Lecznictwo odwykowe w Polsce Spotkanie informacyjne w Centrum Wspierania Rodziny Skawina, 3 października 2012r.

Lecznictwo odwykowe w Polsce Podstawą prawną systemu lecznictwa odwykowego w Polsce stanowią: Ustawa o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi z dnia 28 października 1982 roku (z późn. zmianami) w art. 21 oraz Rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie organizacji, kwalifikacji personelu, zasad funkcjonowania i rodzajów zakładów lecznictwa odwykowego oraz udziału innych zakładów opieki zdrowotnej w sprawowaniu opieki nad osobami uzależnionymi od alkoholu z dnia 31 grudnia 1999 roku.

Lecznictwo odwykowe w Polsce Na podstawie ww. aktów prawnych: Leczenie odwykowe osób uzależnionych od alkoholu odbywa się wyłącznie w publicznych bądź niepublicznych zakładach opieki zdrowotnej i jest bezpłatne, również dla osób nieubezpieczonych. Zasadniczą metodą leczenia uzależnienia w zakładach lecznictwa odwykowego jest psychoterapia uzależnienia, natomiast postępowanie medyczne ma wymiar wspomagający psychoterapię i jest nakierowane głównie na leczenie alkoholowych zespołów abstynencyjnych, farmakologiczne wsparcie psychoterapii, diagnostykę szkód wynikających z używania alkoholu i kierowanie osób wymagających leczenia somatycznego do leczenia specjalistycznego.

Lecznictwo odwykowe w Polsce Leczenie uzależnienia jest dobrowolne, za wyjątkiem sytuacji sądowego zobowiązania do leczenia, które zostały określone w art. 24 ustawy. System leczenia osób uzależnionych od alkoholu zorganizowany jest odrębnie od systemu leczenia osób uzależnionych od innych substancji psychoaktywnych, choć w ramach obu systemów możliwe jest leczenie osób uzależnionych od kilku substancji (uzależnienia mieszane).

Metody leczenia uzależnienia od alkoholu Zasadniczą metodą leczenia uzależnienia w zakładach lecznictwa odwykowego jest psychoterapia uzależnienia, natomiast postępowanie medyczne ma wymiar wspomagający psychoterapię uzależnienia i jest nakierowane głównie na leczenie alkoholowych zespołów abstynencyjnych oraz farmakologiczne wsparcie psychoterapii. Programy terapeutyczne, oparte są w większości na: podejściu terapii behawioralno-poznawczej idei i doświadczeniach Wspólnoty Anonimowych Alkoholików większość programów integruje różne podejścia psychoterapeutyczne, z przewagą behawioralno-poznawczego.

Metody leczenia uzależnienia od alkoholu Podstawowe cele psychoterapii to: zachowanie trwałej abstynencji, poprawa zdrowia psychicznego i fizycznego, nabycie umiejętności potrzebnych do rozwiązywania problemów emocjonalnych i społecznych. Czas niezbędny do przeprowadzenia skutecznej terapii to 18-24 miesiące. Pierwszy, podstawowy etap psychoterapii uzależnienia od alkoholu w zakładach stacjonarnych i oddziałach dziennych trwa od sześciu do ośmiu tygodni, natomiast w placówkach ambulatoryjnych od czterech do sześciu miesięcy. Cały cykl psychoterapii uzależnienia trwa do dwóch lat i obejmuje do 240 godzin terapii grupowej i do 50 godzin terapii indywidualnej w ciągu roku

Metody leczenia uzależnienia od alkoholu Po zakończonej terapii stacjonarnej osoby uzależnione, w celu kontynuowania leczenia, kierowane są do dalszej psychoterapii w zakładach ambulatoryjnych oraz do grup samopomocowych Anonimowych Alkoholików i klubów abstynenta. Czas leczenia w Oddziałach Leczenia Alkoholowych Zespołów Abstynencyjnych nie przekracza 10 dni.

Zobowiązanie do leczenia odwykowego Celem „instytucji” sądowego zobowiązania osób uzależnionych od alkoholu do leczenia odwykowego jest motywowanie do podjęcia terapii uzależnienia. Podstawę prawną zobowiązania do leczenia stanowią artykuły od 24 do 36 ustawy z dnia 26 października 1982 roku o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi. Powyższą procedurę wdraża się wobec osób uzależnionych od alkoholu, które w związku z nadużywaniem alkoholu powodują rozkład życia rodzinnego, demoralizację małoletnich (...), systematycznie zakłócają spokój lub porządek publiczny - opis procedury zawarto w Informatorze „Gdzie szukać pomocy i porady” wydanym przez UMiG i CWR.

Zobowiązanie do leczenia odwykowego Zobowiązanie nie ma charakteru przymusu prawnego. Przymus stosowany jest na etapie doprowadzania osoby uzależnionej od alkoholu na badanie przez biegłego, na rozprawę w sądzie i do zakładu leczniczego na podjęcie kuracji, jeśli odmawia ona współpracy. Nie ma jednak możliwości prawnych ani organizacyjnych zatrzymania pacjenta w zakładzie lecznictwa odwykowej wbrew jego woli. Do przyjęcia zgłoszenia i wszczęcia postępowania zobowiązana jest gminna komisja rozwiązywania problemów alkoholowych właściwa dla miejsca zamieszkania lub pobytu osoby, której dotyczy postępowanie.

Zobowiązanie do leczenia odwykowego Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych Centrum Wspierania Rodziny 32-050 Skawina, ul. Ks. J. Popiełuszki 17 wtorek godz. 16.00 - 19.00 tel. 12 276 34 10 wew. 14

Punkty Konsultacyjne Punkty konsultacyjne pełnią ważną rolę w lokalnym systemie pomocy członkom rodzin z problemem alkoholowym. Ich zadaniem nie jest terapia osób uzależnionych z uwagi na fakt, że leczenie jest prawnie zarezerwowane tylko dla zakładów opieki zdrowotnej (art. 21 ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi). Dlatego też sądowe zobowiązanie do podjęcia leczenia może być realizowane tylko w placówkach leczenia odwykowego i pomoc, jaką osoby te mogą otrzymać w punktach, jest niewystarczająca dla spełnienia wymogów prawa.

Punkty Konsultacyjne Zadania punktów konsultacyjnych: motywowanie i informowanie o możliwości podjęcia leczenia osób uzależnionych, jak i terapii osób wspóluzależnionych; motywowanie osób pijących ryzykownie i szkodliwie, ale nieuzależnionych, do zmiany szkodliwego wzorca picia; udzielanie wsparcia osobom po zakończonym leczeniu odwykowym (np. uruchomienie przy punkcie grupy wsparcia po zakończonym leczeniu w placówce odwykowej); rozpoznanie zjawiska przemocy domowej, udzielenie stosownego wsparcia i informacji o możliwościach uzyskania pomocy i powstrzymywania przemocy; inicjowanie interwencji w przypadku diagnozy przemocy domowej; posiadanie dobrej orientacji na temat dostępnych miejsc pomocy i kompetencji poszczególnych służb i instytucji z terenu gminy, które mogą się włączyć systemową pomoc dla rodziny.

Centrum Wspierania Rodziny Punkty Konsultacyjne Centrum Wspierania Rodziny ul. Ks. J. Popiełuszki 17 32-050 Skawina czynny pon. - piątek od 10.00 do 20.00 tel. 12 276 34 10 www.cwr-skawina.pl

oprac. Małgorzata Kopeć Dziękuję za uwagę! oprac. Małgorzata Kopeć Pełnomocnik Burmistrza ds. Przeciwdziałania Alkoholizmowi i Zapobiegania Narkomanii Na podstawie materiałów Państwowej Agencji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych