Dokumentacja transportowa i spedycyjna w obrotach handlowych

Dokumenty w transporcie morskim Bill of Lading Sea Waybill Charter Party C/P – umowa czarteru Nota gotowości Kwit sternika Manifest ładunkowy Nota bookingowa Lista ładunkowa Instrukcja wysyłkowa

Bill of Lading Jest dokumentem regulującym stosunek prawny pomiędzy armatorem a prawnym posiadaczem konosamentu. Konosament spełnia 3 podstawowe funkcje: jest potwierdzeniem przejęcia ładunku do przewozu, jest papierem wartościowym uprawniającym do dysponowania ładunkiem, jest dowodem zawarcia umowy o przewóz i jej warunków. .

Bill of Lading Na treść konosamentu składają się: klauzule zawierające warunki przewozu (na odwrocie), nazwa i logo przewoźnika, nazwy nadawcy i odbiorcy oraz klauzule wymagające każdorazowo uzupełnienia odpowiednimi danymi, ewentualne klauzule restrykcyjne, klauzule specjalne (jednostronne oświadczenia armatora), nazwa statku, portu załadunku i wyładunku, określenie towaru, miejsca i sposobu zapłaty frachtu, liczba oryginałów, data i miejsce wystawienia + podpis przewoźnika,

Rodzaje konosamentów Ze względu na podanie odbiorcy ładunku: Konosament imienny – jest wystawiany na konkretnego odbiorcę i może być przeniesiony na inną osobę przez przelew wierzytelności (cesja), Konosament na okaziciela - uprawnia do odbioru towaru osobę posiadającą oryginały konosamentu. W celu sprzedaży konosamentu zawierana jest umowa kupna – sprzedaży. Konosament na zlecenie – zawiera określenie „to order” bądź wskazuje na osobę, na której zlecenie jest wystawiony, np.. „to order of Jan Kowalski, Poznań”. Przeniesienie praw konosamentu na zasadzie indosu.

Rodzaje konosamentów Ze względu na sposób załadowania ładunku: konosament załadowania (on board B/L) – ładunek został już załadowany na statek konosament przyjęcia do załadowania received for shipment B/L – armator zobowiązuje się do załadunku na najbliższy statek liniowy Ze względu na klauzulę mówiącą o ilości i widocznym stanie ładunku: konosament czysty clean B/L – nie zawiera żadnych klauzul restrykcyjnych czy specjalnych od armatora, konosament brudny dirty B/L – występują na nim zapiski, uwagi armatora

Rodzaje konosamentów Ze względu na rodzaj i drogę przewozu ładunku: konosament zwykły wystawiany na podróż jednym statkiem z portu załadunku do portu wyładunku, konosament przeładunkowy transshipment B/L – obejmuje przewóz kilkoma statkami tego samego armatora, konosament bezpośredni through B/L – ładunek podróżuje kilkoma statkami różnych armatorów. Również dotyczy transportu multimodalnego, głównie transportem morskim.

Sea Waybill – Morski list przewozowy Jest to dokument stwierdzający wysyłkę towaru. Dokument ten jest niezbywalny (non – negotiable), imienny. Nie jest dokumentem stwierdzającym prawa do towaru. Funkcje listu przewozowego: jest potwierdzeniem przyjęcia towaru do przewozu przez przewoźnika, jest on dowodem zawarcia umowy w transporcie morskim.

Charter Party C/P – umowa czarteru Jest to pisemna umowa, na podstawie której odbywa się przewóz ładunków w żegludze nieregularnej (trampowej). Za każdym razem negocjujemy warunki umowy. Np. rabat dla stałych klientów. Charter może być: Single voyage charter – na podróż, Time charter– na czas np. na miesiąc z załogą i wyposażeniem. Sami zaopatrujemy się w paliwo i smary, Charter bare boat – wynajmujemy sam statek, bez załogi, Charter Rider/Addendum – dodaje się dokument z klauzulami specyficznymi, dodatkowymi np. czarterujący wynajmuje nam statek i montuje na nim dźwig bądź suwnicę.

Nota Gotowości Stwierdza on przybycie statku trampowego do portu oraz jego gotowość do podjęcia przez statek czynności przeładunkowych. Występują w formie krótkich notatek na oddzielnym formularzu z pieczątką i podpisem. Taka nota jest składana przez kapitana statku (lub morską agencje) dla czarterującego.

Dokumentacja – pozostałe gałęzie transportu Kolejowy list przewozowy CIM Kolejowy list przewozowy SMGS Samochodowy list przewozowy CMR Lotniczy list przewozowy AWB

Dokumenty transportu lądowego - najczęściej popełniane błędy Zwyczajowo pole z imieniem i nazwiskiem oraz telefonem nadawcy pozostaje niewypełnione, W polu informacyjnym „deklaracja wartości” brak informacji, W polu informacyjnym o odbiorcy brakuje danych o osobie kontaktowej w miejscu dostarczenia i jej telefonu, W polu: dane o przesyłce, wypełnia się nie tylko wagę brutto wg nadawcy, pozostawiając pole informujące o kubaturze niewypełnione,

Dokumenty transportu lądowego - najczęściej popełniane błędy (2) Pole „Palety EURO” pozostaje na ogół niewypełnione, choć przesyłka jest na takiej palecie lub paletach jest nadawana W polu danych o odbiorze przesyłki bardzo ważne są dwa pola : „Czytelny podpis, data i godzina doręczenia” oraz „Numer dowodu tożsamości, pieczęć odbiorcy” Nie wypełnienie pola „Przekaz pocztowy” wymaganymi danymi spowoduje brak możliwości dochodzenia zwrotu pobranej przez spedytora od odbiorcy kwoty

Kolejowy list przewozowy CIM Składa się z 5 egzemplarzy: oryginał listu przewozowego, który towarzyszy przesyłce i przeznaczony jest dla odbiorcy, ceduła przewozowa przeznaczona jest dla stacji przeznaczenia (dokument wewnątrz kolejowy) lub stacji ponownego nadania, poświadczenie odbioru, towarzyszące do stacji wyładunku – rozliczenia pomiędzy kolejami a dla kolei nadania, wtórnik listu przewozowego– przeznaczony dla nadawcy i stanowi dowód nadania przesyłki poświadczenie nadania (pozostaje na stacji nadania)

Koleje stosujące wyłącznie SMGS

Koleje stosujące wyłącznie CIM(1)

Koleje stosujące wyłącznie CIM(2)

Koleje stosujące CIM lub SMGS

Pozostałe dokumenty (1) FBL - (Negotiable FIATA Multimodal Transport Bill of Lading) - zbywalny multimodalny konosament FIATA FIATA FCR - (Forwarders Certificate of Receipt) - spedytorskie zaświadczenie przejęcia towaru. Wystawiany przez spedytora, że przyjął towar i zobowiązuje się do nieodwołalnego dostarczenia towaru określonemu odbiorcy. Jest dokumentem niezbywalnym. Oprócz FCR trzeba mieć również konosament, aby odebrać towar od przewoźnika. Występuje tylko w oryginale.

Pozostałe dokumenty (2) FIATA FCT - (Forwarders Certificate of Transport) - spedytorskie zaświadczenie transportowe. Dokument zbywalny, pozwalający na wydanie przesyłki osobie, która jest w posiadaniu FCT. FCT upoważnia do odbioru części przesyłki skonsolidowanej. Jest to dokument imienny. FWB - (non negotiable) - FIATA Multimodal Transport Waybill - multimodalny niezbywalny list przewozowy FIATA

Pozostałe dokumenty (3) FWR - (FIATA Warehause Receipt) - kwit składowy FIATA. Spedytor przyjął od klienta towar do składowania. FIATA SDT - (Shippers Declaration for the Transport of Dengerous Goods) - deklaracja załadowcy dotycząca przewozu towarów niebezpiecznych FIATA SIC - (Shippers Intermodal Weight Certification) - certyfikat załadowcy dotyczący wagi towaru w kontenerze. FFI - (FIATA Forwarding Instruction) - zlecenie spedycyjne

Samochodowy list przewozowy CMR Jest to dokument imienny, niezbywalny. Nie ma tytułu własności do towaru. Stanowi dowód dostarczenia przesyłki na miejsce. Dokument standardowy poszerzony o informacje celne (o pobranych próbach, ADR, Urząd celny). Warunkiem dochodzenia jakichkolwiek roszczeń z tytułu niedoboru towaru lub szkody jest posiadanie jednego z oryginałów listu CMR.