Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi Konsultacje Projektu Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014 – 2020 26 września 2013 1

KONSULTACJE ZARYSU PROW na lata 2014-2020 I etap KONSULTACJE ZARYSU PROW na lata 2014-2020 kwiecień - lipiec 2013r. 23 kwietnia 2013r. - rozpoczęcie prac Zespołu-Grupy wspierającej prace nad przygotowaniem programu rozwoju obszarów wiejskich na lata 2014-2020 oraz podgrup roboczych ds. poszczególnych priorytetów. 24 kwietnia 2013r. - komunikat MRiRW - publikacja Zarysu PROW 2014 – 2020 na stronach: www.minrol.gov.pl www.ksow.gov.pl 2

KONSULTACJE ZARYSU PROW na lata 2014-2020 I etap KONSULTACJE ZARYSU PROW na lata 2014-2020 kwiecień - lipiec 2013r. ponad 50 spotkań, w trakcie których przedstawiciele MRiRW prezentowali Zarys PROW 2014-2020 2 posiedzenia Zespołu – Grupy 13 posiedzeń podgrup ds. poszczególnych priorytetów ponad 200 uwag, komentarzy i postulatów zgłoszonych przez: - partnerów instytucjonalnych lokalne i regionalne samorządy związki zawodowe - przedstawicieli pracodawców - organizacje pozarządowe organizacje branżowe osoby fizyczne 3

KONSULTACJE PROJEKTU PROW na lata 2014-2020 II etap KONSULTACJE PROJEKTU PROW na lata 2014-2020 Sierpień - Wrzesień 2013r. 26 lipca 2013r. komunikat MRiRW wraz z publikacją Projektu na stronach: www.minrol.gov.pl www.ksow.gov.pl 22 sierpnia 2013r. posiedzenie Zespołu-Grupy 30 sierpnia 2013r. spotkanie podgrupy ds. priorytetu 4 i 5 9 września 2013r. spotkanie podgrupy ds. priorytetu 2 i 3 16 września 2013r. spotkanie podgrupy ds. priorytetu 6 17 września 2013r. spotkanie konsultacyjne z samorządami województw 20 września 2013r. spotkanie podgrupy ds. priorytetu 6 26 września 2013r. konferencja Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi 30 września 2013r. spotkanie podgrupy ds. priorytetu 1 4

Główne postulaty zgłoszone w ramach konsultacji Projektu Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 5

UWAGI OGÓLNE Kwestie budżetowe Konieczność pilnego określenia wielkości budżetu PROW, w tym również budżetów poszczególnych samorządów województw; Sprzeciw wobec przesuwania 25% środków EFRROW do I filaru; Zwiększenie środków budżetowych na Leader ponad 5% minimum; Podjęcie działań mających na celu pozyskanie dodatkowych środków z budżetu państwa na rozwój obszarów wiejskich w ramach II filaru WPR. 6

UWAGI OGÓLNE Postulaty dotyczące rozszerzenia zakresu Programu Działania związane z gospodarką wodną w rolnictwie; Gospodarka wodno-ściekowa; Renty strukturalne; Zarządzanie ryzykiem; Zapobieganie zniszczeniom lasów wskutek pożarów lasów, klęsk żywiołowych i katastrof oaz odtwarzanie lasów; Działania dotyczące inwestycji nieprodukcyjnych; Inwestycje zwiększające wartość ekosystemów leśnych. 7

UWAGI OGÓLNE Oczekiwania odnośnie ukierunkowania PROW. Koncentracja PROW na rozwoju przedsiębiorczości, wsparciu w poszukiwaniu pracy, rozwoju kapitału ludzkiego; Priorytetowe traktowanie kwestii środowiskowych; Priorytetowe traktowanie modernizacji rolnictwa. Inne Konieczność zapewnienia komplementarności wsparcia z PROW i wsparcia z innych programów operacyjnych; Poparcie pogłębionej regionalizacji Programu; Powołanie Zespołu konsultacyjnego składającego się wyłącznie z przedstawicieli samorządów województw i resortu rolnictwa. 8

PRIORYTET 1 Działanie: Transfer wiedzy i innowacji 100% refundacji kosztów kwalifikowalnych operacji; Sprzeciw przeciwko zryczałtowanej formie pomocy; Wskazanie izb rolniczych jako beneficjenta działania; Potrzebne są szkolenia w zakresie przetwórstwa i ekonomiki produkcji rolniczej oraz stosowania kwalifikowanego materiału siewnego; Powierzenie Samorządom możliwości decydowania o wyborze podmiotów doradczych w celu świadczenia usług doradczych, szkoleniowych (transfer wiedzy i innowacji). 9

PRIORYTET 1 Działanie: Doradztwo Sprzeciw przeciwko zryczałtowanej formie pomocy; Stworzenie i finansowanie funkcjonowania Centrum Doradczego dla grup i spółdzielni; Wskazanie izb rolniczych jako potencjalnych beneficjentów działania; Powierzenie Samorządom Województw możliwości decydowania o wyborze podmiotów doradczych w celu świadczenia usług doradczych, szkoleniowych; 100% kosztów kwalifikowalnych operacji. 10

PRIORYTET 1 Działanie: Współpraca Postulaty dotyczące wymienienia konkretnych podmiotów jako beneficjentów działania oraz wprowadzenia konkretnych zakresów projektów; Dodanie bądź doprecyzowanie definicji klastrów, grup operacyjnych EPI; Krytyka wprowadzenia brokera innowacji. 11

PRIORYTET 2 Działanie: Modernizacja gospodarstw rolnych (1) Podwyższenie maksymalnej kwoty pomocy do 500 tys. zł dla wszystkich rodzajów operacji; Powiększenie grupy potencjalnych beneficjentów (obniżenie dolnego progu wielkości ekonomicznej gospodarstwa poniżej 15 tys. euro i zniesienie albo podwyższenie górnego progu 100 tys. euro); Wsparcie dla inwestycji zbiorowych (m.in. wspólnego zakupu maszyn), realizacja wspólnych inwestycji również przez osoby prawne ; Preferencje dla spółdzielni, grup producentów rolnych (inne kryteria, wyższy poziom wsparcia); Możliwość zakupu maszyn używanych ; Większa kwota wsparcia dla inwestycji związanych z produkcją prosiąt, wsparcie inwestycji dotyczących loch i loszek, zwiększenie progu 100 tys. euro; 12

PRIORYTET 2 Działanie: Modernizacja gospodarstw rolnych (2) Prowadzenie rachunkowości rolnej - doprecyzowanie albo odstąpienie od tego wymogu; Przeanalizowanie warunku zwiększenia GVA w gospodarstwie o co najmniej 20%; Wprowadzenie regionalizacji (różne problemy w różnych regionach); Wsparcie produkcji drobiu, w szczególności tradycyjnego; Wsparcie produkcji zwierzęcej w zakresie owiec (mleko i mięso) oraz kóz (mleko); Ukierunkowanie wsparcia na budynki inwentarskie. 13

PRIORYTET 2 Działanie: Restrukturyzacja małych gospodarstw (1) Wspieranie gospodarstw rodzinnych, które mogą przyczyniać się do produkcji żywności ekologicznej, tradycyjnej i dobrej jakości; Doprecyzować, że nie przewiduje się wsparcia na produkcję drobiu w skali przemysłowej; Stworzenie instrumentu wsparcia dla pszczelarzy; Skierowanie pomocy do małych ale żywotnych gospodarstw; Umożliwienie zakupu sprzętu używanego; Zrezygnować z podziału premii na transze; 14

PRIORYTET 2 Działanie: Restrukturyzacja małych gospodarstw (2) Zaostrzenie warunków dostępu do pomocy; Kryterium dostępu dot. wielkości gospodarstwa - nie określać dolnego progu wielkości gospodarstwa, zwiększyć górny próg dostępu do pomocy do 20 tys. euro; Docelowa wielkość ekonomiczna (15 tys. euro): trudne do spełnienia; Pomoc tylko dla tych, którzy wyłącznie lub w większości utrzymują się z rolnictwa; Wspierać małe gospodarstwa zajmujące się produkcją owoców i warzyw, wsparcie uzależnić od wejścia do grupy producentów rolnych; 15

PRIORYTET 2 Działanie: Premia dla młodych rolników Zbyt wysokie wymagania dotyczące gospodarstwa młodego rolnika (zwłaszcza w niektórych województwach): średnia wojewódzka powierzchnia gospodarstwa standardowa produkcja co najmniej 20 tys. euro Rezygnacja z warunku dot. powierzchni gospodarstwa; Należy zapobiec podziałowi gospodarstw w celu uzyskania więcej niż 1 premii; Uwzględnienie dzierżaw prywatne; Podwyższenie wieku młodego rolnika do 45 (a nawet 50) roku życia; Uwzględnienie osób, które przejęły gospodarstwa od roku 2012 16

PRIORYTET 3 Działanie: Tworzenie grup producentów Uzależnienie wysokości wsparcia od liczby członków grupy oraz osiąganych obrotów przez grupę. Działanie: Systemy jakości produktów rolnych i środków spożywczych Umożliwienie prowadzenia działań promocyjnych grupom, w skład których wejdą także zakłady produkcyjne (przetwórcze), wytwarzające produkty rolne lub środki spożywcze wysokiej jakości w ramach systemu jakości. 17

PRIORYTET 3 Działanie: Przetwórstwo i marketing produktów rolnych Priorytetowe traktowanie spółdzielni prowadzących działalność w zakresie przetwórstwa i wprowadzania do obrotu produktów rolnych w zakresie pierwszeństwa w dostępie do pomocy; Preferencje dla projektów innowacyjnych oraz inwestycji w zakresie przetwórstwa produktów wytwarzanych w systemach jakości – kryteria wyboru; Zbyt niski limit maksymalnej wysokości pomocy – propozycja podniesienia z obecnie przyjętych 2 mln do 10 mln zł; Priorytetowe traktowanie małych projektów o zasięgu lokalnym. 18

PRIORYTET 3 Działanie: Podstawowe usługi i odnowa wsi - Targowiska Rozszerzenie grona beneficjentów o powiaty; Umożliwienie wsparcia budowy targowisk w miastach powyżej 200 tys. mieszkańców; Umożliwienie budowy, przebudowy, remontu lub wyposażenia obiektów budowlanych przeznaczonych nie tylko na cele promocji i sprzedaży lokalnych produktów. 19

PRIORYTET 3 Działanie: Przywracanie potencjału produkcji rolnej… Pomoc wyłącznie dla podmiotów prowadzących działalność rolniczą; Zmiana warunku dotyczącego poziomu zniszczenia potencjału rolnego (zmniejszyć z 30% do 20%); Obliczanie poziomu zniszczenia potencjału rolnego z uwzględnieniem szkody w danym rodzaju produkcji (w przypadku wystąpienia zniszczeń w produkcji roślinnej do obliczania proponuje się brać pod uwagę wyłącznie produkcję roślinną). 20

PRIORYTET 4 Działanie: Scalanie gruntów Dopuszczenie realizacji projektów także na obszarach chronionych, ale jedynie w przypadku operacji realizowanych zgodnie z planami ochrony przewidzianymi odrębnymi przepisami dla takich terenów; Wydzielenie grup kosztów kwalifikowalnych: opracowania projektu scalenia, zagospodarowania poscaleniowego, koszty ogólne; Dopuszczenie wspólnej realizacji przedsięwzięć z zakresu scaleń gruntów, melioracji oraz odnowy wsi; Rozszerzenie zakresu wsparcia w nowym okresie programowania o realizację procesów wymiany gruntów; Zmiana beneficjenta działania: ze starosty na marszałka lub wójta. 21

PRIORYTET 6 Działanie: Premie na rozpoczęcie działalności pozarolniczej Wspieranie przedsiębiorców prowadzących już działalność gospodarczą; Pomoc ukierunkować do osób związanych z gospodarstwami o wielkości ekonomicznej do 15 tys. euro; Konieczność zapewnienia odpowiednich szkoleń dla rolników podejmujących działalność pozarolniczą; Wykluczyć ze wsparcia osoby, które posiadają gospodarstwo rolne o powierzchni do 2 ha przeliczeniowych, ponieważ mogą one skorzystać z innych instrumentów wsparcia rejestrując się jako bezrobotny; Wdrażać działanie na obszarach wiejskich o dużym bezrobociu; Wykluczyć możliwość przyznania premii więcej niż jednej osobie z gospodarstwa rolnego; Ograniczyć powstawanie na jednym obszarze tego samego rodzaju działalności gospodarczych. 22

PRIORYTET 6 Działanie: Podstawowe usługi i odnowa wsi na obszarach wiejskich (1) Poszerzenie zakresu wsparcia o inwestycje: z zakresu gospodarki wodno-kanalizacyjnej (miejscowości poniżej 5 tys. mieszkańców), o następujące rodzaje operacji: budowa, przebudowa, remont lub wyposażenie obiektów pełniących funkcje społeczno-kulturalne; zakup obiektów charakterystycznych dla tradycji budownictwa w danym regionie, w tym budynków zabytkowych z przeznaczeniem na cele kulturalne; wzmocnienie kapitału społecznego na obszarach wiejskich, w tym edukacja kulturalna i włączenie społeczne poprzez kulturę, z zakresu budowy/modernizacji dróg gminnych i powiatowych; Doprecyzowanie pojęcia „infrastruktura małej skali”; 23

PRIORYTET 6 Działanie: Podstawowe usługi i odnowa wsi na obszarach wiejskich (2) Poszerzenie katalogu beneficjentów tego działania o: instytucje kultury, organizacje pozarządowe, kościoły i związki wyznaniowe, osoby fizyczne dla zakresu odbudowa i poprawa dziedzictwa kulturowego wsi, jednostki organizacyjne gmin i jednoosobowe spółki gminy; Propozycja aby w ramach planowanych projektów z zakresu infrastruktury liniowej np. budowy/przebudowy dróg lokalnych, tworzona była jednocześnie kanalizacja kablowa, która mogłaby posłużyć do realizacji sieci szerokopasmowej na danym obszarze. 24

PRIORYTET 6 LEADER Dopuszczenie innej niż stowarzyszenie formy prawnej Lokalnych Grup Działania; Zwiększenie alokacji pow. 5% w związku z rozszerzeniem zakresu wsparcia w ramach podejścia Leader; Utrzymanie kompetencji Samorządów w zakresie odpowiedzialności za prawidłową dystrybucję środków w zakresie wdrażania LSR; 25

PRIORYTET 6 LEADER Zapewnienie aby we wszystkich regionach EFS i EFRR były włączone w realizację RLKS oraz minimalnych alokacji z EFS (10%) oraz EFRR (5%); Umożliwienie LGD podpisywania umów z wnioskodawcami, przynajmniej dla tych LGD, które uznają się za odpowiednio przygotowane (dwie prędkości); Usunięcie warunku prowadzenia działalności przez okres min. 2 lat. W zakresie dotyczącym rozwoju przedsiębiorczości; Włączenie gmin i przedsiębiorców do grupy "beneficjentów" mikroprojektów w ramach projektów parasolowych. 26

POMOC TECHNICZNA I KSOW Do chwili obecnej odbyły się dwa posiedzenia podgrupy tematycznej ds. PT: w dniu 18 czerwca 2013 r. w dniu 20 września 2013 r. GŁÓWNE POSTULATY : uwzględnienie Głównego Inspektora Jakości Handlowej Artykułów Rolno Spożywczych jako beneficjenta pomocy technicznej Przypisanie zadań sekretariatów regionalnych KSOW samorządom województw Usunięcie zapisu dotyczącego nadzoru CDR nad KSOW Sprzeciw wobec koordynowania przez ODR sieci EPI 27

POMOC TECHNICZNA I KSOW Wybór podmiotów prowadzących sekretariaty w drodze przetargu Powołanie Centralnego Ośrodka Sterującego (MRiRW –CDR) Powiązanie pomiędzy członkowstwem w GR krajowej KSOW i Grupach Wojewódzkich 28