Potencjał turystyczny tworzą wszystkie te elementy środowiska geograficznego oraz zachowania człowieka, które mogą być wykorzystywane do uprawiania bądź zajmowania się turystyką. (Kaczmarek, Stasiak, Włodarczyk 2005) 3

WIELKOPOLSKA Położenie: leży w dorzeczu rzeki Warta, na głównym europejskim szlaku wschód-zachód, w środkowej części Niziny Wielkopolsko-Kujawskiej. Województwo ma bardzo dobre połączenie komunikacyjne z Europą i światem. Tutaj przebiegają drogi z Berlina przez Poznań, Konin i Warszawę do Moskwy oraz z Pragi przez Wrocław, Leszno i Poznań na północ Europy. 4

Obszar: km ² tj. 9,5% terytorium Polski. Ludność: około 3 mln 00 tys. tj. 8,7% ludności kraju. Stolica: stolicą województwa jest miasto Poznań liczące około 600 tys. mieszkańców. Stanowi ono centrum gospodarcze, handlowe, naukowe, kulturalne i turystyczne zachodniej Polski. Port lotniczy Ławica pełni funkcję lotniska krajowego i międzynarodowego. 5

Większe miasta: - Kalisz 105 tys. - Konin 78 tys. - Piła 74 tys. - Ostrów Wielkopolski 72 tys. - Gniezno 70 tys. - Leszno 64 tys. 6

7

Przyroda w Wielkopolsce 8

Województwo wielkopolskie charakteryzuje się lesistością, wynosząca 25% zbliżoną do średniej krajowej (28%). Lasy są rozmieszczone nierównomiernie. Najmniej występuje ich we wschodniej części województwa, więcej w części środkowej i południowej, a najwięcej w zachodniej i północnej, najbogatszej w obszary leśne. Tutaj te znajduje sie jeden z największych obszarów leśnych Polski: Puszcza Notecka. 9

Około 36,5% powierzchni regionu zajmują obszary prawnie chronione, z tego 30% to obszary chronionego krajobrazu, a 6% – parki krajobrazowe. Na terenie województwa znajduje sie Wielkopolski Park Narodowy o powierzchni ha i fragment Drawieńskiego Parku Narodowego, o powierzchni 380 ha. 10

W granicach województwa leży: - 12 parków krajobrazowych w tym dwa częściowo - 96 rezerwatów przyrody - 32 obszary chronionego krajobrazu - 5 zespołów przyrodniczo-krajobrazowych - 88 użytków ekologicznych - 48 obszarów wytypowanych do ochrony w Sieci Natura

Inne ciekawostki i osobliwości przyrodnicze regionu to: - arboretum w Kórniku oraz Palmiarnia i Ogród Zoologiczny w Poznaniu, - najwyższy punkt widokowy i wysokościowy regionu: Kobyla Góra koło Ostrzeszowa (284 m n.p.m.), najlepiej zagospodarowany turystycznie punkt widokowy w województwie, z 20 metrowym Krzyżem symbolizującym 20 wieków chrześcijaństwa i pontyfikat Jana Pawła II, - Wał Wydartowski z wieżą widokową w Dusznie 12

Inne ciekawostki i osobliwości przyrodnicze regionu to: - największy głaz narzutowy w Wielkopolsce: Kamień św. Jadwigi w lasach koło Gołuchowa, o obwodzie 22 m i wysokości 3,5 m - głazy narzutowe w Budziejewku, Próchnowie, Szamocinie i Lutomiu - zagroda żubrów w Gołuchowie - kratery w rezerwacie Meteoryt Morasko na peryferiach Poznania - parki pałacowe w Kórniku, Gołuchowie, Śmiełowie, Winnej Górze, Posadowie 13

Na obszarach pojezierzy, głównie w części północnej i środkowej, występuje około 800 jezior, w tym 450 o powierzchni do 10 ha i ponad 60 o powierzchni powyżej 100 ha. Największym zbiornikiem wodnym jest Jezioro Powidzkie (1 036 ha) na Pojezierzu Gnieźnieńskim (powiat słupecki), o maksymalnej głębokości 46 metrów, obecnie z wodami II klasy czystości. 14

Intensywnie wykorzystywane do rekreacji wodnej są jeziora: - Kierskie koło Poznania - Powidzkie koło Słupcy - Dominickie koło Leszna - Wolsztyńskie koło Wolsztyna - Zbąszyńskie koło Zbąszynia - jeziora w okolicach Konina (Gosławskie, Pątnowskie) 15

Wartości i atrakcje kulturowe 16

Województwo wielkopolskie jest bogate w różnego rodzaju walory kulturowe, a szczególnie pod tym względem wyróżnia się Poznań i powiat poznański. Atrakcja krajoznawczą stolicy Wielkopolski są liczne i cenne zabytki architektury i sztuki: znajduje się tutaj blisko dwadzieścia zabytkowych kościołów, wśród których najcenniejsze są: katedra z sarkofagami Piastów, tj. Mieszka I i Bolesława Chrobrego, romański kościół św. Jana z XII wieku. 17

Inne wybitne zabytki Poznania to: - Stare Miasto z ratuszem, odwachem, zamkiem królewskim i domami mieszczańskimi - liczne muzea z wiodąca placówką, jaką jest Muzeum Narodowe, oryginalnym Muzeum Instrumentów Muzycznych czy Muzeum Archeologicznym - Ostrów Tumski - Katedra Poznańska 18

Wybitnymi miejscami krajoznawczymi Wielkopolski są: - Kórnik i Rogalin, z pięknymi rezydencjami magnackimi - Ostrów Lednicki (niegdyś jeden z głównych ośrodków obronnych i administracyjnych tworzącego się państwa Polan) z rezerwatem archeologicznym oraz pobliskim Wielkopolskim Parkiem Etnograficznym wchodzącym w skład Muzeum Pierwszych Piastów - Gniezno o ponad 1000-letniej metryce, ze wspaniałą katedrą z wybitnym zabytkiem romańskim: Drzwiami Gnieźnieńskimi" 19

Wybitnymi miejscami krajoznawczymi Wielkopolski są: - Trzemeszno sięgające X i XI wieku, z ciekawym późnobarokowym kościołem o zachowanych detalach romańskich i gotyckich - Giecz – niegdyś gród o dużym znaczeniu strategicznym, a obecnie rezerwat archeologiczny, z romańskim kościołem Wniebowzięcia NMP - Kalisz – dawna Kalisia – o której pisał już Ptolemeusz w II wieku nowej ery – z Sanktuarium św. Józefa oraz Rezerwatem Archeologicznym na Zawodziu - Gołuchów z pięknym, bogato wyposażonym w rzeźby i gobeliny wnętrzem zamkowym 20

Wybitnymi miejscami krajoznawczymi Wielkopolski są: - Ląd z pocysterskim zespołem klasztornym jednym z najbardziej okazałych na przebiegającym przez Polskę szlaku cysterskim - Szamotuły z zamkiem Górków - Rydzyna z zamkiem Leszczyńskich i Sułkowskich, - Lewków i Dobrzyca - Stary Licheń z największą bazyliką w Polsce - Konin z ciekawym słupem drogowym: romańskim datowanym na XII wiek - Obra i Przemęt z kościołami pocysterskimi - Pobiedziska z Wielkopolska w Miniaturze - Rakoniewice z Muzeum Pożarnictwa 21

Szlaki turystyczne w Wielkopolsce 22

23

Szlaki kajakowe: - szlak kajakowy Obry - Mała Pętla Wielkopolski (zachodnia część województwa) - szlak kajakowy Wełny - szlak kajakowy Gwdy, Piławy, Rurzycy - szlak kajakowy Prosny - Konwaliowy Szlak Kajakowy - nadnoteckie szlaki kajakowe 24

Produkty dla turystyki żeglarskiej w Wielkopolsce mogą być tworzone dzięki akwenom jeziornym występującym na Pojezierzu Gnieźnieńskim, Poznańskim i Leszczyńskim oraz w okolicach Konina. Produkty dla turystyki motorowodnej (rozumianej jako wędrówki łodziami motorowymi) są rozwijane przede wszystkim na Wielkiej Pętli Wielkopolski, która stanowi unikatowy w skali kraju system dróg wodnych, połączony z drogami wodnymi Europy. 25

Do najważniejszych turystycznych szlaków rowerowych Wielkopolski należy zaliczyć: - Szlak R1 i szlak R9 (międzynarodowe) Wielkopolski System Szlaków Rowerowych - Poznański Węzeł Rowerowy - Pierścień Dookoła Poznania - Transwielkopolska Trasa Rowerowa – odcinek północy - Transwielkopolska Trasa Rowerowa – odcinek południowy - Ziemiański Szlak Rowerowy - Nadwarciański Szlak Rowerowy - Piastowski Trakt Rowerowy - Rowerowy Szlak Stu Jezior) - Cysterski Szlak Rowerowy - Szlak Bursztynowy Rowerowy 26

W województwie funkcjonują turystyczne szlaki konne: - W Dolinie Baryczy - Króla Stanisława - Wielkopolska Podkowa - Szlaki konne Przemęckiego Parku Krajobrazowego: Trzebidzki, Białogórski, Pałacowy, Konwaliowy -Podkuta szóstka w powiatach: konińskim i tureckim 27

Województwo wielkopolskie posiada bogatą historię a także zachowane tradycje, które stanowią podstawę do tworzenia produktów tematycznych wykorzystujących pamiątki historyczne Wielkopolski. 28

Wielkopolskie szlaki krajoznawczo-historyczne: - Wielka Pętla Wielkopolski - Szlak Piastowski - Szlak Bursztynowy (Wschodnia Wielkopolska) - Szlak ziemiański (Środkowa i Południowa Wielkopolska) - Szlaki architektoniczne (romański, gotycki, barokowy, poznańska secesja) - historyczne szlaki osadnicze (szkocki, szwedzki, olenderski) - inne szlaki – związane np. z tradycjami zanikających zawodów i rzemiosł (chmielarstwo, wikliniarstwo, rzemiosło rzeźnicze) 29

W programie Rozwoju produktów turystycznych Wielkopolski wyznaczona została grupa produktów wizerunkowych (markowych) województwa wielkopolskiego z uwzględnieniem wpływu na poprawę konkurencyjności regionu i stopniem ich innowacyjności. 30

Markowymi produktami turystycznymi Wielkopolski powinny być: 1. Szlak Piastowski wraz z Koninem i Kaliszem 2. Poznań jako biznesowy produkt turystyczny 3. Poznań jako kulturowy produkt turystyczny 4. Zabytkowe szlaki kolejowe Wielkopolski 5. Sanktuarium w Starym Licheniu 31

Walory przyrodnicze i kulturowe regionu konińskiego i ich wykorzystanie w agroturystyce 32

Co można wykorzystać w agroturystyce? 1. Środowisko przyrodnicze 2.Obiekty archeologiczne 3.Zabytki architektury i urbanistyki 4.Upamiętnione miejsca historyczne 5.Zabytki techniki 6.Muzea, archiwa, zbiory 7.Obiekty i ośrodki kultury ludowej 8.Obiekty współczesne 33

Walory przyrodnicze W regionie konińskim znajduje się: - Nadwarciański i Powidzki Park Krajobrazowy, Nadgoplański Park Tysiąclecia - 6 rezerwatów przyrody - 59 pomników przyrody - 4 obszary objęte ochroną prawną 34

Rezerwaty przyrody: - Bieniszew - Mielno - Sokółki - Pustelnik - Złota Góra - Nadgoplański Park Tysiąclecia 35

Obszary Chronionego Krajobrazu: * Powidzko - Bieniszewski * Goplańsko-Kujawski * Złotogórski * Pyzderski 36

Walory kulturowe: Obiekty archeologiczne - Skansen Archeologiczny Mrówki 37

Zabytki urbanistyki i architektury Do najcenniejszych obiektów należą: - Bieniszew z klasztorem Kamedułów z lat 1747 – Gosławice; kościół gotycki św. Andrzeja Apostoła i odrestaurowany gotycki zamek - Kazimierz Biskupi – kościół p. w. św. Marcina z pocz. XII w. oraz kościół i klasztor pobernardyński z pocz. XVI w. 38

- Konin, w którym można znaleźć kilka cennych zabytków: unikalny słup kamienny z napisem z 1151 r. kościół gotycki p.w. św. Bartłomieja z 2 poł. XIV i XV w., kościół i klasztor Reformatów z 1 połowy XVII w. - Skulsk, posiadający w kościele gotycką rzeźbę Pietę z ok r. - Stare Miasto szczycące się fragmentem romańskiej nawy oraz portalem romańskim w tamtejszym kościele 39

- Żychlin – Pałac Bronikowskich z 1821 r. i kościół ewangelicko – reformowany z lat Sompolno - kaplica drewniana św. Hieronima z 1732 r., synagoga, kościół ewangelicko – augsburski z lat

- Sławsk – kościół św. Wawrzyńca wybudowany w 1614 r. - Rzgów - kościół św. Jakuba Apostoła wzniesiony w XV w. - Rychwał – kościół Świętej trójcy z 1476 r. 41

Upamiętnione miejsca historyczne: - Chełmno n/Nerem - Kleczew - Kazimierz Biskupi 42

Zabytki techniki i urządzenia techniczne 43

Muzea, archiwa, zbiory: - Konin - Gosławice - Muzeum Okręgowe * Muzeum byłego Obozu Zagłady w Chełmnie nad Nerem. Oddział Muzeum Okręgowego w Koninie * Mrówki k/Wilczyna - skansen archeologiczny - Muzeum Okręgowe w Słupcy - Muzeum Technik Ceramicznych w Kole - Muzeum Miasta Turku im. Józefa Mehoffera 44

Obiekty i ośrodki kultury ludowej 45

Obiekty współczesne 46

To wszystko można wykorzystać do tworzenia SZLAKÓW TEMATYCZNYCH! 47

Szlaki kulturowe regionu konińskiego: - Szlak Bursztynowy - Szlak Pięciu Braci Męczenników - Droga Romańska (Kalisz – Kościelec Kaliski – Dzierzbin – Stare Miasto – Konin – Kazimierz Biskupi – Strzelno – Kruszwica) - Szlak Piastowski - Szlak Szwedzki (Konin - Tuliszków - Brudzew - Koło - Brdów - Gosławice – Kazimierz Biskupi – Przyjma) - Szlak Cysterski - Szlak Szkocki - Szlak Zamków (Konin, Koło, Besiekiery, Borysławice Zamkowe) - Szlak Klasztorów (bernardynów w Kazimierzu Biskupim, kamedułów w Bieniszewie oraz reformatów w Koninie. Wraz z domami zakonnymi franciszkanów w Pyzdrach, cystersów Lądzie, bernardynów w Kole, karmelitów w Kłodawie). - Szlak kościołów drewnianych 48

49

50