Maria Skłodowska-Curie Opracowała Małgorzata Nieradka, kl. II TL

„Trzeba mieć wytrwałość i wiarę w siebie „Trzeba mieć wytrwałość i wiarę w siebie. Trzeba wierzyć, że człowiek jest do czegoś zdolny i osiągnąć to za wszelką cenę” Maria Skłodowska-Curie Maria Salomea Skłodowska-Curie – urodziła się 7 listopada 1867 w Warszawie. Zajmowała się badaniami z zakresu fizyki i chemii. Do jej największych dokonań należą: opracowanie teorii promieniotwórczości, opracowanie technik rozdzielania izotopów promieniotwórczych oraz odkrycie dwóch nowych pierwiastków: radu i polonu. Dwukrotnie wyróżniona Nagrodą Nobla za osiągnięcia naukowe. Zmarła 4 lipca 1934 w Passy.

DZIECIŃSTWO Urodziła się w Warszawie, jako ostatnie, piąte dziecko w rodzinie, ojciec Władysław wykładał matematykę i fizykę w gimnazjum, matka Bronisława Boguska była przełożoną szkoły żeńskiej. W domu w którym mieszkali, przy ulicy Freta na Nowym Mieście, znajduje się Muzeum. Mania od dzieciństwa wyróżniała się niezwykłą pamięcią, kształciła się początkowo na pensji prywatnej, a następnie w gimnazjum rządowym w Warszawie, które ukończyła w roku 1883 z wyróżnieniem, dostała złoty medal. Kiedy rodzina znalazła się w tarapatach finansowych, na skutek nietrafnych inwestycji ojca, podjęła pracę jako nauczycielka. W latach 1884-85 studiowała na nielegalnym Uniwersytecie Latającym, przygotowując się do podjęcia studiów. W wieku 18 lat przyjęła posadę guwernantki na wsi pod Płockiem, aby swymi zarobkami przyczynić się do opłacenia studiów medycznych swej siostry Bronisławy w Paryżu. W roku 1890 uzyskała dostęp do Laboratorium Muzeum Przemysłu i Rolnictwa, gdzie kierownikiem pracowni fizycznej był jej kuzyn Józef Boguski, tam opanowała podstawy analizy chemicznej i zetknęła się z pracą naukowo-badawczą. Rok później wyjechała na studia do Paryża i dostała się na Sorbonę. Muzeum Marii Skłodowskiej-Curie przy ul. Freta 16 w Warszawie, miejsce urodzenia M. Skłodowskiej Maria z rodzeństwem

STUDIA NA SORBONIE W Paryżu Maria Skłodowska zdała w 1891 r. jako pierwsza kobieta w historii egzaminy wstępne na wydział fizyki i chemii Sorbony. W dzień studiowała, a wieczorami pracowała jako korepetytorka. W 1893 r. uzyskała licencjat z fizyki i zaczęła pracować jako laborantka w przemysłowym laboratorium zakładów Lippmana. W tym czasie dalej studiowała na Sorbonie, uzyskując drugi licencjat z matematyki w 1894 roku.

MAŁŻEŃSTWO W 1894 roku poznała Piotra Curie - profesora fizyki w Szkole Przemysłowej  Fizyki i Chemii w Paryżu. Rok później odbył się ich ślub. Łączyło ich uczucie, wspólne zainteresowania i prace naukowe. Ich pierwsza córka Irène, późniejsza laureatka Nagrody Nobla przyszła na świat w 1897 roku. Obowiązki macierzyńskie nie przeszkodziły Marii w podjęciu wspólnie z mężem wielkich badań z zakresu promieniotwórczości. Małżonkowie kontynuowali i rozwijali doświadczenia A. H. Becquerela w tej dziedzinie. W prymitywnych warunkach, w opuszczonej szopie, która służyła kiedyś za prosektorium szkoły medycznej, wyposażonej w kilka stołów, piecyków i palników gazowych pracowali od wczesnego rana do późnej nocy.

RAD I POLON Maria Skłodowska, początkowo z pomocą robiącego licencjat młodego chemika André-Louisa Debierne'a, rozpoczęła żmudną pracę rozdzielania rudy uranowej na pojedyncze związki chemiczne i poszukiwanie związku powodującego jej wysoką radioaktywność. Do zespołu tego dołączył później Pierre Curie. Badania te po 4 latach doprowadziły do odkrycia najpierw polonu, następnie dużo bardziej radioaktywnego radu, a także do wyjaśnienia prawdopodobnych przyczyn zjawiska radioaktywności jako efektu rozpadu jąder atomów. W 1903 r. Maria Skłodowska-Curie jako pierwsza kobieta w historii otrzymała stopień doktora fizyki. W tym samym roku przyznano jej i jej mężowi Nagrodę Nobla.

RODZINA CURIE Po otrzymaniu Nagrody Nobla Maria i Pierre Curie stali się nagle bardzo sławni. Pierre'owi Curie władze Sorbony przyznały stanowisko profesora i zezwoliły na założenie własnego laboratorium, w którym Maria Skłodowska-Curie została kierownikiem badań. W tym też czasie urodziła drugą córkę Eve. 19 kwietnia 1906 roku Pierre Curie zginął, przejechany przez konny wóz ciężarowy. Maria Skłodowska-Curie straciła towarzysza życia i pracy.

LABORATORIUM W SORBONIE 13 maja 1906 roku rada wydziałowa postanowiła utrzymać katedrę, stworzoną dla Pierre'a Curie, i powierzyła ją Marii Skłodowskiej-Curie wraz z pełnią władzy nad laboratorium. Umożliwiło to wyjście Marii Skłodowskiej-Curie z cienia. Stała się w ten sposób pierwszą kobietą profesorem Sorbony. Parę lat później, w 1911 roku, tylko dwóch głosów zabrakło jej do tego, aby stała się jednym z czterdziestu członków Académie française i jedynym płci żeńskiej. Według niektórych ocen zadziałała ksenofobiczna postawa wobec cudzoziemców. Maria Skłodowska-Curie wśród największych uczonych początku XX wieku (m.in. Albert Einstein)

INSTYTUT RADOWY Pod koniec 1911 r. otrzymała drugą Nagrodę Nobla, dzięki której przekonała rząd Francji do przeznaczenia środków na budowę prywatnego Instytutu Radowego – Institut du radium (obecnie Institut Curie), który został wzniesiony w 1914 r. i w którym prowadzono badania z zakresu chemii, fizyki i medycyny. Instytut ten stał się kuźnią noblistów – wyszło z niego jeszcze czterech laureatów nagrody Nobla, w tym córka Marii Skłodowskiej-Curie, Irène, i zięć Frédéric Joliot-Curie.

I WOJNA ŚWIATOWA Gdy 28 czerwca 1914 roku Maria Skłodowska-Curie kupiła gazetę „Le Temps”, z której dowiedziała się o zastrzeleniu arcyksięcia Franciszka Ferdynanda, następcy tronu monarchii austro-węgierskiej w Sarajewie, wiedziała, że za chwilę wybuchnie wojna. Ale jak zawsze i wobec tego stanu rzeczy przyjęła postawę praktyczną: „Trzeba działać, działać!”. W krótkim czasie Maria zorganizowała pokaźną flotyllę samochodów wyposażonych w aparaturę rentgenowską i personel, trzymając pieczę nad organizacją wojskowego lecznictwa radiologicznego. Gdy na froncie zrobiło się niespokojnie, armia niemiecka była już u bram Paryża i trzeba było wyjeżdżać dalej, do Bordeaux, Maria zapakowała to, co dla niej najcenniejsze. W ciężkiej skrzynce znajdowało się dwadzieścia kilo ołowiu i jeden gram radu. Dwadzieścia kilo ołowiu na barkach kobiety o drobnej budowie, która ze strachem w oczach przemierzała pociągiem Francję. Maria pomagała lekarzom, nieposiadającym jeszcze doświadczenia w radiologii, właściwie przez cały czas trwania wojny, aż do uspokojenia frontu i ucieczki cesarza Wilhelma II z Niemiec. Maria cały czas drżała też o sytuacjęw Polsce, dlatego, gdy Polska została wyzwolona z pęt, a jej znajomy Ignacy Paderewski został premierem w Warszawie, nie kryła szczęścia.

CZASY POWOJENNE Po wojnie uczona nadal szefowała Instytutowi Radowemu w Paryżu i jednocześnie jeździła po świecie, gdzie pomagała poprzez swoją fundację zakładać medyczne instytuty leczenia chorób nowotworowych. W 1932 r. z pomocą Prezydenta RP Ignacego Mościckiego jeden z pierwszych takich instytutów został założony w Warszawie (obecnie Centrum Onkologii – Instytut im. Marii Skłodowskiej-Curie w Warszawie). Jego pierwszym szefem została siostra Marii Skłodowskiej-Curie, Bronisława. Maria ofiarowała nowej placówce gram radu, będący jej własnością. Był on podstawą rozpoczęcia działalności Instytutu.

OSTATNIE CHWILE ŻYCIA W 1933 prowadziła ostatnie wykłady na Sorbonie. W 1934 roku zaczęły wyraźnie występować u niej objawy anemii złośliwej (białaczki). Zmarła 4 lipca 1934 roku w sanatorium Sancellemoz na skutek choroby spowodowanej długoletnią pracą z substancjami promieniotwórczymi, była pierwszą ofiarą radioaktywności. Pochowano ją w Sceaux pod Paryżem, obok męża. W 1995 doczesne szczątki Piotra i Marii przeniesiono do paryskiego Panteonu. Grób Marii Skłodowskiej-Curie i Piotra Curie

WYRÓŻNIENIA I NAGRODY. UPAMIĘTNIENIE Maria Skłodowska-Curie odznaczona została Legią Honorową. Uhonorowana została również doktoratami honorowymi: Politechniki Lwowskiej – 1912, Uniwersytetu Poznańskiego – 1922, Uniwersytetu Jagiellońskiego – 1924, Politechniki Warszawskiej – 1926. W roku 1995 Maria Skłodowska-Curie została pierwszą kobietą pochowaną pod kopułą paryskiego Panteonu w uznaniu jej zasług. Sejm Rzeczypospolitej Polskiej ogłosił rok 2011. rokiem Marii Skłodowskiej-Curie. Awers medalu poświęconego Marii Curie-Skłodowskiej (proj. W. Gosławska) Maria Skłodowska-Curie na banknocie 20 000 zł z 1989 roku Rewers medalu poświęconego Marii Curie-Skłodowskiej (proj. W. Gosławska) Pomnik Marii Skłodowskiej-Curie w Warszawie Pomnik Marii Skłodowskiej-Curie w Lublinie

CYTATY MARII SKŁODOWSKIEJ-CURIE „Nie można bowiem mieć nadziei na skierowanie świata ku lepszym drogom, o ile się jednostek nie skieruje ku lepszemu. W tym celu każdy z nas powinien pracować nad udoskonaleniem się własnym, jednocześnie zdając sobie sprawę ze swej, osobistej odpowiedzialności za całokształt tego, co się dzieje w świecie, i z tego, że obowiązkiem bezpośrednim każdego z nas jest dopomagać tym, którym możemy się stać najbardziej użyteczni” „Jestem z tych, którzy wierzą, że Nauka jest czymś bardzo pięknym” „Nauka leży u podstaw każdego postępu, który ułatwia życie ludzkie i zmniejsza cierpienie” „Nikomu z nas życie, zdaje się, bardzo łatwo nie idzie, ale cóż robić, trzeba mieć odwagę i głównie wiarę w siebie, w to, że się jest do czegoś zdolnym i że do tego czegoś dojść potrzeba. A czasem wszystko się pokieruje dobrze, wtedy kiedy najmniej się człowiek tego spodziewa” „Niczego w życiu nie należy się bać, należy to tylko zrozumieć”

BIBLIOGRAFIA Internet: http://pl.wikiquote.org/wiki/Maria_Sk%C5%82odowska-Curie http://polscynoblisci2004.republika.pl/noblisci/maria_sklodowska-curie.html http://pl.wikipedia.org/wiki/Maria_Sk%C5%82odowska-Curie http://historia_kobiet.w.interia.pl/teksty/sklodowska.html http://supermozg.gazeta.pl/supermozg/1,111514,9219114,Nieznany_alfabet_Marii_Sklodowskiej_Curie.html http://omega.if.pw.edu.pl/~slodkow/mtj/students/2001-2002/Chajecki/htdocs/index.php?m=1 http://www.wsipnet.pl/oip/fizyka_3/Rozdzial_3/strony/r3_u_biografia.html