Tworzenie i organizacja banków Opracowano na podstawie i z wykorzystaniem: M. Dębniewska, A. Sołoma – „Bankowość Produkty, usługi rynek” Wyd. Uniwersytet Warmińsko-Mazurski Olsztyn 2003

Tworzenie i organizacja banków Najważniejszymi aktami prawnymi regulującymi działalność i organizację banków w Polsce jest Prawo bankowe i Ustawa o NBP. Oprócz tego, banki są zobowiązane do przestrzegania prawa dewizowego, kodeksu spółek handlowych (bank w formie spółki akcyjnej), prawa spółdzielczego (bank spółdzielczy), prawa cywilnego, czekowego, wekslowego i wielu innych uregulowań prawnych, np. zarządzeń wykonawczych w zakresie prawa bankowego wydawanych przez prezesa NBP, które są publikowane w Dzienniku Urzędowym NBP. Bank hipoteczny ma obowiązek stosować się do Ustawy o listach zastawnych i bankach hipotecznych. Dodatkowo każdy bank wydaje własne regulaminy bankowe, precyzujące zasady przeprowadzania operacji bankowych, np. dotyczące udzielania kredytów czy prowadzenia rachunków bankowych.

Tworzenie i organizacja banków W polskim systemie bankowym podstawowymi aktami prawnymi są: — Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe — Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. o Narodowym Banku Polskim — Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. o listach zastawnych i bankach hipotecznych, — Ustawa z 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych , — Ustawa z 7 grudnia 2000 r. Funkcjonowanie banków spółdzielczych, ich zrzeszanie się i banki zrzeszające , — Ustawa z 21 sierpnia 1997 r. Prawo o publicznym obrocie papierami wartościowymi, — Ustawa z dnia 18 grudnia 1998 r. Prawo dewizowe, — Ustawa z dnia 28 kwietnia 1936 r. Prawo wekslowe , — Ustawa z dnia 28 kwietnia 1936 r. Prawo czekowe .

Tworzenie i organizacja banków Ustawa z 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe określa zasady prowadzenia działalności bankowej, tworzenia banków oraz zasady sprawowania nadzoru bankowego, postępowania naprawczego, likwidacji i upadłości banków. Ustawa stanowi, że w Polsce mogą być tworzone banki państwowe, spółdzielcze i w formie spółek akcyjnych przy zastosowaniu odpowiednich norm, w zależności od formy własności.

Tworzenie i organizacja banków Bank państwowy może być utworzony przez Radę Ministrów w drodze rozporządzenia, na wniosek Ministra Skarbu Państwa zaopiniowany przez Komisję Nadzoru Finansowego. Rozporządzenie Rady Ministrów o utworzeniu banku państwowego określa nazwę, siedzibę, przedmiot i zakres działania banku, jego fundusze statutowe, w tym środki wydzielone z majątku Skarbu Państwa, które stają się majątkiem banku. Bank państwowy nie podlega wpisowi do rejestru przedsiębiorstw państwowych.

Tworzenie i organizacja banków Bank w formie spółki akcyjnej i bank spółdzielczy mogą być utworzone po uzyskaniu zezwolenia Komisji Nadzoru Finansowego. Komisja Nadzoru Finansowego udziela zezwolenia na rozpoczęcie przez bank działalności po stwierdzeniu, że bank: 1) jest należycie przygotowany organizacyjnie do rozpoczęcia działalności, 2) zgromadził w całości kapitał założycielski, 3) dysponuje odpowiednimi warunkami do przechowywania środków pieniężnych i innych wartości, z uwzględnieniem zakresu i rodzaju prowadzonej działalności bankowej, 4) spełnia inne warunki określone w decyzji o wydaniu zezwolenia na utworzenie banku.

Tworzenie i organizacja banków Założyciele banku muszą spełnić określone warunki, a do najbardziej istotnych należą: — kapitał założycielski (nie niższy niż równowartość 5 mln euro) nie może pochodzić z pożyczki lub kredytu, lub nieudokumentowanyeh źródeł, — część kapitału założycielskiego może być wniesiona w formie wkładów niepieniężnych w postaci wyposażenia i nieruchomości, a wartość wnoszonych wkładów niepieniężnych nie może przekraczać 15% kapitału założycielskiego, — jest zapewnione wyposażenie w w pomieszczenia mające odpowiednie urządzenia techniczne, należycie zabezpieczające przechowywane w banku wartości, — założyciele oraz osoby przewidziane do sprawowania w banku funkcji członków zarządu (w tym co najmniej 2 osoby z wykształceniem ekonomicznym i doświadczeniem zawodowym niezbędnym do kierowania bankiem) muszą dawać rękojmię prowadzenia działalności, — przedstawiony przez założycieli banku plan działania na okres co najmniej trzyletni musi wskazywać, że działalność ta będzie bezpieczna dla środków pieniężnych gromadzonych w banku.

Tworzenie i organizacja banków W zezwoleniu na utworzenie banku Komisja Nadzoru Finansowego określa: nazwę banku, jego siedzibę, nazwy (nazwiska) założycieli i obejmowane prozez nich udziały akcyjne, wysokość kapitału założycielskiego czynności bankowe, do których wykonywania bank jest upoważniony. Dodatkowym wymogiem mogą być warunki, po których spełnieniu Komisja Nadzoru Finansowego zezwoli na rozpoczęcie działalności, a następnie zatwierdzi projekt statutu banku.

Tworzenie i organizacja banków Utworzenie oddziału lub przedstawicielstwa banku zagranicznego w kraju następuje na podstawie zezwolenia Komisji Nadzoru Finansowego wydanego po uzgodnieniu z ministrem finansów. Przedstawicielstwo banku nie może wykonywać czynności bankowych. W zezwoleniu dla oddziału banku zagranicznego KNF ustala: siedzibę oddziału, rodzaj czynności bankowych, do których oddział jest upoważniony, oraz minimalną wysokość funduszy własnych niezbędnych do prowadzenia działalności.