Rachunkowość podatkowa Wykład 3 Dr Krzysztof Jonas

Koszty w ujęciu prawa bilansowego i podatkowego.

Koszty w ujęciu bilansowym Ujęcie literaturowe: Podstawowa idea zawarta w pojęciu kosztu dotyczy przepływu wartości, poświęcenia jednej wartości na rzecz uzyskania drugiej. Koszt to wyrażone wartościowo zużycie zasobów przedsiębiorstwa ponoszone dla uzyskania określonego efektu np. wyrobu czy realizacji określonej funkcji.

Koszty w ujęciu bilansowym Ustawa o rachunkowości (art.3 ust. 1 pkt 31) Przez koszty i straty rozumie się uprawdopodobnienie zmniejszenia w okresie sprawozdawczym korzyści ekonomicznych o wiarygodnie określonej wartości w formie zmniejszenia wartości aktywów albo zwiększenia wartości zobowiązań i rezerw, które doprowadzą do zmniejszenia kapitału własnego lub zwiększenia jego niedoboru w inny sposób niż wycofanie środków przez udziałowców lub właścicieli.

Koszty w ujęciu bilansowym Straty to inne pozycje, które spełniają warunki definicji kosztu i które mogą – choć nie muszą powstawać w wyniku działalności gospodarczej. Stanowią zmniejszenie korzyści ekonomicznych i jako takie nie różnią się w swej istocie od kosztów. Straty uwidaczniają efekty zdarzeń losowych, nieco dziennych mających miejsce sporadycznie, przekraczających granice ryzyka ogólnego.

Koszty w ujęciu bilansowym Definicja wg SFAC Koszty to spadek wartości aktywów lub wzrost wartości zobowiązań w danym okresie, będący efektem dostawy produktów, świadczenia usług lub innych transakcji stanowiących istotę działalności przedsiębiorstwa. Straty powstają w wyniku działań peryferyjnych, skutkują zmniejszeniem kapitału własnego i mogą się wiązać z okolicznościami będącymi poza kontrolą podmiotu.

Koszty w ujęciu bilansowym Koszty rejestrowane tylko w rachunkowości zarządczej: 1. koszty alternatywne – koszty utraconych korzyści 2. koszty utajone – wynikają z nieopłacenia niektórych czynników produkcji np. pracy własnej właściciela 3. koszty ryzyka prowadzonej działalności 4. koszty wynikające z zastosowania odtworzeniowej wartości zużywanej wartości czynników produkcji, a nie cen historycznych

Koszty w ujęciu bilansowym Atrybuty kosztów. (wg definicji uor) 1. Bardzo szeroki zakres – kosztem jest praktycznie każde zmniejszenie wartości aktywów lub wzrost zobowiązań bez względu na cechy traconych wartości, w tym również: - niecelowe i bezekwiwalentne zużycie zasobów - obowiązkowe obciążenie wyniku finansowego - skutki aktualizacji wyceny aktywów i zobowiązań

Koszty w ujęciu bilansowym 2. Koszt powstaje jedynie wtedy, gdy ma miejsce zmiana wartości aktywów i pasywów. Oznacza to, iż nie będą ujęte np. koszty utraconych korzyści wynikające z alternatywnych zastosowań posiadanych zasobów. 3. Kwota kosztów wyznaczana jest przez wartość aktywów i zobowiązań. 4. Warunkiem ponoszenia kosztów nie jest osiąganie przychodów lub innych ich ekwiwalentów.

Koszty w ujęciu bilansowym Cechy kosztów wg rachunkowości finansowej: - mobilność – właściwość przenoszenia wartości z czynników produkcji na aktywa - porównywalność kosztów z przychodami w przekrojach przedmiotowym i podmiotowym oraz czasowym

Koszty w ujęciu bilansowym Cechy kosztów wg rachunkowości zarządczej: - pierwotny charakter względem przychodów – ponoszenie kosztów powinno poprzedzać osiąganie przychodów - celowość i ekwiwalentność – ponoszenie kosztów winno skutkować produkcją wyrobów, świadczeniem usług, które znajdą akceptację na rynku - wewnętrzny charakter – koszty powstają wewnątrz podmiotu - zwrotność – warunek kontynuacji działalności – koszty zwracają się w formie przychodu, inaczej podmiot będzie istniał do wyczerpania kapitałów własnych.

Koszty w ujęciu bilansowym Koszty rejestrowane tylko w rachunkowości finansowej: 1. rezerwy na zobowiązania 2. odpisy z tytułu trwałej utraty wartości 3. niezawinione niedobory i szkody w majątku 4. płacone kary, grzywny, odszkodowania, w tym odsetki karne 5. koszty odnoszone wprost na kapitał własny (skutki błędów podstawowych) 6. nadmierne zużycie czynników produkcji 7. przekazane darowizny

Koszty w ujęciu podatkowym Prawo podatkowe nie definiuje kategorii kosztów. Prawo podatkowe posługuje się określeniem „koszty uzyskania przychodu” Kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16. ust. 1 (uopdoop)

Koszty w ujęciu podatkowym Koszty podatkowe są potrącalne tylko w tym roku podatkowym, którego dotyczą, to znaczy, że w danym roku są potrącalne: Koszty poniesione w danym roku i wiążące się z przychodami danego roku Koszty poniesione w latach poprzednich dotyczące przychodów roku podatkowego Określone co do rodzaju i kwoty koszty uzyskania przychodów, które zostały zarachowane, chociaż ich jeszcze nie poniesiono, jeśli odnoszą się do przychodów danego roku podatkowego.

Koszty w ujęciu podatkowym 4. Niezarachowany koszt dotyczący przychodu danego roku podatkowego – taki koszt jest potrącalny w roku, w którym został faktycznie poniesiony. Wyjątek ! Koszty uzyskania przychodów związane z przychodami danego roku podatkowego, a poniesione po zakończeniu tego roku do dnia: 1. Sporządzenia sprawozdania finansowego – jeśli jest taki obowiązek lub

Koszty w ujęciu podatkowym 2. Złożenia zeznania podatkowego – jeśli nie ma obowiązku sporządzać sprawozdania Nie później jednak niż w dniu określonym jako dzień upływu terminu złożenia zeznania. Mogą zostać potrącone w roku podatkowym, w którym zostały osiągnięte odpowiadające im przychody. Koszty poniesione po wspomnianym wyżej dniu są potrącalne w roku w którym zostaną poniesione.

Koszty w ujęciu podatkowym Nie są kosztami w znaczeniu podatkowym: Wydatki na nabycie aktywów trwałych Koszty mające charakter sankcyjny Koszty dotyczące sfery rozrachunków Koszty uznane przez ustawodawcę za nieuzasadnione Pozostałe koszty

Przykłady. Nie uważa się za koszty uzyskania przychodów: - wydatków na nabycie gruntów lub prawa wieczystego użytkowania gruntów oraz innych środków trwałych - strat w środkach trwałych oraz WNiP w części pokrytej sumą odpisów amortyzacyjnych - grzywien i kar pieniężnych orzeczonych w postępowaniu karnym, karnym skarbowym, administracyjnym i w sprawach o wykroczenia oraz odsetek od nich - kosztów egzekucyjnych związanych z niewykonaniem zobowiązań

Przykłady - wierzytelności odpisane jako przedawnione - odsetek za zwłokę z tytułu nieterminowych wpłat należności budżetowych i innych do których stosuje się Ordynację Podatkową - kosztów reprezentacji w szczególności poniesionych na usługi gastronomiczne, zakup żywności oraz napojów w tym alkoholowych - składek na rzecz organizacji do których przynależność nie jest obowiązkowa (są wyjątki) - niewypłaconych, niedokonanych lub niepostawionych do dyspozycji wypłat, świadczeń oraz nieopłaconych składek ZUS

Koszty - porównanie ujęć - podobieństwa Obie regulacje bazują na zasadzie kosztu historycznego – wartość kosztów wyznacza cena nabycia wykorzystanego czynnika produkcji. Pomija się koszty utraconych korzyści i koszty utajone. Koszty muszą wykazywać związek z działalnością gospodarczą. Istnieje obowiązek dokumentowania kosztów. Obowiązuje periodyzacja tworzonej informacji.

Koszty - porównanie ujęć - różnice Prawo bilansowe Prawo podatkowe 1. Warunkiem uznania kosztu nie jest bezpośredni związek z osiąganymi przychodami 2. Dominują założenia memoriału i kontynuacji działania. Ścisły związek ponoszonych kosztów z opodatkowanymi przychodami. Równorzędnie traktowane są zasada memoriałowa i kasowa. Nie akceptuje się zasady kontynuacji działania.

Koszty - porównanie ujęć - różnice Prawo bilansowe Prawo podatkowe 3. Konsekwentne stosowanie zasad współmierności i ostrożności. 4. Akceptowanie takich cech informacji jak: istotność, przewaga treści nad formą, neutralność. 5. Brak wyłączeń. 3. Wybiórcze stosowanie zasad współmierności i ostrożności. 4. Odrzucenie istotności, przewagi treści nad forma, neutralności. 5. Długa lista wyłączeń z kosztów uzyskania przychodów.

Przykłady Firma X zakupiła jako środek trwały maszynę do produkcji wafli tortowych za kwotę 142.000. Kwota ta nie stanowi kosztów uzyskania przychodów w sensie podatkowym. Kwota ta nie stanowi kosztów w sensie bilansowym gdyż zostanie zaewidencjonowana jako zakup środka trwałego.

Przykłady. Firma X posiada jako środek trwały samochód osobowy o wartości w cenie zakupu 140.000. Jaką wartość początkową należy przyjąć do celów amortyzacji w rozumieniu prawa podatkowego jeżeli kurs 1 euro w dniu nabycia wynosił 4,2 zł. Wartość początkowa dla celów podatkowych: 20.000 € ∙ 4,2 = 84.000 Amortyzacja od kwoty 84.000 będzie uznana za koszt uzyskania przychodu

Przykłady Firma X opłaciła składkę na ubezpieczenie samochodu osobowego o wartości 140.000 (wartość przyjęta dla celów ubezpieczenia) w kwocie 5.000. Jaka wartość ubezpieczenia będzie stanowiła koszty uzyskania przychodów jeżeli wartość 1€ = 4,3 zł w dniu zawarcia umowy ubezpieczenia. Wartość kosztów uzyskania przychodów: 20.000 € ∙ 4,3 = 86.000 86.000/140.000 = 61,43% 5.000 ∙ 61,43% = 3.071

Przykłady W firmie M w ewidencji księgowej występują następujące pozycje kosztów: 1) amortyzacja budynków 26.000 2) amortyzacja gruntów 12.000 3) naliczone lecz niewypłacone wynagrodzenia 94.000 4) odzież ochronna dla pracowników 3.000 5) koszty zaniechanych inwestycji rzeczowych 4.000 6) odsetki od zobowiązań podatkowych 600 7) kary i odszkodowania za nieprzestrzeganie przepisów z zakresu ochrony środowiska 1.500 Ustalić wartość kosztów uzyskania przychodów.

Przykłady. Do kosztów uzyskania przychodów zalicza się: - amortyzację budynków 26.000 - odzież ochronną dla pracowników 3.000 Razem 29.000 Pozostałe koszty nie stanowią kosztów uzyskania przychodów.

I to by było na tyle