S (Strengths) – mocne strony W (Weaknesses) – słabe strony ANALIZA ... S (Strengths) – mocne strony W (Weaknesses) – słabe strony O (Opportunities) - szanse T (Threats) - zagrożenia Jacek Rumiński, Mariusz Kaczmarek Katedra Inżynierii Biomedycznej Politechnika Gdańska

Cel analizy - wskazanie silnych i słabych stron danego obszaru tematycznego w zakresie inżynierii biomedycznej wobec szans i zagrożeń stawianych przez otoczenie, wskazanych przez analizę STEEP. • W czym (gdzie) jesteśmy mocni (mocne strony = atuty)? • W czym (gdzie) jesteśmy słabi (słabe strony = słabości)? • Gdzie (w czym) tkwią szanse naszego „wybicia się” (nisze rynkowe, rynki wschodzące)? • Co (kto) nam najbardziej zagraża (największe zagrożenia dla rozwoju danego obszaru)?

Analiza prowadzona była przez poszczególne panele tematyczne Analiza prowadzona była przez poszczególne panele tematyczne. Przykładowo w ramach prac panelu VII wykorzystano metodę zdalnej edycji tworzonego dokumentu (komponent WIKI) dzięki czemu poszczególni eksperci mogli samodzielnie wprowadzać własne propozycje jak i wyrażać swoje zdanie (modyfikować) o zgłoszonych już elementach SWOT. W wyniku przeprowadzonych prac opracowano łączny raport liczący 31 stron spisanych mocnych stron, słabych stron, szans i zagrożeń w obszarze inżynierii biomedycznej.

Przykład wizualizacji

Wybrane wyniki analizy SWOT: S – mocne strony Kapitał ludzki: - Wysoki poziom nauczania na uczelniach medycznych - Obiecujący potencjał ludzki w IT - Silna baza naukowa - Wysokie i stale rosnące ambicje poszczególnych zespołów - Wysoki poziom kompetencji i wysoka efektywność jednostek naukowo-badawczych w obszarze sztucznych i hybrydowych narządów - Polscy informatycy są w skali globalnej bardzo wysoko oceniani pod względem umiejętności - Wysoki poziom wiedzy, grup prowadzących badania - Zdolność szybkiego uczenia się polskich naukowców, praktyków i organizacji służby zdrowia do adaptowania oraz korzystania z nowoczesnych urządzeń i aparatury - Doświadczenia pracowników w realizacji technologii - Typowa dla Polaków umiejętność rozwiązywania bieżących, nietypowych problemów

Wybrane wyniki analizy SWOT: S – mocne strony Zapotrzebowanie: - Duży rynek medyczny, - Młode społeczeństwo - Nacisk społeczny na wytwarzanie nowoczesnych, masowo produkowanych i tanich produktów medycznych.    Finansowanie i współpraca: - Możliwość wykorzystania funduszy strukturalnych na innowacje oraz B+R - Promowanie i współfinansowanie przez państwo projektów badawczo-naukowych - Współpraca z ośrodkami w kraju i za granicą - Wysoka innowacyjność medycyny

Wybrane wyniki analizy SWOT: S – mocne strony Istniejące normy, interfejsy i komponenty: - Dostępność z importu materiałów, komponentów do danej technologii - Możliwość łatwej współpracy z istniejącymi już urządzeniami medycznymi, wysoki stopień standaryzacji i kompatybilności nowego systemu pomiarowego - Możliwość rozwijania działalności usługowej z obszaru telemedycyny (telemonitorowanie, telescreening), która w większym stopniu opiera się na posiadanej wiedzy i doświadczeniu (medycznym i technicznym) niż na konieczności angażowania dużego kapitału - Wysoki poziom standaryzacji poszczególnych elementów systemu (otwartość systemu, modułowość, przenośność, kompatybilność, dostępność)

Wybrane wyniki analizy SWOT: S – mocne strony Inne: - Dobry poziom teoretyczny i oryginalne pomysły w zakresie rozwiązań informatycznych -Sieci neuronowe i pozostałe inteligentne systemy obliczeniowe posiadają możliwość douczania się już w trakcie działania systemu eksperckiego Coraz częstsze wykorzystanie inteligentnych metod komputerowych Wysoka kultura techniczna Coraz szersze wykorzystanie zaawansowanych technik sieciowych/teleinformatycznych Produkty multi-technologiczne (np. mechatroniczne, bioelektroniczne itp.) Przyciągany jest kapitał zagraniczny (np. Siemens-Wrocław) i wzrasta zatrudnienie informatyków.

Wybrane wyniki analizy SWOT: W – słabe strony Ekonomia i prawo: - Złe uregulowania prawne dotyczące własności intelektualnej - Istnienie luki innowacyjnej pomiędzy Polską a krajami wysokorozwiniętymi - Brak polityki naukowej i innowacyjnej - System finansowania służby zdrowia i nauki - Krótki cykl życia produktów - Wysokie koszty wdrożenia - Ograniczone środki przeznaczone na działalność dystrybucyjną i marketingową - Wysokie koszty surowcowe - Duże koszty zakupu i eksploatacji danego urządzenia pomiarowego - Długotrwała procedura pozyskiwania zgody na przeprowadzenie kolejnych badań; (formalności)

Wybrane wyniki analizy SWOT: W – słabe strony Ekonomia i prawo: - Wyraźne niedofinansowanie ośrodków badawczych zajmujących się wprowadzaniem technologii medycznych - Niewielka ilość instytucji akredytowanych uprawnionych do wydawania zezwoleń na badania in vivo - Utrudnienia dla inwestorów prywatnych związane z wprowadzaniem na rynek nowych technologii medycznych - Brak uregulowania opłat za automatyczne usługi medyczne (np. telemedyczne) ze środków ubezpieczeń społecznych - Standardy są piętą achillesową. Bardzo słabe dążenie do standaryzacji (HL7, SNOMED i inne)

Wybrane wyniki analizy SWOT: W – słabe strony Zaplecze: - Niedostatki koniecznego zaplecza badawczo-naukowego dla wdrożenia danej technologii pomiarowej - Słabo rozwinięty sektor krajowych przedsiębiorstw w obszarze technologii medycznych, szczególnie w zakresie zaawansowanych technologii - Niskie zainteresowanie sektora przedsiębiorstw współpracą ze sferą naukowo-badawczą - Brak szerokiej dostępności do korzystania z usług laboratoriów wyposażonych w nowoczesny i zaawansowany sprzęt laboratoryjny (a jeśli jest to wysokie koszty użytkowania) - Słabo rozwinięty sektor produkcyjny wykorzystujący nowe technologie medyczne - Brak nowoczesnych laboratoriów badawczo-naukowych na poziomie UE Niski poziom informatyzacji Brak dużych firm i korporacji finansujących nowatorskie rozwiązania techniczne i technologiczne

Wybrane wyniki analizy SWOT: W – słabe strony Ekonomiczne, promocyjne i inne: - Przeciążenie pracowników wyższych uczelni działalnością dydaktyczną i / lub biurokratyczną - Niskie uposażenia (szczególnie w sektorze naukowo-badawczym i w służbie zdrowia) i spodziewany odpływ kadry za granicę - Niekonkurencyjne płace i złe warunki pracy w ośrodkach badawczo – rozwojowych; - Działania reklamowe i promocyjne (brak reklamy i zainteresowania promowaniem tej dziedziny przemysłu) - Wąski obszar zastosowań/ograniczona skala zastosowań danej technologii pomiarowej - Akademickość rozwiązań, małe szanse na praktyczne wykorzystanie danej technologii pomiarowej - Wysoki stopień złożoności sztucznych i hybrydowych narządów - Brak motywacji finansowej dla twórców i mechanizmów przekazywania oprogramowania (rozwijanego w uczelniach) firmom komercyjnym, które zapewniłyby jego serwis.

Wybrane wyniki analizy SWOT: O – szanse Rynek: - Rynek produktów medycznych – istnienie wielu nisz - Łatwość zdobycia rynków europejskich/globalnych - Waga społeczna - Poprawienie komfortu życia dla starzejącego się społeczeństwa - Rozwój chorób cywilizacyjnych i starzenie się społeczeństwa powoduje wzrost zapotrzebowania na opracowanie nowoczesnych technologii medycznych tym samym na społeczne przyzwolenie na ich stosowanie - Wzrost świadomości zdrowotnej społeczeństwa - Powszechne dążenie do samodzielności (osoba starsza woli się otoczyć aparaturą, niż czuć zależną od np. opieki ze strony dzieci) - Perspektywa wykorzystania urządzenia przez medyczny sektor prywatny

Wybrane wyniki analizy SWOT: O – szanse Rynek: - Wzrost wykształcenia społeczeństwa w zakresie nauk techniczno-medycznych - Poszerzenie rynków zbytu dla produktów krajowych poprzez ich eksport lub transfer technologii (szczególnie tych zajmujących się produktami niszowymi) - Wzrost zaufania pacjentów do korzystania z nowych rozwiązań technologicznych i materiałowych w zakresie inżynierii biomedycznej. - Zwiększenie liczby ludzi aktywnych zawodowo - Rozwój zastosowań Internetu i informatyki dla potrzeb technologii medycznych - Zwiększenie popytu krajowego - Rozwój tanich gadżetów medycznych

Wybrane wyniki analizy SWOT: O – szanse Ekonomia: - Wielkie potencjalne przychody i zyski - Obniżka stóp procentowych, łatwość uzyskania kredytów, instrumenty finansowania proponowane przez państwo - Wysoka wycena procedur medycznych - Szansa wsparcia finansowego z priorytetów UE i Krajowych dla takiej technologii pomiarowej - Perspektywiczna obniżka kosztów w związku z postępem w miniaturyzacji urządzeń elektronicznych - Możliwość eksportu technologii potencjalnie tańszych niż stosowanych/produkowanych w krajach tzw. starej UE - Dodatkowe wpływy do budżetu krajowego spowodowane wdrożeniem nowych technologii, opracowaniem patentów i licencji. - Zatwierdzenie ustaw wspomagających wdrożenie i rozwój prac badawczych nad innowacyjnością już istniejących technologii medycznych. Poprawa istniejących przepisów prawnych dotyczących sposobu wprowadzania nowych materiałów i środków medycznych.

Wybrane wyniki analizy SWOT: O – szanse Rozwój technologii: - Rozwój tanich środków komunikacji medialnej (internet, intranet, poczta elektroniczna, VoIP); - Mobilność społeczeństwa i stosowanie technologii bezprzewodowej stwarza szanse na rozwój aplikacji medycznych i wbudowywanie/łączenie ich w typowe systemy powszechnego użytku (np. telefony komórkowe, PDA) - Dostępność tanich przyjaznych interfejsów użytkownika (np. ekrany dotykowe) może ułatwić posługiwanie się urządzeniami o dużej złożoności programowej - Możliwość szerokiego upowszechniania informacji medycznej

Wybrane wyniki analizy SWOT: O – szanse Celowe: - Poprawa skuteczności medycznej - Automatyzacja i robotyzacja procedur medycznych - Szansa rozwoju i wdrożenia technologii medycznych wspomagających leczenie i rehabilitację pacjentów - Stosowanie metod nieinwazyjnych lub minimalnie-inwazyjnych - Skrócenie czasu oczekiwania na badania specjalistyczne - Szansa szerokiego wykorzystania techniki obrazowania biomedycznego w badaniach screeningowych (profilaktyka) - Zauważalna zmiana pokoleniowa, która i w biznesie i w nauce staje się faktem

Wybrane wyniki analizy SWOT: T – zagrożenia Rynek: - Silna konkurencja na rynku istniejących podobnych rozwiązań importowanych po niskich kosztach z krajów azjatyckich - Oderwanie światów produkcji, medycyny, potrzeb pacjentów - Działania międzynarodowych koncernów, podział pracy na globalnym rynku - Konkurencja międzynarodowa, niska gotowość do ryzyka w administracji i sektorze finansowym - Ograniczona możliwość zakupu licencji i patentów zagranicznych, która pozwoliłaby na uruchoienie produkcji krajowej produktów równorzędnych lub substytutów - Ograniczone możliwości zbytu (za granicą tylko rynki w krajach rozwijających się, w kraju zbyt mało odbiorców) - Konkurencyjność oparta na niskiej cenie wytworzenia, a nie na jakości produktu - Konkurencja między różnymi ośrodkami leczniczymi i naukowo – badawczymi

Wybrane wyniki analizy SWOT: T – zagrożenia Zasoby ludzkie: - Napływ konkurencji zagranicznej - Emigracja zdolnych i przedsiębiorczych ludzi, kadr Przygnębiający klimat społeczny, poczucie niemożności Medyczne: Niska przewidywalność skutków ubocznych stosowania niektórych technologii medycznych, możliwa do zdiagnozowania jedynie w długofalowych testach medycznych (np. zachowanie się materiałów w warunkach in vivo). Opór (nieufność) ze strony personelu medycznego i pacjentów na stosowanie nowych materiałów i technologii w warunkach żywego organizmu. Zbyt ścisłe rozgraniczenie specjalności medycznych i technologii, oparcie diagnostyki na technologii jednomodalnej

Wybrane wyniki analizy SWOT: T – zagrożenia Ekonomia: - Zwiększenie wysokości stóp procentowych - Zwiększenie poziomu inflacji - Obniżenie finansowania procedur medycznych - Niski poziom wynagrodzeń, świadczeń rentowych - Konieczność przeprowadzenia długotrwałej procedury - certyfikacyjnej przed wprowadzeniem do praktyki klinicznej danego urządzenia - Ryzyko ponoszenia dużych kosztów na opracowanie danej technologii

Wybrane wyniki analizy SWOT: T – zagrożenia Organizacyjne, etyczne, inne: - Brak mechanizmów i tradycji dotyczących „komercjalizacji” osiągnięć sektora naukowo-badawczego - Problemy etyczne dotyczące niektórych metod i technologii - Brak zachęt ze strony Państwa do rozwijania przez przedsiębiorstwa działalności w sektorze produkcji i usług medycznych - Trudne warunki tworzenia nowych , małych przedsiębiorstw - Niski poziom wyjściowy bazy technologiczno-technicznej - Brak wiary, że to, co polskie, może być dobre - Niestabilność działania systemów lub świadczonych usług może ograniczyć wiarygodność świadczonych usług w zakresie informatyki medycznej - Obecny system opieki zdrowotnej nie sprzyja wprowadzeniu innowacji. Widać wielką różnicę w podejściu do rozwiązań typu  e-zdrowie pomiędzy prywatną, a państwową służbą zdrowia na korzyść tej pierwszej

Zamiast podsumowania: Co możemy zrobić? Na jakie technologie w medycynie postawić? Jakie są możliwe scenariusze rozwoju technologii medycznych w Polsce? Mamy nadzieję, że nasze aktualnie prowadzone badania pozwolą odpowiedzieć co najmniej na część tych pytań. DZIĘKUJĘ !