Otwarty Rząd czy Otwarte Państwo? POLEMIKA Dr inż. Wacław Iszkowski Polska Izba Informatyki i Telekomunikacji 4 czerwca 2011 roku

Relacje Parlament - Rząd – Administracja - Społeczeństwo Społeczeństwo Parlament Administracja Rząd WYBORY Konsultacje społeczne Dyżury Poselskie

Otwarty Parlament Posłowie są reprezentantami Społeczeństwa Rząd jest również (pośrednio) wybrany przez Społeczeństwo Posłowie i Rząd powinni słuchać potrzeb Społeczeństwa Społeczeństwo Parlament Rząd WYBORY

Otwarta Administracja Administracja : – ma działać zgodnie z prawem, ale nie może go zmieniać! – powinna odpowiadać za swoje działania niezgodne z prawem – ma działać przy otwartej kurtynie (dostęp do informacji publicznej) – powinna być skutecznie kontrolowana przez społeczeństwo A czy tak jest w rzeczywistości ? Społeczeństwo Administracja

Otwarta Administracja Zmiana sposobu zarządzania przez Administrację może być dokonana przez Rząd jedynie poprzez zmianę rozporządzeń oraz ustaw Administracja blokuje pomysły Rządu i Parlamentu – Faktury przesyłane drogą elektroniczną są nielegalne – Nie można zlikwidować dokumentów prawa jazdy – Nie można usunąć z dowodów osobistych adresu zameldowania Administracja wie, że jest niezastąpiona i nieusuwalna Administracja Rząd WYBORY

Otwarte Państwo Otwarty Rząd Otwarty Parlament Społeczeństwo Parlament Rząd WYBORY

Stwierdzenia Otwarty Rząd ma niewiele wspólnego z (e-)administracją, – To jest osobny kanał relacji Społeczeństwo-Rząd-Parlament E-administracja ma: – lepiej nadzorować wykonywanie obowiązków obywatelskich – usprawnić obsługę obywateli – obniżyć koszty działania administracji (brak redukcji ?) – umożliwić obywatelom składanie skarg i propozycji usprawnień Powyższe dotyczy również Samorządu Lokalnego Otwarty Rząd może łatwiej działać poprzez wykorzystanie internetu! Otwarty Rząd nie ma nic z wspólnego z otwartym oprogramowaniem !

Definicja Otwartego Państwa Otwarty Parlament szeroko udostępnia informacje o przebiegu procedur stanowienia prawa oraz odpowiedzi na interpelacje oraz posiadane raporty i sprawozdania o stanie spraw państwowych. Równocześnie umożliwia na przejrzystych zasadach udział w pracach parlamentu przedstawicieli organizacji pozarządowych reprezentujących grupy społeczne lub grupy podmiotów gospodarczych oraz przedstawicieli organizacji lobbystycznych. Otwarty Rząd polega na upublicznieniu zamierzeń i realizacji zmian prawnych – rozporządzeń i projektów ustaw oraz na dopuszczeniu do bezpośrednich debat i konsultacji z organizacjami pozarządowymi reprezentujących obywateli i podmioty gospodarcze na określonych – właśnie opracowywanych – zasadach. Otwarta Administracja działająca zgodnie z obowiązującym prawem upublicznia posiadane informacje aby być pod kontrolą społeczną. Wpływ społeczeństwa na działanie Administracji może być jedynie bierny, gdyż zmian w sposobie zarządzania może dokonać jedynie Rząd zmieniając odpowiednio przepisy prawne.

Otwarta Unia Europejska W Europarlamencie pracuje 50 polskich Europosłów. Kogo i czyje interesy oni reprezentują? Polski Rząd bierze aktywnie udział w pracach Rad Ministrów Komisji Europejskiej. Na ile jego decyzje powinny być konsultowane w ramach Otwartego Rządu? W Komisjach Europejskiej pracuje wielu Polaków jako urzędników unijnych. Jaka jest ich relacja do interesów Polski? Przy Dyrektoriatach Komisji Europejskiej działa tysiące różnego typu grup roboczych, komitetów i innych gremiów z konsultantami pochodzących między innymi z Polski. Jaka jest ich otwartość? Komisja w ramach otwartości swojego działania prowadzi konsultacje drogą elektroniczną. Czy nie warto to jakoś wzajemnie konsultować?. – (przykładem jest opinia dwóch organizacji ochrony dzieci, z których jedna jest za blokowaniem stron, a druga przeciw – w sumie wynik jest zerowy)? Wiele organizacji z Polski (z innych krajów unijnych też) ma już swoje biura w Brukseli. Jaka powinna być ich transparentność?

Demokracja Obywatelska Obywatel: – 18+ ma rower – chce ścieżek i dyskotek, nie chce smrodochodów, – 30+ jeździ zbiorkomem, nie chce parkingów, chce bistro, – 40+ jeździ samochodem, nie ma czasu – potrzebuje tanich parkingów, – 50+ jeździ dobrym samochodem – potrzebuje bezpiecznych parkingów, – 60+ jest wożony do pracy – potrzebuje dobrych restauracji i lekarzy, – 70+ nigdzie nie jeździ, ceni sobie ciszę i lekarza, nie chce rowerzystów, samochodów, autostrady, restauracji, dyskotek, – 80+ nic już nie chce i wszystko ma za złe Czy mamy metodę na uśrednienie tych oczekiwań?

Demokracja Społeczna Organizacje pozarządowe Związki zawodowe: – Finansowane ze środków firmowych – Brak realizmu i radykalizm w żądaniach – Realizacja ich żądań kosztem pozostałej części społeczeństwa Stowarzyszenia zawodowe: – Lekarze, prawnicy, ekonomiści, inżynierowie, informatycy,…. – Dość liczne z historią istnienia z silnymi demokratycznymi władzami – Pilnujący interesów zawodowych, szczególnie tych korporacyjnych Stowarzyszenia hobbystyczne: – Hodowców kanarków, działkowiczów, wolnego oprogramowania,… – Silny Zarząd z mało aktywnymi członkami – Determinacja Zarządu w walce o własne interesy dla dobra członków

Demokracja Społeczna Organizacje pozarządowe Stowarzyszenia pożytku publicznego: – Finansowane ze odpisów podatkowych – Zajmujące się ważnymi sprawami dla dobra swoich członków – Czasem walczący o sprawy istotne i ważne, ale drobne Fundacje – Finansowane z różnych źródeł – Zajmujące się wyższymi celami społecznymi – Walczący o realizację spraw ponadczasowych i ważnych społecznie Stowarzyszenia ekologiczne: – Przekonane do zachowania przyrody w stanie nienaruszonym – Pojedyncze osoby w Zarządach – nieznane liczby członków – Silne umocowanie legislacyjne ich praw – w efekcie spore problemy

Demokracja Społeczna Organizacje pozarządowe Organizacje pracodawców – Członkami firmy – umocowanie w Komisji Trójstronnej Rządu – Z ustawy zajmujące się sprawami relacji pracodawca - pracownicy – Władze i Zarządy (w części etatowe) z dobrą obsługą prawną Izby gospodarcze – Członkami są firmy – Z ustawy zajmujące się sprawami gospodarczymi i relacjami z Rządem – Władze i Zarządy ( w części etatowe) z dobrą obsługą prawną Organizacje zagraniczne nie zarejestrowane w Polsce: – Działające poprzez kancelarie, zarejestrowane w Brukseli – Realizujące zadania zlecone z zagranicy – Zobowiązane do wykazania swojej użyteczności istnienia

Demokracja Społeczna Podsumowanie Pytania o: – Weryfikację legalności i reprezentatywności – Jednoznaczną prezentacja celów działania – Przejrzystość funkcjonowania i transparentność działalności – Posiadane umiejętności merytoryczne (techniczne, prawne) – Możliwości efektywnej współpracy z Rządem i Parlamentem Czy istnieje jakiś pomysł na zorganizowanie konsultacji i współpracy z taką liczbą różnorodnych organizacji? Czy konieczne jest zastosowanie do nich ustawy lobbingowej, jak już są oni prawnie umocowani (Statut, KRS) ?

Proces legislacyjny -1 1.Otwarte zbieranie (w internecie) propozycji, postulatów, uwag, opinii, komentarzy od obywateli, przedsiębiorców i organizacji o treści nowego aktu prawnego 2.Organizowanie otwartych i specjalistycznych konferencji, debat, spotkań dotyczących nowego aktu prawnego 3.Otwarte konsultacje (w internecie) pierwszego projektu założeń do aktu prawnego prowadzone przez jego właściciela 4.Przyjęcie projektu założeń do aktu prawnego i przesłanie go do wybranych organizacji (wskazanych prawem lub posiadanymi umiejętnościami) celem uzyskania pisemnych opinii [od tego momentu propozycje i dokonywanie zmian jest dokumentowane]; Wynik tych działań jest upubliczniany.

Proces legislacyjny Przygotowanie przez RCL projektu aktu prawnego na podstawie założeń – upublicznienie projektu. 6.Umożliwienie publicznego zgłaszania uwag przez wskazane uprzednio organizacje do projektu aktu prawnego, które są analizowane i ewentualnie przyjmowane lub odrzucane przez właściciela aktu prawnego. 7.Publiczne wysłuchanie przez Zespół Poselski mający się zajmować procedowaniem danego aktu prawnego. 8.Procedowanie przez Zespół aktu prawnego przy czym przegłosowane propozycje poprawek są odsyłane do właściciela aktu prawnego i RCL. 9.Przygotowanie gotowej wersji ustawy przez Rząd do głosowania w Sejmie TAK/NIE

Rekomendacje 1.Należy określić cele i pożytki z wprowadzenia Otwartego Państwa oraz sektory w których przyniesie to największe korzyści. 2.Należy egzekwować udostępnianie uporządkowanej jawnej informacji publicznej od wszystkich podmiotów do tego zobowiązanych. 3.Należy ograniczać zakres informacji publicznej będącej dotychczas niejawną, poufną i tajną przy zachowaniu wymagań na bezpieczeństwo Państwa i ochronę prywatności obywateli. 4.Do prezentacji informacji publicznej należy korzystać z technik informacyjnych (Internetu) z możliwością dostępu do informacji spersonalizowanych po identyfikacji osoby. 5.Otwarta Administracja, korzystając z technik informacyjnych, powinna też w pełni udostępniać informacje metodami klasycznymi. 6.Należy opracować procedurę otwartego prowadzenia procesu legislacyjnego ze wskazaniem sposobu udziału w nim obywateli, podmiotów gospodarczych oraz reprezentujących je organizacji. 7.Należy usprawnić identyfikację organizacji biorących udział w procesach legislacyjnych z określeniem ich transparentności, reprezentatywności, celów działania oraz umiejętności merytorycznych. 8.Należy wprowadzić mechanizm konsultacji Otwartego Rządu z wykorzystaniem technik informacyjnych.