Alkany CnH2n+2 Cykloalkany CnH2n Nie odbarwiają wody bromowej i/lub KMnO4 (aq) (test Bayera) Reakcje substytucji – zachodzą pod wpływem światła, a lepiej UV Nad strzałką piszemy światło, h lub UV Otrzymywanie: - głównie źródło: ropa naftowa i gaz ziemny (CH4, ale tez C2H6); - synteza Würtza; dekarboksylacja kwasów karboksylowych lub ich soli; uwodornienie alkenów lub alkinów w obecności katalizatora; synteza z pierwiastków z udziałem katalizatora, np..: C + 2H2 CH4 Synteza Würtza:
Dekarboksylacja Najczęściej polega na ogrzewaniu soli kwasów karboksylowych z wodorotlenkiem sodu: Jaką sól zastosujesz aby otrzymać etan? Uwodornienie alkenów i alkinów (konieczny jest katalizator) alkin alken alkan
Węglowodory nienasycone: alkeny CnH2n i alkiny CnH2n-2, ale także cykloalkeny Odbarwiają wodę bromową i/lub KMnO4 (aq) (test Bayera) Uwaga: W czasie reakcji z woda bromowa powstają tak naprawdę bromohydryny: Należy stosować roztwór bromu w CCl4 lub CHCl3 Reakcje: - addycji H2, X2, HX i H2O - reguła Markownikowa polimeryzacji; Otrzymywanie: eliminacja wody z alkoholi (Al2O3, T); eliminacja halogenowodoru z halogenopochodnej (KOH, alkohol !); eliminacja halogenu z dihalogenopochodnych (Zn, Mg)
Reakcje węglowodorów nienasyconych Addycja X2, HX, gdzie X = H, F, Cl, Br, OH
Otrzymywanie węglowodorów nienasyconych: Eliminacja wody:
Otrzymywanie węglowodorów nienasyconych: Eliminacja halogenowodoru: Ale, uwaga: Eliminacja halogenu z dihalogenopochodnych (Zn, Mg)
Grupa –OH połączona z atomem węgla tetraedrycznym, czyli takim, ALKOHOLE R-OH Grupa –OH połączona z atomem węgla tetraedrycznym, czyli takim, który jest połączony z innymi atomami wtyłącznie wiazaniami pojedynczymi.
3 - chlorobut - 3 - en - 2 - ol 2 - metyloprop - 2 - en - 1 - ol Nazwy alkoholi: nazwa węglowodoru (wg zasad dla węglowodorów, przy czym atom węgla związany z grupą –OH ma najmniejszy możliwy lokant) poprzedzona nazwami podstawników wymienionych w kolejności alfabetycznej; lokant atomu węgla zwiazanego z grupą funcyjną –OH poprzedzony łącznikiem „-”; charakterystyczna końcówka –ol, którą należy poprzedzić, gdy jest kilka grup –OH odpowiednim przedrostkiem di-, tri-, … 3 - chlorobut - 3 - en - 2 - ol 2 - metyloprop - 2 - en - 1 - ol 2 - cykloheksyloetanol 4 - bromobutan – 1,2 - diol
ALKOHOLE
Kwasy karboksylowe R-COOH
kwas 3 - metylobut - 2 - enowy Zasady nazewnictwa kwasów karboksylowych: kwas nazwa węglowodoru w mianowniku (wg zasad dla węglowodorów) owy - numerację łańcucha węglowego rozpoczyna się od atomu węgla grupy karboksylowej - końcówkę –owy poprzedza się przedrostkiem di-, tri-, jeżeli w cząsteczce występuje kilka grup karboksylowych lub nazwa węglowodoru pierścieniowego w mianowniku „o” karboksylowy kwas 3 - metylobut - 2 - enowy kwas cyklopentanokarboksylowy kwas 2-metylopropanodiowy