wersja dla gimnazjum i szkół ponadgimnazjalnych KUCHARZ wersja dla gimnazjum i szkół ponadgimnazjalnych

Kucharz Multimedialna charakterystyka zawodu Nazwa zawodu: kucharz Kod zawodu w klasyfikacji szkolnictwa zawodowego: 512[02] Kod zawodu w klasyfikacji zawodów i specjalności dla potrzeb rynku pracy: 512001

Syntetyczny opis zawodu i środowiska pracy Czy wiesz, że kucharz: Kucharz jest osobą , która zawodowo zajmuje się przygotowywaniem potraw, dań dostosowanych do indywidualnych okoliczności i wymagań klientów. Posiada wiedzę odnośnie różnych kultur kulinarnych, odpowiedniego łączenia składników, właściwego stosowania produktów spożywczych, sposobów podawania potraw, deserów, napojów i dodatków. Jest to zawód, który wymaga od osób, które go wykonują, talentu kulinarnego i pasji, bowiem tylko one gwarantują sukces w zawodzie. Kucharz z prawdziwego zdarzenia jest w stanie przygotować posiłki, które będą wyglądały jak dzieła sztuki. Miejscem pracy dla kucharza mogą być restauracje, hotele, stołówki, ośrodki wypoczynkowe, pokłady statków. Kucharz może także prowadzić działalnością cateringową i obsługiwać prywatne imprezy.

Praca własna… Po zapoznaniu się z powyższym opisem z pewnością znalazłeś sformułowania niezrozumiałe dla Ciebie. Podkreśl je, a następnie, korzystając z dostępnych źródeł informacji, postaraj się wyjaśnić te sformułowania. Najlepiej porozmawiaj z osobami zatrudnionymi w zawodzie lub poszukaj samodzielnie informacji w Internecie. Efekty pracy udokumentuj poprzez stworzenie własnej, rozszerzonej wersji charakterystyki zawodu. Może to być teczka, do której włożysz wszystkie, Twoim zdaniem ważne, informacje dotyczące zawodu. Uwaga: Podobnie postąp, kiedy zapoznasz się z treścią kolejnych slajdów.

Zadania i umiejętności zawodowe Wybrane zadania zawodowe: Planowanie produkcji. Dbanie o asortyment. Sporządzanie listy zapotrzebowania. Odbieranie zamówień. Ocenianie potraw, pobieranie próbek. Kreowanie oferty posiłków, udoskonalanie menu. Nadzorowanie procesem produkcji. Pomoc dla pracowników w przyrządzaniu wyrobów. Kreowanie nowych pomysłów kompozycji i potraw. Nadzorowanie wydawania, podawania lub przewozu gotowych potraw. Wszelkie czynności związane z rozliczaniem dostaw i innych spraw zarządzania. Opracowanie programu działań i harmonogramów dla pracowników. Efektem pracy kucharza są różnego rodzaju wyroby kulinarne.

Wybrane umiejętności niezbędne do pracy w zawodzie kucharza: Koordynacja wzrokowo-ruchowa. Niepospolite wyczucie smaku. Wyobraźnia i kreatywność. Percepcja kształtów. Wrażliwość estetyczna i smakowa. Umiejętność przestawiania się z jednej czynności na inną. Samodzielność i inicjatywa. Spostrzegawczość. Szybkie tempo pracy. Zręczność ruchów. Podzielność uwagi. Dokładność. Odpowiedzialność za stan zdrowia konsumentów. Wytrzymałość na długotrwały wysiłek. Przestrzeganie przepisów technologicznych, sanitarnych i higienicznych. Uwaga: W podanych treściach mogą pojawiać się nowe, niezrozumiałe sformułowania. Spróbuj je rozszyfrować, korzystając z pomocy doradcy zawodowego, Internetu, literatury.

Podstawowe narzędzia pracy w zawodzie Do pracy w zawodzie kucharza niezbędne są: piecyki, różnego rodzaju naczynia, patelnie, garnki, noże, sztućce, tarki, miksery itp.

Cechy psychofizyczne Test samooceny Decydując się na podjęcie pracy w zawodzie kucharza, powinniśmy przede wszystkim wziąć pod uwagę swoje możliwości, cechy osobowości, zainteresowania, uzdolnienia, temperament i predyspozycje fizyczne. Przed przystąpieniem do testu przygotuj kartkę papieru i ołówek lub długopis. Następnie przeczytaj uważnie poniższy test, dotyczący wymaganych cech psychofizycznych oraz predyspozycji fizycznych i zdrowotnych, a następnie oceń siebie pod kątem ich spełniania. Wyniki zapisz na przygotowanej kartce. Uwaga: Nie ma sensu zaznaczać nieprawdy, gdyż w ten sposób oszukiwałbyś sam siebie.

Cechy osobowości, predyspozycje fizyczne Lp. Cechy osobowości, predyspozycje fizyczne Tak Nie 1. Czy jesteś dokładny? 1 2. Czy masz podzielną uwagę i potrafisz wykonywać kilka czynności naraz? 3. Czy jesteś wytrzymały i odporny na niewygodne warunki pracy? 4. Czy jesteś cierpliwy? 5. Czy potrafiłbyś skupić uwagę na jednej czynności przez dłuższy czas? 6. Czy wytrwałość to Twoja mocna strona? 7. Czy jesteś sumienny? 8. Czy praca piekarza byłaby odpowiednią pracą dla Ciebie? 9. Czy praca fizyczna byłaby odpowiednią dla Ciebie? 10. Czy jesteś odpowiedzialny? Dodaj wszystkie punkty i w okienku zsumuj swój wynik. Razem punktów:

Klucz odpowiedzi. Jeśli uzyskałeś:   Od 7 do 10 punktów – Twoje odpowiedzi sugerują, że prawdopodobnie jest to zawód, który możesz wziąć pod uwagę w swoich wyborach. Zawsze jednak warto przemyśleć dokładnie decyzję i skonsultować się doradcą zawodowym. Od 4 do 6 punktów – możesz rozważyć ten wybór, ale zastanów się – być może istnieją zawody lepiej dopasowane do Twoich cech osobowości i predyspozycji fizycznych. Ewentualnie zbierz więcej informacji na temat danego zawodu i ponownie je przeanalizuj. Zawsze warto przemyśleć dokładnie decyzję i skonsultować się z doradcą zawodowym. Od 0 do 3 punktów – zastanów się, może warto przyjrzeć się dokładniej innym zawodom, bliższym Twoim predyspozycjom. Zachęcamy także do zbierania kolejnych informacji, które ułatwią Ci podjęcie decyzji. Zawsze warto przemyśleć ją dokładnie i skonsultować się doradcą zawodowym.

Przeciwwskazania zdrowotne Decydując się na podjęcie pracy w zawodzie kucharz, powinniśmy także wziąć pod uwagę przeciwwskazania zdrowotne. Test samooceny Przeczytaj uważnie poniższy wykaz przeciwwskazań zdrowotnych, a następnie oceń siebie pod tym kątem. Wybierz właściwą odpowiedź. Uwaga: Nie ma sensu wybierać nieprawdziwych odpowiedzi, gdyż w ten sposób oszukiwałbyś sam siebie. Uwaga: Zamieszczone treści zawierają dużo sformułowań medycznych, zanim odpowiesz, postaraj się je wyjaśnić. Praca własna… Uwaga: W podanych treściach jest prawdopodobnie dużo nowych niezrozumiałych sformułowań, spróbuj je rozszyfrować.

Przeciwwskazania zdrowotne Lp. Przeciwwskazania zdrowotne Tak Nie 1. Czy często chorujesz i masz skłonność do zapadania na infekcje? 1 2. Czy chorujesz na padaczkę? 3. Czy odczuwasz czasem zawroty głowy? 4. Czy przydarzyły Ci się w niedawnej przeszłości sytuacje, w których zemdlałeś? 5. Czy masz lęk wysokości, lęk przestrzeni itp.? 6. Czy cierpisz na znaczną wadę słuchu lub wzroku? 7. Czy cierpisz na alergie? 8. Czy masz wadę serca, która uniemożliwia Tobie wykonywanie prac fizycznych? 9. Czy cierpisz na choroby ograniczające ruchy Twoich rąk i/lub nóg, np. na reumatyzm? 10. Czy odczuwasz inne dolegliwości, które Twoim zdaniem utrudniłyby Ci pracę w zawodzie kucharza?

Klucz odpowiedzi W przypadku, gdy choć raz, odpowiadając na powyższe pytania, wybrałeś wariant „TAK”, musisz się skontaktować z lekarzem medycyny pracy, który będzie w stanie stwierdzić, czy masz przeciwwskazania zdrowotne do wykonywania pracy w zawodzie kucharza. Pamiętaj, że istnieje dużo więcej przeciwwskazań do pracy w zawodzie, zatem warto, abyś dokonując wyborów zawodowych, szczegółowo zapoznał się z tymi przeciwwskazaniami. Zawsze możesz też skonsultować się z doradcą zawodowym.

Kształcenie w zawodzie Wykształcenie w zawodzie kucharza można zdobyć w technikach gastronomicznych, szkołach zawodowych, szkołach policealnych lub na wyższych uczelniach. Nauka w zależności od typu szkoły trwa 2-3 lata. Nauka zakończona jest egzaminem zawodowym, którego zdanie uprawnia do podjęcia pracy w zawodzie kucharza. W przypadku szkół niższego stopnia wskazane jest kontynuowanie nauki na wyższych uczelniach; od kucharzy wymaga się bowiem jak największego doświadczenia i wykształcenia. Na uczelniach wyższych kierunek jest najczęściej związany z hotelarstwem, gdzie w ramach specjalizacji można wybrać gastronomię i zawód kucharza. Podczas nauki zdobywa się teoretyczne i praktyczne umiejętności niezbędne w zawodzie. Wśród przedmiotów znajdują się zajęcia związane z organizacją, ekonomiką oraz wyposażeniem zakładów gastronomicznych, podstawami żywienia, technologią gastronomiczną. Zajęcia teoretyczne uzupełnione są zajęciami praktycznymi oraz obowiązkowymi praktykami zawodowymi (odbywanymi najczęściej w restauracjach). Chcąc pracować na stanowisku szefa kuchni trzeba się najczęściej wykazać kilkuletnim doświadczeniem zawodowym. Swoje kwalifikacje kucharze mogą podnosić dzięki licznym kursom zawodowym.

Kształcenie w zawodzie Praca własna…   1. Poszukaj w najbliższej okolicy adresów szkół zawodowych, w których możesz podjąć naukę w zawodzie kucharza. Zapisz je, a następnie zapoznaj się z ich ofertą edukacyjną. Możesz to zrobić na kilka sposobów: 1) odnaleźć strony szkół zawodowych w Internecie, 2) przeglądać poradniki, w których zaprezentowano ofertę szkół ponadgimnazjalnych, 3) rozmawiać ze znajomymi pracującymi w zawodzie lub z kolegami uczącymi się w danym zawodzie, 4) i najtrudniejsze – wybrać się do szkoły, by na miejscu zrobić wywiad. Dokumenty potwierdzające Twoją aktywność w poszukiwaniu informacji o zawodzie, sukcesywnie wkładaj do teczki. 2. Zapoznaj się z ofertą Związku Rzemiosła Polskiego (www.zrp.pl).

Rynek pracy Kucharz może pracować w hotelowych zakładach gastronomicznych, barach szybkiej obsługi, restauracjach, kawiarniach, pensjonatach, domach wczasowych, restauracjach na statkach, promach, w sanatoriach, szkołach, stołówkach szpitalnych i zakładowych, internatach lub przedsiębiorstwach zajmujących się produkcją półproduktów spożywczych. Może też prowadzić własną działalnością gastronomiczną, cateringową i obsługiwać prywatne imprezy.

(ogłoszenie – gazeta, ogłoszenie – Internet) Rynek pracy Praca własna… 1. Czy są problemy ze znalezieniem pracy w zawodzie kucharza? Na to pytanie samodzielnie poszukaj odpowiedzi. W tym celu przeprowadź wywiady z kilkoma osobami, najlepiej z kucharz pracującymi na własny rachunek lub zatrudnionymi w czyjejś firmie. Jeżeli nie masz takiej możliwości, sięgnij po informacje z gazet (np. po ogłoszenia o pracę) lub z Internetu. Wypełnij poniższą tabelę. Lp. Źródło informacji (ogłoszenie – gazeta, ogłoszenie – Internet) Najważniejsze informacje o zawodzie w skrócie (zadania zawodowe, cechy osobowości, wynagrodzenie) 1 2 3 Dodatkowo możesz zapoznać się z opracowaniami statystycznymi zamieszczonymi przez urzędy pracy. Takie zbiorcze opracowanie znajdziesz na portalu Publicznych Służb Zatrudnienia (www.psz.praca.gov.pl, patrz zakładka: „Informacje o rynku pracy”).

Źródła informacji I. Interesujące źródła informacji: Jeżeli chcesz pogłębić wiedzę na temat świata zawodów, możliwości kształcenia, to zachęcamy do przejrzenia informacji zawartych w publikacjach wskazanych w zakładce „Polecane publikacje”.

II. Przy opracowywaniu charakterystyki wykorzystaliśmy poniższe źródła informacji: Przewodnik po zawodach, wyd. II, Ministerstwo Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej, Warszawa 2003. Akty prawne: Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 27 kwietnia  2010 r. w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy oraz zakresu jej stosowania (DZ. U. 2010 Nr 82, poz. 537). 

Dziękujemy za uwagę i zachęcamy do dalszych poszukiwań informacji na temat zawodów, które Cię interesują.