Przedmiot: Bezpieczeństwo społeczności lokalnych Rola administracji samorządowej w zapewnianiu bezpieczeństwa społeczności lokalnej cd. (samorząd powiatowy i gminny) Przedmiot: Bezpieczeństwo społeczności lokalnych
Typologia zadań z zakresu bezpieczeństwa wewn. Kryterium podmiotowo-funkcjonalne podmioty kierownicze (decyzje, koordynacja, opiniowanie, działania sztabowe); zadania kierownicze podmioty wykonawcze (realizujące zadania gosp., planistyczne, edukacyjne, szkoleniowe, naukowo-badawcze, operacyjne); zadania realizacyjne Kryterium warunków funkcjonowania państwa stan czuwania i doraźnego reagowania sytuacja kryzysowa czas konfliktu zbrojnego czas okupacji
Typologia zadań z zakresu bezpieczeństwa wewnętrznego Kryterium etapu realizacji zadania przygotowawcze zadania zapobiegawcze zadania interwencyjne zadania odtwarzające (rekonstrukcyjne) Kryterium zasięgu przestrzennego zasięg lokalny zasięg regionalny zasięg krajowy zasięg międzynarodowy
Typologia zadań z zakresu bezpieczeństwa wewn Typologia zadań z zakresu bezpieczeństwa wewn. - siatka funkcjonalna ochrony ludności Cel ochrony ludności Ochrona życia i zdrowia; zapewnienie narodowi ciągłości istnienia Cele szczegółowe Pomoc ratownicza, medyczna, woda, żywność, lokum, prąd, gaz, opał, ścieki, transport Funkcje Jakiego typu podmioty będą potrzebne Zadania Co mają zrobić, aby osiągnąć wskazane cele Wykonawca Jednostki służące realizacji wskazanych celów
Kto pomagał, w jakim zakresie (wg prasy)? Wójtowie (gminne komisje ds. szacowania strat w rolnictwie; noclegi dla poszkodowanych) Starostowie (powiaty) Wojewodowie („przez” nich szły środki pomocowe uruchamiane ze specjalnej rezerwy budżetowej; to oni powoływali terenowe komisje ds. strat) Wydział Bezpieczeństwa i Zarządzania Kryzysowego Wojewódzkie Centrum Zarządzania Kryzysowego (z jego zasobów pochodziła część agregatów prąd.) Nadzór budowlany (sprawdzanie stanu budynków prywatnych i użyteczności publicznej)
Kompetencje i zakres działania władz lokalnych w zakresie bezpieczeństwa: samorząd powiatowy Istotne kompetencje na poziomie powiatu posiada wspierająca starostę komisja ds. bezpieczeństwa i porządku. Do kompetencji komisji należą: ocena zagrożeń porządku publicznego i bezpieczeństwa obywateli opiniowanie pracy policji i innych powiatowych służb związanych z bezpieczeństwem przygotowanie projektu powiatowego programu zapobiegania przestępczości oraz porządku publicznego i bezpieczeństwa obywateli
Kompetencje i zakres działania – samorząd powiatowy możliwa jest tu współpraca z samorządami gmin, stowarzyszeniami, fundacjami, związkami wyzn. itp.; starosta, czyli przewodniczący komisji, w celu wykonania jej zadań może żądać od policji i innych służb i inspekcji, instytucji informacji o ich pracy oraz dokumentów - z wyjątkiem akt personalnych, materiałów operacyjno-rozpoznawczych, dochodzeniowo-śledczych); Uwaga: projekt programu uchwala rada powiatu! opiniowanie projektów innych programów współdziałania policji i innych służb opiniowanie projektu budżetu w zakresie porządku i bezpieczeństwa opiniowanie projektów miejscowego prawa
Kompetencje i zakres działania władz lokalnych w zakresie bezpieczeństwa – samorząd powiatowy Rada powiatu może tworzyć przepisy porządkowe (w zakresie ochrony zdrowia, życia, mienia obywateli, ochrony środowiska, zapewnienia spokoju i bezp. publicznego), jeśli wymaga tego sytuacja występująca na obszarze więcej niż jednej gminy. Powiat wykonuje zatem - na mocy ustawy o samorządzie powiatowym – zadania o charakterze ponadgminnym, np. w zakresie ochrony przeciwpowodziowej, w tym wyposażenia i utrzymania powiatowego magazynu przeciwpowodziowego, przeciwpożarowej i zapobiegania innym nadzwyczajnym zagrożeniom życia i zdrowia
Kompetencje i zakres działania władz lokalnych w zakresie bezpieczeństwa – samorząd powiatowy W skład komisji (co ważne) wchodzą: starosta (przewodniczący) dwóch radnych powiatu trzech kompetentnych przedstawicieli starosty dwóch delegatów komendanta powiatowego (miejskiego) policji delegat prokuratora okręgowego (też prokurator) funkcjonariusze i pracownicy innych służb, inspekcji, straży, organów adm. publ. (powołani przez starostę)
Kadencje takich komisji trwają trzy lata Kompetencje i zakres działania władz lokalnych w zakresie bezpieczeństwa – samorząd powiatowy Starosta i prezydent miasta na prawach powiatu (jak Rzeszów, Krosno, Tarnobrzeg i Przemyśl) czy graniczącego z powiatem mogą utworzyć wspólną komisję bezpieczeństwa; wówczas wspólnie jej przewodniczą. Kadencje takich komisji trwają trzy lata
Kompetencje samorządu gminnego… Zadania własne gminy w zakresie ochrony bezpieczeństwa i porządku publicznego określa ustawa z 8 marca 1990 o samorządzie gminnym (z późn. zmianami) Bezpieczeństwo publiczne w sensie materialnym: stan, w którym obywatelom nie grozi żadne niebezpieczeństwo, bez względu na źródło (np. kryminalne, komunikacyjne, naturalne) Porządek publiczny w sensie materialnym: stan umożliwiający normalny rozwój życia społecznego (wiąże się z tym utrzymanie w odpowiednim stanie urządzeń użyteczności publicznej, szlaków komunikacyjnych; stanowienie i przestrzeganie przepisów z różnych dziedzin) !!! Treści obu pojęć nieraz wzajem się warunkują. Kiedy? W sensie formalnym i instytucjonalnym chodzi o zakres zadań i kompetencje podmiotów (za co kto jest odpowiedzialny…)
Kompetencje i zakres działania władz lokalnych w zakresie bezpieczeństwa – samorząd gminny Do zadań własnych gmin należą zatem te związane z bezpieczeństwem mieszkańców i dobytku w ogóle, w tym bezpieczeństwem w sensie kryminalnym Zapewnienie ładu przestrzennego – chodzi m.in. o takie kształtowanie przestrzeni, aby minimalizować zagrożenie przestępczością. Przykładem amerykańskie Dayton i wydzielone w nim mikrosąsiedztwa (spadek przestępczości o 26 proc., a z użyciem przemocy o połowę). Można też wskazać rozwiązania architektoniczne, zabezpieczenia w mieszkaniach, które uniemożliwiają lub znacznie ograniczają możliwość dokonania włamania.
Zabezpieczenie lokalnego transportu zbiorowego: Kompetencje i zakres działania władz lokalnych w zakresie bezpieczeństwa – samorząd gminny Zabezpieczenie lokalnego transportu zbiorowego: systemy monitoringu wewnątrz pojazdów ( przypadek motorniczego w Poznaniu – zapobiegł kradzieży), obecność konduktora (w dłuższym czasie kosztowniejsza niż monitoring, na krótką metę może być efektywniejsza). Pomoc społeczna: ośrodki i zakłady opiekuńcze, hospicja, domy starców, wspomaganie rodzin dysfunkcyjnych, by nie żyły poniżej minimum egzystencji, bo bieda jest czynnikiem kryminogennym.
Krzewienie kultury symbolicznej i fizycznej: Kompetencje i zakres działania władz lokalnych w zakresie bezpieczeństwa – samorząd gminny Edukacja: wprost - uczenie zasad współżycia społ., poszanowania norm, zapewniania bezpieczeństwa sobie i najbliższym (przedmiot „Kultura bezpieczeństwa”, kursy samoobrony) pośrednio - szacunek do prawa i jego i nienaruszalność można osiągnąć przez wyposażanie ludzi w kompetencje, by potrafili zdobywać środki do życia na drodze legalnej. Krzewienie kultury symbolicznej i fizycznej: taka oferta zajęć, aby ludzie mogli/chcieli się im oddawać, a nie - często z nudów - zajęciom nagannym.
Kompetencje i zakres działania władz lokalnych w zakresie bezpieczeństwa – samorząd gminny Organizowanie handlu z odpowiednim monitoringiem, aby: przeciwdziałać sprzedaży towarów nielegalnych (środków odurzających, anabolików itp.). wspomagać bezpieczeństwo klientów Współpraca z organizacjami pozarządowymi – zwłaszcza w zakresie zadań związanych z pomocą społeczną, wyrównywaniem szans życiowych itp. Wydawanie zgody na uprawę maku i konopi i nadzór nad tymi uprawami
Kompetencje samorządu gminnego Uzupełnieniem wymienionych zadań są obowiązki wynikające z ustawy z 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach. Do obowiązków tych zalicza się budowę, utrzymanie i eksploatację własnych lub wspólnych z innymi gminami, np. : urządzeń do odzysku/unieszkodliwiania odpadów komunaln. szaletów publicznych instalacji i urządzeń do zbierania, transportu i unieszkodliwiania zwłok zwierzęcych lub ich części Do obowiązków gminy zalicza się także: zapobieganie zanieczyszczaniu ulic, placów i terenów otwartych organizowanie ochrony przed bezdomnymi zwierzętami Szczegółowe zasady w tym zakresie uchwala rada gminy, po zasięgnięciu opinii terenowego inspektora sanitarnego…
Kompetencje i zakres działania władz lokalnych w zakresie bezpieczeństwa – samorząd gminny Opracowanie Gminnego Programu Zapobiegania Narkomanii i Alkoholizmowi (składowa gminnej strategii rozwiązywania problemów społecznych - art. 10 ustawy z 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii): pomoc terapeutyczna, społeczna i prawna osobom i rodzinom dotkniętym problemem narkomanii profilaktyka i edukacja w zakresie rozwiązywania problemów narkomanii, zapobiegania im działalność rekreacyjna wspieranie przedmiotowej działalności organizacji pozarządowych
Kompetencje i zakres działania władz lokalnych w zakresie bezpieczeństwa – samorząd gminny Prowadzenie działań (Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych) polegających na profilaktyce i rozwiązywaniu problemów alkoholowych, integracji osób z problemem alkoholowym, m.in.: profilaktyce, pomocy terapeutycznej i rehabilitacyjnej pomocy rodzinom z problemem alkoholowym (socjalnej i prawnej - zwłaszcza w przypadkach przemocy w rodzinie) wspomaganiu przedmiotowej działalności organizacji pozarządowych interweniowaniu w przypadku naruszenia przepisów dotyczących reklamy i promocji napojów alkoholowych
Kompetencje i zakres działania w zakresie bezpieczeństwa – samorząd gminny Powoływanie straży po zasięgnięciu opinii komendanta woj. policji; straż miejska/gminna ma za zadanie m.in.: ochronę spokoju i porządku w miejscach publicznych (strażnicy mogą udzielać pouczeń, wydawać polecenia, legitymować, ujmować i karać mandatami osoby naruszające porządek publiczny, także unieruchamiać i usuwać pojazdy naruszające przepisy o ruchu drogowym, również monitorować – nawet z użyciem środków technicznych – zdarzenia w przestrzeni publicznej) ochronę obiektów komunalnych i użyteczności publicznej zabezpieczanie miejsca przestępstwa
Kompetencje i zakres działania władz lokalnych w zakresie bezpieczeństwa – samorząd gminny doprowadzanie osób nietrzeźwych do izby wytrzeźwień lub miejsca zamieszkania konwojowanie dokumentów gminnych/komunalnych informowanie ludności o zagrożeniach, inicjowanie zachowań i działań zapobiegających popełnianiu czynów nagannych (współdziałanie w tym zakresie z innymi podmiotami, także o charakterze NGO) współdziałanie z innymi podmiotami w zakresie ochrony porządku publicznego, zabezpieczania imprez i zgromadzeń, ratowania życia i zdrowia
Kompetencje i zakres działania władz lokalnych w zakresie bezpieczeństwa – samorząd gminny Rada gminy jest w prawie wydawać przepisy porządkowe, jeśli uzna je za niezbędne dla ochrony życia lub zdrowia obywateli i zapewnienia porządku, spokoju i bezpieczeństwa publicznego. Spokój to – wg W. Kawki (Policja w ujęciu historycznym i współczesnym, Wilno 1939, s. 80) -„stan, którego zakłócenie nie może przenosić [przekraczać] zdolności znoszenia przeciętnie zdrowego pod względem nerwowym człowieka”
Bezpieczeństwo a samorząd gminny Realizacja jej zadań w zakresie bezpieczeństwa i porządku publicznego wymaga współdziałania samorządu gminnego (podobnie jak powiatowego) z policją. Komendanci policji składają roczne sprawozdania ze swej działalności oraz o stanie porządku i bezpieczeństwa publicznego właściwym organom administracji (starostom, prezydentom, burmistrzom, wójtom), również radom powiatu i radom gmin… Wójt (burmistrz, prezydent) może żądać od właściwego komendanta policji przywrócenia porządku publicznego lub zapobieżenia naruszeniu prawa…