Aleksander Gabryś, Manager, Ernst&Young Warszawa, 3 czerwca 2013 roku Kluczowe wyzwania w zakresie gospodarki odpadami komunalnymi w krajach UE-11 Aleksander Gabryś, Manager, Ernst&Young Warszawa, 3 czerwca 2013 roku

W październiku 2011 roku Ernst&Young przygotował Raport „Kluczowe wyzwania w zakresie gospodarki odpadami komunalnymi w 11 krajach UE”. Bułgaria Czechy Estonia Grecja Litwa Łotwa Polska Rumunia Słowacja Słowenia Węgry UE-11

Agenda 1 Kluczowe wyzwania w zakresie gospodarki odpadami komunalnymi w krajach UE-11 2 Analiza porównawcza krajów UE-11 3 Możliwy sposób zmiany struktury zagospodarowania odpadów komunalnych

1. Kluczowe wyzwania w zakresie gospodarki odpadami Cztery kluczowe wyzwania dla krajów UE-11 w zakresie gospodarki odpadami komunalnymi: Wyzwanie 1 Pełna implementacja regulacji unijnych do prawodawstwa krajowego Wyzwanie 2 Oddzielenie tempa wzrostu ilości wytwarzanych odpadów od tempa rozwoju gospodarczego, poprawa szczelności systemu zagospodarowania wytwarzanych odpadów oraz zmiana struktury zagospodarowania odpadów Wyzwanie 3 Ograniczenie ilości składowanych odpadów biodegradowalnych Wyzwanie 4 Spełnienie wymagań unijnych w zakresie odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych

1. Kluczowe wyzwania w zakresie gospodarki odpadami Wyzwanie 1 Pełna implementacja regulacji unijnych do prawodawstwa krajowego Stopień transpozycji przepisów unijnych został oceniony na podstawie przeniesienia do przepisów krajowych 10 kluczowych elementów dyrektyw unijnych: Kryterium Litwa Łotwa Rumunia Czechy Polska Estonia Słowacja Słowenia Węgry Grecja Bułgaria 1. Hierarchia postępowania z odpadami 2. Definicje 3. PGO 4. Programy zapobiegania powstawaniu odpadów 5. Selektywna zbiórka 6. Surowce wtórne i odpady budowlane 7. Recykling i odzysk opakowań 8. Gospodarowanie odp. opakowaniowymi 9. Redukcja składowanych odpadów biodegr. 10. Eksploatacja składowisk Szacunkowy stopień transpozycji* 100% 90% 85% 80% 65% 50% *) Stan na 1 sierpnia 2011 roku

1. Kluczowe wyzwania w zakresie gospodarki odpadami Wyzwanie 2.1 Oddzielenie tempa wzrostu ilości wytwarzanych odpadów od tempa rozwoju gospodarczego Stosunek ilości wytwarzanych odpadów komunalnych do PKB w krajach UE-11 i UE-27 w 2011 roku Kg/PPS Źródło: Opracowanie Ernst & Young w oparciu o dane Eurostat.

1. Kluczowe wyzwania w zakresie gospodarki odpadami Wyzwanie 2.2 Poprawa szczelności systemu zagospodarowania wytwarzanych odpadów Różnica pomiędzy ilością odpadów wytworzonych i zagospodarowanych w UE-11 i UE-27 w 2011 roku Źródło: Opracowanie Ernst & Young w oparciu o dane Eurostat. *) Dane Eurostat dla niektórych krajów UE-11 o bardzo niskich wskaźnikach mogą być zaniżone.

1. Kluczowe wyzwania w zakresie gospodarki odpadami Wyzwanie 2.3 Zmiana struktury zagospodarowania odpadów Struktura zagospodarowania odpadów komunalnych w UE-11 w 2011 roku mln Mg Źródło: Opracowanie Ernst & Young.

1. Kluczowe wyzwania w zakresie gospodarki odpadami Wyzwanie 3 Ograniczenie ilości składowanych odpadów biodegradowalnych Spadek ilości biodegradowalnych odpadów komunalnych dopuszczonych do składowania w UE-11 Źródło: Opracowanie Ernst & Young. *) Oszacowane na podstawie danych z 2009 roku.

1. Kluczowe wyzwania w zakresie gospodarki odpadami Wyzwanie 4 Spełnienie wymagań unijnych w zakresie odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych Poziomy odzysku, w tym recyklingu odpadów opakowaniowych osiągnięte w UE-11 w 2010 roku % masy wytworzonych odpadów opakowaniowych Źródło: Opracowanie Ernst & Young w oparciu o dane Eurostat.

Agenda 1 Kluczowe wyzwania w zakresie gospodarki odpadami komunalnymi w krajach UE-11 2 Analiza porównawcza krajów UE-11 3 Możliwy sposób zmiany struktury zagospodarowania odpadów komunalnych

2. Analiza porównawcza krajów UE-11 W oparciu o przeprowadzoną analizę stanu gospodarki odpadami w UE-11 przygotowany został ranking krajów. 9 kryteriów oceny stanu gospodarki odpadami w UE-11 Wyzwanie 1 Wyzwanie 2 Wyzwanie 3 Wyzwanie 4 I Stopień transpozycji przepisów UE do prawodawstwa krajowego II Stosunek ilości wytwarzanych odpadów komunalnych do PKB w 2009 roku Stopień szczelności systemu: różnica pomiędzy ilością odpadów wytworzonych i zagospodarowanych Zmiana ilości wytwarzanych odpadów komunalnych w latach 2005-2009 III Szacunkowy stopień przekroczenia celu na 2010 rok w zakresie redukcji ilości biodegradowalnych odpadów komunalnych kierowanych na składowiska Udział odzysku i recyklingu w strukturze zagospodarowania odpadów komunalnych Udział termicznego przekształcania w strukturze zagospodarowania odpadów komunalnych VIII Osiągnięte poziomy odzysku odpadów opakowaniowych Osiągnięte poziomy recyklingu odpadów opakowaniowych IX III VI IV VII

2. Analiza porównawcza krajów UE-11 W każdym z krajów UE-11 występują do dzisiaj nierozwiązane problemy w gospodarce odpadami. Większość krajów otrzymała około połowę możliwych punktów, a najwyższa osiągnięta ocena to zaledwie 17 na 27 możliwych punktów. Ocena stanu gospodarki odpadami komunalnymi w krajach UE-11 w 2010 roku Źródło: Opracowanie Ernst & Young

Agenda 1 Kluczowe wyzwania w zakresie gospodarki odpadami komunalnymi w krajach UE-11 2 Analiza porównawcza krajów UE-11 3 Możliwy sposób zmiany struktury zagospodarowania odpadów komunalnych

3. Możliwy sposób zmiany struktury zagospodarowania odpadów Najpoważniejszym wyzwaniem stojącym przed krajami UE-11 jest konieczność zmiany struktury zagospodarowania odpadów komunalnych, umożliwiająca wypełnienie celów UE w zakresie ilości odpadów biodegradowalnych kierowanych na składowiska. Szacunkowa ilość biodegradowalnych odpadów komunalnych, które kraje UE-11 będą musiały zagospodarować w sposób inny niż przez składowanie w 2020 roku Źródło: Opracowanie Ernst & Young *) Dane z 2009 roku. **) Liczba szacunkowa wyznaczona w oparciu o dane dotyczące produkcji odpadów z 2009 roku.

3. Możliwy sposób zmiany struktury zagospodarowania odpadów Konieczna jest zmiana struktury zagospodarowania odpadów: odejście od systemu, w którym większość zbieranych odpadów jest kierowana na składowiska i przyjęcie modelu, w którym większość odpadów poddaje się recyklingowi, odzyskowi i termicznemu przekształcaniu. Struktura zagospodarowania zebranych odpadów komunalnych w 2011 roku Źródło: Opracowanie Ernst & Young w oparciu o dane Eurostat.

3. Możliwy sposób zmiany struktury zagospodarowania odpadów Gdyby cały nadmiar odpadów biodegradowalnych miał być zagospodarowany w spalarniach, w 2020 roku do zagospodarowania 10,8 mln Mg odpadów potrzebne będzie ok. 57 spalarni odpadów komunalnych. Łączny koszt budowy wszystkich instalacji szacowany jest na ok. 10 mld EUR. Szacunkowe zapotrzebowanie na nowe instalacje do termicznego zagospodarowania odpadów komunalnych w 2020 roku Σ = 57 Źródło: Opracowanie Ernst & Young