Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego Posiedzenie Mazowieckiej Rady Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego Warszawa 11 czerwca 2008 Przykłady działań z zakresu wychowania komunikacyjnego w krajach Unii Europejskiej Maria Dąbrowska-Loranc Centrum Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego Instytut Transportu Samochodowego

Edukacja dzieci i młodzieży w zakresie brd wszystkie kraje UE kto odpowiada kto finansuje kto realizuje miejsca realizacji

Francja edukacja brd obowiązkowa (od 1950 r.) w szkołach podstawowych i średnich programy nauczania opracowywane są centralnie (treści z zakresu brd są realizowane na różnych przedmiotach) współpraca szkoła-instytut centralny dla dzieci 12-14 lat możliwość nauki jazdy na rowerze (organizuje szkoła niezależnie od zajęć lekcyjnych) i otrzymania „karty rowerowej” po zdaniu egzaminu w rzeczywistym ruchu drogowym

Holandia edukacja brd obowiązkowa w szkołach programy nauczania opracowywane lokalnie współpraca z rodzicami (przedstawiciel rady rodziców ds. brd) współpraca z władzami lokalnymi, stowarzyszeniami

Austria 3-6 lat: dziecięce kluby brd dobrowolne 6-18 lat: edukacja brd obowiązkowa w szkołach w ramach przedmiotu żyć bezpiecznie Materiały edukacyjne dla nauczycieli i uczniów finansowane centralnie KFV określa programy nauczania, podręczniki

Finlandia edukacja brd dzieci obowiązkowa (od 1930 r.) wychowanie komunikacyjne włączone w system wychowania zdrowotnego programy opracowywane lokalnie współpraca szkoła – rodzice - władze lokalne dofinansowanie przez towarzystwa ubezpieczeniowe

Wielka Brytania edukacja komunikacyjna jest obowiązkowa (od 1974 r.) władze centralne określają minimum programowe władze lokalne: określają programy i zakres nauczania zapewniają środki finansowe na realizację programów współpraca: szkoła – rodzice – władza lokalna

ROSE 25 Zamawiany Projekt Komisji Europejskiej Dobre praktyki w edukacji dzieci i młodzieży w zakresie bezpieczeństwa ruchu drogowego ROSE 25 Czas realizacji: 2004-2005

Cele projektu ROSE 25 zebranie informacji o realizacji działań z zakresu wychowania komunikacyjnego podejmowanych w poszczególnych krajach wybór najlepszych praktyk edukacyjnych sporządzenie europejskiego poradnika zawierającego opis najlepszych z tych działań przedstawienie wytycznych odnośnie skutecznych praktyk wychowania komunikacyjnego w UE

Założenia projektu Grupy celowe edukacji: ROSE 25 Założenia projektu Grupy celowe edukacji: dzieci i młodzież od 3 do 18 roku życia rodzice dzieci młodszych realizatorzy wychowania komunikacyjnego

Założenia projektu Rozpatrywane działania: ROSE 25 Założenia projektu Rozpatrywane działania: przeprowadzane w szkole i poza szkołą (bez szkoleń na kartę rowerową, motorowerową etc.) media Internet TV/radio środki dydaktyczne

Założenia projektu KLASYFIKACJA DZIAŁAŃ ROSE 25 Założenia projektu KLASYFIKACJA DZIAŁAŃ Działania do uczestników ruchu piesi rowerzyści motorowerzyści przyszli kierowcy pasażerowie transportu publicznego pasażerowie autobusów szkolnych desko-, łyżwo-rolkarze Działania na postawy uczestników ruchu praca w różnych grupach

Edukacja dzieci i młodzieży w zakresie brd: ROSE 25 W N I O S K I Edukacja dzieci i młodzieży w zakresie brd: jest zagrożona marginalizacją i rutyną wymaga koordynacji na różnych poziomach wymaga stałej ewaluacji i kontroli jakości wymaga standaryzacji

Wg ekspertów dobra praktyka powinna: zawierać elementy teoretyczne i praktyczne skupiać się na wiedzy, umiejętnościach i kształtowaniu postaw uczestników ruchu drogowego być atrakcyjna i nowatorska dla grupy docelowej, wzbudzać zainteresowanie oraz mieć ciekawą formę mieścić się w systemie szkolnym w szerokim kontekście opierać się na współpracy grup osób i instytucji być łatwa do powtórzenia przez innych realizatorów być nowatorska mieć właściwy dobór treści, poprawność instrukcji zawierać treści sformułowane w sposób przystępny dla realizatorów i grupy docelowej być realizowana w odpowiednim miejscu i czasie oraz przy możliwie niewielkich nakładach finansowych

Przykłady dobrych praktyk

PIESI

Działalność „strażników szkolnych” w różnych krajach Austria – dorośli strażnicy – od lat 60-tych, uczniowskie patrole od 1994r. Belgia – 1987r. – „uprawniony strażnik” – osoba dorosła; dopuszcza się możliwość działania uczniowskich patroli. Dania – od lat 50-tych dorośli strażnicy, funkcjonują też uczniowskie patrole. Holandia – od 1947r. strażnikami byli chłopcy, potem dziewczynki, następnie dorośli. Niemcy – od 1953r. uczniowskie patrole. Szwajcaria – od 1952r. _ pomocnicy ruchu drogowego – uczniowie i dorośli Wielka Brytania – od 1953r. – uczniowskie. patrole

Dobre praktyki Program Kerbcraft – Wielka Brytania Cel: bezpieczne zachowania pieszych Zasięg: działania ogólnokrajowe Grupy celowe dzieci 5 – 7 lat rodzice społeczności lokalne

Program Kerbcraft CELE PROGRAMU DZIECI RODZICE rozpoznawanie niebezpiecznych miejsc na drogach kształtowanie odpowiednich zachowań pieszych uświadamianie ryzyka nawet w miejscach „bezpiecznych” RODZICE nauczanie rodziców jak przekazywać dzieciom zasady brd

REALIZATORZY PROGRAMU Program Kerbcraft REALIZATORZY PROGRAMU lokalni urzędnicy brd odpowiedzialni za akcję, szkolą rodziców trenerów rodzice – trenerzy pracują z dziećmi w małych grupach w wyznaczonym obszarze nauczyciel koordynujący współpracuje z władzami lokalnymi i rodzicami

Program Kerbcraft REALIZACJA PROGRAMU dzieci (grupy 3 osobowe) trener 3 moduł moduł (4 – 6 sesji) sesja (30 minut) rozmowa o zasadach brd rozpoznawanie miejsc niebezpiecznych przechodzenie z trenerem sprawdzanie nowych umiejętności dzieci

ROWERZYŚCI

Bezpieczny Rower dobra praktyka ze Słowenii. GRUPA CELOWA - dzieci w wieku 10-11 lat, ich rodzice. ZASIĘG - ogólnokrajowy. CELE - promowanie rowerów wyposażonych w akcesoria brd oraz sprawnych technicznie. ZADANIE - nauka właściwej konserwacji rowerów, przeprowadzenie prostych napraw oraz uświadomienie jak ważne dla bezpieczeństwa jest jego sprawne wyposażenie. CZAS - jeden raz w roku, najczęściej wiosną. MIEJSCE – szkoła DZIAŁANIA - sprawdzenie roweru przez inspektorów technicznych. ORGANIZATORZY - szkoła, władze lokalne i policja.

Rowery, które pomyślnie przechodzą kontrolę otrzymują naklejkę Bezpieczny Rower. Każdego roku naklejka ma inny kolor i jest ważna tylko tego roku. W roku następnym, aby ją otrzymać trzeba poddać rower kolejnej kontroli. Jeśli rower nie spełnia wymagań, rodzice dziecka są informowani o usterkach i o konieczności ich naprawy. Następnie rower poddawany jest kolejnej kontroli. Akcja jest łatwa do realizacji. Program nie jest realizowany w ramach żadnego szkolnego przedmiotu, choć jest przez te szkoły podejmowany. Badanie rowerów w miejscowych szkołach jest corocznym wydarzeniem; do szkół zapraszani są rodzice, miejscowe władze i przedstawiciele policji. Akcja jest łatwa do powtórzenia, a jej przeprowadzenie jest tanie.

PASAŻEROWIE SAMOCHODÓW

KAMPANIA EUCHIRES W EUROPIE realizowana w latach 2005 - 2008 jednocześnie w kilkunastu krajach UE wspólny element kampanii: gadżet – zabawka – pancernik cel – bezpieczne przewożenie dzieci w pojazdach - wychowanie młodego uczestnika ruchu jako obywatela Unii Europejskiej EUCHIRES - European public awareness campaign on the use of seat belts and child restraint systems

KLUB PANCERNIKA KLIKA W FOTELIKACH KAMPANIA W POLSCE KLUB PANCERNIKA KLIKA W FOTELIKACH

Instytut Transportu Samochodowego Komisja Europejska NADAWCY KAMPANII: Organizatorzy: Instytut Transportu Samochodowego Komisja Europejska Instytucje wspierające Ministerstwo Edukacji Policja oraz Rejonowe Komendy Policji Władze lokalne Szkoły

TV spot – „PANCERNIK” (kino, radio) Pancernik pokazuje prawidłowy sposób zapinania dziecka na tylnym siedzeniu samochodu: najpierw z zewnątrz, potem sam siada na podwyższeniu obok dziecka, które siedzi już przypięte w foteliku. Pancernik demonstruje na sobie sposób właściwego przypinania, śpiewając piosenkę na melodię „Czterech Pancernych”.   Siedzimy spokojnie, podziwiamy świat I jest bardzo fajnie siedzieć sobie tak do wozu wchodzimy, w siodełku siadamy, zapinamy pas, W klubie pancernika Jeździsz w fotelikach, A nie jeździsz bez.

PRODUKTY KAMPANII Ulotki – Gry planszowe

Naklejka w miesięczniku DZIECKO PRODUKTY KAMPANII Naklejka w miesięczniku DZIECKO Internet www.klubpancernika.pl (materiały dla dzieci, rodziców, nauczycieli, dziennikarzy, linki do innych kampanii)

MATERIAŁY EDUKACYJNE Klubu pancernika Scenariusz zajęć do realizacji w przedszkolach Scenariusz zajęć do realizacji w klasach I-III szkoły podstawowej Scenariusz zajęć do realizacji w klasach IV – VI szkoły podstawowej

AKCJE LOKALNE w ramach Klubu pancernika Kontrola przewożenia dzieci pod szkołami Obserwacja sposobu dojścia dzieci z samochodu do budynku szkoły Przeprowadzenie ankiet Analiza sytuacji Przedstawienie wyników Organizatorzy: szkoła, władze lokalne, policja, dzieci starsze,

PASAŻEROWIE AUTOBUSÓW SZKOLNYCH

Zintegrowany system bezpiecznego przewożenia dzieci do szkoły VII Ramowy Program Badań Unii Europejskiej Zintegrowany system bezpiecznego przewożenia dzieci do szkoły SAFEWAY2SCHOOL 2009 - 2011

PROJEKT SAFEWAY2SCHOOL Cel: opracowanie systemów zapewnienia bezpieczeństwa dzieci w drodze do szkoły Metoda: wykorzystanie technologii its, planowanie tras, lokalizacja, systemy pokładowe w autobusach Zadania: zaprojektowanie monitoringu bezpiecznej drogi do szkoły, pilotaż Wynik: zalecenia i wytyczne wprowadzające metody organizacji i monitoringu bezpiecznej drogi do szkoły w życie

Edukacja na rzecz BRD, aby była skuteczna musi mieć charakter długofalowy odbywać się przy współpracy wielu środowisk - szkół, rodziców, władz lokalnych, policji, urzędników BRD itd. mieć charakter praktyczny i odbywać się w rzeczywistym ruchu drogowym mieć charakter prewencyjny być poddawane ewaluacji RZESZÓW 27- 30 maja 2007 r.

Dziękuję za uwagę cbr@its.waw.pl