Projekt AS KOMPETENCJI jest współfinansowany przez Unię Europejską w ramach środków Europejskiego Funduszu Społecznego Program Operacyjny Kapitał Ludzki CZŁOWIEK – NAJLEPSZA INWESTYCJA Publikacja jest współfinansowana przez Unię Europejską w ramach środków Europejskiego Funduszu Społecznego Prezentacja jest dystrybuowana bezpłatnie

Nazwa szkoły: Zespół Szkół Technicznych w Słubicach im. inz. Tadeusza Tańskiego ID grupy: 97/23_p_g1 Kompetencja: Przedsiębiorczość Temat projektowy: Popyt na regionalnym rynku pracy - pracodawcy w regionie. Semestr/rok szkolny: 2010/2011

Rynek pracy jest miejscem, na którym spotykają się pracownicy oferujący świadczenie swojej pracy (gospodarstwa domowe) z przedsiębiorstwami, które poszukują pracowników, aby wytwarzać towary i usługi. Rynek pracy jest mechanizmem gospodarczym, który reguluje wielkość podaży pracy (ilość pracy, którą oferują pracownicy) i popyt na pracę (ilość pracy, której potrzebują przedsiębiorstwa). Rynek pracy znajduje się w równowadze, kiedy podaż i popyt pracy są równe, co następuje przy określonym poziomie płacy realnej. Jeśli podaż pracy przewyższa popyt - pojawia się bezrobocie.

Funkcjonowanie rynku pracy zależy od istniejących w danym kraju instytucji i przepisów regulujących świadczenie pracy. Należą do nich prawo pracy, wysokość pozapłacowych kosztów pracy, dostępność transferów dla osób bezrobotnych i biernych zawodowo, efektywność pośrednictwa pracy, itp. To, na ile sprawnie działa rynek pracy, zależy od jego elastyczności – w krajach, w których regulacje sprzyjają tworzeniu nowych miejsc pracy, np. poprzez niski klin podatkowy, znacznie łatwiej jest znaleźć pracę niż w krajach, gdzie wysokość pozapłacowych kosztów pracy jest wysoka. Rynek pracy ulega ciągłym zmianom. Z jednej strony, pracownicy odchodzą do grupy biernych zawodowo – przechodzą na emerytury, kształcą się albo wolą wykonywać prace domowe i opiekować się dziećmi.

Z kolei inni pracownicy zmieniają swoje zajęcie. Część z nich traci pracę i o ile aktywnie poszukuje nowego zatrudnienia - zasila szeregi bezrobotnych. Bezrobotnymi stają się także osoby dotąd bierne zawodowo, które bez sukcesu podjęły poszukiwanie pracy. Rynek pracy cechują duże przepływy osób między bezrobociem, zatrudnieniem i biernością zawodową. Rynek pracy można przyrównać do lotniska. Może być ono zatłoczone, bo wiele samolotów startuje i ląduje w krótkich odstępach czasu, wielu pasażerów odjeżdża i przyjeżdża, więc panuje na nim ciągły ruch. Może jednak zdarzyć się, że przyczyną tłoku jest zła pogoda, która opóźnia odloty, więc pasażerowie utknęli na nim na dobre. Na rynku pracy jest podobnie; źle funkcjonujący rynek pracy cechuje mała liczba rozstań z pracą (przylotów) i niewiele nowych umów o pracę (odlotów)

Dynamiczny rynek pracy to – wręcz przeciwnie – liczne zmiany pracy i łatwość jej znalezienia. Bezrobotni w każdej z tych sytuacji inaczej odczuwają swój los. W pierwszej mają nikłą nadzieję na szybkie znalezienie pracy, w drugiej – nie martwią się zbytnio jej utratą, gdyż stan bezrobocia dla nich nie trwa długo. Stan rynku pracy zależy także od koniunktury gospodarczej; im jest ona gorsza, tym wyższe jest bezrobocie (bo w warunkach złej koniunktury niższy jest popyt na pracę). Rodzaj rynku, na którym przedmiotem wymiany pomiędzy kupującym a sprzedającym jest praca. W przypadku rynku pracy kupującym jest oferujący zatrudnienie pracodawca, a sprzedającym - pracownik otrzymujący za swoją pracę określone wynagrodzenie.

Rynek pracy kształtowany jest poprzez podaż pracy oraz popyt na pracę. Podaż pracy to zasób siły roboczej - ogół osób już pracujących bądź poszukujących zatrudnienia za określoną płacę. Popyt na pracę to zgłaszane przez pracodawców zapotrzebowanie na pracę, czyli liczba osób, którą pracodawcy gotowi są zatrudnić oferując określone wynagrodzenie. Najważniejszymi czynnikami wpływającymi na popyt na pracę są koszty i wydajność pracy oraz zapotrzebowanie na dobra i usługi. Popyt na pracę jest więc popytem pochodnym - wynikającym z popytu na produkty lub usługi, do wytworzenia których potrzebna jest praca.Sytuacja, w której następuje zrównanie podaży pracy oraz popytu na pracę określa się mianem równowagi na rynku pracy.

Bezrobocie naturalne jest pochodną naturalnych procesów zachodzących na rynku pracy, jak likwidacja już istniejących miejsc pracy i powstawanie nowych czy zachowania samych pracowników chęć zmiany pracy, przeprowadzka do innej miejscowości choroba uniemożliwiająca wykonywanie obowiązków zawodowych Brak równowagi na rynku pracy objawia się na dwa sposoby. W sytuacji, kiedy podaż pracy jest większa niż popyt na pracę, pojawia się zjawisko bezrobocia - część zdolnych do podjęcia pracy i poszukujących zatrudnienia osób nie znajduje posady pomimo akceptowania oferowanych na rynku pracy wynagrodzeń.

Z kolei w sytuacji, kiedy popyt na pracę przewyższa podaż pracy, dochodzi do zjawiska nazywanego deficytem siły roboczej, niedoborem kadr lub niedoborem talentów - oferując określony poziom wynagrodzenia, część pracodawców nie może znaleźć pracowników posiadających wymagane kwalifikacje. Zróżnicowanie podaży i popytu na pracę powoduje wykształcenie się względnie zamkniętych dla przepływu siły roboczej segmentów rynku pracy.

Ograniczony dostęp do niektórych części rynku pracy może być spowodowany: konkretnymi wymaganiami pracodawców, które dyskwalifikują określoną część pracowników; czynnikami stworzonymi sztucznie na przykład przez wyłączenie z możliwości pozyskania zatrudnienia osób nienależących do danej organizacji związkowej; czynnikami kulturowymi, obyczajowymi; innymi przeszkodami niemożliwymi do pokonania przez potencjalnego pracownika.

Ze względu na zasięg geograficzny, wyróżnia się rynki pracy o charakterze: Lokalnym - obejmującym daną miejscowość i jej okolice; Regionalnym - dotyczącym danego regionu (np. województwa); Krajowym Zagranicznym Globalnym

Wyodrębnia się także rynki pracy ze względu na określone cechy pracowników, np.: kwalifikacje (np. rynek pracy osób z wyższym wykształceniem lub rynek pracy niewykwalifikowanej siły roboczej); wiek (np. rynek pracy osób w wieku lata lub w wieku poprodukcyjnym); wykonywane zawody (np. rynek pracy kierowców czy nauczycieli); rodzaj pracowników (np. rynek pracy kobiet czy absolwentów)

Cechy pracodawców, według których mogą być dokonywane podziały rynku pracy, to np.: forma prawna działalności (np. firmy jednoosobowe, spółki akcyjne); forma własności (np. firmy prywatne); rodzaj działalności przedsiębiorstw (np. produkcja, handel, usługi); wielkość zatrudnienia (np. firmy małe i średnie); zakres działania (np. firmy regionalne); pochodzenie kapitału (np. prywatny lub zagraniczny); stopień specjalizacji czy dywersyfikacji przedsiębiorstw.

Omawiając sytuacje na rynku pracy na wstępie należy określić, jak będzie się kształtowało zatrudnienie w przedsiębiorstwach, a przede wszystkim jak procent prognozy zawiera wartości spadkowe. U podstaw zapotrzebowania na pracowników często leży satysfakcja z obecnie zatrudnionych osób i ta kwestia stanęła na wstępie do tej części badania.

Na pytanie o ocenę obecnej sytuacji na rynku pracy, niespełna połowa badanych uważa, iż łatwo jest znaleźć, pracowników do przedsiębiorstwa takiego jak te przez nich prowadzone. Na trudność w tym aspekcie wskazuje 27,.% badanych, 26,0% ankietowanych nie potrafi jednoznacznie ocenić tego zagadnienia. Zbadano także w jakim stopniu kwestia pomocy (wsparcia) ze strony lokalnych instytucji rynku pracy ma lub miałaby wpływ na liczbę potencjalnie zatrudnionych pracowników. Zdecydowanie twierdząco na tak postawione pytanie odpowiedziano 18,0% badanych, a 33,0% z nich wyraziło przekonanie, że raczej zwiększyłoby liczbę pracowników jeśli otrzymałoby pomoc ze strony instytucji lokalnego rynku pracy. Z kolei łącznie 23,0% ankietowanych kwestię tę oceniło negatywnie. Ponad jedna czwarta badanych nie potrafiła wskazać czy pomoc ze strony lokalnych instytucji rynku pracy zaowocowałaby wzrostem zatrudnienia w ich przedsiębiorstwie. W związku z tym zapytano także o prognozę zatrudnienia. Opinię tę formułowano w oparciu o bilans osób nowo zatrudnionych i tych, które utraciły pracę w ubiegłych latach.

Również i w tym przypadku większość badanych (43,0%) wskazała, iż zatrudnienia w ciągu najbliższego raku nie zmienił się. Wzrost zatrudnienia prognozuje więcej nic co dziesiąte przedsiębiorstwo, a jego spadek 16,0 %. Również te wartości potwierdzają zadowolenie z osób obecnie zatrudnionych, jednocześnie wskazując na raczej umiarkowane podejście do zatrudnienia nowych pracowników. Sam fakt poszukiwania nowych osób na obecną chwilę zaplanowany jest u 30,0% przedsiębiorstw. Taka sama liczba badanych nie potrafi na chwilę obecną tej kwestii. Negatywnie co do poszukiwania nowych pracowników w ciągu najbliższego raku nastawione jest 40,0% przedsiębiorstw.

Efektem analizy profili osób bezrobotnych, charakterystyki przedsiębiorstw i oceny obecnej sytuacji na lokalnym rynku pracy jest możliwość wskazania potrzeb na lokalnym rynku pracy w powiecie słubickim. W pierwszej kolejności zacząć należy od przedstawienia stanowisk, na które przedsiębiorcy zainteresowani są poszukiwaniem nowych pracowników. Biorąc pod uwagę różnorodność branży działających na terenie powiatu słubickiego stanowiska te zebrano w grupy scharakteryzowane pod względem zakresu obowiązków i wykonanych czynności.

Najczęściej padającą odpowiedzią sprzedawca, pracownik produkcyjny, kasjer, magazynier, kierowca, opiekun klienta oraz sprzątaczka. Generalnie zauważalnym trendem wśród poszukiwanych stanowisk są zawody polegające na bezpośredniej pracy z klientem jak też wymagają wykonywania prostych prac fizycznych. Takie wymagania zgodne są z profilem przedsiębiorczości w powiecie słubickim. Poza kwestią stanowiska poruszano także aspekt wykształcenia poszukiwanych pracowników. Największa liczba wskazuje na osoby z wykształceniem średnim (46,7%) oraz zawodowych (26,7%). Osoby z wykształceniem wyższym, czy to zawodowym(licencjat) czy tez magisterskim lb lekarskim uzyskały odpowiednio 13,3% oraz 8,3%. 3,3% respondentów wskazał na wykształcenie podstawowe, a 1,7% na inne, wymieniając dyplomy szkoły policealnej

W trakcie prowadzonego wywiadu osób badane wskazały także czego oczekują od przyszłych pracowników. Kwestie umiejętności, doświadczenia i wykształcenia zdominował temat przyszłego zatrudnienia osób obecnie pozostających bez pracy. Odpowiednie klasyfikacje, wykształcenie i przygotowanie zawodowe były podstawowych elementem wpływającym na ocenę merytoryczną osób ubiegających się o pracę w przedsiębiorstwie badanych Precyzując – czynniki wykształcenie nie padał w potocznym rozumieniu im wyższe tym lepsze ale kierunkowy tj. np. zawodowy w dziedzinie budownictwa, ekonomiczne, itd. Nadmienić należy, iż w skład grupy inne wchodzą jednostkowe kompetencje poszukiwane przez samych przedsiębiorców, m. in. wykształcenie medyczne, obsługa interesantów, obsługa sprzętu barowego/kuchennego, piekarnicze oraz związane z pracą z dziećmi.

Ostatnie z zestawień Poczyniono wobec przedsiębiorstw prognozując spadek zatrudnienia. Podmiotów takich w powiecie słubickim jest tylko około 8%. Odpowiedzi dotyczące liczby pracowników mających zostać zwolnionych wskazały najczęściej na jednego. Wśród pozostałych odpowiedzi znalazły się także wyższe wartości – 8 i 10 – prognozowane w przedsiębiorstwach zatrudniających powyżej 9 oraz powyżej 50 pracowników. Również powodów zmniejszenia zatrudnienia wskazano kilka. Poniżej znajdują się najistotniejsze z nich: Redukcja etatów; Spadek obrotów oraz pogorszenie się kondycji firmy; Brak kwalifikacji zawodowych.

W tym miejscu należy zawrzeć kilka zdań konkludujących powyższy rozdział. Pomimo iż stopień zbieżności poszukiwanych pracowników z kompetencjami osób bezrobotnych nie jest bardzo rozbieżny to jednak obie strony wykazują tendencję do negatywnej oceny popytu i podaży pracy.

Powody ?? Ze strony potencjalnych pracobiorców powód niepodjęcia zatrudnienia uzasadniany jest przez nich jako brak ofert pracy i właśnie to odpowiedź uzyskała największą liczbę wskazań. Z kolei przedsiębiorcy, choć dość wyraźnie potrafią określić zakres niedoboru kompetencyjnego w swoich przedsiębiorstwach tak naprawdę nie wyrażają realnej, przekutej na konkretne decyzje, potrzeby zatrudnienia pracowników. Szczególnie dobitnie zostało to ukazane przy uzasadnieniu braku współpracy z Powiatowym Urzędem Pracy w Słubicach, co opisane jest szerzej w rozdziale ósmym niniejsze publikacji. Wpływ na takie zachowanie może mieć także różny sposób postrzegania procesu zatrudnienia i wydrążania pracownika, przez przedsiębiorców i instytucje jaką jest Powiatowy Urząd Pracy w Słubicach. Zadaniem tej drugiej jest zapewnianie ochrony osobom bezrobotnym i przestrzeganie przepisów urzędowo - administracyjnych, a w ocenie przedsiębiorców kwestie te schodzą na plan dalszy w zestawieniu z efektywnością poszczególnych pracowników.

Hotele i gastronomia Hotel Korona Gamba – jedzenie na wynos Restauracja Restauracja Gawda Hotel Kaliski Usługi Transport Ogrzewanie Warban Fotograf Słubice Wideofilmowanie Arczi Zakład usług wodno-ściekowych Rozrywka Puerto Prosto z mostu Cafe – Galeria

Moda i uroda Body&Soul Fitness Słubice Dom i budownictwo Usługi remontowo-wykończeniowe FHU 'Sejo' Firma Kachel kominki Arpack Polska Sp.z.o.o Jasiewicz Nieruchomości Ekodom Sp.z.o.o Finanse i prawo Doradca ubezpieczeniowo-finansowy ING Motoryzacja Komis Samochodowy – P.M.Autofinance Gama Trans/Wulkanizacja Nauka i edukacja Osk Agent Centrum Językowe / Szkoła jazdy Szkoła języka angielskiego 'Australis'

Projekt AS KOMPETENCJI jest współfinansowany przez Unię Europejską w ramach środków Europejskiego Funduszu Społecznego Program Operacyjny Kapitał Ludzki CZŁOWIEK – NAJLEPSZA INWESTYCJA Publikacja jest współfinansowana przez Unię Europejską w ramach środków Europejskiego Funduszu Społecznego Prezentacja jest dystrybuowana bezpłatnie