Somatognozja

Somatognozja (gr. somatikos-cielesny, fizyczny, soma-ciało, gr Somatognozja (gr. somatikos-cielesny, fizyczny, soma-ciało, gr. gnosis-poznanie, wiedza) to: świadomość własnego ciała, rozumienie schematu własnego ciała, orientacja przestrzenna.

Pojęcie schematu ciała odnosi się do koncepcji własnej konstrukcji anatomicznej ciała i zrozumienia, w jaki sposób różne części organizmu wprowadzają się w ruch Znać schemat swojego ciała tzn.: rozumieć (słownik bierny) i umieć nazwać (słownik czynny) poszczególne części ciała, wskazać związki między poszczególnymi częściami ciała, rozumieć relacje zachodzące między ciałem a otaczającą przestrzenią.

Orientacja przestrzenna (orientacja w przestrzeni)- czynność psychiczna, ściśle powiązana ze spostrzeganiem, która przejawia się jako proces uświadomienia położenia ciała Dużą rolę w kształtowaniu orientacji przestrzennej odgrywają głównie receptory grawitacyjne oraz fotoreceptory

5.chemoreceptory – chemiczne środowisko wewnętrzne, węch, smak PODZIAŁ RECEPTORÓW (kryterium-rodzaj bodźca) 1.mechanoreceptory – odkształcenie, ucisk, dotyk, grawitacja, wibracja 2.termoreceptory – zimno, ciepło 3.fotoreceptory – wrażenia świetlne 4.nocyreceptory (nocyceptory) – ból 5.chemoreceptory – chemiczne środowisko wewnętrzne, węch, smak

W procesie kształtowania orientacji przestrzennej można wyróżnić następujące prawidłowości rozwojowe: Orientacja przestrzenna wywodzi się z poczucia „to jestem ja, a to jest moje otoczenie” (świadomość ciała), a także świadomości schematu własnego ciała Przestrzeganie tej kolejności jest konieczne przy kształtowaniu dziecięcych kompetencji w zakresie orientacji przestrzennej ! Najwcześniej dziecko uczy się określać kierunki i położenie przedmiotów w stosunku do własnego ciała- najpierw to, co jest najbliżej, w zasięgu ręki, a potem to, co znajduje się dalej, w obszarze wzroku Kolejny krok to zdolność do różnicowania i określania kierunków oraz położenia przedmiotów w stosunku do drugiej osoby Następnie dziecko może opanować umiejętność ustalania położenia jednych obiektów względem drugich, a także wyznaczać kierunek „od” lub „do” wybranego przedmiotu

O poziomie rozwoju orientacji przestrzennej decyduje: czynnik intelektualny, czynnik werbalny, ale także zasób doświadczeń życiowych Odpowiednie słownictwo jest warunkiem niezbędnym do poprawnego opanowania schematu ciała i orientacji przestrzennej-słownictwo to pojawia się stosunkowo późno, szczególnie u dzieci upośledzonych umysłowo