DOROSŁY W EDUKACJI DZIECKA

Progi edukacyjne: Podjęcie roli przedszkolaka Przekroczenie progu szkoły Przebywanie w świetlicy szkolnej Przejście z klasy III do IV Początek gimnazjum Przejście do szkoły ponadgimnazjalnej Podjęcie roli studenta

Istota adaptacji Adaptacja (łac. adaptatio - przystosowanie) dostosowanie zachowania do wymogów sytuacji i środowiska Składają się na nią procesy asymilacji i akomodacji

Adaptacja a zmiana: Adaptacja wymuszona jest przez zmiany zachodzące w środowisku (np. przejście z przedszkola do szkoły), ale: Przystosowanie dokonuje się przez wprowadzanie zmian (np. wzrost samodzielności dziecka)

Podejście do zmiany: Reakcja destrukcyjna (negowanie konieczności lub istotności zmiany) Reakcja doraźna - dostosowawcza (reagowanie na problemy w miarę ich pojawiania się) Reakcja zapobiegawcza – planowanie zmian; kierowanie zmianą

Rodzaje zmian w życiu 6-latka: Zmiany otoczenia materialnego 2. Zmiany rodzajów aktywności 3. Zmiany rytmu i rozkładu dnia 4. Zmiany sytuacji społecznej

Zmiany otoczenia materialnego: Inna droga do szkoły, niż do przedszkola Nowy budynek Inne szatnie Nieznane pomieszczenie lekcyjne Nowe korytarze Ew. nowa stołówka

Zmiany rodzajów aktywności: Obok/zamiast zabawy – uczenie się Odrabianie prac domowych (odroczenie!) Zajęcia pozalekcyjne Coraz większy zakres samodzielności w działaniu Rosnąca odpowiedzialność za siebie i swoje zachowania

Zmiany rozkładu dnia: Inne pory posiłków Dłuższe zajęcia dydaktyczne, krótsze przerwy Popołudnia obciążone odrabianiem pracy domowej Przebywanie w świetlicy szkolnej Ew. – dojeżdżanie na zajęcia pozaszkolne

Zmiany sytuacji społecznej: Nowa grupa rówieśnicza, wzrost jej roli Zmiana pozycji w grupie dzieci Nowa wychowawczyni, ew. także inni nauczyciele Konieczność podjęcia nowych ról społecznych i związanych z nimi norm i reguł postępowania

Determinanty adaptacji: Endogenne – związane z dzieckiem (poziom dotychczasowego rozwoju, układ nerwowy, stan zdrowia, osobowość itp.) Egzogenne – środowisko domowe (liczba osób, status, postawy i style rodzicielskie) i placówki edukacyjne (treści i metody pracy, podejście nauczycieli do dzieci itp.) WZAJEMNE POWIĄZANIA TYCH CZYNNIKÓW

Rola rodziców w adaptacji dziecka: Przygotowywać dziecko przekazując informacje o szkole (boimy się nieznanego) Wspólnie przygotować pokój lub kącik Wspólnie zrealizować szkolne zakupy Wzmacniać i poszerzać samodzielność dziecka i zakres jego odpowiedzialności Wzmacniać poczucie własnej wartości

Czego rodzic robić nie powinien? Nie straszyć szkołą, nie przenosić własnych niedobrych doświadczeń szkolnych Nie przekazywać nieprawdy Nie wyrzucać zabawek, nie przekazywać ich innym dzieciom Nie wywierać presji na osiągnięcia szkolne Nie przeciążać dodatkowymi zajęciami

Pomoc ze strony przedszkola: Wytwarzanie pozytywnego nastawienia Oswajanie z nadchodzącą zmianą, informowanie Dbanie o dobre przygotowanie dzieci Wspólnie ze szkołą organizowanie „rozpoznania terenu”, zajęć szkolnych, starszych kolegów

Zadania nauczyciela klasy I: Zapewnianie poczucia bezpieczeństwa Okazywanie serdeczności, akceptacji „Zauważanie” dzieci – patrzenie, mówienie po imieniu, reagowanie na sygnały Sprzyjanie sukcesom i powodzeniom Danie dzieciom czasu na przystosowanie się

Pomoc ze strony szkoły: Realizowanie programów adaptacyjnych Dobra organizacja czasu w szkole Zapewnianie poczucia bezpieczeństwa Dbanie o właściwe programy, treści, metody i formy pracy Troska o dobre wyposażenie szkoły

Początek drugiego etapu edukacji Zmiana sposobu oceniania (z opisowego na cyfrowy) Zmiana organizacji pracy – wprowadzenie systemu lekcyjnego, sztywnych przerw Rozstanie z wychowawcą – konieczność dostosowania się do wielu nauczycieli Zmiana sali lekcyjnej (nowość i wielość)

Podział na przedmioty – zamiast nauczania zintegrowanego Większe wymagania dotyczące szybkości uczenia się, ilości wprowadzanych treści, samodzielności działania Odległe w czasie zadawane prace domowe, zapowiadane sprawdziany

Zintegrowany program wsparcia Ogólny cel programu: ułatwienie uczniom przejścia z I do II etapu kształcenia Zapoznanie uczniów III klasy z zasadami nauki w klasie IV Zmniejszanie stresu uczniów klas IV Przygotowywanie rodziców tak, aby byli źródłem wsparcia dla swoich dzieci

Wstępne poznawanie się uczniów klas III i nauczycieli starszych klas Wstępne poznanie przez uczniów klas III starszych kolegów Pogłębienie współpracy między nauczycielami z I i II etapu edukacji Lepsze dostosowanie programu klasy IV do możliwości i cech dzieci Pogłębienie współpracy szkoły i rodziców

Przykładowe działania Zastępstwa nauczycieli klas starszych w klasie III Wprowadzanie częściowe – obok ocen opisowych – także ocen cyfrowych Większy zakres samodzielności uczniów w czasie lekcji

Przekazywanie rodzicom informacji o zmianach związanych z II etapem edukacji Warsztaty dla rodziców dotyczące właściwej komunikacji z dziećmi i sposobów radzenia sobie ze stresem Uczestniczenie dzieci z klas III w niektórych zajęciach klas IV Spotkania uczniów klas III z uczniami klas IV (dzielenie się radami i doświadczeniami)

Pamiętajmy! Zmiany i adaptacja mają charakter ciągły (procesualny) Przejścia między progami powinny być płynne (faza przygotowawcza – zmiana – utrwalenie nowych zachowań) Adaptacja do zmiany jest determinowana współpracą wszystkich stron i środowisk