Socrates-Erasmus

Lider LLP S-E Erasmus to obecnie największy i najlepiej znany program Unii Europejskiej wspierający mobilność i współpracę w dziedzinie szkolnictwa wyższego. Jak pokazują statystyki, studenci oraz pracownicy polskich uczelni chętnie i aktywnie w nim uczestniczą. W roku 2009/10 liczba wyjazdów na studia i praktyki za granicą wzrosła o 4,6% w stosunku do roku poprzedniego, a pod względem liczby wyjazdów pracowników uczelni Polska zajmowała – już kolejny raz – pierwsze miejsce w rankingu ogólnoeuropejskim. Również jeśli chodzi o wykorzystanie budżetu programu, osiągnęliśmy wyjątkowo dobre wyniki – fundusze przyznane naszemu krajowi na wspieranie mobilności wykorzystaliśmy niemal w stu procentach.

Erasmus w programie Uczenie się przez całe życie Erasmus – program Unii Europejskiej dla szkolnictwa wyższego – wspiera międzynarodową współpracę szkół wyższych, umożliwia wyjazdy studentów za granicę na część studiów i na praktyki, ułatwia mobilność pracowników uczelni, a także stwarza uczelniom możliwości udziału w międzynarodowych projektach wraz z partnerami zagranicznymi. Studenci są największą grupą docelową programu – w latach 1987/88–2009/10 z oferowanych w programie wyjazdów skorzystało studentów.

LLP Od roku akademickiego 2007/08 Erasmus jest częścią programu Uczenie się przez całe życie (LLP – the Lifelong Learning Programme), którego celem jest podnoszenie jakości i atrakcyjności kształcenia oraz ułatwianie międzynarodowej współpracy i wymiany w dziedzinie edukacji.

Uczestnicy Kraje uczestniczące w programie Erasmus w roku 2009/10: 27 krajów członkowskich UE: Austria, Belgia, Bułgaria, Cypr, Czechy, Dania, Estonia, Finlandia, Francja, Grecja, Hiszpania, Holandia, Irlandia, Luksemburg, Litwa, Łotwa, Malta, Niemcy, Polska, Portugalia, Rumunia, Słowacja, Słowenia, Szwecja, Węgry, Wielka Brytania, Włochy; 3 kraje Europejskiego Obszaru Gospodarczego: Islandia, Lichtenstein, Norwegia; 2 kraje kandydujące – Chorwacja i Turcja.

Uczelnie W programie Erasmus mogą uczestniczyć szkoły wyższe, którym Komisja Europejska przyznała Kartę Uczelni Erasmusa (Erasmus University Charter), uprawniającą do ubiegania się o fundusze na dofinansowanie konkretnych działań przewidzianych w programie. Uczelnie mogą prowadzić wymianę studentów i pracowników, koordynować kursy intensywne Erasmusa (Intensive Programmes) lub brać w nich udział jako partnerzy, a także organizować kursy językowe dla studentów zagranicznych (EILC). Mają również możliwość udziału w projektach wielostronnych Erasmusa dotyczących np. opracowywania nowych programów nauczania, rozwoju potencjału badawczego i dydaktycznego, współpracy z przemysłem itp. Ponadto uczelnie mogą brać udział w sieciach akademickich Erasmusa oraz w tzw. działaniach horyzontalnych.

Studenci W ramach Erasmusa studenci mogą wyjechać na uczelnię w innym kraju uczestniczącym w programie na część studiów (na okres od 3 miesięcy do jednego roku akademickiego) lub do zagranicznego przedsiębiorstwa na praktykę (3–12 miesięcy). Obowiązuje zasada jednokrotnego wyjazdu – student może wyjechać jeden raz w celu studiowania i jeden raz w celu odbycia praktyki, niezależnie od tego, na ilu kierunkach studiuje. Warunkiem ubiegania się studenta o wyjazd jest udział jego macierzystej uczelni w programie Erasmus. Studenci mogą też wziąć udział w kursie intensywnym Erasmusa – jeżeli w projekcie tego typu uczestniczy ich wydział, a kurs dotyczy ich dziedziny studiów. Mogą również uczęszczać na wykłady lub innego rodzaju zajęcia prowadzone przez zagranicznych wykładowców lub specjalistów przyjeżdżających na ich uczelnię w ramach Erasmusa.

Projekty typu kurs intensywny Kurs intensywny programu Erasmus – to projekt realizowany przez grupę uczelni z różnych krajów, polegający na opracowaniu i przeprowadzeniu intensywnego cyklu zajęć dotyczących specjalistycznego zagadnienia w danej dziedzinie albo tematyki interdyscyplinarnej. Wyjątkowy, międzynarodowy charakter kursu wynika stąd, że zarówno prowadzący go nauczyciele akademiccy, jak i studenci – uczestnicy kursu – pochodzą z różnych krajów.

Pracownicy uczelni Nauczyciele akademiccy mogą wyjeżdżać do partnerskich uczelni za granicą w celu prowadzenia tam zajęć dydaktycznych. Natomiast wszyscy pracownicy uczelni mogą się ubiegać o wyjazdy szkoleniowe do zagranicznych uczelni lub instytucji. Inne możliwości udziału pracowników w Erasmusie to m.in. uczestnictwo w projektach typu kursy intensywne oraz w projektach wielostronnych i sieciach, w które są zaangażowane macierzyste jednostki pracowników.

Terminologia związana z programem Erasmus Działania zdecentralizowane programu Erasmus – to działania programu Erasmus, za których koordynację są odpowiedzialne narodowe agencje programu w poszczególnych krajach, a nie centralnie Komisja Europejska. Działania zdecentralizowane Erasmusa obejmują: wymianę studentów (Student mobility), wymianę pracowników uczelni (Staff mobility), realizację projektów typu kursy intensywne Erasmusa (Intensive Programmes, IP), organizację kursów językowych Erasmusa (Erasmus Intensive Language Courses, EILC).

Działania zdecentralizowane Działania (zdecentralizowane) typu mobilność: wyjazdy studentów w celu zrealizowania części studiów na zagranicznej uczelni, wyjazdy studentów na zagraniczne praktyki, wyjazdy nauczycieli akademickich w celu prowadzenia zajęć dydaktycznych na uczelniach zagranicznych (oraz przyjazdy specjalistów z zagranicznych przedsiębiorstw/instytucji w celu prowadzenia zajęć dla studentów, finansowane z tej samej pozycji budżetowej), wyjazdy pracowników uczelni na szkolenia.

Działania scentralizowane Działania scentralizowane podlegają bezpośredniemu nadzorowi Komisji Europejskiej; ich obsługę techniczną zapewnia powołana przez Komisję Agencja Wykonawcza ds. Edukacji, Kultury i Sektora Audiowizualnego (the Education, Audiovisual and Culture Executive Agency – EACEA).

Działania scentralizowane Działania scentralizowane obejmują: Projekty wielostronne (Multilateral Projects) dotyczące następujących zagadnień: rozwój współpracy między szkołami wyższymi i środowiskiem pozaakademickim – przedsiębiorstwami, organizacjami, stowarzyszeniami zawodowymi, izbami handlowymi i przemysłowymi, partnerami społecznymi, partnerami lokalnymi, regionalnymi, itp., zwiększanie dostępności kształcenia w szkołach wyższych, rozwój mobilności, likwidowanie barier ograniczających mobilność, modernizacja programów kształcenia i rozwiązań instytucjonalnych w szkołach wyższych, rozwój potencjału dydaktycznego i badawczego uczelni, zwiększanie innowacyjności i podnoszenie jakości kształcenia, zacieśnianie związków między kształceniem i badaniami;

Działania scentralizowane Sieci akademickie; Działania towarzyszące (Accompanying Measures).

Statystyki, rok 2009/ szkół wyższych z Kartą Uczelni Erasmusa 2982 uczelnie prowadzące wymianę studentów i pracowników w ramach programu wyjazdów studentów, w tym wyjazdów na część studiów wyjazdów na praktykę wyjazdów pracowników uczelni, w tym wyjazdów nauczycieli akademickich w celu prowadzenia zajęć 8745 wyjazdów pracowników uczelni na szkolenia 361 intensywnych kursów językowych Erasmusa (EILC) 384 projekty typu kursy intensywne programu Erasmus (IP)

Polska 288 szkół wyższych z Kartą Uczelni Erasmusa 233 uczelnie realizujące konkretne działania programu Erasmus w ramach umowy finansowej podpisanej z Narodową Agencją wyjazdów studentów, w tym wyjazdów na część studiów 2408 wyjazdów na praktykę 6070 przyjazdów zagranicznych studentów, w tym 5534 przyjazdy na część studiów 536 przyjazdów na praktykę 2974 wyjazdy nauczycieli akademickich w celu prowadzenia zajęć w zagranicznych uczelniach 1476 wyjazdów pracowników uczelni na szkolenia 1819 przyjazdów nauczycieli akademickich w celu prowadzenia zajęć w polskich uczelniach 294 przyjazdy pracowników zagranicznych uczelni na szkolenia w Polsce

Budżet Unia Europejska przeznacza znaczne fundusze na realizację swojego flagowego programu w dziedzinie edukacji. Budżet programu Erasmus stanowi aż 40% całkowitego budżetu programu Uczenie się przez całe życie ( ) wynoszącego 6,97 miliarda euro.

Zalety Od chwili swojego powstania w 1987 r. program Erasmus umożliwił wyjazd na studia lub praktykę za granicę na okres od trzech do dwunastu miesięcy 2,5 milionom Europejczyków. W roku akademickim 2009/10 został pobity kolejny rekord – udział w nim wzięło 213 tysięcy studentów. Stypendyści programu Erasmus podkreślają, że wyjazd to nie tylko pobyt na innej uczelni, ale też doświadczenie, które pozwoliło im wykształcić w sobie prawdziwą świadomość europejską. To okazja, aby szlifować języki obce, rozwijać umiejętności dostosowywania się do nowych sytuacji oraz otworzyć się na inne kultury – a wszystkie te cechy są cenione na rynku pracy. Studenci nie wnoszą opłaty wpisowej za studia na uczelni, która ich przyjmuje, i otrzymują stypendium średnio w kwocie 254 euro miesięcznie. Po powrocie wykłady i zajęcia, na które uczęszczali za granicą, zostają w pełni uznane przez uczelnię macierzystą.

Statystyki - c.d. Mobilność studentów to największa, najbardziej popularna i znana akcja Erasmusa. Przeznacza się na nią rokrocznie ok. 85% budżetu programu. Według szacunków Komisji Europejskiej ok. 4% ogółu studentów z krajów uczestniczących korzysta z wyjazdów Erasmusa na różnych etapach studiowania.

Skąd i dokąd? Najwięcej studentów wyjechało w ramach Erasmusa z Hiszpanii (ponad 31 tys. osób), Francji (ponad 30 tys.), Niemiec (blisko 29 tys.), Włoch (21 tys.) i Polski (14 tys.). Z kolei najpopularniejszymi krajami docelowymi były: Hiszpania (ponad 29 tys. przyjętych studentów zagranicznych), Francja (22 tys.), Niemcy (blisko 18 tys.), Wielka Brytania (16,8 tys.) i Włochy (15,8 tys.).

UAM 1. Universidad de Granada E GRANADA01 Hiszpania Universidad Complutense de Madrid E MADRID03 Hiszpania Università di Bologna I BOLOGNA01 Włochy Universidad de Sevilla E SEVILLA01 Hiszpania Universidad Politécnica de Valencia E VALENCI02 Hiszpania Uniwersytet Warszawski PL WARSZAW01 Polska Università degli Studi di Roma 'La Sapienza' I ROMA01 Włochy Universitat de Valencia (Estudi General) UVEG E VALENCI01 Hiszpania Univerzita Karlova v Praze CZ PRAHA07 Czechy Università degli Studi di Padova I PADOVA01 Włochy Universitaet Wien A WIEN01 Austria Univerza v Ljubljani SI LJUBLJA01 Słowenia Universidad Politecnica de Madrid (UPM) E MADRID05 Hiszpania Universidad Autonoma de Madrid E MADRID04 Hiszpania Universitat Politècnica de Cataluña E BARCELO03 Hiszpania Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu PL POZNAN01 Polska Uniwersytet Jagielloński PL KRAKOW01 Polska 838

Umiędzynarodowienie Na podstawie danych ze wszystkich krajów uczestniczących w programie obliczono, że w roku 2009/10 średnio 0,94% populacji studentów skorzystało z wyjazdów Erasmusa. Najwyższy procent studentów Erasmusa odnotowały dwa kraje o bardzo niewielkiej populacji – Luksemburg i Liechtenstein. Łącznie powyżej średniej znalazło się 21 krajów. Znacznie powyżej średniej uplasowały się Austria, Finlandia, Hiszpania i Malta (wszystkie powyżej 1,5%). Poniżej średniej europejskiej znalazło się natomiast 11 krajów, w tym m.in. Szwecja, Polska, Norwegia, Wielka Brytania, Turcja, przy czym nie oznacza to, że w liczbach bezwzględnych kraje te wysyłają w ramach Erasmusa mniej studentów – Polska, Wielka Brytania i Turcja należą do czołówki krajów pod względem liczby wyjazdów studentów w programie Erasmus.