archipelag wysp we wstecznej delcie Świny wraz z otaczającymi je wodami Zalewu Szczecińskiego. Od tego momentu Woliński Park Narodowy stał się pierwszym w Polsce parkiem morskim. Obecna powierzchnia Parku wynosi 10937 ha, w tym ekosystemy leśne zajmują 4648,53 ha (42,50 % powierzchni Parku), ekosystemy wodne 4681,41 ha (42,80%) i ekosystemy lądowe nieleśne 1607,46 ha ( 14,70 %). Ochroną ścisłą objęto obszary o łącznej powierzchni 498,72 ha ( 4,56 %). jenot lis Spis treści

2.22. Ujścia Warty Projekt utworzenia Parku Narodowego "Ujście Warty" został przyjęty przez Radę Ministrów 19 czerwca 2001r. Park ten jest położony jest w historycznej delcie ujścia Warty do Odry, na terenie województwa lubuskiego. Jego powierzchnia wynosi 8038 ha.  Park Narodowy "Ujście Warty" powstał w miejsce istniejącego od 1977r. rezerwatu przyrody Słońsk oraz części Parku Krajobrazowego Ujście Warty. Ze względu na szczególne znaczenie tego terenu, zwłaszcza dla ptaków wodnych i błotnych rezerwat Słońsk został w 1984r. objęty konwencją Ramsar, której celem jest ochrona terenów podmokłych, ważnych jako siedlisko życiowe ptaków. Obecnie jednym z pierwszych zadań parku będzie wpisanie na listę konwencji całego obszaru parku narodowego. Swoją działalność rozpoczął z dniem 1 lipca 2001 r. Spis treści

III. 3.1. Chełmski 3.2. Kozłowiecki 3.3. Krasnobrodzki 3.4. Krzczonowski 3.5. Park Krajobrazowy Pojezierze Łęczyńskie Spis treści

3.1. Chełmski Park Krajobrazowy Park ten powstał w 1983 roku. Zajmuje powierzchnię 14 350 ha. Położony jest w powiecie chełmskim na terenie gmin: Chełm, Dorohusk, Sawin i Ruda Huta. Park otoczony jest otuliną o powierzchni 9 528 ha, która jednocześnie stanowi środkową część Chełmskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu. Do najciekawszych zbiorowisk leśnych należą świetliste dąbrowy z ciepłolubnym runem oraz bagienne lasy brzozowo-olchowe. Wśród zbiorowisk nieleśnych do najciekawszych należą torfowiska. W bezpośrednim sąsiedztwie torfowisk występują niewielkie wyniesienia podłoża kredowego tzw. grądziki zajęte przez roślinność ciepłolubną i zadrzewienia. Najlepiej poznaną grupą spośród zwierząt są ptaki. Na terenie ChPK i otuliny utworzono cztery rezerwaty przyrody: Bachus, Serniawy, Bagno Serebryskie i Brzeźno o łącznej powierzchni ponad 625 ha oraz 402 użytki ekologiczne Spis treści

3.2. Kozłowiecki Park Krajobrazowy Kozłowiecki Park Krajobrazowy - utworzony w 1990 roku zajmuje powierzchnię 4018 ha, w większości zalesioną ok. 90 procent. Park położony jest na wysoczyźnie morenowej Równiny Lubartowskiej sięgającej do 200 m n.p.m. Obszar chroniony ma charakter typowo leśny i obejmuje część Lasów Kozłowieckich, wśród których dominują bory świeże i wilgotne oraz bory bagienne. Skład gatunkowy lasów zbliżony jest do naturalnego, z dużym udziałem drzewostanów starych. Zamieszkują je gatunki zwierzyny płowej oraz ptaki leśne. Nazwa Parku pochodzi od wsi Kozłówka, w której znajduje się bardzo atrakcyjny zespół pałacowo-parkowy. Spis treści

3.3. Krasnobrodzki Park Krajobrazowy Krasnobrodzki Park Krajobrazowy - utworzony w 1988 roku na obszarze 9390 ha, w większości zalesionym ok. 61 procent. Obejmuje mezoregion Roztocza Środkowego, który w odróżnieniu od Roztocza Zachodniego nie ma pokrywy lessowej. Północną część Parku przecina dolina Wieprza urozmaicona wydmami, a sporą część obszaru zajmują niewysokie wzgórza, ok. 350 m n.p.m. porozcinane głębokimi wąwozami. Szatę leśną stanowią w większości sosnowe bory świeże, a wśród roślin naczyniowych pojawiają się gatunki górskie i kserotermiczne. Z ssaków drapieżnych żyją m.in. gronostaje, borsuki, kuny i łasice. Spis treści

3.4. Krzczonowski Park Krajobrazowy Został utworzony 26 lutego 1990 roku. Powierzchnia jego wynosi 12 420 ha, do tego dochodzi 13 856 ha otuliny (w części południowej parku brak jest otuliny). Otulina Krzczonowskiego Parku Krajobrazowego graniczy od strony zachodniej z Czerniejowskim Obszarem Chronionego Krajobrazu. Krzczonowski Park Krajobrazowy stanowi jeden z 17 parków krajobrazowych województwa lubelskiego (ósmy co do wielkości) i jeden z sześciu parków administrowanych przez Zarząd Zespołu Lubelskich Parków Krajobrazowych. Położony jest w centralnej części Wyniosłości Giełczewskiej – subregionie Wyżyny Lubelskiej, ok. 20 km na południowy-wschód od Lublina. Główną formą rzeźby tego obszaru jest falisty teren, rozcięty głębokimi dolinami rzecznymi o przeważnie stromych zboczach oraz 14 ostańców piaskowych okresu polodowcowego. Krzczonowski Park Krajobrazowy charakteryzuje się dużą różnorodnością i mozaikowatością gleb. Lasy zajmują w parku 24,8% powierzchni, grunty orne 70%, użytki zielone 2,6%, a w otulinie parku lasy 9,7%, grunty orne 84%, użytki zielone 1,3%. Spis treści

3.5. Park Krajobrazowy Pojezierze Łęczyńskie Park Krajobrazowy Pojezierze Łęczyńskie. w 1990 roku na powierzchni 10 896 ha. Położony jest na Równinie Parczewskiej na terenie gmin Uścimów, Puchaczów, Ostrów Lubelski i Ludwin. Obejmuje zgrupowanie jezior o dużym zróżnicowaniu troficznym. Bogactwem parku są zespoły roślinności wodnej, torfowiskowej i leśnej (Lasy Parczewskie). Park Krajobrazowy „Pojezierze Łęczyńskie” - celem ochrony jest zachowanie terenów o dużych walorach przyrodniczo – rekreacyjnych z jeziorami, torfowiskami i bagnami. Spis treści

3.6. Kazimierski Park Krajobrazowy Kazimierski Park Krajobrazowy został utworzony w 1979r jako ósmy z kolei w Polsce i pierwszy w województwie lubelskim. Powierzchnia KPK wynosi 11862ha, a otaczającej go strefy ochronnej 28772ha. Park i jego otulina objęły w całości lub w części 10 gmin województwa lubelskiego. W obrębie KPK znalazły się fragmenty Płaskowyżu Nałęczowskiego, Równiny Bełżyckiej, Kotliny Chodelskiej, Małopolskiego Przełomu Wisły i Równiny Radomskiej. Subregiony te różnią się między sobą charakterystycznymi cechami krajobrazu. Spis treści

Linki http://pl.wikipedia.org/wiki/Parki_krajobrazowe_w_Polsce http://www.mos.gov.pl/kzpn/pl/wit_pl.htm Spis treści