Demografia na świecie – osoby w wieku 15-64 lata – prognozy ONZ Uważać z USA McKinsey – do 2030 r. przybędzie 360 mln osób starszych poza zasobami pracy. Źródło: ONZ

Przyrost naturalny w UE PL UE SE DE Źródło: Eurostat

Starzenie się populacji w UE 34,6 12,0 2060 32,8 12,5 26,6 16,4 24,6 17,1 20,6 14,0 Włochy 20,6 13,2 Niemcy 17,4 15,2 Hiszpania najmłodsze państwo – Irlandia najstarsze – Niemcy Polska – względnie młoda najwolniej będą się starzeć państwa Europy Północnej (Wlk. Brytania, Szwecja, Dania, Finlandia) najszybciej Europy Środkowo-Wschodniej wśród państw Europy Centralnej – różne trendy – Niemcy szybko 17,1 18,6 Francja 2013 17,0 17,5 Wlk. Brytania 13,8 15,1 Polska Źródło: Eurostat, Ageing Report 2012

Demografia w UE 2010-2060 populacja w wieku 15-64 w wieku produkcyjnym?

Demografia w UE 2010-2060 2010=100 brak polskich nazw

Depopulacja a technologia Wzrost popytu na niskokwalifikowanych (usługi opiekuńcze dla starszych osób) do czasu Wzrost popytu na wysokokwalifikowanych STEM konieczność podniesienia produktywności w zamian za ubytek siły roboczej Spadek popytu na średniowykwalifikowanych? Automatyzacja wiedzy – propozycja dla krajów wschodzących z deficytem siły roboczej (np. Chiny) Konieczny wzrost innowacji technologicznych, które są stabilnym źródłem wzrostu produktywności – start-upy! Automatyzacja wiedzy – odpowiedź na wyzwania demograficzne?

Rynek pracy w Polsce

Rynek pracy w Polsce - prognoza II wyż I wyż 2015 2035 2060 źródło: Eurostat

Demografia. Konsekwencje i propozycja rozwiązań dla Polski Elwira Karczmarska

Struktura prezentacji obecna sytuacja i prognoza konsekwencje dla rynku pracy przyczyny obecnej sytuacji propozycja rozwiązań - polityka rodzinna

Demografia w Polsce

Starzenie się społeczeństwa polskiego – starzenie się zasobów pracy źródło: GUS

Starzenie się społeczeństwa polskiego Polskie społeczeństwo jest demograficznie stare (przyjmuje się, że społeczeństwa, w których odsetek osób po 60. roku życia przekroczył 12%, a po 65. roku życia 8% – to społeczeństwa demograficznie stare). Osoby w wieku 60 lat i więcej stanowiły na koniec 2012 r. blisko 20%, a osoby w wieku 65 lat i więcej 14,2% ogółu ludności Polski.

Starzenie się społeczeństwa polskiego – starzenie się zasobów pracy Negatywna korelacja wzrostu liczby osób w wieku starszym z PKB per capita (Międzynarodowy Fundusz Walutowy, World Economic Outlook, 2004)

Skutki starzenia się społeczeństwa Obciążenie dla budżetu państwa - rosnące wydatki na emerytury, renty, opiekę zdrowotną, usługi opiekuńcze, Obciążenie pracy – efektywne obciążenie osób pracujących osobami niepracującymi (zwłaszcza w wieku poprodukcyjnym), Obciążenie rodzin (opieka nad osobami starszymi).

Starzenie się społeczeństwa – szansa? Silver economy - wszelka działalność gospodarcza mająca na celu zaspokojenie potrzeb wyłaniających się z procesu starzenia się ludności. Prognozuje się, że usługi zdrowotne i pielęgnacyjne wykonywane w domu pacjenta staną jednym z najdynamiczniej rozwijających się segmentów rynku pracy.

Niski poziom dzietności w Polsce - przyczyny ekonomiczne (wysoki koszt wychowania dziecka, brak dostępu do mieszkań), kulturowe (indywidualizm, konsumpcyjny styl życia), społeczne (bezrobocie wśród młodych, brak stabilności, emigracja), instytucjonalno-prawne (niska ochrona pracujących matek, skomplikowane przepisy).

Gospodarstwa domowe w Polsce Źródło: GUS

Ubóstwo w Polsce źródło: GUS

Polityka rodzinna - postulaty priorytet dla państwa, strategia - inwestycja społeczna ukierunkowana na rozwój nowoczesnej gospodarki (future oriented investment), kompleksowość rozwiązań.

Polityka rodzinna - postulaty Wzmocnienie finansowych zasobów rodziny: comiesięczne wsparcie finansowe, upowszechnienie zasiłków macierzyńskich (objęcie nimi wszystkich matek – także bezrobotnych, zatrudnionych na podstawie umów cywilnoprawnych, uczących się), upowszechnienie kart dużej rodziny, obniżka podatku pośredniego na usługi i produkty dla dzieci, stworzenie odpowiedniego systemu świadczeń społecznych i uproszczenie procedur.

Polityka rodzinna - postulaty Łagodzenie konfliktu strukturalnego na linii praca zawodowa – życie rodzinne: rozpowszechnienie elastycznych form zatrudnienia - niepełny wymiar czasu pracy, elastyczny czas pracy, telepraca.

Polityka rodzinna - postulaty Zapewnienie opieki instytucjonalnej, ale przede wszystkim rozwój form rodzinnych opieki nad dziećmi (kluby dziecięce, opiekun dzienny); Poprawa jakości opieki medycznej dla kobiet w ciąży i dzieci; Kształtowanie odpowiedniego klimatu wokół rodziny z dziećmi; Stwarzanie odpowiednich warunków życia (przeciwdziałanie bezrobociu, wzrost dochodu realnego z pracy, zwiększenie dostępu do mieszkań – np. mieszkania komunalne).