Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Najnowsze wspólne instrumenty finansowe NFOŚiGW oraz wfośigw wspierające kompleksowe działania samorządów w walce o jakość powietrza Dr Małgorzata SKUCHA Prezes Zarządu NFOŚiGW Poprawa jakości powietrza – szansą rozwoju regionu Katowice, dnia 6 maja 2013 r. 1

Plan prezentacji Strategia NFOŚiGW na lata 2013 -2016 z perspektywą do 2020 roku Źródła finansowania przez NFOŚIGW Wybrane programy priorytetowe NFOŚiGW Programy priorytetowe NFOŚiGW na rzecz niskoemisyjnej gospodarki – nowe propozycje Podsumowanie

Ochrona atmosfery likwidacji nieefektywnych systemów grzewczych, Zapisy Wspólnej Strategii Działania NFOŚiGW i wfośigw oraz Strategii Działania NFOŚiGW na lata 2013 -2016 z perspektywą do 2020 roku wskazują Priorytet III „Ochrona atmosfery” - zmniejszanie emisji gazów cieplarnianych; w którym wspierane będą projekty m.in.: likwidacji nieefektywnych systemów grzewczych, poprawy efektywności energetycznej, wdrażania odnawialnych źródeł energii i wysokosprawnej kogeneracji, efektywnego zarządzania energią w budynkach (w tym ich termomodernizacja) oraz budownictwo energooszczędne, modernizacji sektora energetyki w zakresie inteligentnego opomiarowania i inteligentnych sieci energetycznych

Niskoemisyjna gospodarka – szersze podejście W Strategii NFOŚiGW priorytetem stanie się finansowanie przedsięwzięć stanowiących innowacyjne rozwiązania w zakresie ochrony środowiska i gospodarki wodnej. Kontynuowane będzie wsparcie szeroko rozumianej gospodarki niskoemisyjnej realizowanej przez: rozwój niskoemisyjnych źródeł energii, poprawę efektywności gospodarowania surowcami i materiałami, rozwój i wykorzystanie technologii niskoemisyjnych, zapobieganie powstawaniu oraz poprawę efektywności gospodarowania odpadami,  promocję nowych wzorców konsumpcji

Źródła finansowania przez NFOŚIGW zadań w zakresie niskoemisyjnej gospodarki środki statutowe NFOŚiGW środki pochodzące z opłat zastępczych i kar naliczanych przez Urząd Regulacji Energetyki środki ze sprzedaży uprawnień do emisji CO2 wg Protokołu z Kioto z dnia 9 listopada 1997 roku (uprawnienia- jednostki AAU – Assigned Amount Unit – przyznanej emisji CO2 w systemie ONZ), w ramach programów GIS (Green Investment Scheme) oraz pośrednictwo w uruchamianiu środków Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko Norweskiego Mechanizmu Finansowego

System zarządzania finansami publicznymi na ochronę środowiska i gospodarkę wodną poprzez programy priorytetowe W NFOŚiGW został wdrożony i jest doskonalony system zarządzania finansami publicznymi na ochronę środowiska i gospodarkę wodną poprzez programy priorytetowe. Program priorytetowy zawiera m.in. następujące elementy: cel programu i wskaźniki osiągnięcia celu, podstawę prawną udzielania dofinansowania, budżet programu i okres jego wdrażania, rodzaje beneficjentów i przedsięwzięć, procedurę i kryteria wyboru przedsięwzięć

Wybrane różnorodne działania NFOŚiGW na rzecz niskoemisyjnej gospodarki Program priorytetowy dla przedsięwzięć w odnawialne źródła energii oraz obiekty wysokosprawnej kogeneracji - Dopłaty na częściowe spłaty kapitału kredytów bankowych na zakup i montaż kolektorów słonecznych dla osób fizycznych i wspólnot mieszkaniowych Wsparcie realizacji Polityki Ekologicznej Państwa przez Ministra Środowiska Część 6) REGION – Wsparcie działań ochrony środowiska i gospodarki wodnej realizowanych przez WFOŚiGW Wdrażanie działań 9.1. - 9.3 Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko w zakresie wsparcia efektywności oraz kogeneracji

Wybrane programy priorytetowe NFOŚiGW na niskoemisyjnej gospodarki

Współfinansowanie opracowania programów ochrony powietrza i planów działania Zakres programu: Opracowanie programów ochrony powietrza i planów działania zgodnie z obowiązkiem nałożonym przez: Dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/50/WE z dnia 21.05.2008 r. w sprawie jakości powietrza i czystszego powietrza dla Europy (CAFE), Ustawę Prawo ochrony środowiska z dnia 27.04.2001 r. (t.j. Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150 z późn. zm.). Planowane wypłaty w latach 2013 – 2016 – 6 580 tys. zł. Nabór wniosków – tryb ciągły Forma dofinansowania: dotacja do 50% kosztów kwalifikowanych;

System zielonych inwestycji (GIS – Green Investment Scheme) Część 1) Zarządzanie energią w budynkach użyteczności publicznej Zakres programu: Termomodernizacja budynków użyteczności publicznej w zakresie: ocieplenie obiektu wymiana okien i drzwi zewnętrznych przebudowa systemów grzewczych (wraz z wymianą źródła ciepła) wymiana systemów wentylacji i klimatyzacji przygotowanie dokumentacji technicznej dla przedsięwzięcia systemy zarządzania energią w budynkach wykorzystanie technologii odnawialnych źródeł energii Wymiana oświetlenia wewnętrznego na energooszczędne (jako dodatkowe zadanie realizowane równolegle z termomodernizacją obiektów). Planowane wypłaty w latach 2013 – 2016 – 949 897 tys. zł. Nabór wniosków – tryb konkursowy, terminy składania wniosków od 15.04 do 15.05.2013 r. Forma dofinansowania: dotacja do 30% kosztów kwalifikowanych; pożyczka bez możliwości umorzenia do 60% kosztów kwalifikowanych, oprocentowanie zmienne WIBOR 3M + 50 pkt. bazowych;

Efektywne wykorzystanie energii Część 4) LEMUR - Energooszczędne budynki użyteczności publicznej Zakres programu: Projektowanie i budowa nowych budynków: użyteczności publicznej - przeznaczonych na potrzeby administracji publicznej, kultury, oświaty, szkolnictwa wyższego, nauki, wychowania, opieki zdrowotnej, społecznej lub socjalnej, turystyki, sportu; zamieszkania zbiorowego - przeznaczonych do okresowego pobytu ludzi, (internaty, domy studenckie) oraz przeznaczonych do stałego pobytu ludzi (domy dziecka, domy rencistów); Planowane wypłaty w latach 2013 – 2016 – 87 800 tys. zł. Nabór wniosków – tryb ciągły – planowany nabór od 06.05.2013 r. Forma dofinansowania: dotacja 30%,50%,70% kosztów kwalifikowanych; pożyczka z możliwością umorzenia - oprocentowanie WIBOR 3M+50 pkt. bazowych, lecz nie mniej niż 4,5%;

REGION – Wsparcie działań ochrony środowiska i gospodarki wodnej realizowanych przez WFOŚiGW Cel Programu: Zachowanie ciągłości realizacji planów działalności wojewódzkich funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej w latach 2013 - 2014 w odpowiedzi na zmianę terminów wnoszenia opłat za korzystanie ze środowiska skutkujących zmniejszeniem wpływów do Funduszy w 2013 r. Budżet Programu: 500,0 mln zł Okres wdrażania programu: 2013 – 2015. Terminy i sposób składania wniosków: Nabór wniosków od WFOŚiGW prowadzony jest w trybie ciągłym, aż do wyczerpania puli dostępnych środków. Terminy składania wniosków dla beneficjentów końcowych określają indywidualnie WFOŚiGW.

Likwidacja niskiej emisji wspierająca wzrost efektywności energetycznej i rozwój rozproszonych odnawialnych źródeł energii Część 1) Program pilotażowy KAWKA Cel Programu: Zmniejszenie narażenia ludności na oddziaływanie zanieczyszczeń powietrza w strefach w których występują znaczące przekroczenia dopuszczalnych i docelowych poziomów Stężeń tych zanieczyszczeń, dla których zostały opracowane programy ochrony powietrza. Cel programu będzie osiągany, poprzez zmniejszenie emisji zanieczyszczeń, w szczególności pyłów PM 2,5, PM 10 oraz emisji CO2. Program wspiera realizację postanowień Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/50/WE z dnia 21 maja 2008 r. w sprawie jakości powietrza i czystszego powietrza dla Europy (Dyrektywa CAFE).

Likwidacja niskiej emisji wspierająca wzrost efektywności energetycznej i rozwój rozproszonych odnawialnych źródeł energii Część 1) Program pilotażowy KAWKA Zakres programu Przedsięwzięcia mające na celu ograniczanie niskiej emisji związane z podnoszeniem efektywności energetycznej oraz wykorzystaniem układów wysokosprawnej kogeneracji i odnawialnych źródeł energii, w szczególności: likwidacja lokalnych źródeł ciepła tj.: indywidualnych kotłowni lub palenisk węglowych, kotłowni zasilających kilka budynków oraz kotłowni osiedlowych i podłączenie obiektów do miejskiej sieci ciepłowniczej lub ich zastąpienie przez źródło o wyższej niż dotychczas sprawności wytwarzania ciepła; rozbudowa sieci ciepłowniczej w celu podłączenia istniejących obiektów (ogrzewanych ze źródeł lokalnych przy wykorzystywaniu paliwa stałego) do centralnego źródła ciepła wraz z podłączeniem obiektu do sieci; zastosowanie kolektorów słonecznych celem obniżenia emisji w lokalnym źródle ciepła opalanym paliwem stałym; termomodernizacja budynków wielorodzinnych;

Likwidacja niskiej emisji wspierająca wzrost efektywności energetycznej i rozwój rozproszonych odnawialnych źródeł energii Część 1) Program pilotażowy KAWKA Zakres programu (cd.) Przedsięwzięcia zmniejszające emisję zanieczyszczeń do powietrza ze źródeł komunikacji miejskiej w szczególności: wdrażanie systemów zarządzania ruchem w miastach; budowa stacji zasilania w CNG lub energię elektryczną miejskich środków transportu zbiorowego; wdrożenie innych przedsięwzięć ograniczających poziomy substancji w powietrzu powodowanych przez komunikacje w centrach miast (z wyłączeniem wymiany taboru); kampanie edukacyjne; utworzenie baz danych pozwalających na inwentaryzacje źródeł emisji;

Likwidacja niskiej emisji wspierająca wzrost efektywności energetycznej i rozwój rozproszonych odnawialnych źródeł energii Część 1) Program pilotażowy KAWKA Planowane wypłaty w latach 2013 – 2016 – 230 000 tys. zł. Nabór wniosków – dla WFOŚiGW (od 26.02 – 21.08.2013 r.) Forma dofinansowania: dotacja do 90% kosztów kwalifikowanych, w tym do 45% kosztów kwalifikowanych przedsięwzięcia ze środków udostępnionych przez NFOŚiGW;

Oszczędzanie energii i promowanie odnawialnych źródeł energii Zakres programu poprawa efektywności energetycznej budynków, obejmujące termomodernizację (wraz z wymianą oświetlenia wbudowanego) budynków użyteczności publicznej, przeznaczonych na potrzeby: administracji publicznej, oświaty, opieki zdrowotnej, społecznej lub socjalnej, szkolnictwa wyższego, nauki, wychowania, turystyki, sportu; modernizacja lub zastąpienie istniejących źródeł ciepła zaopatrujących budynki użyteczności publicznej, nowoczesnymi, energooszczędnymi i ekologicznymi źródłami ciepła lub energii elektrycznej o łącznej mocy nominalnej do 5 MW, w tym: pochodzącymi ze źródeł odnawialnych lub źródłami ciepła i energii elektrycznej wytwarzanych w skojarzeniu (kogeneracji/trigeneracji); instalacja, modernizacja lub wymiana węzłów cieplnych o łącznej mocy nominalnej do 3 MW, zaopatrujących budynki użyteczności publicznej;

Oszczędzanie energii i promowanie odnawialnych źródeł energii Planowane wypłaty w latach 2013 – 2016 – 253 081 tys. zł. Nabór wniosków – planowany nabór – czerwiec 2013 r. Forma dofinansowania: dotacja do 80% kosztów kwalifikowanych;

Komponent II – Polityka i zarządzanie w zakresie środowiska Program LIFE+ Komponent II – Polityka i zarządzanie w zakresie środowiska Zakres programu: Finansowanie innowacyjnych lub demonstracyjnych projektów z zakresu ochrony środowiska, w szczególności: zapobiegania zmianom klimatycznym, ochrony zdrowia i polepszania jakości życia, ochrony wód, powietrza, gleb, ochrony przed hałasem, monitorowania lasów oraz ochrony przed pożarami, zrównoważonego gospodarowania zasobami naturalnymi i odpadami. Tworzenie, wdrażanie i ocena polityk oraz prawa UE w zakresie ochrony środowiska. Alokacja krajowa na rok 2013 (dla wszystkich komponentów LIFE+) – 18,5 mln € Nabór wniosków – ostateczny termin nadsyłania wniosków - 25 czerwiec 2013; Forma dofinansowania: dotacja;

Współfinansowanie LIFE+ Zakres programu: Celem programu jest zwiększenie stopnia wykorzystania przez Polskę środków na rzecz ochrony środowiska dostępnych w ramach Instrumentu Finansowego LIFE+. Dofinansowanie przedsięwzięć krajowych i międzynarodowych realizowanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, które przyczyniają się do osiągnięcia celów Instrumentu Finansowego LIFE+ Planowane wypłaty w latach 2013 – 2016 – 208 108 tys. zł Nabór wniosków – do 7 maja 2013 (do godz. 15:30) Forma dofinansowania: dotacja do 45% kosztów kwalifikowanych projektu LIFE+;

Programy priorytetowe NFOŚiGW na rzecz niskoemisyjnej gospodarki – nowe propozycje Zarząd NFOŚiGW dokonując oceny, weryfikacji i konsolidacji aktualnych programów priorytetowych zwróci uwagę, aby ich aplikacja odbywała się w oparciu innowacyjne i kompleksowe rozwiązania (np. rozszerzenie problemów efektywnego wykorzystania energii o zagadnienia zasobów i materiałów) W najbliższym okresie rozważymy i ewentualnie wprowadzimy do listy programów priorytetowych następujące zadania: Wsparcie dla przedsiębiorstw w zakresie ochrony powietrza (uzupełnienie działania 4.5 POIiŚ (program pożyczkowy). Wspieranie wdrożeń Formuły ESCO dla projektów niskoemisyjnej gospodarki. Rozszerzenie wsparcia pożyczkowego dla oze, w tym m.in.: rozwój przydomowych mikroinstalacji, rozwój fotowoltaiki dla prosumentów . Działania NFOŚiGW (podobnie jak innych interesariuszy) są uwarunkowane uchwaleniem ustaw tzw. trójpaku energetycznego w szczególności ustawy oze

Programy priorytetowe NFOŚiGW na rzecz niskoemisyjnej gospodarki - podsumowanie NFOŚiGW wdraża w okresie 2009 – 2014 ok. 30 programów priorytetowych na rzecz niskoemisyjnej gospodarki. Liczba programów ta nie może być obecnie dokładnie określona, gdyż działający od 1 stycznia 2013 roku Zarząd NFOŚiGW dokonuje ich oceny, weryfikacji i konsolidacji. Planowane koszty i efekty realizowanych programów są następujące: Koszt – 10,8 mld zł Redukcja/uniknięcie emisji CO2 – 8.5 mln Mg/rok Energia z oze i/lub kogeneracji – 3850 GWh/rok Energooszczędność – 4000 GWh/rok

Dziękuję za uwagę Zapraszam na stronę Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej www.nfosigw.gov.pl dr Małgorzata SKUCHA Prezes Zarządu l