Geografia klasa 2 część pierwsza Materiał z klasy 2

Spis treści geografia klasa 2: Sąsiedzi Polski slajd 4 Zmiany na politycznej mapie Europy po… slajd 5,6 Podział administracyjny kraju slajd 7 Przeszłość geologiczna Polski i zlodowacenia slajd 8,9 Ukształtowanie pionowe powierzchni Polski slajd 10 Klimat Polski, wody powierzchniowe Polski slajd 11,12 Morze Bałtyckie i gleby Polski slajd 13,14 Szata roślinna w Polsce slajd 15 Pojezierza slajd 16

Spis treści c.d. Niziny środkowopolskie. Nizina Śląska, Wielkopolska, Mazowiecka, Podlaska i Polesie Lubelskie slajd 17-19 Wyżyna Śląska, Krakowsko-częstochowska slajd 20,21 Problemy ekologiczne GOP-u slajd 22 Wyżyna Kielecka i Góry Świętokrzyskie slajd 23 Wyżyna lubelska z roztoczem slajd 24 Kotliny podkarpackie slajd 25 Koniec slajd 26

Sąsiedzi Polski wróć Sąsiadami Polski są: -Czechy (najdłuższa granica-786,7 km); -Słowacja; -Ukraina; -Niemcy; -Białoruś; -Federacja Rosyjska; -Litwa (najkrótsza granica 107,2 km) Powierzchnia Polski wynosi 312 000 km2. Całkowita liczba ludności to 38 mln osób. wróć

Zmiany na politycznej mapie Europy po drugiej Wojnie Światowej Zmiany terytorium Polski po drugiej Wojnie Światowej: -Polska utraciła Kresy Wschodnie (teren Białorusi i Ukrainy); -Polska zyskała tereny na zachodzie i północy (część dawnych Prus); -do Polski włączono obszar wolnego miasta Gdańsk. Zmiany granicy Polsko-Radzieckiej w 1951r.: -Polska traci wschodnią część Wyżyny Wołyńskiej k. miasta Belz; -Polska zyskuje zachodnią część Beskidów Wschodnich z miastem Ustrzyki Dolne. Zmiany na politycznej mapie Europy na początku lat 90.: -rozpad Czechosłowacji na Czechy i Słowację w 1993r.; wróć

Zmiany na politycznej mapie Europy po drugiej Wojnie Światowej c.d. -rozpad ZSRR na kilkanaście niepodległych państw; -powstanie z NRD i NRF jednego niepodległego państwa Niemiec; -rozpad republiki Jugosławii na 5 niepodległych państw w 1991r. wróć

Podział administracyjny kraju Trójstopniowy podział administracyjny: -16 województw; -powiaty; -gminy. Podział administracyjny w Polsce od roku 1957-1975: -województw 17, wyznaczone miasta: Warszawa, Łódź, Poznań Podział administracyjny w Polsce od roku 1975-1998: -województw 49, gminy, rejony administracyjne. Podział administracyjny kraju od roku 1999: -województw 16 wróć

Przeszłość geologiczna Polski, zlodowacenia Najważniejsze wydarzenia geologiczne na obszarze Polski: -Prekambr-ruchy górotwórcze, które obecnie są trudne do zaobserwowania na powierzchni Ziemi; -era paleozoiczna: orogeneza, powstanie soli kamiennej i węgla kamiennego oraz żelaza; -era mezozoiczna: orogeneza alpejska, powstanie skał wapiennych; -era kenozoiczna: występowanie zlodowacenie, powstawanie złóż węgla brunatnego, soli i siarki. Zlodowacenia w Polsce: -północnopolskie ok. 20-15 tys. lat temu; -środkowopolskie ok. 200 tys. lat temu; -południowopolskie ok. 600 tys. lat temu. wróć

Przeszłość geologiczna Polski, zlodowacenia c.d. Pozostałości po zlodowaceniach: -jeziora polodowcowe; -moreny czołowe, boczne i denne; -pradoliny; -sandry; -lessy; -w górach powstały doliny U-kształtne i cyrki lodowe. wróć

Ukształtowanie pionowe powierzchni Polski Cechy charakterystyczne powierzchni ukształtowania: -Polska jest krajem nizinnym; -rzeźba Polski ma charakter pasowy; -obszar Polski jest nachylony z południowego wschodu na północny zachód. Wyróżniamy następujące pasy: -pas gór; -pas kotlin; -pas wyżyn; -pas nizin na środkowopolskie; -pojezierza i pobrzeża. wróć

Klimat i wody powierzchniowe Polski Masy powietrza napływające nad Polskę: -powietrze polarne (morskie lub kontynentalne); -powietrze arktyczne (morskie lub kontynentalne); -powietrze zwrotnikowe (morskie lub kontynentalne). Cechy charakterystyczne klimatu Polski: Polska leży w klimacie umiarkowanym przejściowym, pomiędzy klimatem umiarkowanym oceanicznym, a klimatem umiarkowanym kontynentalnym. Zlewiska rzek Polski: -zlewisko Morza Bałtyckiego; -dorzecze Wisły; -dorzecze Odry;  wróć

Klimat i wody powierzchniowe Polski c.d. -dorzecze rzek przymorza. Zlewiska Morza Czarnego: -dorzecza Dunaju i Dniestru. Zlewisko Morza Północnego: -dorzecze Łaby. Charakterystyka rzek Polski: generalnie płyną z południowego wschodu na północny zachód, prawobrzeżne dopływy są liczniejsze niż lewobrzeżne, zasilanie śnieżnodeszczowe. Rodzaje jezior: -polodowcowe, cyrkowe, morenowe, rynnowe i przybrzeżne; -sztuczne, deltowe i krasowe. wróć

Morze Bałtyckie i gleby Polski. Cechy Morza Bałtyckiego: -morze śródziemne-wewnątrz kontynentalne; -jest morzem słabo zasolonym i płytkim (śr. Głębokość 52m); -wybrzeże jest dobrze rozwinięte, przeważają wybrzeża polodowcowe; -jest morzem chłodnym i silnie zanieczyszczonym. Państwa nadbałtyckie to: Polska, Niemcy, Dania, Szwecja, Finlandia, Rosja, Estonia, Łotwa, Litwa. Do najważniejszych gleb zaliczamy: -bielicowe (rozwinęły się na piaskach); -płowe i brunatne (wykształciły się na glinach, gleby dobre); -czarnoziemy (b.dobre gleby, wykształciły się na lessach);  wróć

Morze Bałtyckie i gleby Polski c.d. -rędzina (wykształcona na wapieniach, dobra gleba); -pozostałe: bagienne, mady i górskie. Żyzność gleby zależy od: -strefy klimatycznej; -od rodzaju skał podłoża; -od wysokości nad poziomem morza. wróć

Szata roślinna w Polsce Typy lasów w Polsce: -sosna-modrzew 69% -dąb, jesion, klon, jawor, wiąz, brzoza 6% -świerk 6% -olcha 5% Znaczenie lasów dla człowieka: -dostarczają tlenu; -zatrzymują wodę i chronią niżej położone tereny przed powodzią; -zbiór grzybów, produkcja papieru; -siedlisko dla zwierząt i tereny rekreacyjne. wróć

Pojezierza wróć Podział pojezierzy: -pomorskie i mazurskie; -wielkopolskie i suwalskie; -chełmińsko-dobrzyńskie. Pojezierza jako przykład krajobrazu młodoglacjalnego: -duża jeziorność-największa jeziorność w kraju; -pozostałości po lodowcach: jeziora, pradoliny i sandry. wróć

Niziny środkowopolskie Niziny środkowopolskie. Nizina Śląska, Wielkopolska, Mazowiecka, Podlaska i Polesie Lubelskie Charakterystyka niziny Śląskiej: -najdłuższy okres wegetacyjny (ok. 220 dni); -występują żyzne gleby (brunatne i czarnoziemy); -najważniejsze uprawy (pszenica, pszenżyto); -najważniejsze okręgi przemysłowe (Wrocław, Opole, Lublin). Charakterystyka niziny Wielkopolskiej: -dobrze rozwinięte rolnictwo (żyto, pszenżyto, rzepak); -dobrze rozwinięty przemysł przetwórczy; -kopalnie węgla brunatnego (Bełchatów, Koło); -złoża soli kamiennej (Kłodowa). wróć

Niziny środkowopolskie Niziny środkowopolskie. Nizina Śląska, Wielkopolska, Mazowiecka, Podlaska i Polesie Lubelskie c.d. Charakterystyka Niziny Mazowieckiej: -występują 3 duże okręgi przemysłowe: Warszawski, Łódzki i Płocki; -największy obszar sadowniczy; -największe miasta: Warszawa i Łódź. Charakterystyka Niziny Podlaskiej: -dobrze zachowane środowisko naturalne (Puszcza Białowieska); -obszar słabo zaludniony; -obszar słabo wykorzystany rolniczo. wróć

Niziny środkowopolskie Niziny środkowopolskie. Nizina Śląska, Wielkopolska, Mazowiecka, Podlaska i Polesie Lubelskie c.d. Charakterystyka Polesia Lubelskiego: -występowanie obszarów krasowych; -obszar słabo rozwinięty rolniczo; -jedyna rentowna kopalnia węgla w Bogdance. wróć

Wyżyna Śląska i Krakowsko-częstochowska Charakterystyka Wyżyny Śląskiej: -znajduje się na zachodzie całego pasa wyżyn. Najwyższym wzniesieniem jest Góra Świętej Anny (400 m.n.p.m.) -wydobywanie surowców: węgla kamiennego i rud cynku i ołowiu; Charakterystyka Wyżyny Krakowsko-częstochowskiej: -zbudowana z wapieni, występują zjawiska krasowe; -najwyższą górą jest Grodzisko 512 m.n.p.m.; -rozciąga się od Częstochowy do Krakowa. Najważniejsze formy krasowe występujące na tej wyżynie: -jaskinie; -skałki;  wróć

Wyżyna Śląska i Krakowsko-częstochowska -stalgmit, stalagnat i stalaktyt; -wywierzysko i ponor. Niecka Nidziańska: -graniczy na zachodzie z wyżyną Krakowsko-częstochowską, a na wschodzie z wyżyną Kielecką; -znana jest z bogatych złóż surowców mineralnych np. gips, płyty gipsowe, iły i piaskowce. wróć

Problemy ekologiczne GOP-u (Górnośląski Okręg Przemysłowy) Przyczyny zmian środowiska w GOP-ie: -kopalnie węgla kamiennego w efekcie powstają: hałdy, tąpnięcia; -wydobycie surowców metodą odkrywkową; -na obszarach silnie uprzemysłowionych powstaje gęsta sieć dróg i zakładów przemysłowych produkujących dużą ilość zanieczyszczeń. Sposoby zapobiegania degradacji środowiska: -filtry na kominach; -zmiana dominujących gałęzi przemysłu na przyjazne środowisku; -ograniczenie wydobycia surowców pod obiektami publicznymi. wróć

Wyżyna Kielecka i Góry Świętokrzyskie Charakterystyka Wyżyny Kieleckiej i Gór Świętokrzyskich: -wchodzą w skład wyżyny Małopolskiej; -najwyższym wzniesieniem jest Łysica 612 m.n.p.m. Wyżyna Kielecka i Góry Świętokrzyskie powstały podczas orogenezy Kaledońskiej i Hercyńskiej, a następnie zostały całkowicie zrównane z ziemią. Podczas orogenezy alpejskiej zostały ponownie wypiętrzone i przybrały obecny kształt i wygląd. Góry Świętokrzyskie są górami niezbyt wysokimi składającymi się z szeregu mniejszych pasm górskich. Zbudowane są z twardych skał zwanych kwarcytami. wróć

Wyżyna Lubelska z roztoczem Charakterystyka Wyżyny Lubelskiej: -jest najdalej wysuniętą na wschód jednostką w pasie wyżyn; -w większości zbudowana ze skał wapiennych; -na obszarze zalega gruba warstwa lessów, na których wykształciły się żyzne gleby; -w południowej części Wyżyny Lubelskiej znajduje się Roztocze, które ciągnie się od okolic Kraśnika aż do Lwowa. -Najwyższym wzniesieniem jest Wielki Dział 390 m.n.p.m. Na obszarze wyżyny występuje w dużych ilościach węgiel kamienny który jest wydobywany w Zagłębiu Lubelskim. wróć

Kotliny podkarpackie wróć Kotliny podkarpackie dzielimy na: Kotlinę Oświęcimską i Sandomierską oraz na Bramę Krakowską. Charakterystyka Kotliny Oświęcimskiej: -niewielkie obniżenie ciągle zasypywane przez osady rzeczne; -najważniejsze miasta w tej kotlinie to Tychy, Oświęcim Charakterystyka Kotliny Sandomierskiej: -największa kotlina w Polsce, kształtem przypominająca trójkąt; -w średniowieczu cały obszar zajmowały lasy. Pozostałościami są fragmenty puszczy Solskiej, Niepołomskiej i Sandomierskiej. wróć

Koniec części pierwszej Powrót do spisu treści wróć