Rynek pieniężny, kursy walutowe i ceny w długim okresie

1. Pieniądz i poziom cen w długim okresie; 2. Model monetarystyczny zmienne kursy walutowe stałe kursy walutowe; 3. Parytet siły nabywczej, parytet stopy procentowej i zmiany zasobów pieniądza; efekt Balassy – Samuelsona; 4. Efekt Fishera 5. Zakłócenia realne i kurs walutowy: uogólniony model kursu walutowego; 6. Zmiany wydajności pracy i realny kurs walutowy; 7. Parytet realnej stopy procentowej.

Parytet siły nabywczej: Pi = E P*i P = E P* P, P* - ceny reprezentatywnego koszyka dóbr jeśli E = P/ P*, wówczas q = 1: ścisła zasada PPP q = E P*/ P q – const. względny parytet siły nabywczej:  q / q = E  E + * -   q / q = 0 jeśli: E  E =  - * lub  = E  E + *

Parytet siły nabywczej USA i Hong Kong Źródło: IFS, CD-ROM, 2004 Kurs HKD/USD 1990 – 2005 = 7,79

Empiryczne badania parytetu siły nabywczej: Bariery handlowe i dobra nie będące przedmiotem wymiany międzynarodowej; Brak spełnienia warunku wolnej konkurencji; Międzynarodowe różnice w miarach wskaźników cen; Tzw. „efekt Balassy i Samuelsona”(odchylenia nominalnego kursu walutowego od PPP wynikają z różnic w poziomach produktywności w sektorach dóbr handlowych, gdzie są większe między krajami, i niehandlowych, gdzie są mniejsze) .

Efekt Balassy - Samuelsona  = (1-)  H +  NH ( - udział dóbr i usług niehandlowych w „koszyku” cenowym)  * = (1-* ) *H + * *NH  q / q = E  E + * -  ;  q / q = E  E + [(1-*)  *H + *  *NH ] -[(1-)  +   NH ] jeśli: (1- )  H = E  E + (1-*) *H to:  q / q = *  *NH -   NH  q / q = 0 jeśli *H / H = const. oraz  *NH =  NH S – B  ( *NH <  NH) wobec tego:  q / q < 0, czyli q 

Model monetarystyczny: Założenia: ceny elastyczne (pionowa krzywa podaży); spełniony parytet siły nabywczej. Md = P L(r,Y) Ms = Md Ms/ P = L(r,Y) ponieważ: E P* = P, to: Ms/ E P* = L(r,Y)

model w układzie kraj – zagranica: M/ P = L(r,Y); M*/ P* = L*(r*,Y*); m -  = l m* - * = l* (małe litery oznaczają tempa wzrostu)  - * = (m – m*) – (l – l*) ponieważ: (E – E-1)  E-1 =  - *, to: (E – E-1 )  e-1 = (m – m*) – (l – l*) = (m – l) – (m* - l)

Działanie modelu przy zmiennych kursach walutowych: zmienne wpływ na E wzrost (spadek) M + (-) wzrost (spadek) M* - (+) wzrost (spadek) Y - (+) wzrost (spadek) r + (-) wzrost (spadek) Y* + (-) wzrost (spadek) r* - (+) Zaskakujący wniosek: wzrost r prowadzi do deprecjacji waluty krajowej ( w krótkim okresie wzrost r powoduje aprecjację waluty krajowej.

Zaskakujący wynik: wzrost r prowadzi do deprecjacji waluty krajowej (odmiennie niż w krótkim okresie biorąc spełnienie parytetu stopy procentowej)

działanie modelu w warunkach stałych kursów walutowych: MS/ P = L (r, Y) P = E P* Ms = F* + A; Ms /E P* = L(r,Y) F* + A = E P*L(r,Y) F* = E P* L(r,Y) – A

System stałych kursów: monetarystyczna interpretacja nierównowagi płatniczej: zmiany kredytu krajowego; dostosowania przez zmianę struktury pieniądza: M = F*+ A: A  F*, [wzrost M -> spadek r oraz wzrost cen -> odpływ kapitału -> deficyt BP (podstawowego) -> spadek rezerw], co implikuje: M = 0; wniosek: kraj nie może prowadzić samodzielnej polityki pieniężnej (polityka pieniężna nieskuteczna);

sprzeczność triady: stałego kursu walutowego, swobody przepływów kapitału i swobody polityki pieniężnej; interwencja sterylizowana nieskuteczna (deficyt BP -> spadek F* -> spadek M równoważony wzrostem A -> dalszy spadek F*

przenoszenie zmian cen: wzrost P przenoszenie zmian cen: wzrost P* -> wzrost konkurencyjności krajowego eksportu i spadek importu -> nadwyżka BP -> wzrost F* -> wzrost M -> wzrost P;

skutki dewaluacji: poprawa konkurencyjności -> nadwyżka BP -> wzrost F* i M -> wzrost P -> powrót do sytuacji wyjściowej (realne wielkości niezmienione); kryzysy bilansu płatniczego i ucieczka kapitału.

zmiany wielkości makroekonomicznych i stałe kursy: F* = E P* L(r,Y) – A zmiana wpływ na F* wzrost (spadek) A - (+) wzrost (spadek) Y + (-) wzrost (spadek) r - (+) wzrost (spadek) P* + (-)

Parytet stopy procentowej i parytet siły nabywczej w długim okresie:

Efekt Fishera:

Uogólniony model kursu walutowego w długim okresie: Wpływ zmian pieniężnych i niepieniężnych: q = E P*/ P  q /q-1=  E/ E-1 - ( - *) lub:  E/ E-1 =  q /q-1+ ( - *)

Realny kurs walutowy a zmiany popytowe i podażowe  - * q Wzrost (spadek) M/M* () Wzrost (spadek) relatywnego popytu () Wzrost (spadek) relatywnej podaży ?(?)  ()  E/ E-1 =  q /q -1 + ( - *); P = Ms / L (r,Y).

Parytet realnej stopy procentowej:

Podsumowanie determinantów kursu walutowego 1. Zmiany relatywnej podaży pieniądza: wzrost prowadzi do nominalnej deprecjacji; kurs realny const. 2. Zmiany relatywnego tempa wzrostu podaży pieniądza: nominalna deprecjacja; kurs realny const. 3. Zmiany relatywnego popytu: zmiana kursu nominalnego; długookresowy poziom relatywnych cen niezmieniony; zmiana realnego kursu walutowego; 4. Zmiany relatywnej podaży: wzrost prowadzi do realnej deprecjacji (wzrost kursu realnego); jednoczesny wzrost popytu na pieniądz: spadek długookresowego poziomu cen co działa na realną aprecjację (ostateczny efekt niejasny).

Podsumowanie: Podejście monetarne pokazuje wpływ zmian pieniądza i stopy procentowej na kurs walutowy; Teoria monetarna zakłada spełnienie parytetu siły nabywczej i wyjaśnia długookresowe kształtowanie się kursów walutowych. W długim okresie międzynarodowe różnice stóp procentowych wynikają z różnic stóp inflacji zgodnie z równaniem Fishera. Różnice w stopach wzrostu zasobów pieniądza powodują odpowiednio różne stopy inflacji. Teoria monetarna stwierdza, że wzrost krajowej stopy procentowej powoduje deprecjację waluty.

W długim okresie nominalny kurs walutowy może być wyjaśniony przez połączenie dwóch teorii: teorię długookresowego realnego kursu walutowego i teorię przedstawiającą wpływy czynników pieniężnych na poziom cen. Z parytetu stóp procentowych wynika, że stopy różnią się o oczekiwane zmiany kursów walutowych;

Podejście monetarne dodało, że jeśli zachowany jest PPP (er const Podejście monetarne dodało, że jeśli zachowany jest PPP (er const.) to oczekiwane zmiany kursu walutowego zależą od różnic w oczekiwanych stopach inflacji Uogólniony model wychodząc z podejścia monetarnego dopuszcza zmiany realnego kursu walutowego, co pozwala uwzględnić zmiany niepieniężne; różnice w stopach procentowych obejmują obok różnic w oczekiwanych stopach inflacji także oczekiwane zmiany kursu realnego;

Kiedy zakłócenia mają charakter wyłącznie pieniężny, wówczas oczekiwane realne stopy procentowe są jednakowe w skali międzynarodowej.