System kształcenia zawodowego w Polsce i Niemczech - podobieństwa i różnice

System edukacyjny w Niemczech Kształcenie zawodowe Specyfika finansowania kształcenia zawodowego w branży budowlanej Poradnictwo i doradztwo zawodowe Partnerzy społeczni w kształceniu zawodowym

System kształcenia w Niemczech uchwala każdy kraj związkowy we własnym zakresie. W związku z tym występują znaczne różnice pomiędzy landami w organizacji edukacji oraz w planach nauczania. Rok szkolny zaczyna się po wakacjach, które kończą się w zależności od landu pomiędzy lipcem a wrześniem. Zajęcia szkolne odbywają się do południa, z reguły między godz. 8.00 i 13.00 i trwają około 8 godzin. W niższych klasach zajęcia trwają krócej, zazwyczaj kilka godzin dziennie. W klasach wyższych uczniowie mogą samodzielnie wybierać część przedmiotów w zależności od zainteresowań oraz dodatkowe zajęcia, w których chcą brać udział. Niektóre zajęcia np. wychowanie fizyczne odbywają się częściowo w godzinach popołudniowych.

System edukacyjny w Niemczech

Formy kształcenia zawodowego Szkoły kształcące w zawodach zajmują się (od 9 klasy) zarówno wykształceniem ogólnym jak również początkowym wykształceniem zawodowym. Należą do nich: • Szkoły zawodowe • Technika, szkoły rzemiosła i szkoły artystyczne • Szkoły handlowe • Szkoły o specjalizacji ekonomiczno- gospodarczej • Szkoły turystyczne • Szkoły specjalizujące w zawodach socjalnych • Szkoły rolnicze • Szkoły o kierunkach pedagogiki dziecięcej i socjalnej

Formy kształcenia zawodowego Etapy wykształcenia zawodowego to: przygotowanie do kształcenia zawodowego, kształcenie zawodowe, doskonalenie zawodowe, przeszkolenie zawodowe.

Formy kształcenia zawodowego Przygotowanie do kształcenia zawodowego jest przeznaczone dla młodych ludzi, którzy nie znaleźli zakładu rzemieślniczego przyuczającego do zawodu, w którym mogliby odbyć naukę lub nie są jeszcze gotowi do kształcenia. Podczas kształcenia zawodowego przekazywane zostają wszystkie umiejętności niezbędne do wykonywania zawodu. Kształcenie zawodowe dzieli się na podstawowe kształcenie zawodowe oraz kształcenie zawodowe ze specjalizacją. Wykształcenie w poszczególnych zawodach następuje na podstawie ogólnych zasad kształcenia. Ustawa dotycząca kształcenia zawodowego zawiera unormowane przepisy. Doskonalenie zawodowe służy podtrzymaniu i pogłębieniu zawodowych kwalifikacji. Zapewnia utrzymanie miejsca pracy i pomaga w dostosowaniu swoich kwalifikacji do nowych oczekiwań np. znajomości nowych technologii. Jest również podstawą awansu. Przeszkolenie zawodowe uprawnia do wykonywania nowej funkcji w pracy, sprzyja polepszeniu sytuacji zawodowej oraz pozycji na rynku pracy.

System dualny Kształcenie zawodowe w Niemczech jest realizowane w systemie dualnym, który polega na tym, że w czasie uczęszczania do szkoły zawodowej, uczeń pobiera praktyczną naukę zawodu w odpowiednio przystosowanym dla celów kształcenia przedsiębiorstwie. Okres trwania nauki jest różny, trwa, w zależności od zawodu od jednego do trzech lat. Jeśli uczeń posiada już wcześniej wyuczony zawód, czas nauki w szkole zawodowej może ulec skróceniu do lat dwóch.

system dualny c.d. Obowiązek uczęszczania do szkoły istnieje w Niemczech dla uczniów w wieku 6 -18 lat oraz dla tzw. AZUBI, czyli młodzieży uczącej się w systemie dualnym, także po ukończeniu 18 lat. W systemie dualnym uczą się zarówno absolwenci Szkół Specjalnych, Szkół Głównych, Szkół Realnych oraz Szkół Stowarzyszonych, Szkół Zawodowych i Gimnazjów. System dualny nie stawia żadnych formalnych wymogów w kwestii przyjmowania uczniów do szkoły. Niezależnie od szkoły, jaką ukończyli wszyscy absolwenci szkoły mają możliwość nauki w każdym prawnie uznawanym zawodzie.

system dualny c.d. System dualny jest największym obszarem kształcenia w tzw. Poziomie sekundarnym II. Bardzo ważną rolę przy tym odgrywa podział zadań pomiędzy szkołą, w której jest przekazywana uczniom teoria a zakładem, gdzie uczeń zdobywa praktyczne przygotowanie do zawodu.

system dualny c.d. Najbardziej popularne wśród uczniów są zawody z obszaru przemysłowo – handlowego w tym związane z ekonomią i gospodarką, np. wolne zawody, usługi publiczne. W sektorze usług publicznych kształci się w branży ekonomicznej 50% uczniów. Więcej niż 1/3 wszystkich uczniów systemu dualnego jest edukowana w zawodach rzemieślniczych. Młodzi ludzie mogą skorzystać z ponad 100 propozycji zawodowych cechu rzemiosł. Jeśli na kształcenie w danym zawodzie brakuje chętnych, wówczas szkoła tworzy klasy danego zawodu na poziomie regionalnym.

Specyfika finansowania kształcenia zawodowego w branży budowlanej Tylko w branży budowlanej funkcjonuje tzw. SOKA-BAU: - fundusz utworzony przez wszystkie przedsiębiorstwa na rzecz kształcenia w zawodach związanych z budownictwem, obowiązkowy odpis wynosi 2% funduszu socjalnego zakładów budowlanych (takich, których co najmniej 50% produkcji/obrotu należy do tego sektora), z funduszu finansuje się : utrzymanie centrów kształcenia uczniów (ponadregionalne placówki umożliwiające trening umiejętności praktycznych) utrzymanie uczniów w tych centrach stypendia dla uczniów

Specyfika finansowania kształcenia zawodowego w branży budowlanej Przedsiębiorstwo budowlane ponosi wszystkie koszty kształcenia praktycznego. Firma autonomicznie decyduje czy będzie kształciła uczniów, ale wpłaty na SOKA-BAU są obowiązkowe. Zakład otrzymuje zwrot pieniędzy z funduszu tylko w przypadku kierowania uczniów do centrum kształcenia. Państwo agituje tylko werbalnie stosownie do sytuacji na rynku pracy.

Poradnictwo i doradztwo zawodowe Urząd Pracy: zatrudnia doradców, którzy mają prawo i obowiązek współpracować ze szkołami opracowuje i udostępnia materiały informacyjne o możliwościach kształcenia i zatrudnienia, utrzymuje kontakt z przedsiębiorstwami, prowadzi zajęcia z uczniami klas 7 i 8 w szkołach (doradca wraz z wychowawcą) uczniowie klas 9 mają zajęcia w urzędzie, korzystają z baz danych i portalu internetowego

Uzupełnieniem pracy agencji są zajęcia praktyczne np Uzupełnieniem pracy agencji są zajęcia praktyczne np. w budowlanych centrach kształcenia. Uczniowie od 6 klasy wykonują proste prace na stanowiskach np. murarskich, stolarskich, posadzkarskich, brukarskich przez okres 1 tygodnia pod nadzorem nauczycieli zawodu.

Partnerzy społeczni w kształceniu zawodowym Ministerstwo Pracy, Polityki Społecznej i ds. Rodziny Zakład Promowania Kształcenia Zawodowego Urząd Pracy Izba Przemysłowo-Handlowa IHK Izba Rzemieślnicza

Izba Przemysłowo-Handlowa IHK oraz Izba Rzemieślnicza Organizacje pracodawców organizują egzaminy zawodowe. Zadania egzaminacyjne są jednakowe w całym kraju. W skład komisji egzaminacyjnej wchodzi: pracownik izby pracodawca nauczyciel. Udział w pracach komisji jest honorowy. Egzamin można powtarzać 2 razy.

Władze oświatowe, przedsiębiorstwa oraz związki zawodowe w Niemczech potwierdzają zgodnie, że kształcenie fachowców to inwestycja w przyszłość. Polityka edukacyjna jest determinowana przez fakt, że wykształcenie młodego człowieka musi odpowiadać wymogom stawianym przez pracodawcę. Dualny system kształcenia zawodowego jest tak skonstruowany, aby wszyscy zainteresowani (pracodawcy, pracobiorcy, państwo), wspólnie ponosili odpowiedzialność za planowanie, realizację oraz dalszy rozwój tego systemu.

Efekty kształcenia zawodowego są wynikiem ich współdziałania, Razem podejmowane decyzje, wspólne poszukiwanie rozwiązań mają doprowadzić do większego zaangażowania zainteresowanych podmiotów we wspólną politykę. Efekty kształcenia zawodowego są wynikiem ich współdziałania, a struktura kształcenia jest spójna z sytuacją na rynku pracy.

Projekt został zrealizowany przy wsparciu finansowym Projekt został zrealizowany przy wsparciu finansowym Komisji Europejskiej w ramach programu „Uczenie się przez całe życie”. Publikacja odzwierciedla jedynie stanowisko autora i Komisja Europejska ani Narodowa Agencja nie ponoszą odpowiedzialności za umieszczoną w niej zawartość merytoryczną oraz za sposób wykorzystania zawartych w niej informacji.