A w maju… Matura!!! Jak zbierać, przygotować i zaprezentować materiały na maturze ustnej z języka polskiego – przewodnik maturzysty

2 Do maturalnych zmagań zostało jeszcze kilka miesięcy. Warto zatem zadbać o swój komfort psychiczny i dobrze przygotować się do matury ustnej z języka polskiego. Oto mała ściągawka

3 Harmonogram przygotowań do egzaminu ustnego z języka polskiego WRZESIEŃ Wybieramy temat pracy: A. Tematy z literatury B. Tematy o związkach literatury z innymi dziedzinami sztuki C. Tematy językowe Do 30 września wybieramy temat i wypełniamy deklarację maturalną. PAŹDZIERNIK – GRUDZIEŃ Witaj w bibliotece! To czas twórczych poszukiwań. Do 5 lutego należy złożyć ostateczną deklarację o przedmiotach maturalnych i potwierdzić wybór tematu.

4 STYCZEŃ – MARZEC Planowanie, czyli selekcja treści. KWIECIEŃ Czas ostatecznych decyzji, czyli pisanie konspektu. 7 kwietnia to przybliżony termin złożenia dyrektorowi (za pośrednictwem nauczyciela języka polskiego) bibliografii wykorzystanej do opracowania tematu prezentacji ustnej. ok. 26 kwietnia należy złożyć dyrektorowi ramowy plan prezentacji ustnej z języka polskiego wraz z wykazem ewentualnych materiałów pomocniczych. 4 maja 2010 rozpoczynają się matury ustne i pisemne! P o w o d z e n i a !!!

5 Czas wyruszyć na poszukiwania… tylko gdzie? Temat pracy maturalnej wybrany. Najlepiej zdecydować się na temat zgodnie ze swoimi możliwościami, zainteresowaniami i talentami Maturzysto pamiętaj! Warto rozmawiać z polonistą, który ma już spore doświadczenie i na pewno udzieli Ci kilku cennych wskazówek na temat wybranego przez Ciebie tematu. Możliwe, że pierwsze kroki skierujesz do Internetu. Musisz być jednak ostrożny korzystając z tzw. gotowców. Istnieje coś takiego jak… biblioteka! Możesz zacząć od swojej szkolnej. Zorientuj się jakie biblioteki są w Twoim mieście. Może nie miałeś jeszcze okazji być w bibliotece miejskiej lub pedagogicznej

6 Czas spędzony w Czytelni nie będzie czasem straconym! Bibliotekarz (czytaj: młoda i modnie ubrana bibliotekarka ) to też człowiek i jest po Twojej stronie! Pytaj – wskaże Ci kierunek efektywnych poszukiwań

7 Czego właściwie mam szukać? B I B L I O G R A F I I niezbędnej do napisania pracy maturalnej! Zacznij od literatury podmiotu, czyli wykazu bibliograficznego dzieł, np. A. Mickiewicza, w których występuje motyw kobiety Wypisz powieści, dramaty, wiersze, które „pasują” do Twojego tematu. Potem przejdź do literatury przedmiotu - znajdą się tu artykuły, prace zbiorowe, monografie, strony www, opracowania np. na temat motywu kobiety w utworach Mickiewicza. Literatura przedmiotu oznacza nie tylko pozycje, które wykorzystałeś bezpośrednio w pracy, ale również takie, z którymi zapoznałeś się, a których – z dowolnych powodów – w pracy maturalnej nie umieściłeś.

8 Uśmiechnięty Maturzysta w Czytelni Biblioteki Pedagogicznej

9 Krok po kroku… 1. Jeśli już wiesz, które lektury czy interesujące książki będziesz omawiać i analizować, to możesz przejść do dalszej pracy. Ale może być tak, że nie Jesteś zorientowany i zdecydowany na konkretne utwory. Sięgnij wtedy do „Słownika motywów literackich”. Słownik składa się z haseł (motywów literackich), które bardzo ułatwią Ci poszukiwania utworów, w których dany motyw występuje. Hasło kończą zawsze sentencje, przysłowia, złote myśli, cytaty, które znakomicie mogą służyć jako motto Twojej pracy Wypisz zatem utwory i zacznij szukać opracowań na ich temat.

10 2. Przedstaw swój temat bibliotekarzowi W szybki sposób uzyskasz interesujące Cię słowniki, leksykony, książki z literatury i sztuki, albumy z reprodukcjami obrazów itp. To dobry początek! Przejrzyj uważnie te publikacje. Pamiętaj, że często na końcu są indeksy rzeczowe i osobowe, które bardzo ułatwiają wyszukiwanie informacji. Rób notatki z „głową” Zawsze spisz autora i tytuł książki, z której skorzystałeś! Przy pisaniu pracy często okazuje się, że jeszcze raz musimy wrócić do konkretnej publikacji. Jeśli spisałeś autora i tytuł – odszukasz ją bez problemu Pamiętaj! Każde dobre opracowanie odsyła do co najmniej kilku innych. Szukaj uważnie, a znalezienie kolejnej pozycji z literatury przedmiotu wciągnie Cię na dobre

11 jest 3. Masz już kilka pozycji książkowych. Czas wyruszyć na kolejną wyprawę Ponieważ bibliotekarz jest przyjacielem Maturzysty, specjalnie dla Was w Metodyce nauczania języka polskiego zostały wydzielone motywy literackie. Znajdziesz tam artykuły z metodycznych i fachowych czasopism omawiające konkretny motyw. To cenne źródło wiedzy! Warto zajrzeć również do kartoteki Opracowania utworów literackich. Pod hasłami autorskimi znajdziesz artykuły z omówionymi zagadnieniami do konkretnej lektury. Spisz tytuł czasopisma, rok, numer i strony artykułu. Czasopisma poda Ci bibliotekarz, Ty przeczytaj i oceń przydatność artykułu do swojej pracy.

12 4. W Czytelni BP możesz skorzystać z tradycyjnego katalogu zbiorów bibliotecznych. Przejrzyj działy katalogu rzeczowego (np. językoznawstwo, filozofia, muzyka, sztuka itp.). W ten sposób dość łatwo możesz znaleźć interesujące Cię książki. Zajrzyj do katalogu alfabetycznego i sprawdź, co znajduje się pod nazwiskiem autora, którego utwór chcesz omówić. Istnieje możliwość wyszukiwania materiałów pomocniczych do prezentacji maturalnej w katalogu on-line OPAC. Jeśli masz dostęp do Internetu przeszukaj bazy Biblioteki Pedagogicznej w wolnej chwili w domu ( Wypisz to, co Cię zainteresowało.

13 5. Szukaj materiałów nie tylko w Internecie, ale także w prasie, telewizji. Rozszerz poszukiwania o film, muzykę czy sztuki plastyczne, jeśli wybrany temat dotyczy związków literatury z innymi dziedzinami sztuki. W Czytelni BP znajdziesz informacje (m.in. artykuły) na temat adaptacji i ekranizacji utworów literackich. Gdy masz pracować nad tematem językowym, zbieraj odpowiednie publikacje z zakresu wiedzy o języku. W katalogach bibliotecznych szukaj działu językoznawstwa. Zorientuj się z jakich książek mógłbyś skorzystać. Pytaj bibliotekarza! Twój wysiłek i zaangażowanie na pewno się opłaci!

14 Selekcja zebranych informacji Maturzysto - masz materiały, wiedzę o temacie i tylko 15 minut, by zaprezentować ją przed komisją. Zwróć uwagę na kilka spraw… 1. Dokładnie przeanalizuj każde słowo tematu, by ustrzec się przed błędami kompozycyjnymi i merytorycznymi, 2. Lepiej komponować literaturę podmiotu zgodnie z zasadą kontrastu, niż omawiać dwie takie same postawy bohaterów, 3. Lepiej przygotować mniej utworów, ale dokładniej je omówić, 4. Możesz wybrać książki nie tylko z listy lektur obowiązkowych.

15 Stań się ekspertem swojego tematu Przygotuj konspekt prezentacji, który warto skonsultować z polonistą. Przeglądaj lektury, o których powiesz w czasie prezentacji. Przygotowując pracę zwróć uwagę na wstęp – ma on być nawiązaniem do tematu, wyjaśnieniem, o czym będzie mowa i dlaczego się tym zająłeś. Unikaj charakterystyki poszczególnych epok i streszczenia życiorysu pisarza. Postaraj się zrozumiale wyjaśnić problem i umieć argumentować wybór. Ustaw kolejność omawianych problemów cząstkowych z uwzględnieniem materiałów pomocniczych. Nigdy nie ucz się na pamięć prezentacji. W sytuacji stresującej możesz po prostu zapomnieć „tekstu”. Swoboda wypowiedzi jest wysoko oceniana. Ćwicz nie tylko prezentację tematu maturalnego, ale również autoprezentację.

16 Bądź kreatywny! Zaplanuj wykorzystanie materiałów pomocniczych. Przygotuj wykonany przez siebie film, nagranie wywiadu lub wypowiedzi, reprodukcje dzieł sztuki, kadry z filmu, fotografie (np. zabytków architektury). Może przygotujesz podkład muzyczny – musi się on jednak jasno wiązać z tematem, który przedstawiasz. Wypisz cytaty zawarte w prezentacji. Przygotuj materiały pomocnicze tak, aby ułatwiały Ci wypowiedź. Zadbaj o to, aby Twoja prezentacja maturalna była wyjątkowa. Na pytania komisji odpowiadaj rzeczowo. Kulturalne zachowanie, spokój i uśmiech, to Twoje atuty. Upragnione 20 punktów zdobędziesz łatwiej niż myślisz

17 Podstawowe opisy bibliograficzne zgodnie z normą PN-ISO 690: 2002 Książka (jednego, dwóch lub trzech autorów) Kapuściński Ryszard: Heban. Wyd. 7. Warszawa: Czytelnik, ISBN Praca zbiorowa (więcej niż 3 autorów) Polszczyzna na co dzień. Pod red. Mirosława Bańko. Warszawa: PWN, ISBN Artykuł z czasopisma Jaworski Marcin: Różewicz – ostatni modernista. „Polonistyka” 2005, nr 5, s Reprodukcja obrazu (rzeźby, dzieła architektury) Bellini Giovanni: Alegoria Sacra [il.]. W: Micheletti, Emma: Muzea Florencji. Warszawa: MUZA S.A., ISBN X, s

18 Czytelnia Biblioteki Pedagogicznej poleca Maturzystom…

19 1. Agresja językowa w życiu publicznym : leksykon inwektyw politycznych / Irena Kamińska-Szmaj. - Wrocław : Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Aniołowie i demony / Rosa Giorgi ; [tł. Tamara Łozińska]. - Warszawa : Arkady, Kultura języka polskiego : teoria : zagadnienia leksykalne / Andrzej Markowski. - Warszawa : Wydawnictwo Naukowe PWN, Leksykon dzieł i tematów literatury polskiej : dla uczniów gimnazjów i liceów / Tomasz Miłkowski, Janusz Termer. - Wyd. 3 uzup. - Warszawa : "Książka i Wiedza", cop Leksykon dzieł i tematów literatury powszechnej dla uczniów gimnazjów i liceów / Tomasz Miłkowski. - Warszawa : "Książka i Wiedza", Leksykon wątków miłosnych / Władysław Kopaliński. - Warszawa : Muza, Literatura : postacie i wątki / Francesca Pellegrino, Federico Poletti ; [tł. Tamara Łozińska]. - Warszawa : Wydawnictwo Arkady, 2008.

20 8. Literatura i malarstwo : korespondencja sztuk / Alina Biała. - Warszawa ; Bielsko- Biała : Wydawnictwo Szkolne PWN, Literatura i sztuka : starożytność i średniowiecze / [red. Bartosz Działoszyński et al. ; aut. tekstów Krzysztof Bilica et al.]. - Warszawa : Wydaw. Naukowe PWN, Nowy słownik gwary uczniowskiej / Małgorzata Kasperczak [et al.]; pod red. Haliny Zgółkowej. - Wrocław : Europa, cop Polszczyzna na co dzień / pod red. Mirosława Bańko ; [aut. Jan Grzenia et al.]. - Warszawa : Wydawnictwo Naukowe PWN, Raport Rokity : encyklopedia baśniowych stworów / Barbara i Adam Podgórscy. - Wyd. 1 przetworzone. - Wrocław : Astrum, cop Rękopis znaleziony w smoczej jaskini : kompendium wiedzy o literaturze fantasy / Andrzej Sapkowski. - Warszawa : superNOWA, Słownik adaptacji filmowych / [aut. Andrzej Kołodyński, Konrad J. Zarębski]. - Bielsko-Biała : "Park", cop

Słownik postaci dramatycznych / Dariusz Kosiński. - Kraków : Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych "Universitas", cop Słownik postaci literackich / Andrzej Z. Makowiecki ; redaktor, indeksy opracowała Hanna Wachnowska. - Warszawa : Państwowy Instytut Wydawniczy, Słownik scen literackich / Dorota Nosowska. - Bielsko-Biała : Park, cop Symbole i alegorie / Matilde Battistini; [tł. Karolina Dyjas]. - Warszawa : Arkady, Totalny słownik najmłodszej polszczyzny / Bartek Chaciński ; rys. Enenek. - Kraków : Wydawnictwo Znak, Współczesny język polski / pod red. Jerzego Bartmińskiego. - Wrocław : "Wiedza o Kulturze", Wypasiony słownik najmłodszej polszczyzny / Bartek Chaciński ; rys. Enenek. - Kraków : Znak, 2003.

22 Opracowała: Iwona MICKIEWICZ BP w Ostrołęce nauczyciel – bibliotekarz - przyjaciel Maturzystów przyjaciel Maturzystów

23 Bibliografia: 1. Sobiech Bożena: Przygotowania do ustnej matury z polskiego, W: Gazeta.pl [on-line]. [dostęp 08 październik 2009]. Dostępny w Internecie: 2. Krok po kroku do matury. W: Dlamaturzysty.info [on-line]. [dostęp 08 październik 2009]. Dostępny w Internecie: