Dodatek Energetyczny nowe zadanie wojewody i gmin Świętokrzyski Urząd Wojewódzki Wydział Certyfikacji i Rozwoju Regionalnego 16 grudnia 2013r.

Podstawa prawna: Ustawa z dnia 26 lipca 2013 roku o zmianie ustawy Prawo energetyczne oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z dnia 27 sierpnia 2013r. poz. 984) Wypłata dodatku energetycznego jest zadaniem zleconym z zakresu administracji rządowej realizowanym przez gminy. Wojewodowie przekazują gminom dotacje celowe z budżetu państwa, a gminy wypłacają zryczałtowany dodatek energetyczny na podstawie wydanej decyzji administracyjnej o przyznaniu ww. dodatku.

Odbiorca wrażliwy energii elektrycznej: a) osoba, której przyznano dodatek mieszkaniowy w rozumieniu art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o dodatkach mieszkaniowych (Dz. U. z 2013 r. poz. 966) b) która jest stroną umowy kompleksowej lub umowy sprzedaży energii elektrycznej zawartej z przedsiębiorstwem energetycznym c) która zamieszkuje w miejscu dostarczania energii elektrycznej.

Wysokość dodatku energetycznego Rocznie nie więcej niż 30% iloczynu limitu zużycia energii elektrycznej oraz średniej ceny energii elektrycznej dla odbiorcy energii elektrycznej w gospodarstwie domowym, ogłaszanej przez Prezesa URE (art. 5 c, ust. 2 UPE) Limit zużycia energii elektrycznej wyniesie: 1) 900 kWh w roku kalendarzowym – dla gospodarstwa domowego prowadzonego przez osobę samotną; 2) 1250 kWh w roku kalendarzowym – dla gospodarstwa domowego składającego się z 2 do 4 osób; 3) 1500 kWh w roku kalendarzowym – dla gospodarstwa domowego składającego się z co najmniej 5 osób.

Wysokość dodatku energetycznego na kolejne 12 miesięcy ogłasza MINISTER GOSPODARKI w terminie do 30 kwietnia każdego roku w drodze obwieszczenia (w Dzienniku Urzędowym RP Monitor Polski) Nie ma zatem konieczności samodzielnego wyliczania miesięcznej wysokości tego dodatku przez gminy!

OBWIESZCZENIE MINISTRA GOSPODARKI z dnia 28 listopada 2013 r OBWIESZCZENIE MINISTRA GOSPODARKI z dnia 28 listopada 2013 r. w sprawie wysokości dodatku energetycznego obowiązującej od dnia 1 stycznia 2014 r. do dnia 30 kwietnia 2014 r. Na podstawie art. 29 ustawy z dnia 26 lipca 2013 r. o zmianie ustawy – Prawo energetyczne oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 984) ogłasza się, co następuje: Wysokość dodatku energetycznego obowiązująca od dnia 1 stycznia 2014 r. do dnia 30 kwietnia 2014 r. dla gospodarstwa domowego: 1) prowadzonego przez osobę samotną wynosi – 11,36 zł/miesiąc 2) składającego się z 2 do 4 osób wynosi – 15,77 zł/miesiąc 3) składającego się z co najmniej 5 osób wynosi – 18,93 zł/miesiąc

Gminy składają wniosek o przyznanie dotacji co kwartał, w terminie do 15 dnia miesiąca poprzedzającego dany kwartał (wzór wniosku dostępny na www.kielce.uw.gov.pl ) Pytanie nr 1: Jeśli gmina nie złoży wniosku o dotację, czy może wypłacać dodatki, a następnie złożyć zapotrzebowanie w kolejnym kwartale? Każdy przypadek będzie rozpatrywany indywidualnie, należy jednak zaznaczyć, że WOJEWODA otrzymuje środki w konkretnej wysokości raz na kwartał, zatem nie dysponuje żadną rezerwą.

Pytanie nr 2: Czy gmina składając wniosek na kolejny kwartał powinna uwzględnić wysokość niewykorzystanych środków z poprzedniego kwartału? Rekomendujemy, aby kwotę realnego zapotrzebowania pomniejszać o środki niewykorzystane, które pozostają w dyspozycji gminy. Nie ma obowiązku zwrotu środków niewykorzystanych w danym kwartale – mogą one być zaliczane na poczet dotacji w kwartale następnym.

Pytanie nr 3: Czy środki niewykorzystane w IV kwartale roku mogą być traktowane jako nadpłata na I kwartał roku następnego? Nie, zasada nadpłaty nie ma zastosowania do IV kwartału. Środki niewykorzystane w danym roku budżetowym, muszą być zwrócone na konto Urzędu Wojewódzkiego do 20 stycznia roku następnego.

Dodatek energetyczny przyznaje się na wniosek odbiorcy wrażliwego energii elektrycznej.  Pytanie nr 4 Czy dostępne są formularze wniosków? Ustawa nie przewiduje jednolitego wzoru wniosku, nie planowane są również akty wykonawcze w tym zakresie. Gmina samodzielnie może wprowadzić wzór wniosku, jednak złożenie wniosku w innej formie (np. podania) nie może być powodem odmowy wydania decyzji (należy stosować art. 63 KPA).

 Pytanie nr 5 Czy można żądać od wnioskodawcy przedstawienia rachunków/faktur za energię elektryczną? Nie, takie żądanie jest nieuprawnione. Jedynie w sytuacji, kiedy organ wydający decyzję ma wątpliwości dotyczące dokumentów złożonych obligatoryjnie przez odbiorcę wrażliwego – umowy kompleksowej/umowy sprzedaży – może żądać w oparciu art. 75 KPA innych materiałów dowodowych.

Pytanie nr 6 Czy dopuszcza się możliwość wszczęcia sprawy o przyznanie DE z urzędu? Ustawa PE nie przewiduje takiej możliwości, jednakże art. 61 KPA wskazuje, że ze względu na szczególnie ważny interes strony organ może w uzasadnionych przypadkach wszcząć postępowanie z urzędu również w sprawie, w której przepis wymaga wniosku strony. Organ obowiązany jest uzyskać na to zgodę w toku postępowania. Takie rozwiązanie może jednak być stosowane wyjątkowo.

  Do wniosku o przyznanie dodatku należy załączyć kopię umowy sprzedaży energii elektrycznej lub kopię umowy kompleksowej. Konieczne jest również zweryfikowanie, czy wnioskodawca zamieszkuje w miejscu poboru energii. Pytanie nr 7 Jeśli dodatek mieszkaniowy jest przyznany na konkretną osobę, np. Janinę Kowalską, a stroną umowy sprzedaży energii jest jej małżonek, kto może złożyć wniosek i otrzymać DE? Wniosek musi być złożony przez odbiorcę wrażliwego lub inną osobę posiadającą stosowne pełnomocnictwo. Natomiast DE może być przyznany wyłącznie osobie, która otrzymuje dodatek mieszkaniowy i jednocześnie jest stroną umowy sprzedaży energii elektrycznej lub umowy kompleksowej.

Pytanie nr 8 Jak zweryfikować, czy wnioskodawca zamieszkuje w miejscu odbioru energii elektrycznej? Ustawa nie określa sposobu takiej weryfikacji, zatem należy stosować przepisy KPA i powszechnie przyjęte praktyki (np. oświadczenie). Należy pamiętać, że zgodnie z art. 77 § 4 „Fakty powszechnie znane oraz fakty znane organowi z urzędu nie wymagają dowodu. Fakty znane organowi z urzędu należy zakomunikować stronie”  

Pytanie nr 9 Czy od złożenia wniosku o przyznanie DE konieczne jest pobieranie opłaty skarbowej? Ani ustawa o opłacie skarbowej ani ustawa zmieniająca ustawę Prawo Energetyczne nie wyłączyła wniosku o DE z obowiązku opłaty skarbowej. Wojewoda Świętokrzyski przygotował pismo do Ministerstwa Finansów z prośbą o zmiany legislacyjne pozwalające na niepobieranie opłaty od wniosku o DE. Do czasu uzyskania interpretacji w tej sprawie nie ma podstaw do zwolnienia. TRWAJĄ PRACE NAD NOWELIZACJĄ PRZEPISÓW, KTÓRE POZWOLĄ NA ZWOLNIENIE WNIOSKU OD OPŁATY SKARBOWEJ!  

Pytanie nr 10 Czy do ewentualnego zwolnienia z opłaty skarbowej nie można zastosować art. 2 ust.1 pkt 1 lit. „c” ustawy o opłacie skarbowej zgodnie z którym zwalnia się z opłaty w sprawach „świadczeń socjalnych oraz w sprawach załatwianych na podstawie przepisów o pomocy społecznej…” Aby takie zwolnienie przedmiotowe zastosować należy określić, czy DE jest świadczeniem socjalnym. Zgodnie z dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady UE 2009/72/WE z dnia 13 lipca 2009r. państwa członkowskie powinny „podjąć niezbędne środki w celu ochrony odbiorców wrażliwych” (art. 45) „zapewnić niezbędne dostawy energii dla odbiorców wrażliwych” (art. 53). Jednak dyrektywa nie wskazuje formy takiej ochrony, a w ustawie Prawo Energetyczne, czy też w przepisach o pomocy społecznej brak jest w tym zakresie jakiegokolwiek wskazania.  

Gdzie uiszczać opłatę skarbową? Pytanie nr 11 Gdzie uiszczać opłatę skarbową? Organem podatkowym właściwym w sprawach opłaty skarbowej jest wójt, burmistrz lub prezydent miasta właściwy ze względu na siedzibę organu lub podmiotu, który dokonał czynności urzędowej, wydał zaświadczenie lub zezwolenie, właściwy ze względu na miejsce złożenia dokumentu stwierdzającego udzielenie pełnomocnictwa lub prokury oraz jego odpisu, wypisu lub kopii. Uiszczenia opłaty skarbowej dokonuje się w kasie właściwego organu podatkowego lub na jego rachunek. Rada gminy może zarządzić pobór opłaty skarbowej w drodze inkasa, wyznaczyć inkasentów oraz określić wysokość wynagrodzenia za inkaso.  

Pytanie nr 12 Czy dodatek energetyczny jest wliczany do dochodu zgodnie z obowiązującymi przepisami ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych? Biorąc pod uwagę art. 21 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych dodatek energetyczny nie został objęty zwolnieniem od obowiązku zapłaty podatku dochodowego. TRWAJĄ PRACE NAD NOWELIZACJĄ PRZESPISÓW, DZIĘKI KTÓRYM MOŻLIWE BĘDZIE NIE WLICZANIE DE DO DOCHODU!  

  Pytanie nr 13 Czy wniosek o przyznanie dodatku energetycznego i mieszkaniowego można złożyć na tym samym formularzu? Wniosek o przyznanie dodatku mieszkaniowego stanowi załącznik Nr 1 do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 28 grudnia 2001r. w sprawie dodatków mieszkaniowych (Dz. U. Nr 156, poz.1817 ze zm.). Nie można zatem modyfikować wzoru określonego rozporządzeniem. Ponadto każdy z wniosków objęty jest odrębnym postępowaniem.

Pytanie nr 14 Czy wniosek o DE można złożyć równocześnie z wnioskiem o dodatek mieszkaniowy, czy też dopiero po uzyskaniu decyzji o przyznaniu dodatku mieszkaniowego? Można złożyć dwa wnioski równocześnie. W takiej sytuacji należy najpierw przeprowadzić postępowanie w sprawie dodatku mieszkaniowego, a po wydaniu decyzji w tej sprawie rozpatrzyć wniosek o DE.  

Dodatek energetyczny przyznaje wójt, burmistrz lub prezydent miasta w drodze decyzji administracyjnej. Pytanie nr 15 Czy wójt, burmistrz, prezydent miasta może upoważnić inną osobę do wydania decyzji w sprawie dodatku energetycznego. W ustawie Prawo energetyczne nie ma przepisu, na podstawie którego wójt, burmistrz, prezydent miasta mógłby upoważnić inną osobę do wydania decyzji w sprawie DE (tak jak to jest w ustawie o dodatkach mieszkaniowych). Wójt, burmistrz, prezydent miasta może natomiast, w trybie art. 268a KPA, w formie pisemnej upoważniać pracowników kierowanej jednostki organizacyjnej do załatwiania spraw w jego imieniu w ustalonym zakresie. Dotyczy to jednak pracowników urzędu, a nie dyrektorów/pracowników ośrodków pomocy społecznej i innych jednostek organizacyjnych gminy.  

Pytanie nr 16 Czy rada gminy/miasta może upoważnić inny podmiot do załatwiania spraw DE, w tym wydania decyzji administracyjnych. Zgodnie z art.39 ust.4 ustawy o samorządzie gminnym do załatwienia indywidualnych spraw z zakresu administracji publicznej rada gminy może upoważnić również organ wykonawczy jednostki pomocniczej oraz organy jednostek i podmiotów, o których mowa w art. 9 ust.1. W tym wypadku osoba upoważniona np.: dyrektor OPS staje się organem administracji publicznej i działa we własnym imieniu, a nie w imieniu wójta, burmistrza, prezydenta miasta, który traci swoje kompetencje orzecznicze. Takie rozwiązanie nie będzie kwestionowane przez służby wojewody w ramach nadzoru nad działalnością jst.  

  Pytanie nr 17 Na jaki okres należy przyznawać DE jeśli dodatek mieszkaniowy został przyznany na okres wykraczający poza 30 kwietnia 2013r. (np. od 1 lutego 2014 do 31 lipca 2014r)? Decyzja w tej sprawie należy do gminy. Możliwe rozwiązania: Decyzja do 30 kwietnia 2014, a potem kolejna decyzja Decyzja na okres obowiązywania dodatku mieszkaniowego W pierwszym przypadku pojawi się konieczność wydania kolejnej decyzji, co wiąże się z obowiązkiem ponownego złożenia wniosku przez odbiorcę wrażliwego (a więc kolejna opłata skarbowa) i przeprowadzenia kolejnego postępowania administracyjnego. W drugim przypadku w decyzji nie będzie możliwe podanie konkretnej kwoty należnej odbiorcy wrażliwemu, decyzja musi zawierać odniesienie do kolejnego obwieszczenia Ministra Gospodarki. Istnieje zatem ryzyko, że taka decyzja będzie obarczona istotnym błędem.  

Pytanie nr 18 Od kiedy należy przyznać dodatek energetyczny? Czy od miesiąca, w którym złożono wniosek, czy od miesiąca następnego? Brak w ustawie Prawo Energetyczne informacji na ten temat, zatem należy przyjąć, że DE należy przyznać od miesiąca, w którym złożono wniosek pod warunkiem spełnienia wymagań określonych w ustawie – tzn. posiadania prawa do DM. Zatem, jeśli wnioski o DM i DE złożono w tym samym miesiącu, np. w styczniu, wtedy decyzja o DM będzie obowiązywać od lutego i podobnie powinna zostać wydana decyzja o DE. Jeśli jednak DM przysługuje od lutego, a wniosek o DE złożono w marcu, to DE przysługuje od miesiąca, w którym złożono wniosek, tj. od marca.    

    Pytanie nr 19 W jakim terminie będzie wypłacany dodatek energetyczny odbiorcy wrażliwemu? Dodatek będzie wypłacany do dnia 10 każdego miesiąca z góry, z wyjątkiem miesiąca stycznia, w którym dodatek energetyczny wypłacany będzie do dnia 30 stycznia danego roku.

Pytanie nr 20 Jeśli uchylona zostanie decyzja o DM, czy oznacza to automatyczną nieważność decyzji o DE, czy też konieczne jest uchylenie decyzji o DE? W przypadku, gdy decyzja o przyznaniu dodatku mieszkaniowego zostanie uchylona konieczne jest również wszczęcie procedury uchylenia decyzji o przyznaniu dodatku energetycznego, gdyż dotychczasowy beneficjent pomocy nie jest już dłużej odbiorcą wrażliwym energii elektrycznej.    

Pytanie nr 21 Czy wstrzymanie wypłaty dodatku mieszkaniowego ma wpływ na wypłatę dodatku energetycznego? Sam fakt wstrzymania dodatku mieszkaniowego nie ma wpływu na wypłatę dodatku energetycznego. Wstrzymanie wypłaty dodatku mieszkaniowego następuje zgodnie z art. 7 ust. 11 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o dochodach mieszkaniowych (Dz. U. z 2013 r., poz. 966, z późn. zm.) w drodze odrębnej decyzji, która nie pozbawia mocy wydanej wcześniej decyzji o przyznaniu dodatku mieszkaniowego. Nie ma więc żadnych podstaw, by w jakikolwiek sposób ingerować w decyzję o przyznaniu dodatku energetycznego.

Pytanie nr 22 Czy wniesienie odwołania od decyzji w sprawie dodatku energetycznego wstrzymuje jej wykonanie. Przepisy ustawy Prawo energetyczne nie przewidują takiego rozwiązania, w którym wniesienie odwołania wstrzymywałoby wykonanie decyzji (tak jak jest to w przypadku dodatku mieszkaniowego - art. 7 ust. 8, zgodnie z którym wniesienie odwołania od decyzji nie powoduje wstrzymania wypłaty DM) Wniesienie odwołania od decyzji w sprawie DE wstrzymuje wykonanie decyzji (czyli wypłatę dodatku) zgodnie z treścią art. 130 , § 1 KPA. Pytanie 23 Czy decyzjom o przyznaniu DE można nadać rygor natychmiastowej wykonalności? Nie ma do tego podstaw.

Pytanie nr 24 Kto jest organem II instancji w przypadku odwołań od decyzji dotyczącej przyznania lub odmowy przyznania dodatku energetycznego? Od decyzji w sprawie ustalenia prawa do zryczałtowanego dodatku energetycznego służy stronie prawo wniesienia odwołania do Samorządowego Kolegium Odwoławczego w terminie 14 dni od daty jej otrzymania.

Pytanie nr 25 Co dzieje się w przypadku zmiany stanu faktycznego w trakcie obowiązywania decyzji przyznającej dodatek energetyczny, np. pojawienie się kolejnego dziecka w gospodarstwie domowym, czy też śmierć jednego z członków gospodarstwa domowego, co wpływa na zmianę wielkości gospodarstwa a tym samym na wysokość dodatku energetycznego? W oparciu o przepisy KPA taka sytuacja implikuje zmianę decyzji przyznającej dodatek energetyczny(za zgodą strony – art. 155 KPA) W sytuacji jeśli takiej zgody strony nie ma, należy stwierdzić wygaśnięcie decyzji, gdyż stała się ona bezprzedmiotowa, a leży to w interesie społecznym lub w interesie strony (art. 162 KPA)

Pytanie nr 26 Czy do kwot określonych w obwieszczeniu MG należy doliczać podatek VAT? Nie ma żadnych podstaw aby podatek VAT był doliczany i uwzględniany w decyzjach o DE.

Pytanie nr 27 W jaki sposób gmina sprawozdaje wojewodzie z wydatkowania dotacji? Gmina przedstawia wojewodzie, w terminie do 15 dnia miesiąca następującego po kwartale, rozliczenie dotacji sporządzone narastająco za okres od dnia 1 stycznia do dnia kończącego dany kwartał, z tym że zapotrzebowanie na dotację ustala się jako sumę tego zapotrzebowania obliczonego odrębnie dla każdego kwartału. Wzór sprawozdania zostanie opracowany i udostępniony przez WCRR na stronie internetowej Świętokrzyskiego Urzędu Wojewódzkiego.  

  Pytanie nr 28 Czy na prośbę wnioskodawcy można przekazywać środki bezpośrednio na konto dostawcy energii elektrycznej ? Zgodnie z zapisami ustawy środki będą przekazywane wyłącznie odbiorcy wrażliwemu. Ustawa nie odnosi się do możliwości przekazywania dodatku na konto dostawcy energii. Jednakże w sytuacji, jeśli takie rozwiązanie jest uzasadnione, gmina podejmuje decyzję w oparciu o analizę każdego indywidualnego przypadku. Gmina nie może jednak wprowadzić takiego rozwiązania jako obowiązkowego.

  Pytanie nr 29 Czy w przypadku, jeżeli organ pozyska informację, że odbiorca wrażliwy nie reguluje na bieżąco rachunków za energię elektryczną możliwa jest zmiana bądź uchylenie decyzji? Ustawa PE nie wprowadza takiego uzależnienia, zatem nie ma podstaw do zmiany decyzji.

Pytanie nr 30 Prawo energetyczne wskazuje, że DE wypłacany jest odbiorcy wrażliwemu z góry. Czy takim przypadku gminy przyznające dodatek energetyczny powinny monitorować, czy wypłacone dodatki są wykorzystywane zgodnie z przeznaczeniem tzn. na pokrycie kosztów dostarczonej energii elektrycznej? Na gminach nie spoczywa obowiązek monitorowania, czy wpłacone dodatki energetyczne wykorzystywane są na pokrycie kosztów dostarczonej energii elektrycznej. Odbiorca wrażliwy energii elektrycznej może wykorzystać dodatek energetyczny by np. zakupić energooszczędne żarówki i w ten sposób obniżyć rachunki za energię elektryczną.

. Pytanie nr 31 Czy przy ubieganiu się o dodatek mieszkaniowy do dochodu wliczona zostanie kwota przyznanego dodatku energetycznego? Nie. Odnosi się do tego art. 3 pkt 3 zmienionej ustawy o dodatkach mieszkaniowych. Należy jednak pamiętać, że kwota DE liczy się do dochodu, od którego uzależniona jest wypłata świadczeń o charakterze pomocy socjalnej/świadczeń przyznawanych na podstawie przepisów o pomocy społecznej.  

.   Pytanie nr 32 Jeżeli w trakcie wypłaty zryczałtowanego dodatku energetycznego odbiorca zmieni adres zamieszkania, czy musi ten fakt zgłosić i czy ma to wpływ na ważność decyzji? Zryczałtowany dodatek energetyczny przyznawany jest na rzecz osoby mieszkającej w danym lokalu w miejscu dostarczania energii elektrycznej. W przypadku wyprowadzenia się z lokalu gmina musi stwierdzić wygaśnięcie decyzji , w związku z faktem, iż stała się ona bezprzedmiotowa – art. 162 KPA

  Pytanie nr 33 Czy przyznanie DE uzależnione jest od spełnienia kryterium dochodowego? W sposób pośredni. Przyznanie tego świadczenia uzależnione jest od przyznania dodatku mieszkaniowego. W przypadku ubiegania się o dodatek mieszkaniowy, gospodarstwo domowe musi spełnić m.in. kryterium dochodowe.

Dziękuję za uwagę Jacek Sułek Dyrektor Wydziału Certyfikacji i Rozwoju Regionalnego Dane do kontaktu: Wydział Certyfikacji i Rozwoju Regionalnego Świętokrzyski Urząd Wojewódzki w Kielcach Ilona Rokosz, tel.: (41) 342 - 16 - 89, e-mail: ilona.rokosz@kielce.uw.gov.pl Nina Barzycka, tel.: (41) 342 – 16 – 87, e-mail: nina.barzycka@kielce.uw.gov.pl Nr faksu: (41) 342 11 93