Ministerstwo Finansów Nowe rozwiązania w zakresie finansów jednostek samorządu terytorialnego ustawa o finansach publicznych ustawa – Przepisy wprowadzające ustawę o finansach publicznych Ministerstwo Finansów

Finanse państwa i samorządu – system naczyń połączonych Finanse państwa oraz finanse samorządu terytorialnego stanowią finanse publiczne jednolitego państwa. Ich wzajemna zależność opiera się na wspólnych ekonomicznych podstawach źródeł dochodów budżetowych. Podział między państwo i samorząd ma w dużej mierze charakter umowny, jest zmienny i może kształtować się różnie. Ministerstwo Finansów

Cele nowych regulacji prawnych Zmiana organizacji sektora finansów publicznych Wzmocnienie przejrzystości finansów publicznych Wprowadzenie instrumentów wieloletniego planowania finansowego Zmiana systemu przepływów środków europejskich Ministerstwo Finansów

NAJWAŻNIEJSZE ROZWIĄZANIA DLA JST Ograniczenie i konsolidacja samorządowych form prawno-organizacyjnych Nowy kształt uchwały budżetowej i termin jej uchwalania Wieloletnia prognoza finansowa Zmiany dla jst w zakresie progów ostrożnościowych i sanacyjnych Wymóg zrównoważenia budżetu w zakresie działalności bieżącej Nowy, ustalany indywidualnie, wskaźnik limitujący spłatę zobowiązań jst Zmiany dot. wykonywania budżetu, w tym uelastyczniające gospodarowanie środkami „unijnymi” Nowy tryb zatwierdzania wykonania budżetu jst Zmiana systemu przepływu środków europejskich Ministerstwo Finansów Ministerstwo Finansów

Ministerstwo Finansów Ograniczenie i konsolidacja samorządowych form prawno-organizacyjnych (1/5) Ministerstwo Finansów

Ministerstwo Finansów Ograniczenie i konsolidacja samorządowych form prawno-organizacyjnych (2/5) Zakład budżetowy Gospodarstwo pomocnicze Likwiduje organ stanowiący kierownik jednostki budżetowej Wymóg uzyskania opinii zarządu jst brak opinia dotyczy terminu rozpoczęcia i zakończenia likwidacji Należności i zobowiązania zlikwidowanej jednostki przejmuje organ likwidujący albo nowo utworzona jednostka organizacyjna przejmuje jednostka budżetowa, przy której funkcjonowało gospodarstwo Ministerstwo Finansów

Ministerstwo Finansów Ograniczenie i konsolidacja samorządowych form prawno-organizacyjnych (3/5) Rachunek dochodów jednostek oświatowych Samorządowe jednostki budżetowe prowadzące działalność określoną w ustawie o systemie oświaty mogą gromadzić na wydzielonym rachunku dochody określone w uchwale przez organ stanowiący jst Organ stanowiący określi w szczególności: - jednostki budżetowe, które gromadzą dochody - źródła, z których dochody są gromadzone na rachunku, - przeznaczenie dochodów (zakaz finansowania wynagrodzeń osobowych), - sposób i tryb sporządzania planu finansowego oraz dokonywania zmian w tych planach oraz ich zatwierdzania, - zakres i formę sprawozdania z wykonania planu finansowego Sposób rozliczenia z budżetem: środki finansowe pozostające na rachunku, na dzień 31.XII roku budżetowego, podlegają odprowadzeniu na rachunek budżetu jst, w terminie do dnia 5.I następnego roku. Ministerstwo Finansów

Przychody funduszy staną się dochodami właściwych budżetów jst Ograniczenie i konsolidacja samorządowych form prawno-organizacyjnych (4/5) Likwidacja samorządowych funduszy celowych Przychody funduszy staną się dochodami właściwych budżetów jst Ministerstwo Finansów

Ministerstwo Finansów Ograniczenie i konsolidacja samorządowych form prawno-organizacyjnych (5/5) FUNDUSZE SAMORZĄDOWE wojewódzkie fundusze powiatowe fundusze gminne fundusze Budżety województw Budżety powiatów Budżety gmin Ministerstwo Finansów

Nowy kształt uchwały budżetowej i termin jej uchwalenia (1/3) Uchwała budzetowa czyli plan dochodów i wydatków oraz przychodów i rozchodów 1) zestawienie planowanych kwot dotacji z budżetu 2) plany przychodów i kosztów zakładów budżetowych 3) plan dochodów i wydatków jednostek oświatowych Budżet Załączniki Ministerstwo Finansów

Nowy kształt uchwały budżetowej i termin jej uchwalenia (2/3) upoważnienia do zaciągania długu i dokonywania zmian w budżecie szczególne zasady wykonywania budżetu jst w roku budżetowym, wynikające z odrębnych ustaw; łączną kwotę planowanych dochodów/wydatków budżetu JST, z wyodrębnieniem dochodów/wydatków bieżących i majątkowych Uchwała budżetowa określa m.in.: kwotę wydatków przypadających do spłaty w danym roku budżetowym z tytułu poręczeń i gwarancji udzielonych przez jst kwotę planowanego deficytu albo planowanej nadwyżki budżetu wraz ze źródłami pokrycia deficytu albo przeznaczenia nadwyżki budżetu łączną kwotę planowanych przychodów/rozchodów budżetu JST limit zobowiązań z tytułu zaciąganych kredytów i pożyczek oraz emitowanych papierów wartościowych Ministerstwo Finansów

Nowy kształt uchwały budżetowej i termin jej uchwalenia (3/3) Nowy termin uchwalania budżetów Uchwalenie uchwały budżetowej powinno nastąpić przed rozpoczęciem roku budżetowego, a w szczególnie uzasadnionych przypadkach do 31 marca 31 stycznia W przypadku nieuchwalenia uchwały budżetowej w terminie do dnia 31.I roku budżetowego RIO ma obowiązek ustalenia budżetu jst w zakresie zadań własnych oraz zadań zleconych do 30 kwietnia 28 lutego Ministerstwo Finansów

Wieloletnia prognoza finansowa (1/5) Jaka wartość dodana wiąże się z konstrukcją WPF? integruje obecne instrumenty planowania wieloletniego poprzez – włączenie limitów wydatków wieloletnich (WPI) i prognozę kwoty długu do WPF wszystkie zadania wieloletnie, które skutkują wydatkami dla samorządu, znajdują się w jednym dokumencie i można dla każdego roku budżetowego (także bieżącego) określić obciążenia łączne ułatwia zarządzanie wszystkimi zadaniami wieloletnimi zwiększa zaufanie mieszkańców i podmiotów zewnętrznych do samorządu Ministerstwo Finansów

Wieloletnia prognoza finansowa (2/5) Jaki okres obejmuje WPF? co najmniej na: rok budżetowy N + rok N + 1 + rok N + 2 + rok N + 3 przy czym WPF sporządza się na okres: nie krótszy, niż okres na jaki przyjęto limity wydatków wieloletnich prognozę kwoty długu sporządza się na okres na który zaciągnięto oraz planuje się zaciągnąć zobowiązania Ministerstwo Finansów

Wieloletnia prognoza finansowa (3/5) Dlaczego WPF obejmuje również bieżący rok budżetowy? realizacja zaplanowanych i koniecznych przedsięwzięć, np. inwestycyjnych, remontowych itp. nierzadko jest odsuwana w przyszłość, prawdopodobnym jest, że zadanie znajdzie się jednym z kolejnych budżetów wywierając wpływ na jego wynik będą znane na bieżąco „skutki” podejmowanych decyzji, w rezultacie czego WPF będzie wykorzystywany jako narzędzie zarządzania brak obowiązku prezentacji w WPF bieżącego roku budżetowego osłabiłby instrument, nie tworząc zachęty do aktualizacji WPF Ministerstwo Finansów

Wieloletnia prognoza finansowa (4/5) Zgodność wartości przyjętych w uchwale budżetowej i w WPF Przyjęte w obu dokumentach wartości powinny być zgodne co najmniej w zakresie wyniku budżetu i związanych z nim kwot przychodów i rozchodów oraz długu JST Uchwała budżetowa Wieloletnia prognoza finansowa Zmian w wieloletniej prognozie finansowej dokonuje zarząd JST, z wyłączeniem zmian limitów zobowiązań i wydatków na przedsięwzięcia. Ministerstwo Finansów

Wieloletnia prognoza finansowa (5/5) Konstrukcja uchwały w sprawie WPF PROGNOZA określa dla każdego roku objętego prognozą m.in.: dochody bieżące oraz wydatki bieżące, w tym na obsługę długu, gwarancje i poręczenia dochody majątkowe, w tym dochody ze sprzedaży majątku oraz wydatki majątkowe wynik budżetu przeznaczenie nadwyżki oraz sposób sfinansowania deficytu przychody i rozchody budżetu prognozę kwoty długu, w tym relację wynikającą z nowego wskaźnika limitującego spłatę zobowiązań ZAŁĄCZNIK W załączniku do uchwały w sprawie WPF określa się odrębnie dla każdego wieloletniego przedsięwzięcia: 1) nazwę i cel; 2) jednostkę organizacyjną odpowiedzialną za realizację lub koordynującą wykonywanie przedsięwzięcia; 3) okres realizacji i łączne nakłady finansowe; 4) limity wydatków w poszczególnych latach; 5) limit zobowiązań. UPOWAŻNIENIA uchwała może zawierać upoważnienia dla zarządu do zaciągania zobowiązań związanych z realizacją przedsięwzięć ujętych w limitach wydatków i zobowiązań organ stanowiący może upoważnić zarząd do przekazania uprawnień kierownikom jednostek organizacyjnych do zaciągania zobowiązań Ministerstwo Finansów

Zmiany dla jst w zakresie procedur ostrożnościowych i sanacyjnych Relacja kwoty państwowego długu publicznego do PKB Ograniczenie obowiązujące jst większa niż 55% a mniejsza niż 60% Wydatki budżetu jst mogą być wyższe niż tego dochody tego budżetu powiększone o nadwyżkę budżetową z lat ubiegłych i wolne środki, jedynie o kwotę związaną z realizacją zadań ze środków europejskich równa lub większa niż 60% Wydatki budżetu jst nie mogą być wyższe niż dochody tego budżetu Ministerstwo Finansów

Wymóg zrównoważenia budżetu w zakresie działalności bieżącej Organ stanowiący nie może uchwalić budżetu, w którym*: planowane dochody bieżące planowane wydatki bieżące są większe niż nadwyżka budżetowa wolne środki Na koniec rok budżetowego*: wykonane dochody bieżące nie mogą być wyższe niż wykonane wydatki bieżące nadwyżka budżetowa wolne środki * wyjątek stanowi przypadek realizacji zadań bieżących ze środków UE; Wówczas wykonane wydatki bieżące mogą być wyższe niż dochody bieżące powiększone o nadwyżkę budżetową z lat poprzednich i wolne środki jedynie o kwotę związaną z realizacją zadań bieżących ze środków UE, gdy kwota ta nie została przekazana w danym roku budżetowym Ministerstwo Finansów

Ministerstwo Finansów Cele zaciągania kredytów, pożyczek i emisji papierów wartościowych przez JST finansowanie planowanego deficytu budżetu pokrycie występującego w ciągu roku przejściowego deficytu budżetu spłata wcześniej zaciągniętych zobowiązań z tytułu kredytów, pożyczek i emisji papierów wartościowych wyprzedzające finansowanie działań finansowanych ze środków europejskich finansowanie wydatków na inwestycje i zakupy inwestycyjne ujęte w WPF (pożyczki w państwowych funduszach celowych) Ministerstwo Finansów

Ministerstwo Finansów Nowy, ustalany indywidualnie, wskaźnik limitujący spłatę zobowiązań jst R – planowana na rok budżetowy, łączna kwota z tytułu spłaty rat kredytów i pożyczek (…) oraz wykupów papierów wartościowych (…) O – planowane na rok budżetowy odsetki od kredytów i pożyczek (…), odsetki i dyskonto od papierów wartościowych emitowanych (…) oraz spłaty kwot wynikających z udzielonych poręczeń i gwarancji D – dochody ogółem budżetu w danym roku budżetowym Db – dochody bieżące Sm – dochody ze sprzedaży majątku Wb – wydatki bieżące n – rok budżetowy, na który ustalana jest relacja n-1 – rok poprzedzający rok budżetowy, na który ustalana jest relacja n-2 – rok poprzedzający rok budżetowy o dwa lata n-3 – rok poprzedzający rok budżetowy o trzy lata Raty + Odsetki obejmują spłaty rat kredytów i pożyczek, wykup papierów wartościowych, potencjalne spłaty kwot wynikających z udzielonych poręczeń i gwarancji oraz odsetki od kredytów i pożyczek i dyskonto od papierów wartościowych. Ministerstwo Finansów Ministerstwo Finansów

Limit spłaty zobowiązań Uwaga! Dla nowych przepisów dotyczących limitu spłaty zobowiązań przewiduje się 4-letnie vacatio-legis tj. będą miały zastosowanie po raz pierwszy do opracowania projektów uchwał budżetowych na rok 2014 r. ! Do uchwał budżetowych na rok 2010-2013 stosuje się obecne przepisy art. 169-171 ustawy o finansach publicznych z dnia 30 czerwca 2005 r.! Jednocześnie, do czasu wejścia w życie nowego limitu, istnieje obowiązek prezentacji w WPF wysokości nowego wskaźnika. Ministerstwo Finansów Departament Finansów Samorządu Terytorialnego

Ministerstwo Finansów Zmiany dot. wykonywania budżetu jst, w tym uelastyczniające gospodarowanie środkami „unijnymi” Możliwość tworzenia w budżecie rezerw celowych na wydatki związane z programami realizowanymi ze źródeł zagranicznych bez limitowania ich dopuszczalnej wysokości (wyłączenie z limitu 5% wydatków) Obowiązek utworzenia rezerwy ogólnej w wysokości nie wyższej niż 1% i nie niższej niż 0,1% wydatków budżetu Rozszerzono zakres uprawnień zarządu jst do wykonywania budżetu – możliwość wprowadzania zmian w ramach działu w zakresie wydatków bieżących oraz związanych ze zwrotem dotacji otrzymanych z budżetu państwa lub innych JST Doprecyzowano zakres wydatków niewygasających w budżecie jst; mogą obejmować jedynie wydatki związane z realizację umów: - w sprawie zamówienia publicznego - które zostaną zawarte w wyniku zakończonego postępowania o udzielenie zamówienia publicznego, w którym dokonano wyboru wykonawcy Brak obowiązku opracowania układu wykonawczego budżetu oraz harmonogramu realizacji budżetu Ministerstwo Finansów

Nowy tryb zatwierdzania wykonania budżetu jst Badania sprawozdania finansowego W jednostkach samorządu terytorialnego, w których liczba mieszkańców, ustalona przez Główny Urząd Statystyczny, na dzień 31 grudnia roku poprzedzającego rok, za który sporządzono sprawozdanie, przekracza 150 tysięcy przeprowadza się corocznie badanie sprawozdania finansowego zgodnie z przepisami ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości Ministerstwo Finansów

Nowy tryb zatwierdzania wykonania budżetu jst Właściwy organ lub komisja do kiedy ? co? zarząd do 31 III. roku następującego po roku budżetowym - przedkłada organowi stanowiącemu sprawozdanie roczne z wykonania budżetu jst, w szczegółowości nie mniejszej niż w uchwale budżetowej - przekazuje sprawozdanie także do opinii RIO przedkłada organowi stanowiącemu sprawozdania samorządowych osób prawnych oraz informację o stanie mienia jst do 31 V roku następującego … przedkłada organowi stanowiącemu sprawozdanie finansowe komisja rewizyjna do 15 VI roku następującego … - rozpatruje sprawozdanie finansowe, sprawozdanie z wykonania budżetu wraz z opinią RIO o tym sprawozdaniu oraz informację o stanie mienia. W przypadku gdy jst jest zobowiązana do corocznego badania sprawozdania finansowego, przedmiotem rozpatrzenia przez komisję rewizyjną jest również opinia z tego badania - przedstawia organowi stanowiącemu wniosek w sprawie absolutorium dla zarządu. organ stanowiący do 30 VI roku następującego … rozpatruje i zatwierdza sprawozdanie finansowe jst wraz ze sprawozdaniem z wykonania budżetu rozpatruje wniosek w sprawie absolutorium dla zarządu po zapoznaniu się: 1) ze sprawozdaniem z wykonania budżetu,2) ze sprawozdaniem finansowym, 3) z opinią z badania sprawozdania finansowego (jeśli w danej jst było badane sprawozdanie), 4) z opinią RIO o sprawozdaniu z wykonania budżetu, 5) informacją o stanie mienia 6) ze stanowiskiem komisji rewizyjnej Ministerstwo Finansów

Ministerstwo Finansów Zmiany w sprawozdawczości budżetowej JST związane z nowa ustawą o finansach publicznych Zgodnie z ustawą wprowadzającą ustawę o finansach publicznych do 31 grudnia 2010 r. trwać będzie okres przejściowy związany z likwidacją gospodarstw pomocniczych, zakładów budżetowych, samorządowych funduszy celowych i rachunków dochodów własnych. Powyższe zmiany znajdą swoje odzwierciedlenie w sprawozdawczości budżetowej jednostek samorządu terytorialnego. Ministerstwo Finansów Ministerstwo Finansów

Ministerstwo Finansów Zmiany w sprawozdawczości budżetowej JST związane z nowa ustawą o finansach publicznych W 2010 r. będą sporządzane sprawozdania: Rb- 30- z wykonania planów finansowych zakładów budżetowych , Rb - 31- z wykonania planów finansowych gospodarstw pomocniczych, Rb -33 z wykonania planów finansowych funduszy celowych nieposiadających osobowości prawnej , Rb -34 z wykonania planów finansowych dochodów własnych jednostek budżetowych i wydatków nimi sfinasowanych. Ministerstwo Finansów Ministerstwo Finansów

Ministerstwo Finansów Zmiany w sprawozdawczości budżetowej JST związane z nowa ustawą o finansach publicznych Począwszy od 2011 r. nie będą sporządzane sprawozdania: Rb - 30 - z wykonania planów finansowych zakładów budżetowych, Rb- 31- z wykonania planów finansowych gospodarstw pomocniczych, Rb -33- z wykonania planów finansowych funduszy celowych nieposiadających osobowości prawnej, Rb-34 z wykonania planów finansowych dochodów własnych jednostek budżetowych i wydatków nimi sfinansowanych. Natomiast będą sporządzane sprawozdania: Rb -30S – z wykonania planów finansowych samorządowych zakładów budżetowych, Rb - 34S – z wykonania dochodów i wydatków na warunkach, o których mowa w art. 223 ustawy o finansach publicznych. Ministerstwo Finansów Ministerstwo Finansów

Ministerstwo Finansów Zmiany w sprawozdawczości budżetowej JST związane z nowa ustawą o finansach publicznych Zgodnie z ustawą o finansach publicznych z dnia 27 sierpnia 2009 r. art. 41 p. 5,6 i 7 zmieni się obieg sprawozdań Rb-Z i Rb-N. Począwszy od 2011 r. sprawozdania te będą gromadzone i przetwarzane przez GUS, Ministerstwo Finansów będzie otrzymywać ww. sprawozdania do wiadomości. Ministerstwo Finansów Ministerstwo Finansów

Ministerstwo Finansów System przekazywania sprawozdań z JST do Regionalnych Izb Obrachunkowych i Min. Fin. obowiązujący w 2011 r. Rb-27S Rb-28S, Rb-27ZZ, Rb-50, Rb-34S, Rb-ST, Rb-N, Rb-Z Rb-N, Rb-Z JST RIO Jednostki budżetowe Do wiadomości RIO GUS Rb-27S Rb-28S, Rb-27ZZ, Rb-50, Rb-34S, Rb-PDP, Rb-ST, Rb-N, Rb-NDS Rb-Z Min. Fin. Rb-N, Rb-Z Rb-30S SEJM Zakłady budżetowe EUROSTAT Do wiadomości Rb-27ZZ Rb-50 Dysponenci główni przekazujący dotacje Rb-27ZZ, Rb-50 (zbiorcze) INNE Ministerstwo Finansów Ministerstwo Finansów

Ministerstwo Finansów Audyt wewnętrzny Audyt wewnętrzny prowadzi się w jst, jeżeli w uchwale budżetowej kwota dochodów i przychodów lub kwota wydatków i rozchodów przekroczyła wysokość 40 mln zł AW prowadzi audytor wewnętrzny zatrudniony w jednostce albo usługodawca niezatrudniony w jednostce AW może być prowadzony przez usługodawcę, jeżeli ujęta w uchwale budżetowej kwota dochodów i przychodów oraz kwota wydatków i rozchodów jest niższa niż 100 mln zł Ministerstwo Finansów Ministerstwo Finansów

Ministerstwo Finansów Zmiany w zakresie gospodarowania środkami europejskimi oraz innymi środkami bezzwrotnymi Wyodrębnienie, w ramach budżetu państwa „budżetu środków europejskich”. Deficyt związany ze środkami europejskimi nie jest wliczany do deficytu budżetu państwa i jego finansowanie stanowi dodatkową potrzebę pożyczkową budżetu. Ministerstwo Finansów

Ministerstwo Finansów Zmiany w zakresie gospodarowania środkami europejskimi oraz innymi środkami bezzwrotnymi Nadwyżka środków europejskich również nie jest wliczana do budżetu państwa. Jest ona źródłem spłaty zobowiązań budżetu państwa, zaciągniętych na pokrycie deficytu budżetu środków europejskich Ministerstwo Finansów

Ministerstwo Finansów Zmiany w zakresie gospodarowania środkami europejskimi oraz innymi środkami bezzwrotnymi Zmieniony sposób dokonywania płatności dla beneficjentów programów wprowadzenie odrębnego podmiotu – płatnika (Bank Gospodarstwa Krajowego) dokonującego płatności na rzecz beneficjentów Ministerstwo Finansów

Ministerstwo Finansów Bank Gospodarstwa Krajowego dokonuje wszystkich płatności w programach na rzecz wszystkich beneficjentów z rachunków otwartych w tym Banku przez Ministra Finansów, z wyjątkiem wydatków dokonywanych w ramach projektów pomocy technicznej. Oznacza to, że płatności realizowane przez BGK są jedyną formą przekazywania środków beneficjentom, a tym samym płatności te nie mają formy dotacji rozwojowych. Ministerstwo Finansów

Ministerstwo Finansów

Ministerstwo Finansów

Ministerstwo Finansów Dziękuję za uwagę Ministerstwo Finansów