Koncepcja uczenia się muzyki wg Edwina E. Gordona Mgr Maciej Kołodziejski Instytut Pedagogiki PWSZ w Płocku

Nota o autorze koncepcji „Zasłużony Profesor w Stanie Spoczynku” na Uniwersytecie Południowej Karoliny w USA Zanim poświęcił się bez reszty badaniom w psychologii muzyki, uzdolnień muzycznych, teorii uczenia się muzyki oraz audiacji, profesor Gordon grał na kontrabasie w zespole Gena Grupa. Wykładał w wielu krajach, ostatnio w Niemczech, Korei, Polsce, Węgrzech, Portugalii, Słowacji, Anglii, Kanadzie i na Hawajach Stale publikuje w krajowych i międzynarodowych magazynach psychologicznych i muzycznych

Audiacja – podstawowe pojęcie w teorii uczenia się muzyki Audiacja to zdolność do słyszenia i rozumienia muzyki bez fizycznie obecnego brzmienia

Audiacja w muzyce a myślenie w mowie Najpierw uczymy się słuchania Drugi rodzaj słownictwa bierze się z mówienia Trzeci rodzaj słownika, którym się posługujemy to słowa pisane Czwarty rodzaj słownika to zasób słów, które sami zapisujemy, które wiążą się z umiejętnością pisania

Jeszcze o audiacji Audiacja zachodzi wtedy, gdy w umyśle asymilujemy i rozumiemy dźwięk, który dopiero co usłyszeliśmy, lub który słyszeliśmy w przeszłości. Audiujemy również, kiedy asymilujemy i rozumiemy muzykę, którą mogliśmy słyszeć, a nawet, którą jedynie odczytujemy z notacji, czy też która jest właśnie komponowana lub improwizowana

Audiacja a percepcja Zarówno podczas percepcji słuchowej, jak i audiacji mamy do czynienia ze zdarzeniami dźwiękowymi, z tym że w percepcji są one bezpośrednie, w audiacji zaś – przeszłe Audiować można podczas słuchania, odtwarzania, wykonywania, interpretowania, tworzenia, komponowania, improwizowania, czytania i zapisywania muzyki

Audiacja, audiacja, audiacja Nikt nie potrafi nauczyć dzieci audiować. To następuje w sposób naturalny. Audiacja jest istotą uzdolnienia muzycznego. Dzięki dostarczeniu dziecku odpowiedniej wiedzy i doświadczenia, możemy nauczyć je jak audiować, a więc jak posługiwać się potencjalną audiacją, która wynika z jego uzdolnień, aby uzyskać jak największe osiągnięcia

UWAGA!!! Dźwięk jako taki nie jest muzyką!!! Staje się muzyką dopiero dzięki audiacji, kiedy, analogicznie jak w języku, przełożony zostanie w umyśle na określone znaczenie

Typy audiacji TYP 1 TYP 2 TYP 3 TYP 4 TYP 5 TYP 6 TYP 7 TYP 8 Słuchanie Znanej lub nieznanej muzyki TYP 2 Czytanie znanej lub nieznanej muzyki TYP 3 Zapisywanie pod dyktando znanej lub nieznanej muzyki TYP 4 Odtwarzanie i wykonywanie Znanej muzyki z pamięci TYP 5 Odtwarzanie i zapisywanie TYP 6 Tworzenie i improwizowanie Nieznanej muzyki podczas jej wykonywania lub w ciszy TYP 7 Nieznanej muzyki podczas czytania TYP 8 Nieznanej muzyki podczas pisania

TYP 1 Słuchanie muzyki Zachodzi podczas słuchania muzyki, zarówno znanej jak i nieznanej. Gdy słuchamy odbieramy znane i nieznane motywy tonalne i rytmiczne. Zachodzi to dzięki porządkowaniu, odtwarzaniu, antycypowaniu i przewidywaniu motywów w audiacji – nadajemy temu co słyszymy syntaktyczne znaczenie. W muzyce skupiamy się na istotnych wysokościach i istotnych wartościach które tworzą i określają istotne motywy oraz nadają muzyce syntaktyczne znaczenie i strukturę

TYP 2 Czytanie muzyki Zachodzi wtedy, gdy czytamy notację dotyczącą znanych i nieznanych motywów zarówno w znanej, jak i nieznanej muzyce

TYP 3 Zapisywanie muzyki pod dyktando Podczas zapisywania pod dyktando znanych lub nieznanych motywów znanej lub nieznanej muzyki. Kiedy piszemy pod dyktando, audiujemy to co już spostrzegliśmy słuchowo i dopiero nadajemy temu postać symboli notacyjnych

TYP 4 Odtwarzanie muzyki z pamięci Gdy odtwarzamy w umyśle znane motywy znanej muzyki i wykonujemy je wokalnie lub na instrumencie, gdy dyrygujemy zgodnie z tym, co słyszy nasze ucho wewnętrzne, albo gdy po prostu „słuchamy po cichu”

TYP 5 Pisanie muzyki z pamięci Zachodzi podczas zapisywania znanych motywów znanej muzyki, którą zorganizowaliśmy i odtworzyliśmy dzięki audiacji *Umysłowy proces organizacji i odtwarzania jest tutaj taki sam jak w czwartym, jedyna różnica sprowadza się do tego, że typ czwarty osiąga szczyt podczas wykonywania, a typ piąty wymaga przełożenia dźwięków muzycznych na graficzne znaki notacyjne

TYP 6 Tworzenie i improwizowanie muzyki Ma miejsce w czasie tworzenia lub improwizowania nieznanej muzyki, wymaga zarówno znanych jak i nieznanych motywów i zachodzi podczas rzeczywistego wykonania lub po cichu. Każdy z motywów tworzonych lub improwizowanych w audiacji prowadzi do kolejnego organizowania dalszych motywów. Kiedy audiujemy istotne wysokości lub wartości oraz istotne motywy tonalne lub rytmiczne podczas tworzenia (co polega na komponowaniu przy użyciu własnych, wymyślonych motywów) lub improwizowania (z zastosowaniem przyjętych wcześniej formuł dla motywów, jak to się dzieje w improwizacji jazzowej), automatycznie umieszczamy je w pełnych motywach. Proces ten ciągnie się przez cały utwór

TYP 7 Czytanie i tworzenie lub improwizowanie Gdy czytamy zarówno znane jak i nieznane motywy tonalne i w tym samym czasie, po cichu lub na instrumencie, tworzymy lub improwizujemy nową, nieznaną muzykę. Improwizacja może obejmować wykonanie nowej melodii pasującej do basu cyfrowanego lub do symboli akordów

TYP 8 Pisanie i tworzenie oraz improwizowanie muzyki Podczas zapisywania zarówno znanych, jak i nieznanych motywów z równoczesnym tworzeniem lub improwizowaniem nieznanej muzyki

STADIA AUDIACJI STADIUM 1 STADIUM 2 STADIUM 3 STADIUM 4 STADIUM 5 Chwilowe przechowywanie STADIUM 2 Naśladowanie i audiowanie motywów tonalnych i rytmicznych oraz rozpoznawanie i określenie centrum tonalnego i makrobitów STADIUM 3 Ustalenie obiektywnej i subiektywnej tonalności i metrum STADIUM 4 Przechowywanie w audiacji STADIUM 5 Odtworzenie motywów tonalnych i rytmicznych zorganizowanych i wyaudiowanych w innych utworach muzycznych STADIUM 6 Antycypowanie i przewidywanie motywów tonalnych i rytmicznych

Teoria uczenia się muzyki Wszyscy uczniowie mogą uczyć się muzyki, jednak nie wszyscy będą mieli takie same osiągnięcia –wszystko zależy od uzdolnień muzycznych Teoria uczenia się muzyki wskazuje nam kolejność, w jakiej powinniśmy uczyć się muzyki, aby ją rozumieć Przechodząc z poziomu na poziom, uczeń nabywa pewne umiejętności, dzięki którym stale się rozwija Teoria uczenia się muzyki, razem z jej praktycznym zastosowaniem, odnosi się do działań w kolejności uczenia się Wszyscy uczą się każdego typu audiacji i przechodzą przez wszystkie jej stadia, w trakcie przechodzenia po kolei z jednego poziomu uczenia się na drugi Teoria uczenia się muzyki jest związana z procesem uczenia się , duże znaczenie ma w niej edukacja oaz rozwój umysłowy uczniów

Jak uczymy się muzyki? Zaczynamy od słuchania, potem wykonywanie muzyki, na końcu czytanie nut W teorii uczenia muzyki chodzi przede wszystkim aby uczyć się muzyki a nie o muzyce Musimy poświęcić dzieciom bardzo dużo czasu

Reguły uczenia się i teoria uczenia się muzyki Teoria uczenia się muzyki łączy w sobie wiedzę o uczeniu się muzyki w sposób sekwencyjny z tym, co wiemy na temat uzdolnień muzycznych i audiacji – jest to zatem teoria ewolucyjna Uczniowie uczą się najwięcej od tych, którzy sami się uczą

Różnice między metodą a techniką nauczania Metoda powinna być używana w stosunku do porządku, w jakim kolejne, podrzędne cele są wprowadzane do podstaw programowych, po to, aby osiągnąć cel nadrzędny, którym jest zrozumienie Metoda dotyczy tego dlaczego uczymy, czego uczymy i kiedy tego uczymy Technika mówi jak uczymy

Praca na lekcji metodą Gordona

Inne fotografie z zajęć prowadzonych metodą Gordona

Dziękuję