Cena jest tym co płacisz. Wartość jest tym co otrzymujesz. Warren Buffett ABA Consulting Michał Stopka1

Giełda to moja pasja: Mam 13 lat doświadczenia: Opowiadam o rzeczach, których nie przeczytacie w książkach… 2000: Początki Spis treści: Być zwyciężonym i nie ulec to zwycięstwo, zwyciężyć i spocząć na laurach to porażka Józef Piłsudski oraz LongtermByć zwyciężonym i nie ulec to zwycięstwo, zwyciężyć i spocząć na laurach to porażka Józef Piłsudski oraz Longterm 2 Michał Stopka Inwestor Profesjonalny

2001 : Założyłem koło naukowe na SGH Klub Inwestora Obecnie jedno z największych 2007: Blog : : Praca zawodowa: Kapitał: Jak żyć z giełdy…?Jak żyć z giełdy…? Analityk Akcji OFE Pocztylion (3 mld zł) Zarządzający częścią portfela akcyjnego OFE ING (60 mld zł) OFE ING ma najlepszy wynik w rankingu KNF za ostatnie 3 lata:-) OFE ING ma najlepszy wynik w rankingu KNF za ostatnie 3 lata:-) Od 2010: Szkolenia 2012: Własny biznes Rezygnacja z pracy w ING Funduszu Emerytalnym, czyli zrobiłem to co większość osób chciałaby zrobić, ale nie ma odwagi:-) Rezygnacja z pracy w ING Funduszu Emerytalnym, czyli zrobiłem to co większość osób chciałaby zrobić, ale nie ma odwagi:-) ABA Consulting Michał Stopka3

Po co inwestujemy? Przyjemność, hazard, uzależnienie, praca zawodowa? 80 % ludzi traci pieniądze, tylko kilka % zarabia, reszta na 0 Dla pozytywnej stopy zwrotu? LPP 2001 r : 48 zł, teraz 4950 zł Inwestowanie jest bardzo trudne: TAK ale czy ryzykowne… Buffet NIE: brak wiedzy jest ryzykowny… 4 Michał Stopka Inwestor Profesjonalny

Trzeba poznać biznes jakim jest… inwestowanie Trzeba zbudować przewagę konkurencyjną wobec pozostałych inwestorów: gdzie ją można zbudować? Inwestowanie na giełdzie: poznaj biznes? Poznaj biznes: Inwestowanie na giełdzie… Zasada nr 1: Nigdy nie trać pieniędzy; Zasada nr 2: Nigdy nie zapominaj o zasadzie nr 1; Warren Buffet Inwestowanie na giełdzie: poznaj biznes? Poznaj biznes: Inwestowanie na giełdzie… Zasada nr 1: Nigdy nie trać pieniędzy; Zasada nr 2: Nigdy nie zapominaj o zasadzie nr 1; Warren Buffet 1. Zrozumieć, że nie wolno tracić pieniędzy… 2. Zrozumieć dlaczego kursy spółek się zmieniają? 3. Zrozumieć procesy w gospodarce (jak jest naprawdę?) 4. Zrozumieć biznesy (co na nie naprawdę wpływa?) 5 Michał Stopka Inwestor Profesjonalny

Zrozumieć, że nie wolno tracić pieniędzy… 1. Potęga utraty kapitału i procentu składanego 6 Michał Stopka Inwestor Profesjonalny

Zmiana ceny akcji Inwestorzy mają do wyboru różne inwestycje: np..: Lokaty bankowe, obligacje państwa, obligacje firmy, nieruchomości, akcje Każda inwestycja ma oczekiwaną stopę zwrotu i w danym momencie jest znana Stopa zwrotu zależy od Ryzyka, czasu, płynności instrumentu W Polsce ludzie znają tylko oczekiwaną stopę zwrotu z lokat, obligacji, ale taką samą oczekiwaną stopę zwrotu mają akcje na giełdzie… Dlatego można określić cenę transakcji KAŻDEGO instrumentu finansowego ABA Consulting Michał Stopka7

8 Michał Stopka Inwestor Profesjonalny

Wartość lokaty w banku aby otrzymać 1 zł odsetek Jak policzyć wartość lokaty potrzebnej na 1 zł odsetek? 1/Stopa % RPP 9 Michał Stopka Inwestor Profesjonalny

Wartość lokaty =Terminal Value=TV ABA Consulting Michał Stopka10 Terminal Value = wartość FCFF generowanego wiecznie Wartość lokaty = FCFF/stopa zwrotu, czyli 0,81/10% = 8,1 = 0,81/0,1 Innymi słowy potrzeba 10 lat aby otrzymać zainwestowany kapitał: potrzeba założyć lokatę 8,1 na 10% aby dostać 0,81 Stopa zwrotu= stopa dyskontowa FCFF (zysk netto) stały co rok0,81 Stopa zwrotu10% Lokata kapitału8,1

Podwojenie zysków to podwojenie kursu ABA Consulting Michał Stopka11 wzrost % FCFF (zysk netto) stały co rok 0,81 1,62100% Stopa zwrotu 0,10 0% Lokata kapitału 8,10 16,20100%

ABA Consulting Michał Stopka12

Analiza Fundamentalna: cena a wartość akcji : 10 czy 100 zł? ABA Consulting Michał Stopka13 Kursy akcji zmieniają się bo zmieniają się oczekiwania dotyczące zysków, przepływów pieniężnych oraz oceny ryzyka inwestycji w daną firmę. Perspektywy te wpływają z kolei na założenia dotyczące wyceny przedsiębiorstwa Na założenia ma również wpływ bieżący nastrój inwestorów przechodzący od skrajnego pesymizmu do skrajnego optymizmu

Alokacja: timing czy selekcja: tylko spółki? ABA Consulting Michał Stopka14 ANALIZA TOP-DOWNANALIZA BOTTOM-UP

Analiza Top-down ABA Consulting Michał Stopka15 ANALIZA MAKRO ANALIZA SEKTORA ANALIZA SPÓŁKI

Analiza Top-down ABA Consulting Michał Stopka16 Potencjalnie szybkie zyski z uwagi na duże i relatywnie szybkie zmiany kursów giełdowych ze względu na zmiany oczekiwań dotyczących otoczenia ekonomicznego Trudniejsze w praktyce, bo: Przyciąga najtęższe umysły przez co rynek jest bardziej efektywny Koszty podatków, prowizji, spreadu oraz płynności

Analiza Bottom-Up ABA Consulting Michał Stopka17 ANALIZA SPÓŁKI ANALIZA SEKTORA ANALIZA MAKRO

Analiza Bottom-Up ABA Consulting Michał Stopka18 Potencjalnie brak szybkich zysków szczególnie przy słabym makro W dłuższym terminie lepsze wyniki bo analiza niezależna od zmian w otoczeniu ekonomicznym oraz dywersyfikacja pozycji Mniejsza konkurencja, bo najtęższe umysły skupiają się na analizie top down

Moje doświadczenie Dużo zarobiłem na dobrej selekcji spółek i analizie makro Ale największe moje porażki: Nie sprzedałem słabych spółek: Słaba spółka jest słaba przy dobrym makro Słaba spółka jest beznadziejna przy słabym makro ABA Consulting Michał Stopka19

20 Michał Stopka Inwestor Profesjonalny Dlaczego giełda rośnie historycznie?

Inwestycja w lokatę: powszechnie znana Lokata w banku 10 zł daje 10 % w ciągu roku Po roku mamy: Lokata 10 zł + 1 zł dochodu = 11 zł Inwestycja w giełdę mało znana : Zakup 1 akcji: 10 zł, zysk netto 1 zł, (stopa 10%) Po roku 100 % zysku wypłacone w dywidendzie: Po roku mamy: kurs znowu 10 zł (bo zysk znowu 1 zł) + 1 zł otrzymanego dochodu = 11 zł Wzrost wartości inwestycji o 10% Lub bez wypłaty dywidendy po prostu kurs giełdowy 11 zł (wycena biznesu 10 zł + gotówka w firmie 1 zł = kurs 11 zł) 21 Michał Stopka Inwestor Profesjonalny

Pomimo słabych ostatnich pięciu lat … ABA Consulting Michał Stopka22 Od rokuWIG tyś. pktliczba latstopa zwrotu % %

Upływ czasu powoduje, że lokata przyrasta rok w rok o koszt kapitału… Koszt kapitału 10 %, po 5 latach inwestycja wzrost o 61% To jest koszt alternatywny absolute return, timingu: 1. W ciągu 5 lat trzeba być lepszym niż np. 60 % 2. Wystarczy jedna pomyłka i strata lub brak akcji na wzrostach … Uśredniając zakupy korzystamy z tego efektu… Ale ryzyko średnioterminowego bąbla spekulacyjnego (lata) Lub 5 lat słabych jak ostatnie 5 lat ABA Consulting Michał Stopka23

Dlaczego słyszeliśmy o Buffecie? Zawsze trzyma akcje: Otrzymuje stopę zwrotu z Indeksu: koszt kapitału Wybiera lepsze firmy niż Indeks Dodatkowa stopa zwrotu za selekcję powyżej indeksu Resztę robi procent składany Portfel skoncentrowany: Kilka spółek wysokie kilkadziesiąt procent portfela ABA Consulting Michał Stopka24

Co to jest PKB? Realna ilość dóbr i usług wytworzonych w danym okresie Od czego zależy? Wpis Co to jest tak naprawdę PKB?Co to jest tak naprawdę PKB? Technologia (rolnictwo ludzie czy maszyny?) Kapitał (infrastruktura ale i dostępność finansowania) Praca (liczba pracujących i liczba godzin) ABA Consulting Michał Stopka25

Wpis Polską gospodarkę czeka kilka tłustych lat? : Michał Stopka Cykl dziesięcioletniPolską gospodarkę czeka kilka tłustych lat? : Michał Stopka Cykl dziesięcioletni ABA Consulting Michał Stopka ; ; ?

; ; 2014?-2018? ABA Consulting Michał Stopka27

Michał Stopka cykl dziesięcioletni: przyczyny fundamentalne tłustych i chudych lat w polskiej gospodarce i bezrobociu ABA Consulting Michał Stopka28

Kryzys finansowy na świecie ? Zadłużone państwa i konsumenci Około 1 mld ludzi Reszta świata OKOŁO 6 MLD LUDZI Chcą konsumować Chcą się zadłużać ABA Consulting Michał Stopka29

Tak było ale jak będzie? ABA Consulting Michał Stopka30

Środki z UE Siedem lat 70 mld Euro = 280 mld zł PKB Polski 1500 mld zł 280/1500 czyli około 18 % PKB ale w siedem lat… Około 2,5 % rocznie lepsze PKB Ale Polska też płaci… Efekt netto około jeden lub dwa procent lepsze PKB przez ostatnie siedem lat Ale PKB było około sześć procent… czyli byłoby cztery procent bez środków z UE Ale przecież i tak jeszcze jakieś środki będą z UE… ABA Consulting Michał Stopka31

Zadłużenie Polski 60 % PKB Kowalski zarabia 100 tyś zł rocznie/konsumuje: PKB lat temu miał dług w banku 45 tyś zł Dług/dochody (jego PKB) = 45/100 tyś zł = 45 % Wymyślił ciekawy system odkładania na emeryturę … Ostatnie 10 lat zadłużył się w banku na 15 tyś. zł na 5 % I … jednocześnie założył lokatę w banku na … 5 % Zadłużenie wzrosło do: 45 tyś + 15 tyś = 60 tyś. Dług/dochody/PKB = 60/100 tyś zł = 60 % Ale … ma 15 tyś na lokacie więc PKB był co roku 100 tyś … Netto ma dalej zadłużenie 45 tyś czyli 45 % dochodów Wirtualne środki: przełożone z kieszeni do kieszeni ABA Consulting Michał Stopka32

Zadłużenie Polski 60 % PKB? Polska 10 lat temu 40 % dług/PKB, czyli dochodu rocznego Teraz 60 % dług/PKB, czyli wzrost o 20 % Ale około 150 mld zł to przecież OFE : obligacje na X % Czyli 150/1500 = 10 % PKB Ale OFE mają te obligacje 150 mld zł na … X % Wirtualne środki: przełożone z kieszeni do kieszeni 850 dług Polski – 150 = 700 netto czyli 700/1500 = 46 % PKB Wzrost wskaźnika dług/PKB zwiększał PKB poniżej 1 % rocznie ABA Consulting Michał Stopka33

ABA Consulting Michał Stopka : czas selekcji spółek 1. Środki z UE 2. Zadłużenie Polski 3. Zadłużenie samorządów: kilka % PKB 4. Demografia 5. Stopy procentowe 6. Kryzys w Europie 7. Giełda urosła od dołka 30 %: Jest dalszy potencjał? 8. Za a nawet przeciw a gdzie są wyceny? 9. Wniosek: Przeciwstawny wpływ powyższych czynników na giełdę, sektory i poszczególne spółki: każdy czynnik omawiam na szkoleniu

Dlaczego określenie PKB kluczowe? ABA Consulting Michał Stopka35

Zmiana indeksu w punktach a zmiana w % r/r Michał Stopka Inwestor Profesjonalny

WIG+PKB Michał Stopka Inwestor Profesjonalny

W podejściu Top-Down szukamy PKB… Szczegółowe omówienie cyklu 10-letniego: NA SZKOLENIU wpływ na sektory, spółki i rynek pracy Wpływ innych perełek na PKB o sile cyklu 10- letniego: NA SZKOLENIU Ale prawdziwe pieniądze zarabia się na: Selekcji: wyborze odpowiednich spółek jak LPP 1 zł zainwestowana w 2001 r obecnie jest warta 100 zł … Znajomości metod wyceny: ile warto zapłacić ? Mówię o tym NA SZKOLENIU 38 Michał Stopka Inwestor Profesjonalny

Zapraszam do głosowania: Blog roku 2012 Blog roku 2012: Michał Stopka Inwestor Profesjonalny:-)? Zapraszam na bloga Do pobrania i Spisu treściDo pobraniaSpisu treści Terminy i miejscowości szkoleń: Warszawa : 16/17 luty 2013: zostało kilka miejsc Inne terminy: Miejscowości, terminy oraz cena szkoleniaMiejscowości, terminy oraz cena szkolenia ABA Consulting Michał Stopka39