Komunikacja może oznaczać celową wymianę poglądów w dialogu, ale też przypadkowy sygnał. Od kiedy w 1970 Frank Dance podał 126 definicji stosowanych ich liczba stale rośnie.

Od samego początku nasza planeta i jej ukształtowanie miały fundamentalne znaczenie w sposobie komunikowania się ludzi. Nawet we współczesnych czasach satelitów i Internetu, Ziemia odgrywa zasadniczą rolę w przekazywaniu informacji.

Ludzie nauczyli się komunikować ze sobą za pomocą różnorodnych środków: od wyrazu twarzy, poprzez gesty, takie jak podanie ręki. po wydawane przez siebie dźwięki, na przykład śmiech. Istnieją również bardziej wyszukane sposoby porozumiewania się między ludźmi. Aby nawiązać kontakt z drugim człowiekiem, nauczy­liśmy się mówić i pisać. Gdy to nie wystarcza, pomagamy sobie obrazem lub muzyką.

W dzisiejszych czasach człowieka wspomaga także technika. Na co dzień korzystamy z książek, gazet, telefonów, przekazu telewizyjnego lub radiowego. Trudno też wyobrazić sobie dziś życie bez komputerów, taśmy magnetycznej oraz płyty kompaktowej.

Ewolucja mózgu odróżniła człowieka od zwierząt, gdy doprowadziła do powstania rewolucyjnego sposobu komunikacji - mowy.. Mowa, zbiór wokalnych symboli opartych na logicznej strukturze, umożliwiła przekazywanie informacji i wiedzy kolejnym pokoleniom w doskonalszy sposób. Mowa oznaczała możliwość koordynacji i współpracy, postępu technicznego, nauki, inżynierii, powstania pojęć abstrakcyjnych i kultury.

Mowa nie jest jednak doskonała. Komunikacja przy pomocy głosu, bądź sygnałów migowych, na odległości większe niż kilometr była praktycznie niemożliwa. Pamięć ludzka wraz z upływem czasu często ulegała zniekształceniu, istnieje także ograniczenie ilości informacji możliwych do zapamiętania przez jednostkę

SYMBOLE Najstarsze znane nam symbole przeznaczone do komunikacji na przestrzeni czasu to malowidła jaskiniowe.

PISMO Symbole i petroglify były prekursorem kolejnego wielkiego wynalazku – pisma. Zamknięty zbiór symboli, wyrażających dźwięki fonetyczne bądź pojęcia, umożliwił przechowywanie skomplikowanych, długich wiadomości i stanowił ‘graficzny zapis mowy’ 6. 6

Najstarszy system pisma, sumeryjskie pismo klinowe, jest przykładem pisma ideograficznego – wykształcił0 się ono z ideaogramów.

Najstarszy znany nam dziś przykład alfabetu datuje się na 2000 p.n.e. 21 i był on używany w Egipcie przez Semitów, którzy nadali egipskim hieroglifom nowe nazwy. Niezwykła uniwersalność pisma fonetyczno- alfabetycznego, prostota, możliwość adaptacji i ogromna użyteczność bez wątpienia tworzą z niego jeden z najbardziej znaczących wynalazków w dziedzinie technik komunikacji. 21

Znaczącym wynalazkiem była bez wątpienia prasa drukarska. Pierwsze maszyny używające czcionek wywodzą się z Chin. Powszechnie za wynalazcę maszyny do druku uważany jest Johann Gutenberg. W tym też czasie wynaleziono atrament na bazie oleju i usprawniono produkcję papieru. Druk umożliwił tańsze i szybsze wytwarzanie książek i innych publikacji.

Kody Wraz z rozwojem języków powstały też kody. Niektóre kody przeznaczone byty do szyfrowania informacji i te nazywamy szyframi, inne jednak – jak kod Morse’a czy Baudota - miały na celu przede wszystkim usprawnienie komunikacji na odległość, poprzez zmniejszenie liczby znaków jakie muszą być przesłane.

Sygnały optyczne Wiele kultur stosowało sygnały wzrokowe, oparte na dymie i ogniu, nazywane dziś także ‘optycznym telegrafem’. Ograniczeniem zasięgu takich sposobów komunikacji był zasięg zmysłów Najbardziej zaawansowane cywilizacje budowały niekiedy wieże sygnałowe, jak Chiny na Wielkim Murze.

Specyficznym rodzajem wież sygnałowych są do dziś używane latarnie morskie.

Heliograf Na 400 r. p.n.e. datuje się heliografy, czyli urządzenia działające na zasadzie odbijania promieni świetlnych przez lustra. Po raz pierwszy opis ich użycia napotykamy w Hellenice Ksenofona, gdzie spotykamy opis sygnałów bitewnych przesyłanych przy pomocy wypolerowanych tarcz

Sygnały dźwiękowe Kultury żyjące na obszarach obfitujących w duże drzewa stosowały wydrążone pnie drzew, niekiedy przykryte skórą, czyli bębny – ten wynalazek powstał niezależnie od siebie w wielu kulturach afrykańskich i amerykańskich. Najbardziej znanym dziś przykładem takiej komunikacji są tam-tamy, czyli ‘mówiące bębny’ pochodzące z kultur zachodniej Afryki, dziś dalej wykorzystywane. Rogi, bębny i inne sposoby przekazywania dźwięku były także często używane do komunikacji na polach bitew.

Kurierzy i poczta W połączeniu z technologią wytwarzania coraz to praktyczniejszych materiałów piśmienniczych – od tabliczek glinianych, poprzez papirusowe zwoje po papier, pismo umożliwiło także przysyłanie wiadomości na dalsze odległości. Specjaliści od szybkiego i pewnego dostarczania fizycznych wiadomości – kurierzy – z pewnością pojawili się wkrótce po wynalezieniu pisma. Najstarsze informacje o istniejącym systemie kurierskim pochodzą z Egiptu 2400 p.n.e Rozwój tego sposobu przesyłania wiadomości dał początek systemowi pocztowemu.

Telegraf Wynalazek elektryczności oznaczał nowa erę w technikach komunikacji, tworząc możliwość prawie natychmiastowej (praktycznie z prędkością światła) komunikacji na dłuższe odległości. Razem z telegrafem gwałtownie zaczęły rozwijać się gazety, które mogły oferować swoim czytelnikom wiadomości już nie sprzed kilku dni, ale sprzed kilkunastu godzin. Dziś prawie na całym świecie funkcje telegrafu przejmuje Internet i .

Telefon Telefon jest starszy od telegrafu tylko o dekadę – Antonio Meucci skonstruował pierwszy telefon w W latach 70. XIX wieku wynalazek ten spopularyzował Amerykanin Aleksander Bell, popularnie lecz błędnie uznawany za wynalazcę tego urządzenia. Prekursorem dzisiejszej telefonii bezprzewodowej były wynalazki Mikołaja Tesli z końca XIX wieku. Modele najnowszej generacji są w stanie przesyłać także inne niż głos rodzaje informacji – m.in. wiadomości tekstowe, graficzne, pliki komputerowe, itp, a także łączyć się z Internetem.

W dwudziestym wieku popularnym dodatkiem do telefonu był fax, który osiągnął szczyt popularności w latach 80. tego wieku, wraz ze spadkiem jego cen, jednak już od następnej dekady widać zmierzch tej technologii na rzecz komputerów i Internetu. Równocześnie od lat 90-tych komputery osobiste przejmują inne funkcje telefonów - są w stanie zastępować telefon stacjonarny, łącząc w sobie funkcjonalność aparatu telefonicznego, faksu i automatycznej sekretarki.

Radio Ojcem teorii, które doprowadziły do stworzenia radia był fizyk James Maxwell. W latach 60. wynalazek tranzystora doprowadził do powstania pierwszych przenośnych odbiorników radiowych. Pierwszy komunikacyjny satelita, TELESTAR, został wystrzelony w 1963 roku. Od początku lat 90. komputery osobiste są w stanie odbierać i odtwarzać fale radiowe.

Komputer Pierwsze komputery miały istotne ograniczenie, gdyż dana maszyna mogła wykonywać tylko te konkretne i nieliczne operacje, do jakich została zaprojektowana od podstaw. Znacząca rewolucja w świecie komputerów nastąpiła w 1941 roku, gdy Konrad Zuse zbudował Z3 36, pierwszy komputer ‘kompletny’ w interpretacji Teorematu Turinga, czyli taki, który może wykonywać każde zaprogramowane mu zadanie. 36

Od tej pory komputer umożliwiał coraz łatwiejszy dostęp, bardziej skomplikowane i szybkie operacje na informacji. Komputery bez wątpienia przyczyniły się do zwiększenia tempa postępu naukowego, jednak przez długi czas sposoby komunikacji używane przez komputer (karty perforowane, taśmy magnetyczne, wydruki) nie miały dużego znaczenia dla rozwoju technik komunikacji międzyludzkich. Znaczenie komputerów dla komunikacji gwałtownie wzrosło w drugiej połowie dwudziestego wieku, wraz z rozwojem sieci komputerowych.

Telewizja Pierwsze eksperymenty z przesyłaniem obrazów na odległość są niewiele późniejsze od wynalazku radia. Pierwsza transmisja telewizji publicznej odbyła się w Nowym Jorku w 1927 roku.

Internet w połączeniu z funkcjonalnością komputera to kolejna rewolucja w technikach komunikacji. W połączeniu z Internetem i peryferiami komputerowymi, takimi jak drukarka, skaner, słuchawki i mikrofon, a także z rozwijanymi technologiami, takimi jak elektroniczny papier 41, komputer wkrótce może połączyć w sobie wszystkie zalety poprzednich sposobów komunikacji. Już dziś komputer internetowy przejął większość usług udostępnianych w poprzednich dekadach przez fax i videotext, praktycznie całkowicie wchłaniając dawne sieci, takie jak BBS. 41

Dzisiejszy komputer to nie jest ogromne, ciężkie monstrum sprzed kilkunastu lat. Nowe, przenośne i lekkie urządzenia, takie jak palmtop, mają ogromne implikacje dla technik komunikacji. Człowiek wykorzystując tę technologię ma teraz zawsze, w dowolnym miejscu i porze możliwość zarówno natychmiastowej komunikacji (tekstowej, dźwiękowej i wizualnej) jak i dostępu do największej multimedialnej biblioteki świata, jaką jest dziś Internet.

Niektóre z informacji istnieją dziś wyłącznie na sieci – np. Wikipedia, największa dziś encyklopedia, nie ma swojej ‘rzeczywistej’ wersji, istnieje tylko w przestrzeni elektronicznej. Podobnie unikalne narzędzia takie jak wyszukiwarki internetowe (np. Google), które w sekundę mogą przeszukać pod kątem potrzebnych nam informacji odpowiednik miliardówksiążek, nie mogą istnieć poza siecią.

Dzięki łatwości kopiowania materiału i braku centralizacji, Internet to także najbezpieczniejsze archiwum, w którym raz wprowadzonej i powielonej w kilku miejscach informacji nie grozi niebezpieczeństwo zniszczenia czy zwykłej degradacji w czasie.

Lecz Internet to nie tylko największa biblioteka i skarbnica wiedzy. To także nowe, interaktywne metody komunikacji. E–mail jest nie tylko znacznie szybszy od zwykłej poczty, ale także o wiele łatwiejszy do zarchiwizowania i późniejszego sortowania. Internet to ogromna oszczędność czasu – informacje są dostępne natychmiast, znika konieczność oczekiwania na fizyczne doręczenie poczty czy podróży do sklepu lub biblioteki.

Być może jednak największym osiągnięciem Internetu było umożliwienie nieograniczonej – liczbowo i przestrzennie – grupie ludzi natychmiastową komunikację z równoczesnym uniknięciem chaosu informacyjnego. Usenet i fora dyskusyjne mogą przyjąć praktycznie nieograniczoną liczbę informacji ( i, postów) w każdej sekundzie, które trafiają do właściwych hierarchicznie uporządkowanych kategorii. –

Techniki komunikacji już nieraz rewolucjonizowały nasze życie. Choć nie wiadomo, jakie nowe innowacje kryją sie w przyszłości, jest wysoce prawdopodobne, że przekonamy się o nich osobiście już za kilka lat – a potem, jeszcze szybciej, ujrzymy ich następców.