Doskonalenie zarządzania usługami publicznymi i rozwojem w jednostkach samorządu lokalnego Branża wodociągowo-kanalizacyjna w Polsce. Przeszłość, stan obecny, perspektywy rozwoju Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Izba Gospodarcza „Wodociągi Polskie” jest jedyną organizacją samorządu gospodarczego w branży wodno-kanalizacyjnej w Polsce. Powstała 14 września 1992 r i dziś zrzesza 450 przedsiębiorstw rynku wody i ścieków. Izba należy do wielu stowarzyszeń krajowych i zagranicznych: Krajowa Izba Gospodarcza, IWA, EUREAU

Działalność Izby: Prawo: bieżąca interpretacja i ocena przepisów, monitoring zmian, aktywne uczestnictwo w tworzeniu prawa Ekonomia: badanie trendów zmian w branży, taryfikacja, analizy ekonomiczne-benchmarking Technika: praca nad standardami technicznymi dla branży Organizacja szkoleń i zagranicznych wyjazdów technicznych

Działalność Izby: Organizacja Międzynarodowych Targów Maszyn i Urządzeń dla Wodociągów i Kanalizacji (w 2012 roku odbyły się XX Targi) Organizacja Kongresów Wodociągowców Polskich Wydawanie podręczników, standardów, książek specjalistycznych i miesięcznika Zeszyty IGWP

Długość sieci wodociągowej (tys. km)

Długość sieci kanalizacyjnej (tys. km)

Poziom zwodociągowania (%)

Poziom skanalizowania (%)

Woda dostarczona i ścieki odprowadzone z gospodarstw domowych (hm3)

Ścieki przemysłowe i komunalne wymagające oczyszczenia (hm3)

Ścieki przemysłowe i komunalne wg. sposobu oczyszczania (hm3)

Nakłady na środki trwałe: gospodarka ściekowa i ochrona wód (mln zł)

Nakłady na środki trwałe służące gospodarce wodnej (mln zł)

Struktura nakładów na gospodarkę wodną

Jaka przyszłość branży: konsolidacja, ppp, a może prywatyzacja? Potrzeby branży Nie oszacowano potrzeb inwestycyjnych dla obszaru całego kraju po roku 2015. KPOŚK w trakcie aktualizacji. Dotyczyć będzie tylko potrzeb aglomeracji. Potrzeby gmin nie tworzących aglomeracji – nie zbilansowane. Brak wskaźników docelowych dotyczących np. koniecznej długości sieci wodociągowej, kanalizacyjnej, ilości przydomowych oczyszczalni ścieków itp.. Jaka przyszłość branży: konsolidacja, ppp, a może prywatyzacja?

Wyzwania prawne branży wod-kan Zasadnicza dla działalności branży –Ustawa o zzwwizoś uchwalona w 2001 roku i znowelizowana w 2007 - zdezaktualizowała się. Brak jednoznacznych definicji powoduje, że interpretacje tych samych artykułów ustawy branżowej stosowane przez sądy i urzędy kontrolne są rozbieżne.

Wyzwania prawne branży wod-kan IGWP podjęła decyzję o konieczności przygotowania projektu nowej ustawy. W ramach tzw. szybkiej ścieżki legislacyjnej IGWP przygotowała projekt nowelizacji najbardziej kontrowersyjnych artykułów obowiązującej ustawy. Proponowane zmiany to między innymi doprecyzowanie: definicji przyłącza, obowiązków odbiorców usług wod-kan, okresu obowiązywania umowy i warunków jej wypowiedzenia. Projekt przedłożono MTBiGM.

Wyzwania prawne dla branży wod-kan Ustawa o korytarzach przesyłowych. Izba na bieżąco współpracuje z Ministerstwem Gospodarki, dzięki czemu zgodnie z obecnym projektem ustawy o korytarzach przesyłowych przedsiębiorstwa wodociągowo – kanalizacyjne będą miały możliwość lokalizowania kolejnych urządzeń przesyłowych w korytarzach przesyłowych jeżeli urządzenia wodociągowe i/lub kanalizacyjne w całości będą się mieściły w istniejącym już korytarzu przesyłowym oraz nie będą zagrażały bezpieczeństwu funkcjonowania urządzeń przesyłowych. Ministerstwo Gospodarki wskazało, iż w celu zwiększenia udziału sektora wodociągowo – kanalizacyjnego w projektowanej ustawie niezbędne jest pozyskanie większej ilości szczegółowych danych. Izba obecnie pracuje nad szczegółowymi obliczeniami pozwalającymi na dalszą współpracę z Ministerstwem Gospodarki.

Gospodarka osadowa Nie ma jak dotąd krajowej strategii rozwiązania problemu. Powstają spalarnie i suszarnie przy oczyszczalniach ścieków – są to działania oddolne i nieskoordynowane w skali kraju. Na rozwiązanie problemów z rosnącą ilością osadów, powstających w wyniku coraz doskonalszego kanalizowania kraju, Polska ma czas do 2018 roku. Branża wskazuje na potrzebę opracowania krajowego programu zagospodarowania osadów ściekowych, w którym określono by liczbę i wartość potrzebnych inwestycji oraz wskazano preferencyjne technologie. Funduszy na gospodarkę osadową jest za mało.

Osady wytworzone na komunalnych oczyszczalniach ścieków w Polsce (tys Osady wytworzone na komunalnych oczyszczalniach ścieków w Polsce (tys. ton)

Sposoby zastosowania osadów wytworzonych w ciągu roku na komunalnych oczyszczalniach ścieków (tys. ton).

KRAJOWY SYSTEM BENCHMARKINGU PRZEDSIĘBIORSTW WODOCIĄGOWO-KANALIZACYJNYCH W POLSCE

Cele projektu Wdrożenie krajowego systemu benchmarkingu przedsiębiorstw wodociągowo-kanalizacyjnych w Polsce, umożliwi obiektywne porównywanie efektywności działalności przedsiębiorstw wodociągowo-kanalizacyjnych w Polsce z uwzględnieniem ich indywidualnej specyfiki. Realizacja projektu stanowi nawiązanie stałego dialogu pomiędzy uczestnikami projektu a IGWP – przyczyni się również do poprawy jakości otrzymywanych przez Izbę danych oraz uprości proces wypełniania ankiet i ich autokorektę.

WSKAŹNIKI EKSPLOATACYJNE Efektywność obsługi sieci ogółem (A1) Efektywność obsługi sieci bez przyłączy i przykanalików (A2) Efektywność obsługi przyłączy i przykanalików (A3) Produkcja wody na mieszkańca (A4) Awaryjność eksploatowanej sieci wodociągowej ogółem (A5) Awaryjność eksploatowanej sieci wodociągowej bez przyłączy (A6) Awaryjność eksploatowanej sieci kanalizacyjnej ogółem (A7) Awaryjność eksploatowanej sieci kanalizacyjnej bez przykanalików (A8) Awaryjność eksploatowanych przepompowni ścieków (A9) Sprzedaż wody na 1 km sieci (A14) Odbiór ścieków na 1 km sieci (A15)

WSKAŹNIKI EKSPLOATACYJNE Efektywność obsługi sieci ogółem (A1) Efektywność obsługi sieci bez przyłączy i przykanalików (A2) Efektywność obsługi przyłączy i przykanalików (A3) Produkcja wody na mieszkańca (A4) Awaryjność eksploatowanej sieci wodociągowej ogółem (A5) Awaryjność eksploatowanej sieci wodociągowej bez przyłączy (A6) Awaryjność eksploatowanej sieci kanalizacyjnej ogółem (A7) Awaryjność eksploatowanej sieci kanalizacyjnej bez przykanalików (A8) Awaryjność eksploatowanych przepompowni ścieków (A9) Sprzedaż wody na 1 km sieci (A14) Odbiór ścieków na 1 km sieci (A15)

WSKAŹNIKI DOTYCZĄCE INWESTYCJI I REMONTÓW Poziom zwodociągowania (B1) Stopień wymiany sieci wodociągowej (B2) Przyrost nowej sieci wodociągowej (B3) Poziom skanalizowania (B4) Stopień wymiany sieci kanalizacyjnej (B5) Przyrost nowej sieci kanalizacyjnej (B6) Względny przyrost majątku (B7)

WSKAŹNIKI DOTYCZĄCE JAKOŚCI OBSŁUGI KLIENTA Stopień zadowolenia klienta (C1) Ściągalność należności za wodę i ścieki (C3) Opomiarowanie sprzedaży wody (C4)

WSKAŹNIKI ŚRODOWISKOWE Zgodność z normami jakości wody (D1) Energochłonność procesu zaopatrzenia w wodę (D2) Energochłonność procesu oczyszczania ścieków (D3) Straty wody (D4) Straty wody w tys. m3 na km sieci (D5) Sprawność sieci (D6) Stopień zagospodarowania osadów (D8)

WSKAŹNIKI FINANSOWE Rentowność sprzedaży brutto (ROS brutto) (E1) Rentowność sprzedaży netto (ROS) (E2) Rentowność działalności wodociągowo- kanalizacyjnej (E3) Rentowność działalności wodociągowej (E4) Rentowność działalności kanalizacyjnej (E5) Cena wskaźnikowa netto za 1 m3 wody (E6) Cena wskaźnikowa netto za 1 m3 ścieków (E7) Rentowność aktywów ogółem (ROA) (E8) Płynność bieżąca (E9) Wskaźnik finansowania majątku kapitałem własnym (E10) Obsługa długu nadwyżką finansową (E11)

4,13 3,14 3,25

0,17 0,24 0,36

0,37 0,53 0,18

9,20 12,49 21,79

14,16 19,68 34,81

0,21% 0,28% 0,91%

0,57% 0,83% 0,63%

1,24% 3,33% 4,03%

100,00% 99,97% 99,96%

1,00 0,75 0,80

0,69 0,58 0,44

13,01% 13,68% 11,58%

81,61% 80,84% 84,44%

2,10% 1,43% 2,86%

3,18% 1,61% 1,38%

3,18 3,04 3,36

4,13 4,22 4,26

Korzyści z wdrażania Systemu Benchmarkingu Porównanie wyników przedsiębiorstw wod - kan z wynikami innych firm (porównywalnych) w branży z zachowaniem pełnej anonimowości Stała kontrola i pomiar efektywności dokonywana przez specjalistyczne narzędzie i mierniki Argumentacja dla akceptacji społecznej działań podejmowanych przez przedsiębiorstwa Możliwość śledzenia trendów w horyzoncie czasowym Dostęp do szerokiej branżowej bazy danych Wyniki pozwolą porównywać zmieniające się trendy i z innymi organizacjami typu IGWP z różnych krajów Optymalizacja propozycji działań inwestycyjnych i eksploatacyjnych

Perspektywy rozwoju i wdrażania Systemu Benchmarkingu Spodziewane efekty projektu Wyniki analiz w perspektywie kilku lat obiektywnie ukażą obraz branży wod – kan w Polsce, a także poszczególnych firm w gronie im podobnych Interesujące wyniki i dobrowolny, bezpłatny i anonimowy udział powinny zachęcić inne firmy do wypełnienia ankiety i udziału w projekcie Automatyczna kontrola poprawności danych w ankiecie i dialog na temat danych w ramach projektu powinny przyczynić się do poprawy bazy danych specjalistycznych dotyczących branży wod - kan.

Doskonalenie zarządzania usługami publicznymi i rozwojem w jednostkach samorządu lokalnego Dziękuję za uwagę Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego