OTYŁOŚĆ U DZIECI.
Otyłość Ameryka 2005r 30% badanych dzieci i młodzieży ma nadwagę a ponad połowa Amerykan ma nadmierną masę ciała. Europa 20% badanych dzieci ma nadwagę a 5% otyłość,
Otyłość Europa 2010r 150 milionów osób otyłych 15 milionów dzieci. Polska otyłość u dzieci w granicach 2.5%- 12% w zależności od regionu.
Otyłość Otyłość w wieku 6 lat rzutuje otyłością u 25% dotkniętych dzieci w wieku dojrzałym, Odsetek ten zwiększa się do 75% u otyłych 12 latków Częstość występowania otyłości zwiększa się z wiekiem. W Polsce dotyka co trzecią kobietę i co drugiego mężczyznę.
Otyłość Ogólnoustrojową przewlekłą chorobą metaboliczną, wynikającą z zaburzeń równowagi między poborem a wydatkiem energii. Patologicznym zwiększeniem tkanki tłuszczowej upośledzającym funkcję wielu układów. BMI > 95 centyla. Rzeczywista waga ciała - powyżej 120% prawidłowej wagi ciała.
Nadwaga Różnicą między aktualną a prawidłową masą ciała wyrażoną w kilogramach lub w procentach. Stanem organizmu zagrażającym otyłością. BMI na poziomie 85 centyla. Rzeczywista masa ciała pomiędzy 110-120% prawidłowej masy ciała.
Rodzaje otyłości: Prosta (90%) Wtórna (10%) Dodatni bilans energetyczny Wtórna (10%) Zaburzenia układów regulujących pobór i wydatek energetyczny lub zaburzeń metabolicznych.
Przyczyny otyłości prostej u dzieci: genetyczne, paragenetyczne (życie wewnątrzłonowe), środowiskowe i behawioralne (rodzinne i społeczne, żywieniowe, wydatek energetyczny, psychoemocjonalne).
Kryteria i metody oceny otyłości u dzieci. Siatki centylowe Wskaźnik masy ciała BMI Wskaźnik Cola Wskaźnik masy ciała-WMC Pomiar grubości fałdów podskórnych. Wskaźnik WHR Pomiar bioimpedencji – BIA BMI = masa ciała (kg) [wysokość ciała (m)]2
Siatki centylowe umożliwiają graficzne przedstawienie pozycji danego parametru i porównanie go z normą Pozycja 50 centyla (mediana) oznacza, że dane dziecko znajduje się w „środku”. 25 - 75 centyl odpowiada tzw. wąskiej normie między10 i 90 centylem tzw. szerokiej normie.
(zagrożenie otyłością) 90-97 c 85-95c Klasyfikacja zaburzeń dotyczących masy ciała u dzieci i młodzieży i odpowiadające im przedziały centylowe wskaźnika (BMI) masy ciała stosowane w Polsce ZABURZENIE PRZEDZIAŁ CENTYLOWY NAJCZĘŚCIEJ STOSOWANY W PLSCE PRZEDZIAŁ CENTYLOWY NOWO ZALECANY Niedobór masy ciała < 5c <5c Waga w normie 5-90 c 5-85c Nadwaga (zagrożenie otyłością) 90-97 c 85-95c Otyłość > 97 >95c
Zagrożenia zdrowotne wynikające z otyłości u dzieci. nadmierna masa ciała (przeciążenia na ukł. kostno-stawowy) nadmierne otłuszczenie (upośledzenie wielu układów i narządów tj. oddechowy, trawienny, termoregulacji)
Zagrożenia zdrowotne wynikające z otyłości u dzieci (CD). metaboliczne - podwyższony poziom insuliny, nadciśnienie tętnicze, dyslipidemia, obniżony poziom białka adiponektyna. Jest to silny czynnik ryzyka wystąpienia chorób ukł. krążeniowego hormonalne – u dziewcząt zaburzenia miesiączkowania u chłopców zaburzenia dojrzewania i ginekomastie, psychiczne – kompleksy, samotność, depresja itp.
Leczenie otyłości u dzieci. dieta dobrze zbilansowana, zwiększenie wysiłku fizycznego, wprowadzanie i utrwalanie nowych zachowań, stopniowa i systematyczna utrata masy ciała, porady psychologa, farmakoterapia leczenie chirurgiczne (oporne leczenie lub powikłane).
Aktywność fizyczna wszystkie czynności i zajęcia związane z wysiłkiem fizycznym i ruchem, w czasie których praca serca i oddech przyspieszają się oraz pojawia się uczucie ciepła (często pocenie się)
Aktywność fizyczna u dzieci w wieku wczesnoszkolnym Naturalna duża ruchliwość- „głód ruchu” Dzieci ciągle doskonalą ruch lokomocyjny: chętnie biegają i to ze zmianą kierunku i tempa biegu, uwielbiają pościgi, gonitwy, zabawy w berka zarówno z rówieśnikami jak i rodzicami. Mają pewne problemy ze skokami czy z pokonywaniem trudnych przeszkód.
Potrzeby aktywności fizycznej u dzieci w wieku wczesnoszkolnym w szkole: podczas przerw i zajęć wychowania fizycznego. po szkole : na podwórku podczas zabaw z dziećmi i na zorganizowanych zajęciach ruchowych tj. taniec, pływanie itp.. istotne jest, żeby dzieci spędzały aktywnie czas z rodzicami jak nie w tygodniu, to chociaż w sobotę lub niedzielę
Cele działań aktywnych u dzieci. ▪ zaspokojenie naturalnych potrzeb aktywności ruchowej, ▪ wzbogacić dziecko o maksymalną dostępną ilość nowych umiejętności ruchowych, ▪ wyposażyć dziecko w użyteczne nawyki, w tym nawyki aktywności ruchowej, ▪ wzbudzić trwałe zainteresowanie swoją motoryką .
Znaczenie aktywności fizycznej w życiu dziecka. Stymulacja i wspomaganie rozwoju Adaptacja do bodźców i zmian środowiska fizycznego i społecznego Kompensacja nadmiernego unieruchomienia Korekcja i terapia wielu zaburzeń
Zalecane rodzaje aktywności u dzieci otyłych. wysiłki długotrwałe o umiarkowanej intensywności szybki marsz, marszobieg, bieg, jazda na rowerze, pływanie, zespołowe gry sportowe, taniec, judo. prewencja – codziennie, 45-60 min utrzymanie - 60-90 min.
Korzyści wynikające z aktywności fizycznej. zmniejszenie masy tkanki tłuszczowej, wzrost masy mięśni i kości, zwiększony wydatek energetyczny, poprawa kondycję i sprawności fizycznej, obniżenie spoczynkowego i wysiłkowego ciśnienia tętniczego krwi oraz tętna, poprawa samopoczucia, samoakceptacji i stanu emocjonalnego dziecka.
Dieta- zdrowe żywienie Żywienie zrównoważone (zbilansowane) pokrywające pełne zapotrzebowanie organizmu na energię i wszystkie składniki odżywcze (białka, węglowodany, tłuszcze, witaminy sole mineralne, wodę) oraz właściwe proporcja między nimi.
Błędy w odżywianiu powodujące otyłość u dzieci. Złe odżywianie w rodzinie, Zwiększenie ilości posiłków i ich wielkości, Zanik rytmu posiłków, Uleganie reklamom produktów spożywczych nie zawsze zdrowych, Spożywanie produktów gotowych (wysoko kalorycznych), Jadanie w restauracjach typu „fast food”.
Jak zmniejszyć spożycie składników dostarczających energii? Zmniejszyć kaloryczność potraw Spożywać 4- 5 posiłków dziennie w odstępie 3-4 godzin, I śniadanie (25-30%), II śniadanie (5-10%), obiad (45-40%), kolacja (25-30%), Po obiedzie potrawy nisko kaloryczne, Ostatni posiłek 2 godziny przed snem, Jeść powoli, Wstać od stołu z uczuciem lekkiego niedosytu, Unikać telewizji i innych czynników dekoncentrujących podczas jedzenia