Kampania jesienna 1 września – 5 października 1939 roku

Pakt Ribbentrop Mołotow

23 sierpnia 1939r. w Moskwie został podpisany pakt przez ministra spraw zagranicznych Rzeszy Niemieckiej Joachima von Ribbentropa i ministra spraw zagranicznych Związku Radzieckiego Wiaczesława Mołotowa. Pakt ten oznaczał podział Polski na dwie strefy wpływów.

Podpisanie paktu Ribbentrop Mołotow

31 sierpnia 1939r. Adolf Hitler, jako naczelny dowódca sił zbrojnych, wydał dyrektywę do prowadzenia wojny: „Uderzenie na Polskę przeprowadzić zgodnie z przygotowaniem do Fall Weiss [...]Dzień natarcia: 1 września 1939r. Godzina natarcia: 4.45.”

Agresja Niemiec na Polskę Obrona Westerplatte 01.09 – 04.09.1939r. Walki nad Mławą 1.09.1939 Agresja Niemiec na Polskę 02.10 – 05.10.1939r. Walki pod Kockiem 09.09 – 22.09.1939r. Walki nad Bzurą 02.10.1939r. Kapitulacja Helu 28.09.1939r. Kapitulacja Warszawy

1 września 1939r. o godzinie 4.45 salwa z niemieckiego pancernika „Schleswig – Holstein” wystrzelona w stronę Westerplatte rozpoczęła II wojnę światową.

Na półwyspie Westerplatte stacjonowała załoga złożona ze 182 żołnierzy Wojska Polskiego. Funkcję komendanta pełnił major Henryk Sucharski. Zgodnie z planami dowództwa polskiego placówka miała wytrzymać ataki wroga przez sześć godzin. Bohaterska załoga odpierała ataki Niemców przez tydzień. Dopiero 7 września około godziny 10.15 major Henryk Sucharski podjął decyzję o poddaniu placówki. Nad Westerplatte załopotała biała flaga. Niemcy za rzadko spotykaną sprawność bojową i niezłomność pozwolili komendantowi Henrykowi Sucharskiemu odejść do niewoli z szablą przy boku. Później w swoich materiałach propagandowych określili Westerplatte mianem „małego Verdun”.

Henryk Sucharski (1898 – 1946) oficer Wojska Polskiego, dowódca garnizonu Westerplatte. Urna z jego prochami została pochowana w 1971r. na Westerplatte. W tym samym roku pośmiertnie nadano Henrykowi Sucharskiemu odznaczenie Krzyża Komandorskiego Orderu Virtuti Militari.

1 września 1939r. oddziały niemieckie pojawiły się pod Mławą 1 września 1939r. oddziały niemieckie pojawiły się pod Mławą. Z terenu Prus Wschodnich mławskie fortyfikacje, obsadzone przez żołnierzy armii „Modlin” dowodzonej przez generała Emila Przedrzymirskiego - Krukowicza, zaatakowała niemiecka 3 Armia. 4 września armia „Modlin” poniosła klęskę, opuściła linię fortyfikacji pod Mławą i wycofała się na linię Wisły i Narwi.

Obrona prowadzona według planu trwała tylko trzy dni Obrona prowadzona według planu trwała tylko trzy dni. Potem ów plan legł w gruzach. Niemcy otoczyli część sił armii „Pomorze” w Borach Tucholskich, przełamali front pod Częstochową, wymusili odwrót polskich oddziałów ze Śląska i wycofanie się armii „Kraków” z głównej linii obrony. Wkrótce zaczął się odwrót polskich wojsk na kolejne, w praktyce nierealne do utrzymania pozycje obrony.

Bitwa nad rzeką Bzurą jest jednym z najchwalebniejszych epizodów kampanii jesiennej. Uwagę przyciąga fakt, iż to polskie oddziały przeprowadziły ofensywę, a nie jak do tej pory broniły się przed nacierającym wrogiem. 9 września połączone armie „Poznań” i „Pomorze” pod dowództwem generała Tadeusza Kutrzeby uderzyły na nieprzyjaciela, zmierzającego w kierunku Warszawy. Bitwa trwała do 22 września. Po początkowych sukcesach wojska polskie zostały rozbite. Część żołnierzy przedarła się do oblężonej Warszawy.

Tadeusz Kutrzeba (1885-1947) generał Wojska Polskiego, dowódca Armii „Poznań”, inicjator zaczepnego wyjścia nad rzeką Bzurą, zwanego Bitwą nad Bzurą. Otrzymał trzy Ordery Virtuti Militari, Order Odrodzenia Polski, trzykrotnie Krzyż Walecznych oraz Złoty Krzyż Zasługi. W 1957r. jego prochy sprowadzono i symbolicznie pochowano na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie.

Warszawa znalazła się w strefie walki już 1 września, gdy lotnictwo niemieckie zaatakowało stolicę z powietrza. Jednak polskie dywizjony myśliwców i artyleria przeciwlotnicza skutecznie przeciwstawiały się samolotom nieprzyjaciela. 8 września niemieckie czołgi dotarły do przedmieść Warszawy. Obrońcy z łatwością poradzili sobie z pierwszym poważniejszym oddziałem, który mógł im zagrozić.

Miasto było bombardowane i ostrzeliwane Miasto było bombardowane i ostrzeliwane. Jednak odpierało jeden atak za drugim. Dopiero 28 września o 13.15 generał Tadeusz Kutrzeba złożył swój podpis pod układem kapitulacyjnym. Festung Warschau – jak nazwane zostało miasto w dokumencie kapitulacyjnym poddało się. 29 września polskie oddziały opuściły stolicę. W tym samym czasie do miasta zaczęły wkraczać pierwsze oddziały nieprzyjaciela. 6 tysięcy żołnierzy i 25 tysięcy cywilów pozostało w gruzach Warszawy na zawsze.

Jedną z najjaśniejszych postaci bohaterskiej obrony Warszawy we wrześniu 1939r. był Stefan Starzyński (1893 – 1944). W latach 1934 - 1939 był komisarycznym prezydentem Warszawy. W trakcie obrony stolicy stał się prawdziwym przywódcą walczącej Warszawy, mobilizującym społeczeństwo do walki z okupantem. Został zamordowany przez hitlerowców w obozie koncentracyjnym w Dachau.

28 września w Moskwie Joachim von Ribbentrop i Wiaczesław Mołotow podpisali traktat , w wyniku którego ustalono nową granicę, dokonując kolejnego już, rozbioru Polski. Przy podziale ziem Rzeczypospolitej przyszli okupanci nie byli do końca zgodni.

Adolf Hitler chciał dokonać tymczasowego rozdziału ziem i dopiero potem na drodze dłuższych rokowań dokonać korekty.

Józef Stalin był zwolennikiem podpisania odpowiednich umów natychmiast, by zapobiec ewentualnym konfliktom. Stanowisko Józefa Stalina przeważyło i tak zwany traktat o granicach i przyjaźni został podpisany jeszcze przed zakończeniem walk wrześniowych.

17 września 1939r. Armia Czerwona przekroczyła wschodnią granicę Polski.

17.09.1939r. Agresja ZSRR na Polskę Upadek Grodna 18.09 – 19.09.1939r. Obrona Wilna 17.09.1939r. Agresja ZSRR na Polskę 22.09.1939r. Upadek Lwowa 28.09 – 29.09.1939r. Bitwa pod Szackiem

W dniach 28 - 29 września doszło do bitwy pod Szackiem – największej batalii z wojskami Armii Czerwonej. Radziecka 52. Dywizja Strzelecka odniosła spore straty, jednak i strona polska utraciła wielu żołnierzy. Grupa generała Orlika, dzięki przerwaniu pozycji wroga, mogła dotrzeć do rzeki Bug i przekroczyć ją. Generał rozkazał rozproszyć się żołnierzom w celu uniknięcia niewoli sowieckiej.

Obok jednostek Armii Czerwonej na ziemie polskie wkroczyły oddziały NKWD. Podstawowym celem okupanta była likwidacja inteligencji, w tym oficerów Wojska Polskiego. Rozstrzeliwania były na porządku dziennym. W Mielnikach zginęło 30 polskich oficerów, w Mokranach 17 oficerów i podoficerów. Działania te odbywały się za pełną aprobatą władz radzieckich.

W ten sposób agresorzy rozprawili się z Polską, nacierając z dwóch stron. Ich natarcie było dobrze przygotowane i wobec miażdżącej przewagi liczebnej spokojnie poradzili sobie z oporem. Polskie jednostki bohatersko broniły ojczyzny.

Kampania jesienna pokazała, że polski żołnierz walczy do końca Kampania jesienna pokazała, że polski żołnierz walczy do końca. Dopiero 2 października poddał się Hel.

Franciszek Kleeberg (1888-1941) polski generał, dowódca Samodzielnej Grupy Operacyjnej „Polesie”, z którą stoczył ostatni bój kampanii wrześniowej pod Kockiem. Dostał się do niewoli niemieckiej. Zmarł w niemieckim szpitalu wojskowym. W 1969r. jego prochy przeniesiono na cmentarz wojskowy w Kocku. Pośmiertnie został mianowany generałem dywizji.

Wojna, jaką ogarnięta została Polska, przeniosła się do podziemia Wojna, jaką ogarnięta została Polska, przeniosła się do podziemia. Z ziem centralnej Polski utworzono Generalne Gubernatorstwo. Do III Rzeszy bezpośrednio włączono Pomorze, Wielkopolskę, Śląsk, Poznań, Rejencję Katowicką i Rejencję Częstochowską. Do Rzeszy wcielono także część województwa łódzkiego. Ziemie wschodnie, znajdujące się za linią ustaloną w umowie z 28 września znalazły się pod okupacją sowiecką.

Polska była pierwszym państwem w Europie, które stawiło opór agresji Niemiec i ZSRR.

Józef Szczepański "Dziś idę walczyć - Mamo!" Dziś idę walczyć - Mamo! Może nie wrócę więcej, Może mi przyjdzie polec tak samo Jak, tyle, tyle tysięcy Poległo polskich żołnierzy Za Wolność naszą i sprawę, Ja w Polskę, Mamo, tak strasznie wierzę I w świętość naszej sprawy Dziś idę walczyć - Mamo kochana, Nie płacz, nie trzeba, ciesz się, jak ja, Serce mam w piersi rozkołatane, Serce mi dziś tak cudnie gra. To jest tak strasznie dobrze mieć Stena w ręku I śmiać się śmierci prosto w twarz, A potem zmierzyć - i prać - bez lęku Za kraj! Za honor nasz!

Opracowała: Patrycja Linowska Pod kierunkiem: mgr Elżbiety Stefańskiej Publiczne Gimnazjum Towarzystwa Salezjańskiego ul. Chopina 24 Aleksandrów Kujawski