Komunikacja interpersonalna
Plan prezentacji Podstawowe definicje Zasady komunikacji interpersonalnej Zakłócenia w komunikacji Postawy w komunikacji Komunikacja werbalna Komunikacja niewerbalna Komunikacja medialna na podstawie zachowań polityków Podsumowanie, czyli kilka dobrych rad
Podstawowe definicje Komunikacja – proces porozumiewania się jednostek, grup lub instytucji. Celem jest wymiana myśli, dzielenie się wiedzą, informacjami, ideami. Proces ten odbywa się na różnych poziomach przy użyciu zróżnicowanych środków i wywołuje określone skutki. Komunikacja interpersonalna – podejmowana w określonym kontekście wymiana werbalnych, niewerbalnych i wokalnych sygnałów w celu osiągnięcia lepszego poziomu współdziałania.
Podstawowe definicje Proces komunikowania możemy nazwać pełnym, gdy przebiegnie w dwóch kierunkach: nadawca nadaje wiadomość odbiorca reaguje przesyłając wiadomość zwrotną. Elementy obecne w procesie komunikowania: nadawca kodowanie komunikat kanał odbiorca dekodowanie szum sprzężenie zwrotne
PRZEKAZYWANIE SYGNAŁU Podstawowe definicje Proces porozumiewania się: INTENCJA KODOWANIE PRZEKAZYWANIE SYGNAŁU WIADOMOŚĆ ODBIÓR WIADOMOŚCI ODKODOWANIE INTERPRETACJA
Podstawowe definicje Badania przeprowadzone na temat procesu komunikowania wykazują, że porozumiewanie się, poza snem zajmuje nam 70% czasu, w tym: 32% mówienie 42%-57% słuchanie. Wykazują one także, iż poszczególne kanały przekazu informacji mają zróżnicowany wpływ na kształtowanie ogólnej oceny wypowiedzi. I tak treść wyrażona poprzez: słowa wpływa jedynie w 7% przekaz zawarty w tonie głosu decyduje w 38% przekaz zawarty w mimice twarzy decyduje w 55% o odbiorze informacji.
Podstawowe definicje Em Griffin w swojej książce „Podstawy komunikacji społecznej” porównuje proces komunikowania interpersonalnego do gier: komunikacja jako gra w kręgle komunikacja jako gra w ping-ponga komunikacja jako rozwiązywanie kalamburów.
Zasady komunikacji interpersonalnej Wyróżniamy trzy podstawowe zasady komunikacji: zrozumienie zdefiniowanie terminów stosowanie symboliki
Zakłócenia w komunikacji Doświadczenia kulturowe Doświadczenia wychowawcze Doświadczenia osobiste
Zakłócenia w komunikacji O konflikcie mówimy, wtedy, gdy dwie lub więcej osób, grup wzajemnie od siebie zależnych spostrzega niemożliwe do pogodzenia różnice interesów, niemożność realizacji ważnych potrzeb lub/i wartości oraz podejmuje działania, aby tę sytuację zmienić. Od tego, jakie to będą działania zależą dalsze losy konfliktu. Detektory konfliktu – objawy, które jednoznacznie wskazują na możliwość pojawienia się sporu.
Zakłócenia w komunikacji Wyróżniamy pięć faz konfliktu: FAZA I – „coś jest nie tak”
Zakłócenia w komunikacji FAZA II – „wrogość”
Zakłócenia w komunikacji FAZA III – „kulminacja”
Zakłócenia w komunikacji FAZA IV – „wyciszanie”
Zakłócenia w komunikacji FAZA V – „porozumienie”
Postawy w komunikacji Postawa I - agresywność
Postawy w komunikacji Postawa II - uległość
Postawy w komunikacji Postawa III – asertywność "Ja jestem w porządku i mam prawo być sobą. Ty jesteś w porządku i masz prawo być sobą."
Postawy w komunikacji 5 zasad asertywności Herberta Fenterheima: Masz prawo do wyrażania siebie, swoich opinii, potrzeb, uczuć – tak długo, do póki nie ranisz innych. Masz prawo do wyrażania siebie – nawet, jeśli rani to kogoś innego – dopóki twoje intencje nie są agresywne (są asertywne). Masz prawo do przedstawiania innym swoich próśb – dopóki uznajesz, że oni mają prawo odmówić. Są sytuacje, w których kwestia praw poszczególnych osób nie jest jasna. Zawsze jednak masz prawo do przedyskutowania tej sytuacji z drugą osobą. Masz prawo do korzystania ze swoich praw.
Komunikacja werbalna Komunikacja werbalna to mowa, która jest najbardziej złożonym, subtelnym i specyficznie ludzkim środkiem porozumiewania się. Rozróżniamy różne rodzaje wypowiedzi werbalnej: mowa egocentryczna, polecenia i instrukcje, pytania, informacje. Warunkiem dobrej komunikacji słownej jest wspólny słownik w zakresie poruszanego tematu. Wyróżniamy dwa typy komunikacji werbalnej: pionową poziomą
Komunikacja werbalna Aktywne słuchanie - słyszeć nie znaczy słuchać! Słyszenie to wyłącznie czynność percepcyjna, mimowolna dokonująca się za sprawą receptorów w obrębie narządu słuchu. Słuchanie natomiast jest czynnością selektywną, która obejmuje zarówno czynność receptorów słuchowych jak również proces interpretacji odbieranych bodźców słuchowych. Aktywne słuchanie angażuje umysł słuchacza w znacznie większym stopniu. Jest to proces kierunkowy- służy uzyskaniu określonych informacji, poznaniu poglądów rozmówcy, jego postaw, uczuć, emocji, etc. Wymaga podążania za tokiem myślenia rozmówcy, przyjmowania jego punktu widzenia, etc.
Komunikacja werbalna Wyróżnić można sześć poziomów słuchania: „nieprzytomny wzrok” „automatyczna odpowiedź” „mogę powtórzyć kilka ostatnich słów” „mogę wytłumaczyć to komuś innemu” „mogę nauczyć kogoś innego”
Komunikacja werbalna Przekazywanie informacji: W rozmowie, oprócz słuchania bardzo ważne jest też to co mówimy i jak to robimy. Przed rozpoczęciem wystąpienia, lekcji czy wykładu należy dokładnie przygotować sobie jego „zawartość”, czyli to, co chcemy powiedzieć. Pomocą może być tutaj schemat: wstęp – rozwinięcie – podsumowanie.
Komunikacja werbalna O wiele lepiej zapamiętujemy informacje, które: podawane są na początku lub na końcu: efekt zapamiętywania i efekt świeżości, podane są w niezwykły sposób, mają jakiś związek z zagadnieniami, o których już coś wiemy, są często powtarzane, są przekazywane z entuzjazmem.
Komunikacja niewerbalna Kanał niewerbalny służy przede wszystkim do określania stosunków międzyludzkich, wyrażania stanów emocjonalnych i postaw. Wg psychologów komponent słowny w konwersacjach bezpośrednich wynosi mniej niż 35%, a ponad 65% informacji ludzie przekazują w sposób niewerbalny. Kanały ekspresji niewerbalnej: ruchy ciała zależności przestrzenne
Komunikacja niewerbalna Ruchy ciała : mimika kinezjetyka prajęzyk kontakt wzrokowy
Komunikacja niewerbalna Ekspresja oczu wyraża się nie tylko poprzez spoglądanie, ale również: zmianę wielkości źrenic (2-8 mm), wskaźnik mrugania (zwykle co 3-10 sek.), stopień otwarcia oczu (od szeroko otwartych do przymkniętych powiek), wyraz oczu - tzw. maślane oczy, mordercze spojrzenie
Komunikacja niewerbalna Zależności przestrzenne - proksemika dostarcza informacji o partnerach interakcji na podstawie przestrzennej odległości między nimi. Zachowania proksemiczne pozostają pod wpływem dwóch sprzecznych potrzeb: afiliacji i prywatności. Strefy w zachowaniach przestrzennych: strefa intymna (0-45cm), strefa osobista (45-120 cm), strefa społeczna (1,2-3,6 m), strefa publiczna (3,6-6m).
Komunikacja medialna Komunikacja medialna – proces komunikowania masowego, w którym kanałem jest jedno z mediów, tj, prasa, telewizja, Internet etc. Rodzaje mediów wg M. McLuhana: gorące – angażujące jeden ze zmysłów, wymagające od odbiorcy skupienia i zaangażowania, np. radio, gazeta czarno-biała zimne – brak zaangażowania odbiorcy, bierność, odbiór przekazu przy pomocy kilku zmysłów, np. telewizja, kolorowe czasopisma
Komunikacja medialna „Pamiętam pierwsze szkolenie. Najpierw Tusk robi wszystko to co zwykle – rzuca oczami po ścianach, konstruuje te swoje długachne zdania. Więc wytykam mu: zdania tasiemcowate, brak kontaktu wzrokowego, słowa trudne i jeszcze czasami nieadekwatna gestykulacja.” Adam Łaszyn
Podsumowanie, czyli dobre rady Zasady skutecznego porozumiewania się, o których należy pamiętać: nie oceniajmy nie dawajmy „dobrych rad” dbajmy o prostotę i przejrzystość języka unikajmy „gadulstwa” sprawdzajmy poprzez zadawanie pytań, czy jesteśmy zrozumiali dostosujmy tempo i ton głosu uważnie słuchajmy nie wyciągajmy informacji na siłę zadbajmy o komfort rozmowy sprawdźmy dostępny nam czas dobierzmy odpowiednie miejsce
Podsumowanie, czyli dobre rady Przestrzegajmy się przed: słuchaniem w milczeniu z „kamienną twarzą” unikaniem kontaktu wzrokowego nerwowym spoglądaniem na zegarek i rozglądaniem się wokoło zadawaniem pytań zamkniętych, na które odpowiada się „tak” lub „nie”
Podsumowanie, czyli dobre rady „Dobry kontakt zaczyna się od tego co łączy. A nie od tego, co dzieli.”