DANE INFORMACYJNE Nazwa szkoły: Zespół Szkół w Rajsku ID grupy: 98/85_P_G1 Kompetencja: Przedsiębiorczość Temat projektowy: Unia Europejska- szanse i zagrożenia Polski jako członka UE po sześciu latach członkowstwa Semestr/rok szkolny: Opiekun: Semestr 1; 2009/2010 Anna Zimna

SKŁAD GRUPY GRUPA PODSTAWOWA GRUPA REZERWOWA Wiktoria Czajkowska Katarzyna Kowalska Adam Filipiak Hubert Monka Aleksandra Grzelak Kamil Powązka Małgorzata Jakubek Natalia Krakus Patrycja Kucharska Justyna Miller Marta Strojwąs Martyna Świerek Mateusz Wojciechowski

PAŃSTWA CZŁONKOWSKIE UNII EUROPEJSKIEJ

CZYM JEST UNIA EUROPEJSKA? Unia Europejska jest to gospodarczo-polityczna wspólnota, którą tworzą państwa członkowskie (od 1 stycznia 2007 r. jest ich 27, Polska jest członkiem Unii Europejskiej od 1 maja 2004 r.). Podstawę do funkcjonowania UE stanowi traktat z Maastricht podpisany 7 lutego 1992, zwany też Traktatem o Unii Europejskiej. Kraje Unii Europejskiej składającej się z 27 państw mają łącznie produkt krajowy brutto drugi na świecie (po Stanach Zjednoczonych). Pod względem dochodu na głowę mieszkańca kraje "starej" Unii są w światowej czołówce, niektóre regiony Europy, na przykład Bawaria czy Île-de-France, mają prawie dwukrotnie wyższy niż obecny poziom z 27 państwami. U podstaw europejskich tendencji zjednoczeniowych leży wspólna w znacznej części historia i kultura narodów zamieszkujących ten kontynent. Historia UE rozpoczęła się po drugiej wojnie światowej, choć korzenie idei zjednoczonej Europy sięgają starożytnego Imperium Rzymskiego.

Bardzo wcześniej powstał ruch paneuropejski. Jego idee nie zostały jednak od razu zrealizowane. W 1949 r. powstała pierwsza organizacja międzyrządowa integrująca kraje zachodniej Europy - Rada Europy. Unia Europejska opiera się na systemie instytucji, spośród których fundament stanowią Rada UE (główny organ decyzyjny Wspólnot Europejskich), Parlament Europejski (jednoizbowy parlament reprezentujący obywateli państw należących do Unii Europejskiej), Komisja Europejska (rodzaj rządu Unii Europejskiej), Komitet Ekonomiczno-Społeczny (organ doradczy UE), Komitet Regionów (organ doradczy i opiniodawczy), Trybunał Sprawiedliwości (jeden z organów głównych Wspólnot Europejskich, pełniący funkcję sądu międzynarodowego, konstytucyjnego i administracyjnego).

Data wejścia polski do ue 1 maj 2004 to ważna data dla naszej ojczyzny. Tego właśnie dnia Polska została przyjęta do UE. Już 8 kwietnia 1994 roku Polska złożyła wniosek o przyjęcie do UE, stwierdzając tym samym, iż jest zdolna sprostać wszelkim wymaganiom, które są stawiane członkom.

CELE UNII EUROPEJSKIEJ Integracja europejska, której uwieńczeniem jest Unia Europejska, miała służyć poprawie warunków życia w Europie oraz trwałemu i stabilnemu rozwojowi gospodarczemu. I choć warunki życia w Europie uległy w przeciągu ostatnich kilkudziesięciu lat znacznej poprawie, podwyższanie stopy życiowej ludności pozostaje nadal priorytetem Unii. Ekonomiczne, społeczne i polityczne cele Unii Europejskiej zawarte są w: -Traktatach tworzących wspólnoty Europejskie, - Jednolitym Akcie Europejskim, - Traktacie z Maastricht, - Traktacie z Amsterdamu.

CELE EKONOMICZNE I SPOŁECZNE Podstawowym zadaniem jest zwiększanie spójności ekonomicznej i społecznej w ramach Unii oraz: - zapewnienie trwałego i nie inflacyjnego wzrostu gospodarczego z poszanowaniem środowiska naturalnego, - popieranie rozwoju wymiany międzynarodowej, - zapewnienie wysokiego poziomu zatrudnienia i opieki społecznej, - podnoszenie stopy życiowej i jakości życia ludności, - zapewnienie ciągłości zatrudnienia.

CELE POLITYCZNE Ochrona wspólnych wartości, podstawowych interesów i niezależności Unii: - umacnianie bezpieczeństwa Unii i jej państw członkowskich, zachowanie pokoju i umacnianie bezpieczeństwa międzynarodowego, - ukształtowanie wspólnej polityki obronnej, wzmacnianie ochrony praw i interesów obywateli państw członkowskich poprzez wprowadzenie obywatelstwa Unii, - popieranie współpracy międzynarodowej, - rozwijanie i konsolidacja demokracji oraz rządów prawa, - umacnianie poszanowania praw człowieka i podstawowych wolności.

Ojcowie zjednoczonej Europy Konrad Adenauer - pierwszy kanclerz Niemiec po wojnie, współtwórca idei zjednoczonej Europy. Jacques Lucien Delors - przewodniczący Komisji Europejskiej w latach 1985-1995. Wzmocnił jej rolę i był jednym z twórców ścisłej integracji Europy.

Helmut Kohl - kanclerz Niemiec w latach 1982-98, jest uważany za ojca zjednoczenia Niemiec w 1991 r. Robert Schuman - współtwórca idei powołania Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali. Minister spraw zagranicznych Francji w latach 1948-1952.

Winston Churchill - premier Wielkiej Brytanii w czasie II wojny światowej. Sugerował powołanie Stanów Zjednoczonych Europy. Alcide de Gasperi - premier Włoch w latach 1945-53, współautor i realizator koncepcji integracji europejskiej, współinicjator utworzenia w 1949 r. Rady Europy i Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali.

Francois Mitterrand- prezydent Francji w latach 1981 -1995, zwolennik ścisłej integracji europejskiej. Paul Henri Spaak - premier Belgii, przewodniczący Zgromadzenia EWWiS, Sekretarz Generalny NATO, współtwórca Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali

Etiene Davignon - belgijski polityk i finansista, członek zarządów wielu międzynarodowych koncernów, odegrał ważną rolę w umocnieniu pozycji Komisji Europejskiej. Charles de Gaulle - prezydent Francji w latach 1959-69, francuski bohater narodowy, zwolennik Europy ojczyzn i ograniczania roli Stanów Zjednoczonych na kontynencie.

Jean Monnet - jeden z "Ojców Założycieli" zjednoczonej Europy, współautor koncepcji powołania Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali, pierwszy przewodniczący jej organu wykonawczego - Wysokiej Władzy.

OFICJALNĄ SYMBOLIKĘ TWORZĄ: Flaga Unii Europejskiej

Europejska waluta Euro

HYMN UNII EUROPEJSKIEJ ,,ODA DO RADOŚCI” 1.O Radości, iskro bogów, kwiecie elizejskich pól święta, na twym świętym progu staje nasz natchniony chór. Jasność twoja wszystko zaćmi, złączy, co rozdzielił los. Wszyscy ludzie będą braćmi tam, gdzie twój przemówi głos. 2.Kto przyjaciel, ten niech zaraz stanie tutaj pośród nas, i kto wielką miłość znalazł ten niech z nami dzieli czas. Z nami ten, kto choćby jedną duszę rozpromienić mógł. Ale kto miłości nie zna, niech nie wchodzi tu za próg. 3.Patrz, patrz: wielkie słońce światem biegnie sypiąc złote skry, jak zwycięzca, jak bohater - biegnij, bracie, tak i ty. Radość pryska z piersi ziemi, Radość pije cały świat. Dziś wchodzimy, wstępujemy na Radości złoty ślad. 4.Ona w sercu, zbożu, w śpiewie, ona w splocie ludzkich rąk, Z niej najlichszy robak czerpie, z niej najwyższy niebios krąg. Bracie, miłość niezmierzona mieszka pod namiotem z gwiazd, Całą ludzkość weź w ramiona i ucałuj jeszcze raz. 5.Wstańcie, ludzie, wstańcie wszędzie, ja nowin niosę wam: Na gwiaździstym firmamencie miłość mieszka tam. Wstańcie, ludzie, wstańcie wszędzie, ja nowinę niosę wam: Na gwiaździstym firmamencie miłość, miłość mieszka tam!

Świętem Unii Europejskiej jest obchodzony 9 maja Dzień Europy. W dniu 9 maja 1950 r. Robert Schuman przedstawił propozycję utworzenia zorganizowanej Europy jako niezbędny warunek utrzymania stosunków pokojowych. Propozycję tę, znaną jako "Deklaracja Schumana", uważa się za początek tworzenia obecnej Unii Europejskiej.

CZTERY FILARY UE Zakres wspólnej polityki w Unii Europejskiej obejmuje: - Unię Gospodarczą i Walutową - rynek wewnętrzny oraz wspólna waluta €uro, - Wspólną Politykę Zagraniczną i Bezpieczeństwa, - Politykę Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych, - Wspólną Politykę Obronną.

WALUTA EUROPEJSKA Traktat o Unii Europejskiej (Traktat z Maastricht) określił realizację Unii Gospodarczej i Walutowej poprzez wprowadzenie wspólnej waluty w krajach zakwalifikowanych do UGiW. W grudniu 1995 r. Rada Europejska uzgodniła nazwę nowej waluty  "Euro" i potwierdziła jej wprowadzenie z dniem 1 stycznia 1999 roku. Przez pierwsze trzy lata była to waluta niematerialna, stosowana jedynie w transakcjach bezgotówkowych . W dniu 1 stycznia 2002 r. euro pojawiło się w obrocie gotówkowym, zastępując banknoty i monety walut krajowych.

Symbolem euro jest grecka litera epsilon przecięta dwiema równoległymi liniami. Z jednej strony znak ten przypomina o antycznych korzeniach cywilizacji europejskiej, jest symbolem zintegrowania naszego kontynentu i kojarzy się ze stabilnością.  Z drugiej nawiązuje do innych głównych walut świata (funta szterlinga, dolara amerykańskiego i japońskiego jena). Ukryta w piktogramie litera "E" pochodzi od nazwy naszego kontynentu. Jedno euro składa się ze 100 centów. Jest prawnym środkiem płatniczym w 16 państwach członkowskich Unii Europejskiej, a także w ich departamentach i terytoriach zamorskich oraz na wyspach należących do krajów strefy euro lub z nimi stowarzyszonych. Ponadto na podstawie oficjalnej umowy ze Wspólnotą Europejską euro stosują też Monako, San Marino i Watykan oraz nieformalnie - Andora, Czarnogóra i Kosowo.

SZANSE I ZAGROŻENIA DOTYCZĄCE WALUTY EURO Korzyści wiążą się przede wszystkim z wyeliminowaniem ryzyka zmienności kursu złotego w relacji do euro, redukcją kosztów transakcyjnych, obniżeniem stóp procentowych oraz zwiększeniem przejrzystości cen i konkurencji. W efekcie można oczekiwać zwiększenia obrotów w handlu zagranicznym i inwestycji, a co za tym idzie wzrostu zatrudnienia oraz PKB. Zwiększy się także napływ inwestycji bezpośrednich do naszego kraju, a polskie przedsiębiorstwa będą miały łatwiejszy dostęp do rynku kapitałowego Unii Europejskiej. Wejście Polski do strefy euro oznaczać będzie również pełniejsze włączenie naszego kraju w struktury decyzyjne UE i większy wpływ na podejmowane decyzje gospodarcze np. w ramach Europejskiego Banku Centralnego i Euro grupy

(uzgadniającej kluczowe decyzje gospodarcze dotyczące funkcjonowania strefy euro). Przyczyni się również do wzrostu wiarygodności Polski na arenie międzynarodowej, jako kraju dotrzymującego zawartych porozumień i złożonych deklaracji. Wprowadzenie euro będzie wypełnieniem zobowiązania, wynikającego z członkostwa naszego kraju w Unii Europejskiej. Korzyści ze wspólnej waluty będą odczuwane w skali całej gospodarki – zapewnia minister finansów. Zapewni ona integrację Polski ze strefą euro, co z kolei umożliwi intensywną modernizację naszej gospodarki i da jej impuls rozwojowy.

W perspektywie mikroekonomicznej korzyści będą dotyczyć przedsiębiorstw i gospodarstw domowych. Jeśli chodzi o koszty, to najważniejszym będzie utrata autonomicznej polityki pieniężnej i walutowej. Oznacza to, że zniknie możliwość wykorzystywania stóp procentowych (ustalanych przez bank centralny) i kursu walutowego, jako narzędzi krajowej polityki gospodarczej, służących do stabilizowania wzrostu gospodarczego i inflacji. Kompetencje w tym zakresie zostaną przekazane Europejskiemu Bankowi Centralnemu, którego zadaniem jest zapewnienie stabilności cen w gospodarce strefy euro i wspieranie wspólnotowej polityki gospodarczej.

6 LAT POLSKI W UNII EUROPEJSKIEJ PLUSY I MINUSY

SUKCESY Największym sukcesem jest dobra sytuacja gospodarcza Polski, strumień unijnych pieniędzy i inwestycje. W polityce zagranicznej mamy wpływ na decyzje dotyczące Ukrainy, Białorusi i Gruzji. Coraz częściej brana jest także pod uwagę nasza opinia o Rosji. Sukcesem okazał się nasz pomysł "Wschodniego Partnerstwa". Polsce udało się wywalczyć stanowisko dla Jerzego Buzka na czele Europarlamentu. Powiedział np., że w czasie tych pięciu lat to Polska otrzymała z budżetu UE prawie 30 mld euro, podczas gdy wpłaciliśmy tam niewiele ponad 16 mld euro. 28

Napływ bezpośrednich inwestycji zagranicznych (rekord - 16,6 mld euro również w 2007 r.), wzrost zamożności wsi, bo dzięki unijnym dopłatom bezpośrednim w 2008 r. przeciętny dochód polskiego rolnika był wyższy aż o 90 proc. od poziomu z 2000 r. i wzrost eksportu i importu dzięki zniesieniu barier handlowych między Polską i krajami członkowskimi UE (np. w 2003 r. na unijny rynek trafiało z Polski prawie dwie trzecie eksportu żywności, a cztery lata później już ponad 80 proc.). Członkostwo Polski w UE znacząco zwiększyło ochronę konsumentów (w zeszłym roku na przedsiębiorców naruszających interesy konsumentów nałożono kary w wysokości ponad 25 mln zł - prawie dwa razy więcej niż przed wejściem do UE). Zainwestowano miliardy euro w budowę autostrad, pomoc małym przedsiębiorstwom, w oczyszczalnie ścieków, szpitale, żłobki. W ramach unijnego budżetu na lata 2007-2013 zdecydowano o przekazaniu Polsce bezprecedensowego wsparcia, największego w historii Wspólnoty. Dostaliśmy do wykorzystania 67 miliardów euro. W efekcie, ponad 40 miliardów złotych z funduszy pomocowych Polska może wydać w przyszłym roku. W tym roku - 27 miliardów. Przed wejściem do Unii dochód narodowy Polski, wynosił 44 procent średniej europejskiej, dziś jest to około 55 procent.

Ze środków UE współfinansowana była w tym czasie głównie budowa dróg, mostów, szkół, bibliotek, stadionów i instytucji kulturalnych. Unijne pieniądze pomagały ponadto w działalności różnych firm – zarówno dużych jak i najmniejszych. Po pięciu latach obecności w UE Polska stała się znaczącym członkiem wspólnoty, a świadczy o tym m.in. przyjęcie przez Wspólnotę programu Partnerstwa Wschodniego (projekt ten Polska zgłosiła wspólnie ze Szwecją). Nie potwierdziło się wiele obaw sprzed uzyskania przez Polskę unijnego członkostwa, np. nie doszło do masowego wykupu ziemi przez cudzoziemców, polskie rolnictwo nie załamało się w zderzeniu z konkurencją na jednolitym rynku UE. Nasz kraj nie stał się też płatnikiem netto, bo otrzymujemy ze wspólnego budżetu znacznie więcej niż do niego wpłacamy. Systematyczny wzrost gospodarczy osiągany dzięki wynikom w handlu zagranicznym oraz inwestycjom (najwyższy, bo 6,6 proc w 2007 r. ), co doprowadziło do znaczącego spadku bezrobocia.

Podsumowania naszej obecności w Unii Europejskiej podjęło się Ministerstwo Spraw Zagranicznych. W przygotowanym przez resort raporcie główny nacisk położono na sprawy gospodarcze. Pod tym względem ubiegły rok zaliczany jest to bardzo udanych. Chociaż według Banku Światowego globalna gospodarka skurczyła się 1 proc. to PKB Polski urósł o 1,7 proc. Tak dobrego wyniku nie miało żadne inne państwo w UE. Wynik Polski robi wrażenie tym bardziej, że unijna gospodarka (27 krajów) zanotowała spadek PKB o 4 proc. Tym co skutecznie zmniejszyło skutki kryzysu są według MSZ unijne dotacje oraz napływ bezpośrednich inwestycji zagranicznych. Mniejsza wrażliwość na światowy kryzys wynikała też z faktu iż obroty handlowe Polski wynosiły 80 proc. PKB, a np. Czech 160 proc. PKB. Chociaż taki wynik świadczy o małej otwartości naszej gospodarki to akurat w przypadku światowego kryzysu okazał się atutem.

GONIMY GOSPODARKI UE-15 MSZ podaje, że mimo kryzysu nadal zmniejszamy dystans do najsilniejszych gospodarek UE. W raporcie czytamy: „W okresie 2003 – 2009 r., wskaźnik PKB per capita wzrósł w Polsce o 38%, z 10,1 tys. EUR do ok. 14 tys. EUR. Dla porównania wskaźnik PKB per capita w UE-15 wzrósł z 23,6 tys. EUR do 26,2 tys. EUR, czyli łącznie o 11% w analogicznym okresie.” Wyraźnie jednak widać, że w krajach „starej UE” PKB na głowę mieszkańca wciąż jest niemal dwukrotnie wyższy niż w Polsce.

Z UNIJNEGO BUDŻETU DOSTAJEMY WIĘCEJ NIŻ WPŁACAMY Od chwili wejścia Polski do UE (1 maja 2004r.) do 28 lutego 2010r. otrzymaliśmy z unijnego budżetu 38,1 mld euro. W tym samym okresie polska składa do unijnego budżetu wyniosła 16,7 mld euro.

GŁÓWNE WNIOSKI W ZWIĄZKU Z 6-TĄ ROCZNICĄ PRZYSTĄPIENIA POLSKI DO UE Prowadzony dotychczas monitoring pozwalał na dokonanie jednoznacznie pozytywnej oceny efektów członkostwa Polski w UE. Są to przede wszystkim: obecność Polski na rynku wewnętrznym, co wiąże się z aktywnością handlową polskich przedsiębiorstw oraz Polaków podejmujących zatrudnienie za granicą. Uwzględniono wpływ transferów finansowych z budżetu UE (w dwóch głównych strumieniach: polityka spójności i polityka rolna) oraz od osób prywatnych pracujących za granicą. Oceniono napływ bezpośrednich inwestycji zagranicznych, wychodząc z założenia że obecność Polski w UE jest jednym z dodatkowych czynników ich przyciągania. Uwzględniono także procesy migracyjne i wpływ członkostwa w UE na sytuację na rynku pracy. Dodatkowo przedstawiono wnioski z badań opinii publicznej dotyczące oceny członkostwa. 34

WZROST GOSPODARCZY Sytuacja Polski na tle UE i świata, w tym także w porównaniu do państw rozwijających się, była jednak wyjątkowo pozytywna. PKB Polski w 2009 r. wzrósł o ok. 1,7%, co było najlepszym i jedynym dodatnim wynikiem wśród państw UE. Polska zdaniem wszystkich międzynarodowych organizacji gospodarczych i instytucji finansowych jest liderem regionu. Członkostwo w UE pozostawało ważnym czynnikiem amortyzującym skutki kryzysu gospodarczego głównie poprzez lepszą absorpcję funduszy unijnych, udział polskich przedsiębiorstw na rynku wewnętrznym oraz napływ bezpośrednich inwestycji zagranicznych.

FINANSOWY BILANS CZŁONKOWSTWA I WYKORZYSTANIE ŚRODKÓW Z POLITYKI SPÓJNOŚCI UE Ważnym czynnikiem wzrostu gospodarczego Polski w latach 2004–2009, a także jego perspektyw na przyszłość, były transfery z budżetu UE. W okresie od 1 maja 2004 r. do 28 lutego 2010 r. transfery wyniosły 38,1 mld EUR. Jednocześnie, w tym samym okresie Polska wpłaciła do budżetu UE 16,7 mld EUR. Dodatnie saldo przepływów finansowych z UE po sześciu latach członkostwa ukształtowało się więc na poziomie 21,4 mld EUR. Rok 2009 był rekordowy w historii polskiego członkostwa, gdyż po odliczeniu polskiej składki z budżetu UE do Polski trafiło 6 mld EUR, co stanowi równowartość blisko 2% polskiego DNB. Na powyższe kwoty składają się transfery związane z: polityką spójności – 21,4 mld EUR (6,1 mld EUR w 2009 r.); wspólną polityką rolną - 12,8 mld EUR (3 mld EUR w 2009 r.) i inne – ok. 4 mld EUR (powyżej 0,1 mld EUR w 2009 r.). Dzięki członkowstwu w UE Polska otrzymała możliwość korzystania ze środków polityki spójności (fundusze strukturalne i Fundusz Spójności). W okresie 2004–2006 było to około 12 mld EUR, natomiast w latach 2007–2013 dla Polski przypadnie ok. 68 mld EUR.

Środki z polityki spójności przeznaczone zostały na projekty z zakresu infrastruktury transportowej, ochrony środowiska, wspierania małych i średnich przedsiębiorstw, aktywizacji zawodowej osób bezrobotnych. Polska w latach 2007-2013 jest największym beneficjentem netto z budżetu UE oraz największym beneficjentem polityki spójności. Jednocześnie Polska otrzyma w ciągu tych siedmiu lat także najwięcej środków związanych ze Wspólną Polityką Rolną spośród wszystkich nowych państw członkowskich. Polska wykorzystała wszystkie środki dostępne z funduszy strukturalnych w okresie 2004-2006. W przypadku Funduszu Spójności, dla którego okres kwalifikowalności wydatków upływa z dniem 31 grudnia 2010 r., wartość wniosków przekazanych do KE od początku uruchomienia Strategii wykorzystania Funduszu Spójności wyniosła blisko 4 mld EUR, co stanowi 70,9% alokacji dostępnej na lata 2004-2006. Całkowita kwota płatności przekazanych przez KE do końca listopada 2009 r. wyniosła ok. 3,7 mld EUR, tj. 65,3% dostępnej alokacji.

SALDO PRZEPŁYWÓW FINANSOWYCH POMIĘDZY POLSKĄ A UE W OKRESIE 1 MAJA 2004 -28 LUTY 2010r. W TYS. EUR

Polska jest zdecydowanym liderem we wdrażaniu funduszy UE. Wartość środków przekazanych przez Komisję (zaliczek i refundacji) przekroczyła 9,59 mld EUR. Na kolejnych miejscach plasują się Niemcy i Hiszpania, które uzyskały z Komisji Europejskiej kwoty blisko dwukrotnie mniejsze od Polski – odpowiednio 4,95 mld EUR i 4,79 mld EUR. Otwarcie zachodnio-europejskich rynków pracy przyczyniło się także do zwiększenia transferów środków prywatnych z zagranicy do Polski. Strumień środków w okresie od 1 maja 2004 roku do 31 grudnia 2009 roku z tytułu transferów z budżetu UE oraz prywatnych transfery polskich emigrantów wyniósł łącznie 63 mld EUR!

ROLNICTWO Dopłaty bezpośrednie (zarówno z budżetu unijnego jak i krajowego) otrzymuje w Polsce blisko 1,4 mln rolników, dla których przewidziano za 2009 rok łącznie około 12,6 mld zł (2,98 mld EUR). Dopłaty dla działalności rolniczej na obszarach o niekorzystnych warunkach gospodarowania otrzymuje około 750 tys. rolników – z tego tytułu wypłacone zostało ponad 1,3 mld zł (307 mln EUR). W sumie na dopłaty bezpośrednie przewidziano kwotę o blisko 40% wyższą od wypłaconej za 2008 rok, co było wynikiem zarówno korzystnego kursu złotówki do euro jak i rosnącego z roku na rok poziomu dopłat w Polsce w stosunku do krajów UE-15. Z tytułu płatności w ramach systemów wsparcia bezpośredniego, w 2010 roku, polscy rolnicy będą mogli otrzymać około 3,25 mld EUR, co oznacza, że nastąpi kolejny rekordowy poziom dopłat dla polskich rolników. Łącznie w okresie 2004-2009, Polska otrzymała wyłącznie z budżetu UE sumę 5,3 mld EUR w ramach dopłat bezpośrednich i nadal pozostaje jednym z największych beneficjentów wspólnej polityki rolnej UE.

WYMIANA HANDLOWA Rok 2009 przyniósł spadek obrotów handlowych Polski w ramach UE i w skali globalnej. Nastąpił ogólny spadek tempa wymiany zarówno po stronie eksportu o 17,6%, jak i importu o 25,6% (z czego w ramach UE odpowiednio 15% i 28%). Słabsze wyniki handlu zagranicznego Polski za 2009 roku były silnie powiązane ze skutkami kryzysu gospodarczego, który spowodował na tyle silne i nagłe załamanie popytu importowego, że od listopada 2008 r. do końca 2009 r. odnotowano bezprecedensowy spadek obrotów na wszystkich znaczących dla Polski rynkach. Należy podkreślić, że w przypadku Polski spadki miały relatywnie mniejszą skalę niż w innych państwach regionu. Od stycznia 2010 r. widoczna jest poprawa.

Ok. 80% polskiego eksportu przypadło na państwa UE. Głównymi partnerami w eksporcie Polski pośród państw UE są Niemcy (26,1% udziału w łącznym eksporcie Polski), Włochy (6,9%), Francja (6,8%) i W. Brytania (6,4%). Obroty towarowe z głównymi 4 polskimi partnerami handlowymi w UE spadły: z Niemcami o 21,4%, z Włochami o 15,8%, z Francją o 18,6%, a z W. Brytanią o 14,4%. Niemniej salda wymiany towarowej ze wszystkimi 4 głównymi partnerami eksportowymi w UE poprawiły się. Z Niemcami z -3,6 mld EUR do + 1,6 mld EUR, z Włochami z – 2,3 mld EUR do -0,4 mld EUR, z Francją z +0,5 mld EUR do +1,7 mld EUR, a z W. Brytanią z +2,7 mld EUR do +3,1 mld EUR. Ich udział w polskim eksporcie poprawił się w 2009 r. Dzięki akcesji udało się zlikwidować ujemne saldo obrotów z państwami UE, charakterystyczne dla okresu przedakcesyjnego. W 2009 r. pomimo recesji saldo wymiany towarowej z państwami UE poprawiło się z +2,3 mld EUR w 2008 do +11,9 mld EUR w 2009.

Struktura towarowa polskiego handlu zagranicznego nie uległa większym zmianom. Wyroby przemysłu elektromaszynowego stanowiły 43%, artykuły rolno-spożywcze 11%, wyroby przemysłu chemicznego 11%. Eksport wyrobów przemysłu elektromaszynowego w styczniu 2010 w porównaniu ze styczniem 2009 wzrósł o 0,4% a artykułów rolno-spożywczych spadł o 1,2%. Pozytywnie kształtowała się wymiana z Chinami i Indiami (wzrost eksportu odpowiednio o ok. 20% i 18% przy spadku importu o 15% w obu przypadkach), skutkujące również zmniejszeniem ujemnego salda wymiany z tymi państwami. Nieznacznie wzrosły obroty handlowe Polski z USA i Japonią. W 2009 wystąpił znaczący spadek obrotów handlowych z Rosją. Podobne tendencje (spadek zarówno eksportu, jak i importu) odnotowano w wymianie handlowej Polski z Ukrainą i Białorusią. Złe wyniki z państwami wschodnimi mogą być efektem działań protekcjonistycznych podejmowanych na szeroką skalę przez rządy tych państw.

BEZPOŚREDNIE INWESTYCJE ZAGRANICZNE W 2009 roku napływ do Polski kapitału z tytułu bezpośrednich inwestycji zagranicznych wyniósł 8 384 mln EUR. W dobie kryzysu, pomimo spadku napływu inwestycji bezpośrednich, Polska pozostaje krajem o dużym zaufaniu inwestorów zagranicznych. Świadczyć o tym może awans Polski w rankingu FDI Confidence Index z 22 miejsca w 2007 roku na pozycję 6 w 2010 roku. Państwa Unii Europejskiej pozostawały największym źródłem napływu BIZ do Polski. Pomimo nadal zwiększającego się poziomu inwestycji w Polsce płynących spoza Unii, udział krajów UE w całości napływu BIZ do Polski utrzymuje się w granicach 90%.

RYNEK PRACY I MIGRACJE Ożywienie gospodarcze, częściowo spowodowane akcesją do UE, prowadziło do wzrostu zatrudnienia i spadku bezrobocia. W pierwszych trzech kwartałach 2009 r. pracowało przeciętnie ok. 59% osób w wieku produkcyjnym, w porównaniu do ok. 51% w pierwszych trzech kwartałach 2003 r. Zjawisko emigracji z Polski do UE wyeksponowało niektóre problemy na polskim rynku pracy. Po tym, jak wielu obywateli polskich skorzystało z prawa do zatrudnienia w krajach Europy Zachodniej, okazało się, że – mimo dużej liczby osób niepracujących – nadwyżki siły roboczej były niewielkie, a w niektórych sektorach gospodarki pojawiły się niedobory. W latach 2008–2009 słabła fala emigracyjna, a część Polaków decydowała się na powrót do kraju. Dotyczyło to zwłaszcza Irlandii i Wielkiej Brytanii jako głównych kierunków migracji, które to kraje zostały w znaczny sposób dotknięte kryzysem gospodarczym. W dobie kryzysu coraz bardziej popularnym kierunkiem migracji stała się Norwegia.

Po przystąpieniu Polski do UE nastąpił wzrost liczby polskich studentów studiujących w innych państwach członkowskich. Jednakże, ze wstępnych danych statystycznych przedstawionych przez Komisję Europejską wynika, że dynamika wzrostu wyjazdów studentów maleje i w roku akademickim 2008/2009 wyniosła 4% (wyjechało 13.402 studentów ze 191 uczelni) w stosunku do roku poprzedniego. Bardziej dynamicznie (według danych z polskich uczelni) wzrasta liczba zagranicznych studentów przyjeżdżających na polskie uczelnie w ramach programu Erasmus - w roku akademickim 2008/09 wzrost liczby studentów był na poziomie 8,19% w stosunku do roku poprzedniego. Wciąż jednak liczba studentów przyjeżdżających (4.809 studentów) jest prawie trzykrotnie niższa od liczby polskich studentów wyjeżdżających, co powinno mobilizować do zmian niekorzystnego wizerunku polskiego systemu edukacyjnego, w tym do akcji promujących Polskę w UE.

OBECNOŚĆ W UE W OCENIE OPINII PUBLICZNEJ Polacy częściej niż statystyczny Europejczyk popierają UE. Unia Europejska oznacza dla Polaków przede wszystkim swobodę podróżowania. Blisko 6 lat po akcesji, 8 na 10 Polaków (82%) popiera członkostwo Polski we Wspólnocie, a przeciwnego zdania jest jedynie 15%. Badania opinii publicznej wskazują na kontynuację wcześniej obserwowanych trendów – oraz podejmowania nauki lub pracy w dowolnym miejscu na terenie UE. W dalszej kolejności, Polacy podkreślają poprawę sytuacji w rolnictwie oraz ogólnie – korzyści dla polskiej gospodarki, poprawę sytuacji na krajowym rynku pracy oraz rolę Polski na arenie międzynarodowej. Korzyści te stały się widoczne dla większości obywateli dopiero w drugim i trzecim roku członkostwa.

Pozytywny stosunek do członkostwa Polski w UE dominuje we wszystkich grupach społeczno-demograficznych. Także wśród emerytów, rencistów i rolników – grup początkowo najbardziej sceptycznych wobec integracji – opinie pozytywne znacząco przewyższają negatywne. Z poparciem dla Unii oraz postrzeganiem korzyści płynących z akcesji korelują zmienne: wykształcenie (wyższe), wiek (30-39 lat), wielkość miejscowości (powyżej 500 tyś. mieszkańców) respondenta. Polacy postrzegają Unię jako najskuteczniejszy podmiot w walce ze skutkami kryzysu gospodarczego i finansowego (34%). Największy, poza Polską, odsetek osób wierzących w skuteczność działań Wspólnoty w kwestii zwalczania kryzysu znajduje się w Grecji (44%), Luksemburgu (34%) i na Cyprze (32%).

PORAŻKI Upadek polskich stoczni. Mało stanowisk dla Polaków w Komisji Europejskiej. Po 6 latach nie udało nam się dorównać np. Hiszpanii, która ma porównywalną liczbę mieszkańców Brak wspólnej waluty (do strefy euro nie udało się wejść najpierw z powodu niespełnienia kryteriów, a potem z powodu niechęci rządzących). Tymczasem, według ekspertów, euro złagodziłoby skutki kryzysu - skończyłyby się wahania kursowe, które utrudniają działalność zarówno eksporterom, jak i importerom. Nadal nasze zarobki są wyraźnie niższe, niż w krajach „starej piętnastki”. Eurosieroctwo oraz brak specjalistów z niektórych dziedzin, z powodu ich wyjazdu do pracy zagranicą.

EUROSIEROCTWO Eurosieroctwo jako zjawisko pojawiło się wraz z falą emigracji zarobkowej Polaków. Dotyczy ono sytuacji, w której jedno lub dwoje rodziców zostawia w kraju dzieci, samemu wyjeżdżając za granicę. Migracje zarobkowe rodziców, a także pozostawienie dzieci w kraju spowodowało w wielu przypadkach nieprawidłowości w jego rozwoju oraz osłabienie więzi rodzinnych. Nie ma chyba Polaka, który nie znałby rodziny, która z powodu emigracji zarobkowej żyje w rozłące. Z danych Głównego Urzędu Statystycznego wynika, że 2 210 000 Polaków żyje obecnie poza granicami naszego kraju. Ilu z nich zostawiło dzieci w Polsce? Dokładnie nie wiadomo. Szacuje się, że w Polsce żyje ponad 100 tys. dzieci, których jedno, albo oboje rodziców pracują za granicą. Nikt dokładnie nie liczy, ilu emigrantów zostawia w Polsce swoje rodziny.

Jeszcze kilka lat temu takie zjawisko praktycznie nie istniało. Ostatnia fala wyjazdów do Anglii i Irlandii sprawiła, że o tym problemie zrobiło się głośno, gdy coraz więcej ludzi wyjeżdżając w poszukiwaniu lepszego życia zaczęło zostawiać dzieci w domu w Polsce. Jeśli oboje rodziców wyjeżdżają, to dziecko najczęściej zostaje pod opieką babci. Zdarza się też, że obowiązki głowy rodziny spadają na starsze rodzeństwo, ciocie i wujków lub znajomych.

Wyjazd rodzica często powoduje u młodego człowieka zaburzenia emocjonalne, poczucia opuszczenia i samotności. Takie problemy sygnalizuje prawie 2/3 uczniów, których rodzice zdecydowali się choćby na czasową migrację. Rozłąka z matką lub ojcem bardzo często wpływa negatywnie na poziom motywacji do nauki – dzieci w wieku szkolnym wykazują się brakiem dyscypliny i chęci do zdobywania lepszych ocen. Wśród dotkniętych zjawiskiem „eurosieroctwa” odnotowano również pogarszanie się stanu zdrowia, liczne przypadki sięgania po alkohol, papierosy bądź narkotyki. Niepokojący jest wzrost agresji i niewłaściwego zachowania – dzieci migrantów częściej uczestniczą w bójkach i dokonują drobnych kradzieży. Powierzenie pieczy nad nimi starszemu rodzeństwu, dziadkom, dalekim krewnym czy sąsiadom nigdy nie zastąpi opiekuńczo-wychowawczej roli rodzica.

„Eurosieroctwo” jest prawdziwym wyzwaniem dla wszystkich instytucji państwowych, samorządowych i organizacji pozarządowych. Niezbędne jest m.in. profesjonalne wspieranie uczniów, pozostających w kraju bez opieki rodziców, organizacja szkoleń dla pracowników socjalnych, pedagogów i psychologów, którzy na co dzień mają kontakt z „eurosierotami”, a także stwarzanie organizacjom pozarządowym możliwości działania w środowiskach szczególnie narażonych na negatywne konsekwencji migracji rodziców.”

OPINIA POLITYKÓW NA TEMAT OBECNOŚCI POLSKI W UE Politycy wszystkich opcji mówią zgodnie - wejście Polski do Unii Europejskiej to wielki sukces. 1 maja 2004 roku „oznaczał koniec podziału naszego kontynentu” - oświadczył Jerzy Buzek w komunikacie wydanym w przeddzień szóstej rocznicy rozszerzenia UE o 10 państw, w tym Polskę. – Perspektywa przystąpienia do Unii Europejskiej doprowadziła do ogromnych reform politycznych, gospodarczych i społecznych – Buzek. – Unia Europejska jest wielkim sukcesem, a my - szczególnie w tych trudnych czasach - powinniśmy mieć na uwadze, że wspólnie jesteśmy w stanie wiele osiągać – ocenił przewodniczący Parlamentu Europejskiego.

Leszek Miller mówi, że Polska doskonale wykorzystała sześć lat obecności w strukturach unijnych, co - zdaniem byłego premiera - widać po zmieniającym się krajobrazie polskich miejscowości. W ramach unijnego budżetu na lata 2007-2013 zdecydowano o przekazaniu bezprecedensowego wsparcia, największego w historii Wspólnoty. Dostaliśmy do wykorzystania 67 mld euro.W efekcie, ponad 40 miliardów z funduszy pomocowych Polska może wydać w przyszłym roku. W tym roku - 27 mld.

Zdaniem Danuty Huebner, pierwszej naszej unijnej komisarz, a dziś eurodeputowanej, postęp cywilizacyjny, jaki się dokonał w Polsce w ciągu tych lat, widać na każdym kroku. W dużej mierze jest to skutkiem napływu unijnych funduszy pomocowych. Danuta Huebner przypomina, że zainwestowano miliardy euro w budowę autostrad, pomoc małym przedsiębiorstwom w oczyszczalnie ścieków, szpitale, żłobki.

– Polska się zmieniła i to nie tylko ta Polska Warszawy czy Poznania lub Krakowa, ale ta powiatowa, gminna - widać ogromne doinwestowanie, zmienia się jakość życia - podkreśliła Huebner. Zwróciła przy tym uwagę, że Polacy przykładają już inne kryteria do jakości życia i inaczej dbają o to, co jest wokół nich. Polska pięknieje, ma się generalnie lepiej - oceniła. Według profesora Kuźniara, obecność Polski w Unii jest bardzo ważna dla poziomu naszego bezpieczeństwa. Dała naszej armii przede wszystkim inne spojrzenie na szkoleniai na procesy decyzyjne. – Nasi wojskowi czują się potrzebni i są ważnymi partnerami na unijnej arenie - uważa Roman Kuźniar.

Zdaniem Donalda Tuska, wówczas przewodniczącego Platformy Obywatelskiej, nasze wejście do Unii Europejskiej, było wielkim sukcesem Polski i Polaków. 1 maja 2004 roku Donald Tusk przypomniał, że nasza droga do Unii Europejskiej rozpoczęła się w sierpniu 1980.

PODSUMOWANIE Dziś obecność w UE to dla nas codzienność. Chwalimy sobie przede wszystkim możliwość podróżowania bez kontroli granicznych i unijne dotacje. Nie straszne okazały się obawy przed wykupem ziemi przez zagranicznych inwestorów. Polacy wciąż jednak narzekają, że zarabiają mniej niż ich unijni sąsiedzi z Zachodu. Często pojawia się również obawa przeniesienia kryzysu gospodarczego z rynków Unii Europejskiej do Polski Od maja 2004 r. do lutego br. Polska wpłaciła do Unii 16,7 mld euro – w zamian otrzymała 38,1 mld euro. Na plusie mamy więc 21,4 mld euro.

Kryzys gospodarczy nie osłabił również procesu dorównywania polskiej gospodarki do krajów „starej” Unii. W okresie 2003-2009 PKB „na głowę” przeciętnego Polaka wzrósł o 38 proc. (z 10,1 do 14 tys. euro). Ok. 80 proc. całego polskiego eksportu przypada obecnie na państwa Unii Europejskiej, zwłaszcza na wielką czwórkę: Niemcy (aż 26,1 proc.), Włochy (6,9 proc.), Francję (6,8 proc.) i Wielką Brytanię (6,4 proc.). Otwarcie rynków pracy spowodowało, że do końca 2009 r. Polacy pracujący za granicą przesłali do kraju ponad 24,7 mld euro.

Bibliografia http://www.vidart.com.pl/07_02/mapka%20Polski.jpg http://pl.wikipedia.org/wiki/ www.polskawue.gov.pl http://europa.eu/index_pl.htm http://www.umk.pl/wspolpraca/unia/ http://www.krajeeuropy.pl/ http://www.efs.gov.pl/ http://www.funduszeeuropejskie.gov.pl/ http://www.tvp.info/informacje/biznes/przez-6-lat-dostalismy-z-unii-67-mld-euro/1730818 http://www.mrr.gov.pl/