„Zasady funkcjonowania wytwórców i rynku ze źródeł odnawialnych” Dofinansowano ze środków dotacji Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej

Strategiczne cele rozwoju odnawialnych źródeł energii

Odnawialne źródła energii (1) Do energii wytwarzanej w odnawialnych źródłach energii zalicza się, niezależnie od mocy tego źródła: 1) energię elektryczną lub ciepło pochodzące w szczególności: a) z elektrowni wodnych oraz z elektrowni wiatrowych, b) ze źródeł wytwarzających energię z biomasy oraz biogazu, c) ze słonecznych ogniw fotowoltaicznych oraz kolektorów do produkcji ciepła, d) ze źródeł geotermalnych; 2) część energii odzyskanej z termicznego przekształcania odpadów komunalnych, zgodnie z odpowiednimi przepisami W 2010 r. docelowy udział energii elektrycznej pochodzącej z odnawialnych źródeł energii, który ma zostać osiągnięty indywidualnie przez każde przedsiębiorstwo energetyczne w roku obrotowym wynosi ok. 9 %. 3

Odnawialne źródła energii (2) Udział energii elektrycznej z odnawialnych źródeł będzie wzrastał z 10,4 % w roku 2011, by osiągnąć 12,9 % do 2017 roku i 15% w roku 2020. Cele do roku 2012 zostały ustalone na tym samym poziomie co cele ustalone uprzednio w rozporządzeniu Ministra Gospodarki z 19 grudnia 2005 r. i służyć mają jako narzędzie implementacji Dyrektywy 2001/77/WE. Jednakże ww. cele są niewystarczające, by spełnić wymagania niedawnej Dyrektywy 2009/28/WE. W związku z tym, że termin na implementację Dyrektywy 2009/28/WE upływa 5 grudnia 2010 r., można oczekiwać, że w niedalekiej przyszłości przyjęte zostaną dodatkowe instrumenty wspierające rozwój OZE. 4

Odnawialne źródła energii (3) Rozwój OZE jest jednym z priorytetów wymienionych w dokumencie Polityka Energetyczna Polski do 2030 roku. Przewiduje on mechanizmy, które mają zachęcać do rozwoju  odnawialnych źródeł energii (niektóre z nich zostały już wdrożone), takie jak: zwolnienie energii elektrycznej wytwarzanej z odnawialnych źródeł energii z akcyzy (już obowiązuje); świadectwa pochodzenia i inne mechanizmy wspierające przedsiębiorstwa wytwarzające energię pochodzącą z OZE (już obowiązuje); mechanizmy podatkowe (niektóre ulgi podatkowe już zostały wprowadzone); wsparcie projektów OZE z funduszy UE i ochrony środowiska. 5

Odnawialne źródła energii (4) Zgodnie z nowymi celami określonymi w Dyrektywie 2009/28/WE z dnia 23 kwietnia 2009 r. w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych zmieniającej i w następstwie uchylającej dyrektywy 2001/77/WE oraz 2003/30/WE, do 2020 r. Polska powinna osiągnąć 15% udział energii z OZE w zużyciu energii brutto. Powyższe cele są widocznym dowodem na możliwości dla inwestorów zainteresowanych rozwojem OZE w Polsce. 6

Podstawy prawne rozwoju OZE

Podstawy prawne OZE (1) Najważniejszym, obecnie obowiązującym, krajowym aktem prawnym w zakresie rozwoju OZE jest ustawa z dnia 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne (ze zmianami). Prawo energetyczne reguluje cały sektor energetyczny, jednak zawiera także specjalne przepisy mające zastosowanie do OZE, obejmujące: szczególne zasady związane z przyłączaniem do sieci oraz przesyłem energii elektrycznej wytworzonej przez przedsiębiorstwa energetyczne wykorzystujące OZE; zasady sprzedaży energii elektrycznej wytworzonej przez przedsiębiorstwa energetyczne wykorzystujące OZE; wydawanie i obrót świadectwami pochodzenia (tzw. zielone świadectwa) wydawanymi dla energii uzyskanej z odnawialnych źródeł energii. 8

Podstawy prawne OZE (2) System świadectw pochodzenia (tzw. zielonych świadectw) został szczegółowo określony w rozporządzeniu Ministra Gospodarki z dnia 14 sierpnia 2008 r. w sprawie szczegółowego zakresu obowiązków uzyskania i przedstawienia do umorzenia świadectw pochodzenia, uiszczenia opłaty zastępczej, zakupu energii elektrycznej i ciepła wytworzonych w odnawialnych źródłach energii oraz obowiązku potwierdzania danych dotyczących ilości energii elektrycznej wytworzonej w odnawialnym źródle energii. 9

Podstawy prawne OZE (3) Wymagania techniczne w zakresie przyłączenia do sieci oraz zasad funkcjonowania przedsiębiorstw energetycznych wykorzystujących OZE zostały zawarte w rozporządzeniu Ministra Gospodarki z dnia 4 maja 2007 r. w sprawie szczegółowych warunków funkcjonowania systemu elektroenergetycznego. Należy wyraźnie podkreślić, że na podstawie Dyrektywy 2009/28/WE o promocji stosowania odnawialnych źródeł energii i wymaganego przez nią jednego krajowego planu działania w zakresie energii ze źródeł odnawialnych (KPD) powinna być uchwalona do końca 2010 roku nowa ustawa o OZE wraz z odpowiednimi rozporządzeniami. 10

Koncesje (1) Działalność gospodarcza w zakresie wytwarzania energii pochodzącej z OZE wymaga koncesji wydawanej przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki. Zgodnie z art. 32 ust. 1 pkt 1 „Prawa Energetycznego" : Uzyskania koncesji wymaga wykonywanie działalności gospodarczej w zakresie wytwarzania paliw lub energii, z wyłączeniem: wytwarzania paliw stałych lub paliw gazowych, wytwarzania energii elektrycznej w źródłach o łącznej mocy zainstalowanej elektrycznej nieprzekraczającej 50MW niezaliczanych do odnawialnych źródeł energii lub do źródeł wytwarzających energię elektryczną w kogeneracji, wytwarzania ciepła w źródłach o łącznej mocy zainstalowanej cieplnej nieprzekraczającej 5 MW. Tekst ustawy mówi o obowiązku koncesjonowania każdej działalności gospodarczej w zakresie produkowania (także sprzedaży do Operatora) energii z OZE, bez względu na wielkość mocy źródła (koncesja nie dotyczy wytwórców energii z OZE dla zaspokojenia własnych potrzeb). 11

Koncesje (2) Koncesja jest wydawana przedsiębiorcom (w tym osobom fizycznym), którzy spełniają następujące warunki: mają siedzibę lub miejsce zamieszkania na terytorium państwa członkowskiego Unii Europejskiej, Konfederacji Szwajcarskiej lub państwa członkowskiego Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym; dysponują środkami finansowymi w wielkości gwarantującej prawidłowe wykonywanie działalności bądź są w stanie udokumentować możliwości ich pozyskania, oraz mają możliwości techniczne gwarantujące prawidłowe wykonywanie działalności; zapewnią zatrudnienie osób o właściwych kwalifikacjach zawodowych, które określa ustawa – Prawo energetyczne; uzyskali decyzję o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu. 12

Koncesje (3)   Wniosek o udzielenie koncesji powinien zawierać w szczególności: oznaczenie wnioskodawcy i jego siedziby lub miejsca zamieszkania, a w razie ustanowienia pełnomocników do dokonywania czynności prawnych w imieniu przedsiębiorcy - również ich imiona i nazwiska, określenie przedmiotu oraz zakresu prowadzonej działalności, na którą ma być wydana koncesja, oraz projekt planu, informacje o dotychczasowej działalności wnioskodawcy, w tym sprawozdania finansowe z ostatnich 3 lat, jeżeli podmiot prowadzi działalność gospodarczą, określenie czasu, na jaki koncesja ma być udzielona, wraz ze wskazaniem daty rozpoczęcia działalności, określenie środków, jakimi dysponuje podmiot ubiegający się o koncesję, w celu zapewnienia prawidłowego wykonywania działalności objętej wnioskiem, numer w rejestrze przedsiębiorców albo ewidencji działalności gospodarczej oraz numer identyfikacji podatkowej (NIP). 13

Koncesje (4) Koncesja nie może być wydana wnioskodawcy, który spełnia którykolwiek z poniższych warunków: znajduje się w postępowaniu upadłościowym lub likwidacji; któremu w ciągu ostatnich 3 lat cofnięto koncesję z przyczyn wymienionych w ustawie o swobodzie działalności gospodarczej lub którego w ciągu ostatnich 3 lat wykreślono z rejestru działalności regulowanej z przyczyn, o których mowa w tej ustawie; skazanemu prawomocnym wyrokiem sądu za przestępstwo mające związek z przedmiotem działalności gospodarczej określonej w ustawie – Prawo energetyczne.  14

Koncesje (5) Koncesji udziela się na czas oznaczony, nie krótszy niż 10 lat i nie dłuższy niż 50 lat, chyba że przedsiębiorca wnioskuje o udzielenie koncesji na czas krótszy. Udzielenie koncesji przedsiębiorcy działającemu w sektorze energetycznym podlega opłacie skarbowej . Dodatkowo, przedsiębiorca zobowiązany jest do wnoszenia opłat rocznych na rzecz Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki. Opłaty za uzyskanie koncesji ustala URE. Przedsiębiorstwo energetyczne zajmujące się wytwarzaniem energii elektrycznej w OZE o łącznej mocy elektrycznej nieprzekraczającej 5 MW zwalnia się z opłaty za wydanie koncesji oraz z opłat rocznych, należnych od posiadaczy koncesji. 15

Przyłączanie do sieci

Przyłączanie do sieci (1) Przyłączenie nowego obiektu do sieci energetycznej wiąże się z poniesieniem znaczących wydatków ekonomicznych. Ich wysokość zależy od wielu czynników, przede wszystkim od stanu technicznego sieci i infrastruktury energetycznej (trzeba pamiętać, że niestety w wielu wypadkach linie energetyczne są przestarzałe). Ponadto inwestor w niektórych przypadkach zobowiązany jest do wykonania ekspertyzy wpływu przyłączenia instalacji na krajowy system elektroenergetyczny. 17

Przyłączanie do sieci (2) Precyzyjne określenie opłaty przyłączeniowej następuje w momencie otrzymania tzw. warunków przyłączenia do sieci. Inwestor powinien wystąpić o ich uzyskanie do lokalnego operatora energetycznego. Warto pamiętać, iż na etapie składania wniosku o określenie warunków przyłączenia inwestor powinien posiadać dokument określający tytuł prawny do korzystania z obiektu lub prawomocne pozwolenie na budowę bądź zgłoszenie budowy obiektu przyłączanego. W praktyce możliwe jest jednak uzyskanie warunków przyłączenia do sieci bez przedłożenia niniejszego dokumentu, ale już do zawarcia umowy przyłączeniowej, dokument ten jest niezbędny. 18

Przyłączanie do sieci (3) Wnioskodawca może ubiegać się najpierw o promesę koncesji, którą stosunkowo łatwiej można uzyskać (wymaganych jest mniej dokumentów). Pomimo, że promesa koncesji nie daje prawa do prowadzenia działalności w zakresie wytwarzania energii elektrycznej, może być dokumentem ułatwiającym przedsiębiorstwu uzyskanie finansowania planowanej inwestycji, a także uzyskanie w przyszłości koncesji, ponieważ na etapie wnioskowania o promesę, przedsiębiorca musi zgromadzić określone dokumenty. Ponadto w okresie ważności promesy nie można odmówić udzielenia koncesji na działalność określoną w promesie, chyba że uległ zmianie stan faktyczny lub prawny podany we wniosku o wydanie promesy. 19

Przyłączanie do sieci (4) Przygotowanie inwestycji pod względem technicznym oraz skompletowanie odpowiednich dokumentów o charakterze środowiskowym i formalno-prawnym to trudny i czasochłonny etap przedsięwzięcia. Jednakże ma on kluczowe znaczenie zarówno z punktu widzenia samej budowy elektrowni, jak również aplikowania o środki pomocowe (np. środki unijne czy środowiskowe). Mając dobrze przygotowaną inwestycję, znacząco zwiększamy swą szansę na skuteczne zrealizowanie przedsięwzięcia jak i pozyskanie wsparcia. 20

Przyłączanie do sieci (5) Jednym z działań podejmowanych w celu wspierania inwestycji w OZE jest obniżenie opłat w związku z przyłączeniem do sieci. Zróżnicowany został zakres zastosowania częściowego zwolnienia z opłat przyłączeniowych: Do dnia 31 grudnia 2010 r. opłatę za przyłączenie, w odniesieniu do przyłączenia do sieci elektroenergetycznej odnawialnych źródeł energii, niezależnie od mocy elektrycznej, pobiera się w wysokości jednej drugiej opłaty, ustalonej na podstawie rzeczywistych nakładów. Do dnia 31 grudnia 2011 r. połowę obliczonej opłaty za przyłączenie pobiera się także w odniesieniu do przyłączenia do sieci elektroenergetycznej jednostek kogeneracji o mocy elektrycznej zainstalowanej nie wyższej niż 5 MW; po tej dacie połowa opłaty obliczonej za przyłączenie pobierana będzie w odniesieniu do przyłączenia do sieci elektroenergetycznej jednostek kogeneracji o mocy elektrycznej zainstalowanej nie wyższej niż 1 MW. Po 31 grudnia 2010 r. obniżona do połowy opłata za przyłączenie będzie obowiązywać w odniesieniu do tych przedsiębiorstw energetycznych, które wytwarzać będą energię z odnawialnych źródeł energii, o mocy elektrycznej zainstalowanej nie wyższej niż 5 MW.  21

Przyłączanie do sieci (6) Przyłączenie urządzeń wykorzystujących odnawialne źródła energii do sieci to na ogół żmudny proces, związany przeważnie z wysokimi kosztami, oparty dodatkowo o załatwianie wielu formalności prawno- urzędowych (szczególnie dotyczy to farm wiatrowych). 22

Sprzedaż energii wytwarzanej z OZE

SPRZEDAŻ ENERGII Z OZE (1) Prawo energetyczne przewiduje dla przedsiębiorstw energetycznych posiadających koncesję w zakresie obrotu energią elektryczną, oraz sprzedającym energię elektryczną konsumentom używającym jej dla własnych potrzeb na terenie Polski, obowiązek zakupu energii elektrycznej, wytwarzanej z odnawialnych źródeł energii. Dlatego też, tzw. sprzedawcy z urzędu są zobowiązani, w zakresie określonym w przepisach, do zakupu energii elektrycznej wytworzonej w odnawialnych źródłach energii, przyłączonych do sieci znajdujących się w obszarze działania sprzedawcy z urzędu, oferowanej przez przedsiębiorstwa energetyczne, które uzyskały koncesje na jej wytwarzanie. Pojęcie „sprzedawca z urzędu” jest  zdefiniowane w Prawie energetycznym i obejmuje przedsiębiorstwa energetyczne posiadające koncesję na obrót energią elektryczną, świadczące usługi kompleksowe odbiorcom energii elektrycznej w gospodarstwie domowym. 24

SPRZEDAŻ ENERGII Z OZE (2) Obowiązek zakupu odnosi się również do energii cieplnej. Zgodnie z Prawem energetycznym, przedsiębiorstwo energetyczne zajmujące się obrotem ciepłem i sprzedające to ciepło jest obowiązane, w zakresie określonym w przepisach, do zakupu oferowanego ciepła wytwarzanego w przyłączonych do sieci odnawialnych źródłach energii znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, w ilości nie większej niż zapotrzebowanie odbiorców tego przedsiębiorstwa, przyłączonych do sieci, do której są przyłączone odnawialne źródła energii. W związku z tym, korzyści, które zgodnie z Prawem energetycznym najczęściej czerpią producenci energii elektrycznej wytwarzanej z odnawialnych źródeł energii, w tym konkretnym przypadku są rozszerzone na producentów energii cieplnej. 25

SPRZEDAŻ ENERGII Z OZE (3) Cena energii elektrycznej wytwarzanej z odnawialnych źródeł energii jest określona z góry. Jest ona ustalana na podstawie postanowień ustawy – Prawo energetyczne i równa jest średniej cenie sprzedaży energii elektrycznej na rynku konkurencyjnym, w poprzednim roku kalendarzowym. Cena ta jest obliczana przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki i corocznie publikowana. 26

Pierwszeństwo przesyłu energii elektrycznej wytwarzanej z odnawialnych źródeł energii Zgodnie z ustawą – Prawo energetyczne, operatorzy systemów elektroenergetycznych, w obszarze swojego działania, zobowiązani są zapewnić wszystkim podmiotom pierwszeństwo w świadczeniu usług przesyłania lub dystrybucji energii elektrycznej wytworzonej w OZE oraz w wysokosprawnej kogeneracji. Wymagany udział OZE w wykonanej całkowitej rocznej sprzedaży energii elektrycznej przez przedsiębiorstwo odbiorcom końcowym wynosi nie mniej niż: 1) 8,7 % - w 2009 r.; 2) 10,4 % - w 2010 r.; 3) 10,4 % - w 2011 r.; 4) 10,4 % - w 2012 r.; 5) 10,9 % - w 2013 r.; 6) 11,4 % - w 2014 r.; 7) 11,9 % - w 2015 r.; 8) 12,4 % - w 2016 r.; 9) 12,9 % - w 2017 r. 27

Świadectwa pochodzenia energii ze źródeł odnawialnych (tzw Świadectwa pochodzenia energii ze źródeł odnawialnych (tzw. Zielone Certyfikaty)

Świadectwa pochodzenia (1) Jednym z mechanizmów wprowadzonych przez Prawo energetyczne w celu promowania produkcji energii odnawialnej jest obrót świadectwami pochodzenia, w innych krajach często nazywanymi zielonymi świadectwami (certyfikatami). Zgodnie z Art. 9e Prawa energetycznego, wytworzenie energii elektrycznej w odnawialnym źródle energii powinno być potwierdzone przez tzw. „świadectwo pochodzenia”, które potwierdza jej pochodzenie. 29

Świadectwa pochodzenia (2) Przedsiębiorstwo energetyczne zajmujące się wytwarzaniem energii elektrycznej lub jej obrotem i sprzedające tę energię odbiorcom końcowym przyłączonym do sieci na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, może: - uzyskać takie świadectwo i przedstawić je do umorzenia Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki („URE”), albo - uiścić tzw. opłatę zastępczą obliczoną zgodnie ze wzorem określonym w Prawie energetycznym. Powyższy obowiązek uznaje się za spełniony, jeżeli w danym roku przedsiębiorstwo energetyczne osiągnęło określony udział ilościowy sumy energii elektrycznej wynikającej ze świadectw pochodzenia, które przedsiębiorstwo energetyczne przedstawiło do umorzenia, lub z uiszczonej przez przedsiębiorstwo energetyczne opłaty zastępczej, w całkowitej rocznej sprzedaży energii elektrycznej przez to przedsiębiorstwo wykonanej na rzecz odbiorców końcowych. 30

Świadectwa pochodzenia (3) Świadectwa pochodzenia, wydawane przez Prezesa URE przedsiębiorstwom energetycznym zajmującym się wytwarzaniem energii elektrycznej w OZE, potwierdzają m.in. ilość energii elektrycznej odnawialnej wytworzonej w danym okresie. Świadectwa są wydawane przez Prezesa URE na wniosek przedsiębiorstwa energetycznego w terminie 14 dni od dnia otrzymania wniosku. Wniosek musi zostać złożony za pośrednictwem operatora systemu elektroenergetycznego, na którego obszarze działania znajduje się odnawialne źródło energii określone we wniosku,  w terminie 45 dni od dnia zakończenia okresu wytworzenia danej ilości energii elektrycznej objętej tym wnioskiem. Do wydawania świadectw pochodzenia stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego o wydawaniu zaświadczeń. 31

Świadectwa pochodzenia (4) W 2007 r. podobny system świadectw został wprowadzony w odniesieniu do energii pochodzącej z wysokosprawnej Kogeneracji (tzw. czerwone certyfikaty). Jednak w przypadku świadectw wydawanych w odniesieniu do energii pochodzącej z wysokosprawnej kogeneracji nie mają zastosowania zwolnienia związane z rejestracją w rejestrze świadectw pochodzenia i opłatą skarbową za wydanie świadectw. 32

Obrót prawami majątkowymi do świadectw pochodzenia energii ze źródeł odnawialnych

Obrót prawami majątkowymi (1) Prawa majątkowe wynikające ze świadectwa pochodzenia są zbywalne i stanowią towar giełdowy. Powstają z chwilą zapisania świadectwa pochodzenia po raz pierwszy na koncie ewidencyjnym w rejestrze świadectw pochodzenia prowadzonym przez podmiot prowadzący giełdę towarową i przysługują osobie bądź podmiotowi, będącemu posiadaczem tego konta. Obrót świadectwami pochodzenia jest prowadzony obecnie przez Towarową Giełdę Energii, która prowadzi tzw. rejestr świadectw pochodzenia. Przedsiębiorstwa energetyczne zajmujące się wytwarzaniem energii elektrycznej w OZE o łącznej mocy elektrycznej nieprzekraczającej 5MW są zwolnione z opłat za wpis do rejestru świadectw pochodzenia oraz dokonane zmiany w rejestrze, a także z opłaty skarbowej za wydanie świadectwa pochodzenia. 34

Obrót prawami majątkowymi (2) Obrót świadectwami pochodzenia może odbywać się na giełdzie towarowej bądź w systemie pozagiełdowym Świadectwo Pochodzenia źródła energii odnawialnej określają źródło z jakiego została wytworzona energia oraz datę i miejsce produkcji. Dokument ten jest przedmiotem obrotu na sesyjnym rynku giełdowym TGE (Towarowa Giełda Energii), oraz stanowi podstawę do możliwości sprzedaży energii elektrycznej Operatorowi. Świadectwa pochodzenia „zielonej" energii wystawia URE po wcześniejszym złożeniu wniosku przez Inwestora za pośrednictwem Operatora systemu oraz po potwierdzeniu wpłynięcia określonej ilości energii elektrycznej do Krajowego Systemu Elektroenergetycznego (KSE). 35

Obrót prawami majątkowymi (3)  Świadectwo pochodzenia zawiera w szczególności: nazwę i adres przedsiębiorstwa energetycznego zajmującego się wytwarzaniem energii elektrycznej w odnawialnym źródle energii, określenie lokalizacji, rodzaju i mocy odnawialnego źródła energii, w którym energia elektryczna została wytworzona, dane dotyczące ilości energii elektrycznej objętej świadectwem pochodzenia i wytworzonej w określonym odnawialnym źródle energii, określenie okresu, w którym energia elektryczna została wytworzona. 36

Cena sprzedaży energii pochodzącej OZE Sprzedaż energii elektrycznej odbywa się po średniej cenie na rynku konkurencyjnym w roku poprzedzającym rok sprzedaży energii, a ta w 2009 roku wynosiła 155,44 zł za 1 MWh. Dodatkowym źródłem dochodu może być sprzedaż praw majątkowych świadectw pochodzenia zielonej energii na giełdzie, a te w 2008 roku kosztowały maksymalnie 241,05 zł za 1 MWh. 37

Ulgi podatkowe i fundusze wsparcia (1) Pomimo różnych mechanizmów wsparcia stosowanych w odniesieniu do OZE, projekty te pozostają stosunkowo drogie. Dlatego też inwestorzy działający w tym sektorze powinni liczyć na specjalne instrumenty wsparcia OZE, w tym na bezpośrednie korzyści w postaci ulg podatkowych oraz możliwości dofinansowania nowych projektów. Energia elektryczna wytwarzana z OZE jest zwolniona z akcyzy na podstawie dokumentu potwierdzającego umorzenie świadectwa pochodzenia energii. Powyższe zwolnienie stosuje się nie wcześniej niż z chwilą otrzymania dokumentu potwierdzającego umorzenie świadectwa pochodzenia energii, poprzez obniżenie akcyzy należnej od energii elektrycznej za najbliższe okresy rozliczeniowe. 38

Ulgi podatkowe i fundusze wsparcia (2) Inwestorzy planujący realizację projektów dotyczących OZE mogą wnioskować o środki z funduszy europejskich, jak również z narodowych funduszy przeznaczonych na ochronę środowiska. W szczególności, w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko POIiŚ dostępne są środki z Funduszu Spójności. Istnieje również możliwość ubiegania się o dotacje z 16 regionalnych programów operacyjnych RPO. Także Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej NFOŚ oraz Wojewódzkie Fundusze Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodne WFOŚ oferują środki finansowe, w ramach których mogą być realizowane projekty dotyczące OZE. 39

Ulgi podatkowe i fundusze wsparcia (3) Podatnikom podatku rolnego przysługuje ulga inwestycyjna z tytułu wydatków poniesionych na zakup i zainstalowanie urządzeń do wykorzystywania na cele produkcyjne naturalnych źródeł energii (wiatru, biogazu, słońca, spadku wód). Można z niej skorzystać po zakończeniu inwestycji, poprzez odliczanie od należnego podatku rolnego od gruntów położonych na terenie gminy, w której została zrealizowana inwestycja, 25% nakładów inwestycyjnych udokumentowanych rachunkami. 40

Prowadzenie inwestycji OZE – aspekty proceduralne

POZWOLENIE NA BUDOWĘ (1) Warunkiem niezbędnym do rozpoczęcia robót budowlanych jest uzyskanie ostatecznego zezwolenia na inwestycję, a więc prawomocnej decyzji o udzieleniu pozwolenia na budowę. Aby uzyskać pozwolenie na budowę, należy złożyć w Urzędzie Wojewódzkim stosowny wniosek o udzielenie pozwolenia, opisując w nim planowaną inwestycję poprzez podanie: - nazwy i rodzaju oraz adresu całego zamierzenia budowlanego, - rodzaju obiektu bądź robót budowlanych, - numerów ewidencyjnych działek budowlanych - oraz obrębu ewidencyjnego. 42

POZWOLENIE NA BUDOWĘ (2) Ponadto do wniosku o wydanie pozwolenia należy dołączyć: cztery egzemplarze projektu budowlanego wraz z opiniami, uzgodnieniami, pozwoleniami i innymi dokumentami wymaganymi przepisami szczególnymi oraz aktualnym na dzień opracowania projektu zaświadczeniem właściwej izby samorządu zawodowego o wpisie na listę jej członków projektanta, który sporządził projekt, decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach - postanowienie w sprawie uzgodnienia warunków realizacji przedsięwzięcia – jeżeli zostało wydane (dotyczy obszarów Natura 2000), oświadczenie o posiadanym prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane, (prawo do dysponowania nieruchomością na cele budowlane wynika z tytułu: własności, współwłasności, użytkowania wieczystego, trwałego zarządu, ograniczonego prawa rzeczowego lub stosunku zobowiązaniowego, przewidującego uprawnienie do wykonywania robót i obiektów budowlanych), 43

POZWOLENIE NA BUDOWĘ (3) W przypadku wniosku składanego przez osobę prawną – aktualny odpis z Rejestru Przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego, Decyzję o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, jeśli jest wymagana zgodnie z przepisami o zagospodarowaniu przestrzennym. Termin wydania pozwolenia na budowę wynosi maksymalnie 65 dni od dnia złożenia wniosku o wydanie decyzji. Jak jednak doświadczenie pokazuje, może się on jednak przedłużyć z przyczyn wskazanych w Ustawie – Prawo budowlane lub w skutek opóźnień spowodowanych z winy wnioskodawcy. 44

Procedura przyłączenia do sieci (1)  Krok 1 Złożenie przez inwestora, który zamierza wytwarzać energię z OZE wniosku o określenie warunków przyłączenia, który można pobrać ze strony internetowej danego Operatora. Do wniosku należy dołączyć potrzebne dokumenty i załączniki. Są to między innymi: specyfikacja urządzeń energetycznych, wyciąg ze sprawozdania z badań jakości energii elektrycznej wytworzonej przez turbiny, charakterystyka mocy turbiny, dokument potwierdzający tytuł prawny do korzystania z obiektu (nieruchomości), w którym będą używane przyłączone urządzenia, instalacje lub sieci, plan zabudowy (ewentualnie za zgodą operatora szkic sytuacyjny określający usytuowanie przyłączanego obiektu względem istniejącej sieci i sąsiednich obiektów), wypis i wyrys z planu zagospodarowania przestrzennego lub decyzji o warunkach zabudowy nieruchomości. 45

Procedura przyłączenia do sieci (2)   Krok 2 Przekazanie przez Operatora dla ubiegającego się o przyłączenie OZE formularza wniosku o określenie warunków przyłączenia oraz informacji o konieczności wykonania ekspertyzy przyłączeniowej, czyli wpływu przyłączanej instalacji na system elektroenergetyczny, płynność, ogólnie rzecz mówiąc dokument techniczny. Wykonawcą Ekspertyzy może być ośrodek naukowo-badawczy posiadający zakres wykonywania tego rodzaju opracowań (mogą być to instytuty badawcze uczelni technicznych. Inwestor jest informowany przez Operatora o konieczności złożenia przez Wykonawcę Ekspertyzy następujących dokumentów: - wystawionego przez Inwestora upoważnienia do wystąpienia do Operatora w sprawie otrzymania danych niezbędnych do wykonania ekspertyzy oraz do wykonania ekspertyzy, - oświadczenia o zachowaniu poufności danych, otrzymanych podczas ekspertyzy. 46

Procedura przyłączenia do sieci (3)   Krok 3 Operator zapoznaje się dokładnie z ekspertyzą. Jeżeli nie stwierdzi on żadnych uchybień Inwestor uzyskuje warunki przyłączenia. Krok 4  Po uzyskaniu warunków przyłączenia następuje zawarcie Umowy Przyłączeniowej pomiędzy Operatorem a Inwestorem (wytwórcą OZE), w której zawarte są warunki techniczne przyłączenia, termin realizacji, koszty. Koszty przyłączenia do sieci elektroenergetycznej reguluje Prawo Energetyczne 47

Obszary natura 2000 (1) http://natura2000.gdos.gov.pl/natura2000/ W ramach programu Natura 2000 wyznaczone zostały tzw. Obszary Specjalnej Ochrony Ptaków oraz Specjalne Obszary Ochrony Siedlisk, na których obowiązują ochronne regulacje prawne. Do sprawdzenia czy planowana inwestycja znajduje się na obszarze lub w sąsiedztwie obszarów Natura 2000, można wykorzystać interaktywną mapę obszarów chronionych zamieszczoną na stronie internetowej: http://natura2000.gdos.gov.pl/natura2000/ 48

Obszary natura 2000 (2) W przypadku przedsięwzięć wymienionych w Aneksie I lub II Dyrektywy OOŚ, ocenę oddziaływania na obszar Natura 2000 przeprowadza się w ramach postępowania w sprawie wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach. Natomiast w przypadku przedsięwzięć wymienionych w Aneksie III (przedsięwzięcia inne niż mogące znacząco oddziaływać na środowisko) organ wydający decyzję budowlaną jest obowiązany do rozważenia przed jej wydaniem, czy planowane przedsięwzięcie może potencjalnie znacząco zakłócać eko-system. 49

Obszary natura 2000 (3) Jeżeli Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska (RDOŚ) po rozważeniu uzna, że przedsięwzięcie może znacząco oddziaływać na obszar Natura 2000, wydaje postanowienie o obowiązku przeprowadzenia oceny oddziaływania na obszar Natura 2000. W postanowieniu tym organ zobowiązuje wnioskodawcę do przedłożenia raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na zagrożony obszar i określa zakres tego raportu. Natomiast jeżeli RDOŚ stwierdzi, że inwestycja nie będzie znacząco oddziaływać na ten teren, wydaje postanowienie o braku potrzeby przeprowadzania oceny oddziaływania. 50

Partnerstwo publiczno-prywatne Dwie podstawowe ścieżki realizacji inwestycji przez jednostki samorządu terytorialnego to: 1. realizacja inwestycji siłami samorządu dzięki prywatnym lub publicznym środkom finansowym uzyskanym na zasadzie zadłużenia: pozyskanie dotacji i kredytów preferencyjnych kredyty komercyjne sekurytyzacja, czyli emisja obligacji przychodowych 2. realizacja inwestycji razem z inwestorem prywatnym – partnerstwo publiczno-prywatne Rodzaje PPP: BOR – buduj, eksploatuj i odnawiaj koncesję, BOT – buduj, eksploatuj i przekaż, BTL – buduj, przekaż i dzierżaw, DBFO – zaprojektuj, buduj, finansuj i eksploatuj, BOO – buduj, posiadaj i eksploatuj 51

Przydatne linki http://www.ure.gov.pl/ http://www.mg.gov.pl/ http://www.nfosigw.gov.pl/ http://www.wfosigw.pl/ http://www.mae.com.pl/ http://www.kape.gov.pl/ http://www.ieo.pl/ http://www.ipieo.pl/ 52

Dziękujemy za uwagę ! Zapraszamy do zadawania pytań do wykładu (moduł zadawania pytań dostępny jest na dole tekstu wykładowego dla zalogowanych uczestników) oraz do przystąpienia do testu on-line! www.ews21.pl Dofinansowano ze środków dotacji Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej