METODY I FORMY PRACY Z CZYTELNIKIEM W BIBLIOTECE SZKOLNEJ Materiały sieci współpracy bibliotekarzy szkolnych Końskie 2014
Praca z czytelnikiem w definicjach Alina Wajda uważa, że jednym z ważniejszych czynników efektywnego funkcjonowania każdej biblioteki są różnorodne i atrakcyjne formy pracy z czytelnikiem. Pozwalają one wyzwolić w czytelnikach, przekonanie, że „biblioteka (…)jest nie tylko miejscem, w którym zdobywa się wiedzę, ale również azylem spędzania czasu wolnego i miejscem własnego rozwoju kulturalnego.”
Praca z czytelnikiem w definicjach Jacek Wojciechowski za pracę z czytelnikiem uznaje „zespół działań zmierzających do inicjowania, symulowania, kierunkowania i optymalizacji procesów czytania, oraz kiedy ma miejsce mediacja biblioteczna, procesów użytkowania biblioteki i jej zasobów.”
Praca z czytelnikiem w definicjach Janina Papuzińska, która określa ją jako animację, czyli zajęcia kulturalne mające doprowadzić dziecka do książki i czytelnictwa
Biorąc za kryterium aktywność czytelników możemy wyróżnić formy: audytoryjne kiedy aktywny jest bibliotekarz aktywizujące kiedy aktywni są czytelnicy informacyjno-usługowe
Ze względu na miejsce pracy można wyróżnić następujące formy: w wypożyczalni: wypożyczania książek, poradnictwo, udzielanie informacji, rozmowy z czytelnikami; w czytelni: udostępnianie zbiorów na miejscu, grupowe formy zajęć; w centrum audiowizualnym: indywidualne i grupowe udostępnianie zbiorów audiowizualnych; poza biblioteką: np. propaganda wizualna; apele biblioteczne, pogadanki na godzinach wychowawczych; poza szkołą: wycieczki do biblioteki i innych instytucji związanych z książką.
Ze względu na okoliczności wymiany treści oraz relacji wzajemnych między odbiorcami wyróżniamy: formy indywidualne – objaśnienia werbalne, rozmowy, listy, korekcyjna nauka czytania, indywidualne programy lektur, indywidualne oferty danych, nauka użytkowania komputerów, korzystanie z baz danych i Internetu; formy poglądowe (quasi-zbiorowe) – powiadomienia, plakaty, afisze, ulotki, strony internetowe, przewodniki, gazety lokalne i ekspozycje; formy zbiorowe – prelekcje, wykłady, odczyty, opowiadania, wycieczki konkursy, formy imprezowe, małe formy teatralne, wieczory literackie, imprezy słowno – muzyczne; formy zespołowe – dyskusje, koła zainteresowań, koła przyjaciół bibliotek, spotkania autorskie, lekcje biblioteczne
Podział w zależności od środków przekazu treści: formy słowne: głośne czytanie, opowiadania, pogadanki, recytacje, konkursy, wieczory literackie, spotkania autorskie, dyskusje, małe formy teatralne, montaże literackie i inne; formy audiowizualne: prezentacje multimedialne, filmy, edukacyjne gry komputerowe; formy związane z wizualną propagandą książki: plakaty, katalogi, wystawy tematyczne i autorskie, gazetki okolicznościowe, afisze, ulotki, albumy, wystawy ilustracji książkowych i inne; formy ruchowo - rozrywkowe: gry stolikowe, zgadywanki literackie, gry ruchowe (np. sztafeta biblioteczna, bibliobus, pary literackie, itp.
BIBLIOGRAFIA Wojciechowski J: Postawy pracy z czytelnikiem. Warszawa 1991 Papuzińska J. , Inicjacje literackie problemy pierwszych kontaktów dziecka z książką, Warszawa1981 Wajda A. : Metodyka i organizacja czytelnictwa. Warszawa 1983 PBW Filia Końskie Elżbieta Fitas Katarzyna Kucharska