Profilaktyka zachowań ryzykownych w praktyce Młodzieżowego Ośrodka Terapii i Readaptacji ETAP Elżbieta Powichrowska MOTiR Etap Stowarzyszenie Pomocy Rodzinie „Droga”

Co to jest profilaktyka? Profilaktyka to zapobieganie problemom zanim one wystąpią

Zachowania ryzykowne podejmowane przez dzieci i młodzież Używanie alkoholu i innych środków psychoaktywnych Wczesna aktywność seksualna Zachowania agresywne i przestępcze Porzucanie nauki szkolnej Ucieczki z domu

Przyczyny zachowań ryzykownych Potrzeba „ja” potrzeba „ja” Poczucie tożsamości Poczucie własnej wartości Poczucie kontroli CO UMIEM? CO POTRAFIĘ? KIM JESTEM? ILE JESTEM WART?

Profilaktyka to: Eliminacja lub redukcja czynników ryzyka Wzmacnianie czynników chroniących

Czynniki chroniące - przykłady Silna więź emocjonalna z rodzicami Poczucie własnej wartości Umiejętności społeczne Przynależność do pozytywnej grupy Poszanowanie prawa, norm, wartości i autorytetów

Działania profilaktyczne podejmowane w ETAP-ie wg.poziomów Profilaktyka uniwersalna Działania kierowane do wszystkich, bez względu na stopień ryzyka rozwoju problemów ze zdrowiem psychicznych, na jakie narażone są poszczególne osoby. Profilaktyka selektywna Działania adresowane do jednostek lub grup osób, które są w stopniu wyższym niż przeciętny narażeni na rozwój problemów związanych z podejmowaniem zachowań ryzykownych Profilaktyka wskazująca Działania ukierunkowane na jednostki szczególnie zagrożone rozwojem problemów związanych z zachowaniami ryzykownymi np.używaniem substancji psychoaktywnych u których rozpoznano już pierwsze symptomy zaburzeń

zachowaniami ryzykownymi Strategia Rozwoju Umiejętności Wychowawczych Główne sposoby postępowania: Edukacja oraz zachęcanie rodziców (i innych dorosłych do pełnienia roli pozytywnych wzorców) Edukacja (materiały, warsztaty) dotyczące takich umiejętności jak: porozumiewanie się z dziećmi, rozwiązywanie konfliktów wspieranie dzieci w osiąganiu celów i radzeniu sobie z trudnościami ustalanie zasad domowych Rodzice jako realizatorzy działań Grupy wsparcia, poradnictwo, terapia rodzinna Wzmacnianie więzi z rodzicami przeciwdziała pojawieniu się i nasileniu problemów związanych z podejmowanymi przez nie zachowaniami ryzykownymi

Działania etap-u wg strategii rozwoju umiejętności życiowych Poradnictwo Konsultacje specjalistyczne Grupa wsparcia dla rodziców Grupa wsparcia dla pedagogów szkolnych Akademia Rodziców Akademia Doradcy Rodzinnego Akademia Profilaktyków

Strategia Rozwoju Zasobów Środowiskowych Główny sposób postępowania: Modyfikacja (w szerszym lub węższym zakresie): systemu organizacji życia społecznego (poprawa planowania i organizacji działań, współpracy służb, dostępności do pomocy) postaw społecznych i standardów obyczajowych sprzyjających używaniu środków psychoaktywnych (jasne i precyzyjne zasady, ograniczaniu podaży legalnych i nielegalnych środków psychoaktywnych) tworzenie atmosfery stymulującej prawidłowy i wszechstronny rozwój dzieci i młodzieży. KLIMAT - BEZPIECZEŃSTWO - WSPARCIE - MOŻLIWOŚCI Zmiana warunków życia w społeczności wpływa na postawy i zachowania mieszkańców

Działania Etap-u wg strategii rozwoju zasobów środowiskowych Terapia indywidualna, rodzinna, grupowa Zespoły interdyscyplinarne w sprawie pacjentów (terapeuta, psychiatra lub psycholog, pedagog, kurator, dzielnicowy, pracownik z pomocy społecznej)- ustalenie wspólnej strategii pomocy

Strategia Edukacji Rówieśniczej Znaczący i atrakcyjni rówieśnicy mogą skutecznie modelować postawy przeciwne zachowaniom ryzykownym i wpływać na pozytywne zachowanie młodych ludzi Główne sposoby postępowania: Kształcenie liderów młodzieżowych Zadania liderów w programach polegają na: prowadzeniu zajęć w grupach propagowaniu postaw i zachowań sprzyjających zdrowiu podejmowaniu dyskusji na tematy, w których dorośli mają ograniczone możliwości nawiązania kontaktu z młodzieżą O skuteczności edukacji rówieśniczej decyduje: odpowiednie przygotowywanie liderów do zadań, systematyczne wsparcie ze strony dorosłych, monitorowania pracy liderów

Działania Etap-u wg strategii edukacji rówieśniczej Grupy psychoedukacyjne dla wolontariuszy Szkolenia liderów młodzieżowych Szkolenia streetworkerów Superwizja pracy liderów młodzieżowych i streetworkerów w środowisku Konsultacje specjalistyczne dla w/w osób

Strategia Przekazu Informacji Główne sposoby postępowania: Przekaz wiedzy na temat: rozpowszechnienia używania i nadużywania substancji psychoaktywnych Przyczyn sięgania po substancje psychoaktywne indywidualnych, rodzinnych i społecznych konsekwencji ich używania, możliwości uzyskania pomocy w rozwiązywaniu problemów związanych z sięganiem po substancje psychoaktywne, Dostarczanie przekonujących informacji może przeciwdziałać sięganiu przez odbiorców po substancje psychoaktywne Wiedza jest ważnym, lecz niewystarczającym, elementem oddziaływań profilaktycznych.

Działania Etap-u wg. strategii przekazu informacji Poradnictwo Konsultacje specjalistyczne Zajęcia informacyjno-edukacyjne dla grup ryzyka (klasy szkolne, studenci) Zajęcia edukacyjne dla osób eksperymentujących i uzależnionych Szkolenia grup zawodowych Rozdawnictwo ulotek, broszurek, publikacji Uczestnictwo w audycjach radiowych , telewizyjnych itp.

Umiejętność osiągania celów Strategia Kształtowania Umiejętności Życiowych Główny sposób postępowania: nauka lub wzmacnianie umiejętności życiowych np. ustalenia celów i rozwiązywania problemów, nawiązywania kontaktów, podejmowania decyzji i krytycznego myślenia, budowania pozytywnego obrazu siebie, wzmacniania samokontroli, radzenia sobie ze stresem i lękiem, asertywności. Umiejętność osiągania celów i zaspokajania potrzeb w konstruktywny sposób zmniejsza ryzyko podejmowania zachowań ryzykownych

Działania etap-u wg.strategii kształtowania umiejętności życiowych Terapia indywidualna Grupy psychoedukacyjne dla młodzieży TUKAN -Trening umiejętności kontroli zachowań związanych z alkoholem i narkotykami ( dla osób eksperymentujących)

Strategia Alternatyw Główny sposób postępowania: Stworzenie młodzieży możliwości udziału w konstruktywnych i zdrowych formach aktywności, które sprzyjają osobistemu rozwojowi i tym samym wykluczają sięganie po środki psychoaktywne. Oferta może dotyczyć: zajęć sportowych, zajęć artystycznych, przedsięwzięć biznesowych, wolontariatu. Włączenie młodego człowieka do grup realizujących pozytywne cele przeciwdziała podejmowaniu zachowań ryzykownych

Działania Etap-u wg. strategii alternatyw Grupy wolontaryjne Klub młodzieżowy dla osób z grup ryzyka i eksperymentujących ze środkami psychoaktywnymi ( zajęcia artystyczne, sportowo-rekreacyjne, duszpasterskie, kluby zainteresowań itp.)

Zapraszamy do współpracy Młodzieżowy Ośrodek Terapii i Readaptacji ETAP ul. Włókiennicza 7 15-464 Białystok tel. 0 85 744-52-24 e-mail: droga.etap@noestrada.pl

Elżbieta Powichrowska Dziękuję za uwagę Elżbieta Powichrowska