Systemy walutowe po II wojnie światowej i problem międzynarodowej koordynacji polityki gospodarczej.

System waluty złotej. System powojenny: z Bretton Woods. Funkcjonowanie systemu.. Ograniczenia systemu względnie stałych kursów. Kryzys systemu w latach 1968 – 1973 i jego upadek Obecna różnorodność systemów kursowych (kursy płynne, stałe, względnie stałe)

System walutowy zasady wymienialności walut narodowych, dokonywania płatności i utrzymywania równowagi płatniczej. równowaga BP: bilans obrotów bieżących + rachunek finansowy i kapitałowy z wyjątkiem salda rezerw walutowych jest zrównoważony.

System Waluty złotej Zasada parytetu złota (wagowo określona ilość złota zawarta w jednostce pieniężnej) Swoboda transferu złota w skali międzynarodowej; Bank centralny utrzymywał rezerwy złota i walut wymienialnych na złoto w określonej stałej proporcji do zasobu wyemitowanego pieniądza Pz Au =  M Pz – cena złota; Au – zasób złota w BC ;  - stopa pokrycia obiegu pieniężnego złotem i walutami wymienialnymi

System waluty złotej System funkcjonował w latach 1870 – 1914 Parytety złote: np.. 1 $ - 1,5045 g złota; (1 uncja – $20,67) 1£ - 7, 3349 g złota (1 uncja – 4,25) kursy: 4,87$ = 1£ ; Automatyczny mechanizm zachowania równowagi płatniczej:dostosowania cen i przepływy kruszcu

Załamanie systemu waluty złotej I wojna światowa i wielki kryzys Przyczyny: brak mechanizmu utrzymywania względnie pełnego zatrudnienia; brak możliwości stosowania aktywnej polityki pieniężnej; zmiana roli państwa w gospodarce i powstanie interwencjonizmu państwowego

System z Bretton Woods oraz MFW Pierwszy system powołany poprzez umowę międzynarodową; Zasady: wymienialność międzywalutowa minimum w zakresie obrotów bieżących; kursy walutowe względnie stałe (margines wahań; możliwość dewaluacji lub rewaluacji kursów); odpowiedzialność banków centralnych za utrzymanie stałych kursów (mechanizm interwencji BC)

Międzynarodowy Fundusz Walutowy Funkcje: regulacyjne, finansowe, forum współpracy państw członkowskich (BC) pożyczki MFW i uwarunkowania MFW w zakresie polityki makroekonomicznej

Opcje polityki gospodarczej w systemie z Bretton Woods. Podstawowym narzędziem utrzymania wewnętrznej równowagi była polityka fiskalna. Podstawowymi narzędziami utrzymania równowagi zewnętrznej były pożyczki od MFW, restrykcje dot. przepływów finansowych i okazjonalne zmiany kursu walutowego; Asymetria systemu: problem n-1

Funkcjonowanie systemu. „głód dolarowy” pierwszych lat powojennych; problem deficytu bilansu obrotów bieżących USA; problemy polityki gospodarczej w warunkach stałych kursów walutowych; dylemat utrzymania wewnętrznej i zewnętrznej równowagi: niemożność pogodzenia systemu stałych kursów walutowych, swobody przepływów kapitału i braku swobody prowadzenia niezależnej polityki pieniężnej .

Cele polityki gospodarczej Równowaga wewnętrzna: YP = C(YP – T) + I + G + NX (EP*/P, YP-T) Równowaga zewnętrzna; NX (EP*/P, YP-T) = X

Problemy koordynacji polityki gospodarczej Diagram Swana: Zewnętrzna równowaga jest utrzymana jeśli NX jest na poziomie X Ekspansja fiskalna (G or T) Kurs walutowy E XX II Równowaga wewnętrzna jest zachowana jeśli produkt jest na poziomie potencjalnym 1

Problemy koordynacji polityki gospodarczej Polityka zmian wielkości wydatków i polityka przesunięć wydatków Ekspansja fiskalna (G or T) e XX Dewaluacja prowadząca do jednoczesnego osiągnięcia równowagi wewnętrznej i zewnętrznej: dobra krajowe tanieją co zwiększa globalny popyt, produkcję oraz NX. II W punkcie 2 gospodarka jest poniżej XX oraz II produkcja poniżej potencjalnej deficyt NX większy od X 1 4 3 2 Polityka fiskalna pozwala osiągnąć równowagę wewnętrzną lub zewnętrzną: poprzez ograniczenie popytu na produkt i import lub wzrost popytu na produkt i import.

Kryzys systemu systemu i jego upadek zmiany w podejściu do równowagi zewnętrznej: narastanie przepływów finansowych (kapitałowych); stopniowa liberalizacja przepływów na rachunku finansowym spekulacyjne przepływy kapitału i kryzysy bilansu płatniczego; inflacja i stałe kursy; problem równowagi zewnętrznej USA

Kryzys systemu systemu i jego upadek cd. W systemie z BW stosowano głównie politykę fiskalną. Z politycznych względów powstrzymywano się od zmian kursów walutowych, co prowadziło do narastania nierównowag płatniczych (zewnętrznych). Narastający deficyt NX w USA i ataki spekulacyjne; podobnie we Francji i W. Brytanii; nadwyżki w RFN i JAponii

Funkcjonowanie systemu i jego upadek cd. 1968: podwójna cena złota i zawieszenie de facto wymienialności USD; 1971 masowy napływ USD do RFN; tzw. Smithsonian Agreement ( 8% dewaluacj USD,; 10% podatek importowy w USA; wzrost ceny złota z 35 USD do 38 USD za incję); 1973: ponowne ataki spekulacyjne i wprowadzenie kursów płynnych (Japonia i EWG); 1974 kryzys naftowy i jego skutki. Światowa inflacja i ostateczne załamanie systemu z Bretton Woods

Korzyści systemu kursów płynnych Autonomia polityki pieniężnej. Symetria mechanizmów dostosowawczych. Płynne kursy jako jako automatyczny stabilizator gospodarki pozwalający osiągać jednocześnie równowagę wewnętrzną i zewnętrzną.

Negatywne strony systemu kursów płynnych Brak hamulców dla prowadzenia inflacyjnej polityki przez BC. Destabilizująca spekulacja mająca negatywny wpływ na równowagę wewnętrzną i zewnętrzną Niepewność związana z kursami płynnymi może negatywnie wpływać na handel światowy i inwestycje. Brak koordynacji polityki gospodarczej (możliwość prowadzenia polityki szkodliwej dla innych krajów)

Doświadczenia kursów płynnych. Autonomia polityki pieniężnej znaczny wzrost niezależności w prowadzeniu polityki pieniężnej; utrzymanie dyskrecjonalnych interwencji BC.