Przyroda Żyje Obserwowanie organizmów żywych i ich naturalnego środowiska. Dostrzeganie całego obrazu przyrody i wszystkich jego szczegółów.

M E N U Perły polskiej przyrody Szkody w lasach Motto-przesłanie

Wycinanie lasów Rocznie w Polsce wycinane jest 8 tys.hektarów czterdziestoletnich lasów tylko dla potrzeb okien i drzwi z drewna.

Pożary lasów Dym z płonącego drewna zawiera około 200 różnych toksycznych związków.

Czy tak musi być ? Bezcennym bogactwem całej ludzkości są lasy.Lasy są głównym źródłem tlenu dla całej planety. Wytwarzają prawie połowę tlenu na Ziemi,regulują klimat i rządzą opadami na całym świecie. Dbajmy o ich stan.

Perły polskiej przyrody pomniki przyrody ochrona gatunkowa ( roślin i zwierząt ) rezerwaty przyrody parki narodowe parki krajobrazowe

Pomniki przyrody powrót Pomniki przyrody są osobliwościami przyrodniczymi, mającymi wartość historyczno-pamiątkową. Mogą być np. starymi drzewami, jak np. dąb „Bartek”, grupami drzew – takimi np. jak aleja jesionowa w Kuźnicach, skałami – np. „Maczuga Herkulesa”, jaskiniami- np. jaskinia „Raj”, a nawet wodospadami – np. „Wodogrzmoty Mickiewicza”. powrót

Ochrona gatunkowa Ochrona gatunkowa polega na ochronie gatunków i ich siedlisk.Poszczególne gatunki chronione są wraz z otaczającym je środowiskiem. powrót

Rezerwaty przyrody powrót Rezerwaty przyrody obejmują niewielkie obszary, zwykle do 500 hektarów, o dużej wartości przyrodniczej. Tworzone są nie tylko dla ochrony jednego lub kilku gatunków roślin czy zwierząt, ale również dla zachowania całego naturalnego fragmentu przyrody, np. lasu, jeziora, torfowiska. Są również rezerwaty przyrody nieożywionej, obejmujące obiekty bardzo rzadkie i cenne dla nauki. powrót

Definicja parku narodowego Park narodowy w Polsce obejmuje obszar chroniony o szczególnie wysokich wartościach przyrodniczych, cennych również z punktu widzenia nauki, kultury i wychowania. Ochronie podlega całość przyrody oraz swoiste cechy krajobrazu. Powierzchnia parku narodowego nie może być mniejsza niż 1000ha. Wszelkie działania na terenie parku podporządkowane są ochronie przyrody. Zadaniem parku jest nie tylko ochrona istniejących zasobów, ale i odtworzenie w sposób naturalny zniekształconych lub zanikłych elementów przyrody. Park otoczony jest obszarem otuliny, który przeciwdziała szkodliwemu oddziaływaniu czynników zewnętrznych. Obszar parku jest zarządzany według okresowo tworzonych planów ochrony.

Parki narodowe Zadaniem Parków Narodowych jest ochrona gatunków i ich siedlisk. Park narodowy jest chronionym obszarem o powierzchni ponad 500 hektarów, odznaczającym się szczególnym bogactwem naturalnej roślinności, świata zwierzęcego i przyrody nieożywionej.

Położenie parków narodowych Opisy parków

Opisy parków narodowych Nr Nazwa parku Rok założenia Powierzchnia (ha) Siedziba zarządu Uwagi 1 Babiogórski 1954 3392 Zawoja Od 1976 Światowy Rezerwat Biosfery 2 Białowieski 1932, 1947 10502 Białowieża Od 1977 Światowy Rezerwat Biosfery, od 1979 Światowe Dziedzictwo Ludzkości 3 Biebrzański 1993 59223 Osowiec 4 Bieszczadzki 1973 27834 Ustrzyki Dolne Od 1992 Światowy Rezerwat Biosfery 5 Borów Tucholskich 1996 4789 Tuchola 6 Drawieński 1990 11342 Drawno 7 Gorczański 1981 7030 Rzeki k/ Szczawy 8 Gór Stołowych 6340 Kudowa Zdrój 9 Kampinoski 1959 38544 Izabelin 10 Karkonoski 5575 Jelenia Góra 11 Magurski 1995 19962 Nowy Żmigród 12 Narwiański 7350 Kurów 13 Ojcowski 1956 2146 Ojców 14 Pieniński 1932, 1954 2346 Krościenko 15 Poleski 9762 Urszulin 16 Roztoczański 1974 8482 Zwierzyniec 17 Słowiński 1967 18618 Smołdzino Od 1977 Światowy Rezerwat Biosfery 18 Świętokrzyski 1950 7632 Bodzentyn 19 Tatrzański 1947, 1955 21164 Zakopane 20 Wielkopolski 1957 7620 Jeziorki 21 Wigierski 1989 15086 Krzywe k/ Suwałk 22 Woliński 1960 10937 Międzyzdroje

Babiogórski Park Narodowy Babiogórski Park Narodowy znajduje się w południowej części kraju w województwie małopolskim, przy granicy Polski ze Słowacją. Obejmuje północną stronę masywu Babiej Góry wraz z najwyższym szczytem Beskidu Wysokiego Diablakiem (1725 m n.p.m.). Powierzchnia parku wynosi 3392 ha, w tym ochroną ścisłą objęto 1062 ha.

Białowieski Park Narodowy Białowieski Park Narodowy leży we wschodniej części Polski w województwie podlaskim, przy granicy z Białorusią. Park znajduje się w centralnej części Puszczy Białowieskiej, najbardziej naturalnego kompleksu leśnego na niżu Europy. Powierzchnia parku (powiększonego o ponad 5 000 ha w 1996 r.) wynosi 10 502 ha, w tym najstarsza część Obszar Ochrony Ścisłej zajmujący 4 747 ha, Park Pałacowy (48 ha) i Ośrodek Hodowli Żubrów (274 ha).  Ekosystemy leśne zajmują ponad 90% obszaru Parku. W 1977 roku UNESCO włączyło Białowieski Park Narodowy w poczet światowych rezerwatów przyrody,  w 1979 r. uznano go za pierwszy i jedyny w Polsce przyrodniczy Obiekt Dziedzictwa Światowego. W 1992 roku UNESCO rozszerzyło granice Obiektu Dziedzictwa Światowego na przyległy do BPN białoruski Park Narodowy. W ten sposób powstał polsko - białoruski transgraniczny Obiekt Dziedzictwa Światowego. W 1997 przyznano Parkowi Dyplom Europy.

Biebrzański Park Narodowy Biebrzański Park Narodowy został utworzony w 1993 roku. Położony jest w północno-wschodniej Polsce w województwie podlaskim. Jest to największy park narodowy w Polsce o powierzchni  59 223 ha. Obszary leśne w Parku zajmują 15 544 ha, grunty rolne - 18 180 ha, a nieużytki - słynne Bagna Biebrzańskie, w rzeczywistości najbardziej cenne przyrodniczo ekosystemy - 25 495 ha. Wokół Parku utworzono otulinę o powierzchni 66 824 ha. Ochronie ścisłej podlega obszar  5 075 ha (w tym dawny rezerwat Czerwone Bagno). Ze względu na niespotykane w Europie tereny bagienno-torfowe oraz bardzo zróżnicowaną faunę, a w szczególności bogaty świat ptaków, park został umieszczony w 1995 r.na liście obszarów chronionych konwencją RAMSAR.

Bieszczadzki Park Narodowy Bieszczadzki Park Narodowy zajmuje powierzchnię 29202 ha w najwyżej położonej części Bieszczadów. Szczególne walory przyrodnicze terenu Bieszczadów przemawiają za tym, aby park objął swym zasięgiem dolinę Sanu po pasmo Otrytu na północy oraz całą zlewnię Solinki. W 1992 roku Bieszczadzki Park Narodowy stał się częścią Międzynarodowego Rezerwatu Biosfery "Karpaty Wschodnie". Składa się on z trzech części: 1. polskiej (Bieszczadzki P.N. i dwa otaczające go parki krajobrazowe: Ciśniańsko - Wetliński i Doliny Sanu) 2. słowackiej (Park Narodowy Połoniny) 3. ukraińskiej (Użański Park Narodowy i Nadsański Park Krajobrazowy).

Park Narodowy Borów Tucholskich Park Narodowy "Bory Tucholskie" utworzono 1 lipca 1996 roku na obszarze 4789 ha. Obecnie jego powierzchnia wynosi 4798 ha. Park leży w północno-środkowej części kraju, w województwie pomorskim, powiat chojnicki, w największym w Polsce kompleksie leśnym: Borach Tucholskich. Park obejmuje część Zaborskiego Parku Krajobrazowego, utworzonego w 1990 roku dla zachowania wybitnych walorów przyrodniczych i kulturowych południowej części Kaszub zwanej Ziemią Zaborską.

Drawieński Park Narodowy Drawieński Park Narodowy leży w środkowo - zachodniej Polsce na pograniczu województw zachodniopomorskiego, lubuskiego i wielkopolskiego. Park jest częścią kompleksu leśnego Puszczy Drawskiej, która znajduje się na Pojezierzu Myśliborsko-Wałeckim. Obejmuje on obszar od wypływu Drawy z jez. Dubie (Adamowo) na północy i ciągnie się do Starego Osieczna na południu. Park utworzony został w roku 1990 na obszarze 8691 ha. Aktualna jego powierzchnia wynosi 11342 ha z czego  ochroną ścisłą objęto 368 ha.

Gorczański Park Narodowy Gorczański Park Narodowy obejmuje centralną i północno-wschodnią część pasma Gorców, z najwyższym szczytem Jaworzyną Kamienicką (1288 m n.p.m.). Znajduje się on w południowej części kraju, w województwie małopolskim. Park utworzony został w 1981 roku na obszarze 5926 ha. Początki ochrony przyrody na tym terenie sięgają 1927 roku, kiedy to utworzony został w dobrach hr. Ludwika Wodzickiego z Poręby Wielkiej leśny rezerwat przyrody Turbacz im. Władysława Orkana.Obecna powierzchnia parku wynosi 7030 ha w tym ochroną ścisłą objęto 3611 ha. 

Park Narodowy Gór Stołowych Park Narodowy Gór Stołowych obejmuje polską część Gór Stołowych, które są częścią Sudetów Środkowych. Park leży w Polsce południowo-zachodniej, województwie dolnośląskim, na granicy z Czechami. Utworzony został w 1993 roku. Powierzchnia jego wynosi 6340 ha z czego lasy zajmują 5779 ha. Ochroną ścisłą objętych jest 376 ha.

Kampinowski Park Narodowy Kampinoski Park Narodowy leży w województwie mazowieckim, na północny-zachód od Warszawy, z którą bezpośrednio sąsiaduje. Obejmuje fragment pradoliny Wisły w Kotlinie Warszawskiej, gdzie występuje duży kompleks leśny Puszcza Kampinoska. Kampinoski Park Narodowy utworzony został w roku 1959 na powierzchni 40700 ha. Aktualna powierzchnia parku wynosi 38544 ha, w tym 68 ha poza województwem mazowieckim zajmuje Ośrodek Hodowli Żubrów im. Prezydenta RP Ignacego Mościckiego w Smardzewicach k. Tomaszowa Mazowieckiego.

Karkonoski Park Narodowy Karkonoski Park Narodowy znajduje się na terenie województwa dolnośląskiego w południowo-zachodniej części kraju przy granicy państwowej z Republiką Czeską. Park utworzony został w roku 1959 na obszarze 5510 ha. Obecna powierzchnia parku wynosi 5575 ha. Największą część parku zajmują lasy - 3828 ha. 1718 ha powierzchni parku objęto ochroną ścisłą. Od 1992 roku Karkonoski Park Narodowy jest częścią Bilateralnego Rezerwatu Biosfery Karkonosze/Krkonose (MaB) o powierzchni ponad 60 tys. ha. Celem Rezerwatu Biosfery jest ochrona ekosystemów naturalnych, półnaturalnych, a także różnorodności biologicznej.

Magurski Park Narodowy Magurski Park Narodowy utworzony został w 1995 roku na obszarze 19962 ha a obecnie zajmuje powierzchnię 19439 ha. Park leży w południowej części kraju, w Beskidzie Niskim, przy granicy z Republiką Słowacką. W parku dominują ekosystemy leśne, które zajmują 18531 ha.

Narwiański Park Narodowy Narwiański Park Narodowy leży w północno-wschodniej części Polski w województwie podlaskim. Powierzchnia całkowita parku utworzonego w 1996 r. wynosi 7350 ha. Na terenie parku dominuje własność prywatna, głównie drobnych rolników. Własność Skarbu Państwa stanowi zaledwie 2057 ha. Park znajduje się w Dolinie Górnej Narwi. Obejmuje on bagienną dolinę Narwi pomiędzy Surażem i Rzędzianami, która stanowiła znaczną część utworzonego w 1985 roku Narwiańskiego Parku Krajobrazowego. Bagna, tereny podmokłe i wody są dominującymi ekosystemami i zajmują ok. 90% obszaru parku.

Ojcowski Park Narodowy Ojcowski Park Narodowy jest położony w południowej części kraju, w województwie małopolskim, w odległości 16 km na północ od Krakowa, na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej. Park obejmuje doliny dwu niewielkich rzek - Prądnika i Sąspówki oraz przyległe fragmenty wierzchowiny jurajskiej. Park został utworzony w 1956 roku na obszarze 1440 ha. Aktualna jego powierzchnia wynosi 2146 ha z czego 1529 ha zajmują lasy. Ochroną ścisłą objętych jest 251 ha terenów leśnych. Jest to najmniejszy park narodowy w Polsce.

Pieniński Park Narodowy Pieniński Park Narodowy położony jest w Pieninach w południowej części kraju, w województwie małopolskim, na granicy polsko-słowackiej.. Powierzchnia parku wynosi 2346 ha, w tym 1304 ha stanowi własność Skarbu Państwa. Lasy w parku zajmują 1664 ha. Powierzchnia objęta ochroną ścisłą wynosi 750 ha. Inicjatorem utworzenia parku był prof. Wł. Szafer. Pierwszy prywatny rezerwat o powierzchni 7,5 ha założył S. Drohojowski w 1921 r. wokół ruin zamku w Czorsztynie.

Poleski Park Narodowy Poleski Park Narodowy leży w Polsce środkowo-wschodniej na terenie województwa lubelskiego. Utworzony został w 1990 r. na obszarze 4813 ha. Park powstał na bazie rezerwatów torfowiskowych: Durne Bagno, Jezioro Moszne, Jezioro Długie, Torfowisko Orłowskie. Bagno Bubnów zostało włączone do PPN w 1994 r. Występuje tam najwięcej rzadkich gatunków fauny i flory. Aktualna powierzchnia parku wynosi 9762 ha, w tym lasy zajmują 4780 ha a wody i nieużytki (w tym najcenniejsze bagna) 2088 ha. Idea powstania parku narodowego na Polesiu powstała w 1959 r. W latach 1966-1982 na omawianym obszarze powstały cztery rezerwaty przyrody, a w roku 1982 Poleski Park Krajobrazowy.

Roztoczański Park Narodowy Roztoczański Park Narodowy leży w środkowo-wschodniej części kraju, w województwie lubelskim. Obejmuje najcenniejsze przyrodniczo obszary Roztocza Środkowego. Park utworzony został w 1974 roku na obszarze 4801 ha. Aktualna jego powierzchnia wynosi 8483 ha, w tym lasy zajmują 8102 ha. Ochroną ścisłą objęto 806 ha.

Słowiński Park Narodowy Park położony jest nad Morzem Bałtyckim na środkowym wybrzeżu (Wybrzeżu Słowińskim), między Łebą a Rowami. Obejmuje przybrzeżne jeziora Łebsko - 7140 ha (trzecie co do wielkości jezioro w Polsce) i Gardno - 2468 ha oraz dwa mniejsze (Dołgie Wielkie - 156 ha i Dołgie Małe - 6,3 ha), silnie zawydmioną Mierzeję Łebską oraz pas wybrzeża morskiego po ujście Łupawy. Nad jeziorem Gardno znajduje się wysoko wzniesiony wał morenowy (Rowokół - 115 m n.p.m.), opadający ku wschodowi stromymi zboczami do rzeki Łupawy.  

Świętokrzyski Park Narodowy Park położony jest w centralnej części kraju, na terenie województwa świętokrzyskiego. Obejmuje najwyższe pasmo Gór Świętokrzyskich - Łysogóry, z najwyższymi szczytami: Łysicą (612 m n.p.m.) i Łysą Górą (595 m n.p.m.), wschodnią część Pasma Klonowskiego (z górami Bukową, Psarską i Miejską) oraz część Pasma Pokrzywiańskiego (z Chełmową Górą). Park narodowy oficjalnie utworzony został w 1950 roku na obszarze 6054 ha. W 1954 roku na terenie parku powstały dwa kolejne rezerwaty ścisłe: Czarny Las o powierzchni 26,45 ha oraz Mokry Bór o powierzchni 38,44 ha. Obecna powierzchnia parku wynosi 7626 ha, z czego 7212 ha zajmują lasy. Na terenie parku jest 5 obszarów ochrony ścisłej o łącznej powierzchni 1731 ha

Tatrzański Park Narodowy Tatrzański Park Narodowy leży w południowej części Polski, w województwie małopolskim, na granicy ze Słowacją. Park Narodowy utworzony został w 1954 roku na obszarze 21556 ha. Aktualna jego powierzchnia wynosi 21164 ha, z czego 15191 ha to lasy, a 5660 ha to głównie zbiorowiska wysokogórskich hal i turni. Grunty rolne (169 ha) i wody (209 ha) zajmują 1,8% powierzchni parku. Ochroną ścisłą objęto 11514 ha z czego 6149 ha to ekosystemy leśne. Park po stronie słowackiej) UNESCO uznało za rezerwat biosfery, międzynarodowy obszar o światowym znaczeniu.

Park Narodowy Ujścia Warty Projekt utworzenia Parku Narodowego "Ujście Warty" został przyjęty przez Radę Ministrów 19 czerwca 2001r. Park ten jest położony jest w historycznej delcie ujścia Warty do Odry, na terenie województwa lubuskiego. Jego powierzchnia wynosi 7955,86 ha, a powierzchnia otuliny to 10453,99 ha. Park Narodowy "Ujście Warty" powstał w miejsce istniejącego od 1977r. rezerwatu przyrody Słońsk oraz części Parku Krajobrazowego Ujście Warty. Obecnie jednym z pierwszych zadań parku będzie wpisanie na listę konwencji całego obszaru parku narodowego. Swoją działalność rozpoczął z dniem 1 lipca 2001 r.

Wielkopolski Park Narodowy Wielkopolska - kraina historyczna w zachodniej i środkowej Polsce, położona głównie w dorzeczu Warty oraz częściowo środkowej Odry i dolnej Wisły. Pod względem fizycznogeograficznym Wielkopolska obejmuje trzy regiony: na północ Pojezierze Wielkopolskie , na południe Pojezierze Leszczyńskie i Nizinę Wielkopolską oraz południową część Pojezierza Pomorskiego, środkową część Pradoliny Toruńsko - Eberswaldzkiej, wschodnią część Pojezierza Lubuskiego, pradoliny Warciańsko - Odrzańskiej i Obniżenia Milicko - Głogowskiego. W IX -X w. obszar ten stanowił terytorium państwa Polan z ośrodkiem w Gnieźnie. Na przełomie XII i XIII w. znany pod nazwą "Moior Polonia" tj. "Wielka Polska".

Wigierski Park Narodowy Wigierski Park Narodowy znajduje się w północno-wschodniej Polsce, na terenie województwa podlaskiego, w krainie Mazursko-Podlaskiej, w północno-wschodniej części dzielnicy Pojezierza Mazurskiego i północnej dzielnicy Puszczy Augustowskiej. Park utworzony został 1 stycznia 1989 roku na obszarze 14956 ha. Aktualna jego powierzchnia wynosi 15085 ha, w tym 9464 ha to grunty leśne, 2908 ha - wody i 2713 ha inne tereny, głównie użytkowane rolniczo (2228 ha). Ochroną ścisłą objętych jest 623 ha, w tym 283 ha lasów. Obszary zagospodarowane rolniczo objęte są ochroną krajobrazową.  

Woliński Park Narodowy Woliński Park Narodowy położony jest u ujścia Odry w północno-zachodniej Polsce, w województwie zachodniopomorskim, w pobliżu granicy polsko - niemieckiej. Obejmuje ochroną niezwykle cenną północno - zachodnią część wyspy Wolin. Park utworzono w 1960 roku na powierzchni 4691 ha. Powiększony został w roku 1996 poprzez przyłączenie od północy pasa przybrzeżnych wód Bałtyku o szerokości 1 mili morskiej oraz od zachodu rozlewiska delty Świny. W wyniku włączenia części Zatoki Pomorskiej oraz wód morskich wewnętrznych Zalewu Szczecińskiego, Woliński Park Narodowy stał się pierwszym w Polsce parkiem morskim. Obecna powierzchnia parku wynosi 10943 ha, w tym lasów 4463 ha. Ochroną ścisłą objęto 6 leśnych obszarów o łącznej powierzchni 224 ha.

Parki krajobrazowe Parki krajobrazowe chronią ciekawy i unikalny krajobraz. powrót

Nie sztuka czerpać z przyrody i brać z niej tak,by ją przy tym zniszczyć doszczętnie. Sztuka natomiast czerpać i brać tak, by przyrody nie niszczyć, lecz zachować ją, a nawet wzbogacać.... Jan Jerzy Karpiński KONIEC